Μέρος απάντησής μου σε ραδιοφωνική συνέντευξη πριν από 11 μέρες, οδήγησε στο να δημιουργηθεί «θέμα» στα μέσα ενημέρωσης, τα οποία και εξακολουθούν να απασχολούνται με αυτό.
Ας ξεκινήσουμε με τα πραγματικά περιστατικά.
Το σχόλιό μου (με αφορμή ερώτηση για την βάση του 10), έλεγε ότι τα θέματα παιδείας δεν πρέπει να ανοίγουν και να κλείνουν με επικοινωνιακό τρόπο.
Παραθέτω κείμενο από το site του σταθμού:
Δημοσιογράφος: Η βάση του «10» θα καταργηθεί τελικά για την εισαγωγή στις πανελλαδικές εξετάσεις;
Γ. Πανάρετος: «Μιλάτε για το δέκα του 1998; Για το δέκα του 1999; Σας ρωτώ, για ποιο δέκα;».
Δημοσιογράφος: «Της κ. Γιαννάκου».
Γ. Πανάρετος: «Για να είμαι και πιο σαφής. Το να προσεγγίζει κανείς αυτά τα θέματα με έναν τρόπο που επικοινωνιακά μεν είναι πάρα πολύ ελκυστικός, αλλά ουσιαστικά δεν βοηθά στη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος, είναι νομίζω...».
Δημοσιογράφος: «Νομίζω ότι αυτό είναι αιχμή για την κ. Διαμαντοπούλου, γιατί- αν δεν κάνω λάθος- άνοιξε το θέμα με συνέντευξη που παραχώρησε στους διαπιστευμένους συντάκτες του υπουργείου».
Γ. Πανάρετος: «Νομίζω ότι κάνετε λάθος. Αντίθετα, η υπουργός είπε ακριβώς αυτό το πράγμα, ότι δηλαδή έχουμε, φτιάχνουμε μια κόκκινη γραμμή με έναν αυθαίρετο τρόπο».
Και ο κ. Πανάρετος κατέληξε: «Αυτά τα θέματα δεν πρέπει να ανοίγουν και να κλείνουν με επικοινωνιακό τρόπο. Είναι πολύ πιο σύνθετα από το να απευθυνθεί κανείς σε μια λογική αντίδραση του κάθε πολίτη, ότι στο πανεπιστήμιο πρέπει να μπαίνει κάποιος που να μπορεί να σπουδάσει. Αυτό είναι μια λογική επιθυμία. Το ερώτημα είναι αυτή η λογική επιθυμία επιτυγχάνεται με την επιλογή μιας τέτοιας βάσης;».
Πρέπει ίσως να θυμίσω ότι, σε σχέση με την επικοινωνία, δεν είπα τίποτα διαφορετικό από ό,τι είπε ο Πρωθυπουργός στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο, για τον τρόπο που πρέπει οι υπουργοί να προσεγγίζουν τα θέματα και να ανακοινώνουν τις πολιτικές τους:
“Η σωστή ανάδειξη και περιγραφή, ο σωστός ορισμός του προβλήματος, είναι και το ήμισυ της λύσης του. Και η ανάδειξη του προβλήματος σε κάθε τομέα γίνεται με τη συνεχή διαβούλευση με τους φορείς, τους κοινωνικούς εταίρους, με τους οποίους το κάθε Υπουργείο έχει σχέση, με τη συνεχή διαβούλευση με τους ίδιους τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά και με την επιστημονική προσέγγιση και τεκμηρίωση του προβλήματος.
Και πριν αρχίσουμε να εξαγγέλλουμε μέτρα επί παντός, να έχουμε περιγράψει και κατανοήσει συλλογικά τη φύση και το μέγεθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το κάθε Υπουργείο, αλλά και η χώρα.”
Το ποιός άνοιξε το θέμα της βάσης του 10 για λόγους επικοινωνίας δεν το έχει αμφισβητήσει κανείς. Η ρύθμιση του 2006 ποτέ δεν τεκμηριώθηκε εκπαιδευτικά, και στο υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας των πανεπιστημίων αποτελεί έναν παραλογισμό.
Ας έλθουμε στο σήμερα. Τι είπε η Αννα Διαμαντοπούλου; «Η προεκλογική μας δέσμευση είναι για κατάργησή της. Η συνολική παρουσίαση θα γίνει με τη μελέτη που κάνουμε αυτή τη στιγμή και την ανάλυση των δεδομένων».
Όταν ρωτήθηκα από την δημοσιογράφο αν η άποψή μου αυτή αποτελεί αιχμή για την Αννα Διαμαντοπούλου απάντησα, όπως προανέφερα: «αντίθετα…».
Ποιος θα μπορούσε να εκλάβει την παραπάνω δήλωση της υπουργού ως επικοινωνιακού χαρακτήρα; Πάντως όχι εγώ. Αναφέρεται σε ένα γεγονός (την προεκλογική δέσμευση) και δηλώνει ότι θα γίνει μία προεργασία, ότι δηλαδή το θέμα δεν θα κλείσει απλά με έναν επικοινωνιακό χειρισμό.
Ας έλθουμε τώρα στην ουσία. «Δημιουργήθηκε» η εντύπωση ότι διαφωνώ με την κατάργηση της βάσης του 10. Γράφτηκε μάλιστα ότι διαφοροποιήθηκα από την προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ. Δυστυχώς, το είπαν και άνθρωποι που θα έπρεπε να γνωρίζουν καλύτερα.
Η τεκμηρίωση της άποψής μου στο blog μου δίνει την απάντηση, χωρίς να αφήνει περιθώριο για παρερμηνείες. Ορισμένοι όμως που ήθελαν παρ’όλα αυτά να καταφέρουν σώνει και καλά να την παρερμηνεύσουν, έσπευσαν να υποστηρίξουν ότι στην πραγματικότητα με την ανάρτηση αυτή αναδιπλώθηκα και ότι άλλη άποψη είχα όταν έκανα την δήλωση και άλλη μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε.
Ο ισχυρισμός ότι έκανα στροφή στην ουσία της άποψης μου δεν αξίζει σχολιασμό (αν μη τι άλλο, καλώς ή κακώς, δεν χαρακτηρίζομαι από ελαστικότητα πεποιθήσεων). Χρειάζεται όμως να υπενθυμίσω ορισμένα πράγματα:
Γνωρίζω τον Πρωθυπουργό 33 χρόνια. Είμαι συνεργάτης του σε θέματα παιδείας τα περισσότερα (αν όχι όλα) από αυτά τα χρόνια. Κατά την διαμόρφωση του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ τόσο στις τελευταίες εκλογές, όσο και το 2007 (αλλά βέβαια και το 2004 το 1996 και το 1989), ήμουν ο σύμβουλός/συνεργάτης του σε θέματα παιδείας. Θα ήταν τουλάχιστον αντιφατικό να έχω σήμερα διαφορετικές απόψεις σε ένα τέτοιο θέμα, κόντρα στο πρόγραμμα και μάλιστα να τις διατυπώνω δημόσια, ιδιαίτερα όταν με έχει ορίσει υφυπουργό της κυβέρνησής του στο πλαίσιο της πολιτικής του αυτής.
Να υπενθυμίσω ότι, για την βάση του 10, έχει πάρει θέση ο ίδιος ο Πρωθυπουργός ως αρχηγός της αξωματικής αντιπολίτευσης και στην Βουλή και αλλού.
(πχ. 13/7/06, όταν επικοινωνιακά ορίστηκε από την τότε κυβέρνηση η βάση του 10: Ο κ. Παπανδρέου κατηγόρησε την κυβέρνηση και για τις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία, λέγοντας ότι «ακούγεται λογική η βάση του δέκα για την είσοδο στα Πανεπιστήμια, αλλά όχι όταν εφαρμόζεται τελευταία στιγμή».
Στην αρχή του 2009, όταν άρχισε πάλι να λειτουργεί το ΕΣΥΠ, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με τοποθέτησε ως εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ, τόσο στην ολομέλεια όσο και σε όλα τα συμβούλιά του. Ένα από αυτά είναι το Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, το οποίο θα συζητούσε το θέμα της πρόσβασης. Πιστεύει κανείς ότι θα πήγαινα εκεί για να υποστηρίξω άλλες θέσεις από αυτές του ΠΑΣΟΚ και του αρχηγού του;
Ερχόμαστε τώρα στο καθαρά πολιτικό μέρος του θέματος. Από την ημέρα της προαναφερθείσας τοποθέτησής μου, έχουν γραφεί αναρίθμητα, άρθρα, σχόλια, και παραπολιτικά, έχουν γίνει αναφορές σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, έχουν γίνει δηλώσεις από διαφόρους, και έχουν τεθεί επανειλημμένα ερωτήσεις στον κυβερνητικό εκπρόσωπο (!), τόσο για την ουσία του θέματος, όσο και για τις σχέσεις μου με την Υπουργό. Σαν να μην έφθανε αυτό, έκαναν επίσης δηλώσεις ένας αρχηγός κόμματος και η υποψήφια αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης!
Έχουμε φθάσει στο σημείο να είναι το δεύτερο σε δημοσιότητα θέμα μετά τα περί οικονομικής πολιτικής.
Και όλα αυτά, για ένα δευτερογενές ζήτημα για το οποίο οι απόψεις μου για την πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτές του πρωθυπουργού και της υπουργού.
Το ερώτημα που τίθεται, επομένως, είναι: Προς τι όλα αυτά;
ΥΓ. Τις τελευταίες μέρες εμφανίστηκε στα μέσα ενημέρωσης νέα «διαφωνία» μας για τον χειρισμό του θέματος των κολλεγίων. Ένα θέμα που έχουμε συζητήσει επανειλημμένα και διεξοδικά στο υπουργείο. Ένα θέμα για το οποίο για πρώτη φορά εδώ και χρόνια, η Ελλάδα παρουσιάζεται με ουσιαστική θέση στην ΕΕ αντί να προσπαθεί απλώς να σταματήσει τα πρόστιμα. Θέμα για το οποίο επίσης ο πρωθυπουργός έχει διατυπώσει δημόσια θέση εδώ και χρόνια.
Sunday, November 29, 2009
Saturday, November 28, 2009
Το εμβόλιο της γρίππης και οι Εισαγγελείς
Με έκπληξη διαβάζω ότι: Τη διενέργεια επείγουσας προκαταρκτικής εξέτασης για το εμβόλιο της νέας γρίπης διέταξε ο ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Ρόδου, Κωνσταντίνος Μπούτσικος. Την αφορμή έδωσαν οι ενστάσεις που εξέφρασαν ιδιώτες γιατροί σχετικά με τις παρενέργειες που ενδέχεται να προκαλέσει.
"Έχοντας έρθει σε επαφή με ιδιώτες ιατρούς σχετικά με το εμβόλιο κατά του ιού Η1Ν1 (νέα γρίπη) διαπιστώθηκαν σοβαρές επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου τα συστατικά αυτού, την διαδικασία δοκιμής του πριν τη παραγωγή του, τους ελέγχους στους οποίους υποβλήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις παρενέργειες που θα έχει τις οποίες χαρακτηρίζουν σοβαρές έως επικίνδυνες", αναφέρει στην παραγγελία της έρευνας ο εισαγγελέας. "Περαιτέρω μου μετέφεραν ότι οι επιφυλάξεις τους εντάθηκαν όταν διάβασαν το έντυπο οδηγιών που εσωκλείεται στο κουτί του εμβολίου", προσθέτει. Ζητεί από τον πταισματοδίκη Ρόδου να λάβει κατάθεση από:
• Γιατρούς σχετικών ειδικοτήτων του νοσοκομείου
• Τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Ρόδου
• Ιδιωτών γιατρών που θα του υποδείξει ο πρόεδρος του συλλόγου
• Τον πρόεδρο του ΚΕΛΠΝΟ
• οποιοδήποτε υπηρεσιακό παράγοντα σχετικό με τα θέματα της παραγγελίας
Θα περιμένω με ενδιαφέρον το πόρισμα.
"Έχοντας έρθει σε επαφή με ιδιώτες ιατρούς σχετικά με το εμβόλιο κατά του ιού Η1Ν1 (νέα γρίπη) διαπιστώθηκαν σοβαρές επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου τα συστατικά αυτού, την διαδικασία δοκιμής του πριν τη παραγωγή του, τους ελέγχους στους οποίους υποβλήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις παρενέργειες που θα έχει τις οποίες χαρακτηρίζουν σοβαρές έως επικίνδυνες", αναφέρει στην παραγγελία της έρευνας ο εισαγγελέας. "Περαιτέρω μου μετέφεραν ότι οι επιφυλάξεις τους εντάθηκαν όταν διάβασαν το έντυπο οδηγιών που εσωκλείεται στο κουτί του εμβολίου", προσθέτει. Ζητεί από τον πταισματοδίκη Ρόδου να λάβει κατάθεση από:
• Τον διευθυντή Ιατρικής Υπηρεσίας του περιφερειακού Νοσοκομείου Ρόδου
• Γιατρούς σχετικών ειδικοτήτων του νοσοκομείου
• Τον πρόεδρο του Ιατρικού Συλλόγου Ρόδου
• Ιδιωτών γιατρών που θα του υποδείξει ο πρόεδρος του συλλόγου
Η δικογραφία, η οποία θα περιλαμβάνει και τις οδηγίες του εμβολίου θα αποσταλεί στη συνέχεια στον πταισματοδίκη Αθηνών για να ληφθούν καταθέσεις από:
• Τον πρόεδρο της Επιτροπής Πανδημίας Γρίπης
• Τον πρόεδρο του ΚΕΛΠΝΟ
• οποιοδήποτε υπηρεσιακό παράγοντα σχετικό με τα θέματα της παραγγελίας
Θα περιμένω με ενδιαφέρον το πόρισμα.
Wednesday, November 25, 2009
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην ΕΕ
Βρυξέλλες , 25 Νοεμβρίου 2009
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην ΕΕ: έχουν σημειωθεί σημαντικά επιτεύγματα, αλλά πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά
Παρά τη γενική βελτίωση που παρατηρείται στην ΕΕ στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, η πρόοδος είναι πολύ αργή, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότεροι μεταρρυθμιστικοί στόχοι που είχαν τεθεί για το 2010 δεν θα επιτευχθούν. Η οικονομική επιβράδυνση καθιστά επείγουσα την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και συνεχείς στοχευμένες επενδύσεις στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βασικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις. Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα δύο εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και την ευρωπαϊκή συνεργασία, τις οποίες παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα.
Ο ευρωπαίος επίτροπος Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Πολιτισμού και Νεολαίας, κ. Maroš Šefčovič, δήλωσε τα εξής: « Η μεταρρύθμιση των εκπαιδευτικών συστημάτων στην ΕΕ έχει διανύσει πολύ δρόμο, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε τώρα τη δυναμική μας. Ειδικότερα, χρειαζόμαστε περισσότερες και καλύτερες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, έτσι ώστε οι Ευρωπαίοι αφενός να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην προσπάθειά τους να βρουν δουλειά και αφετέρου να αυξήσουν σε μακροπρόθεσμο επίπεδο την ικανότητά τους να καινοτομούν.»
1. Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση – Δείκτες και σημεία αναφοράς, 2009.
Αυτή η ετήσια έκθεση εξετάζει την πρόοδο που επιτέλεσαν τα κράτη μέλη το 2010 σε σχέση με πέντε βασικά σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση .
*
Αν και επιτελέστηκε πρόοδος, τέσσερα από τα πέντε σημεία αναφοράς (στόχοι) που είχαν τεθεί για το 2010 είναι πιθανό να μην επιτευχθούν. Επιτεύχθηκε μόνο ο στόχος για την αύξηση του αριθμού πτυχιούχων στα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία. Τρεις στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε: η συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση, η μείωση του ποσοστού των μαθητών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και η αύξηση του αριθμού των νέων που ολοκληρώνουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Για έναν από τους στόχους η κατάσταση χειροτέρευσε σε σχέση με το 2000. Πρόκειται για την επίδοση των 15χρονων νέων στην ανάγνωση.
*
Το θετικό είναι ότι αυξήθηκε ο αριθμός των πολύ μικρών παιδιών στην εκπαίδευση. Αυξήθηκε επίσης η συνολική συμμετοχή στην αρχική εκπαίδευση και βελτιώθηκαν τα επίπεδα εκπαίδευσης των πολιτών της ΕΕ γενικά. Ο αριθμός των ενηλίκων εργασιακής ηλικίας (25 – 64 ετών) με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο μειωνόταν κατά περισσότερο από ένα εκατομμύριο ετησίως από το 2000 και μετά. Ωστόσο, η κατηγορία αυτή εξακολουθεί να αριθμεί 77 εκατομμύρια ενηλίκους ή ποσοστό περίπου 30% για την ΕΕ συνολικά.
*
Άλλοι τομείς στους οποίους σημειώθηκε πρόοδος είναι η εκμάθηση ξένων γλωσσών στα σχολεία και η κινητικότητα των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50% από το 2000.
2. Σχέδιο κοινής έκθεσης προόδου 2010 σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
Αυτή η ανά διετία εκδιδόμενη έκθεση, η οποία βασίζεται σε στοιχεία που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη και εκδίδεται από κοινού από το Συμβούλιο Παιδείας και την Επιτροπή, αξιολογεί τη συνολική πρόοδο και καθορίζει τις προτεραιότητες για το μέλλον της συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η συγκεκριμένη κοινή έκθεση δίνει έμφαση στην παροχή των βασικών ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι κύριες διαπιστώσεις είναι οι εξής:
*
Πολλές χώρες χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο βασικών ικανοτήτων ως σημείο αναφοράς για τη σχολική μεταρρύθμιση. Μολονότι έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος στην προσαρμογή των σχολικών προγραμμάτων σπουδών, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά για την υποστήριξη των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, την επικαιροποίηση των μεθόδων αξιολόγησης και την εισαγωγή νέων τρόπων οργάνωσης της μάθησης. Η σημαντικότερη πρόκληση είναι να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι «μαθητές» (με την ευρεία έννοια του όρου) ωφελούνται από καινοτόμες μεθοδολογίες, συμπεριλαμβανομένων των μειονεκτούντων και εκείνων που βρίσκονται στην επαγγελματική εκπαίδευση, την εκπαίδευση ενηλίκων και την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
*
Άλλες προκλήσ εις περιλαμβάνουν: υλοποίηση της διά βίου μάθησης, αύξηση της κινητικότητας, μεγαλύτερο «άνοιγμα» της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και προσαρμογή τους στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας μεταξύ του κόσμου της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, αφενός, και του κόσμου της εργασίας, αφετέρου.
*
Το επίπεδο επένδυσης ανά σπουδαστή αυξήθηκε από το 2000 σε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα. Ωστόσο, η αύξηση των δαπανών ανά σπουδαστή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν χαμηλότερη απ’ ό,τι σε άλλους τομείς. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να επενδύουν κατά μέσον όρο πάνω από 10.000 ευρώ ετησίως περισσότερο ανά σπουδαστή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για να φτάσουν στα επίπεδα των ΗΠΑ (σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερο ετησίως). Η διαφορά προκύπτει κυρίως από τα επίπεδα ιδιωτικών επενδύσεων στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των ΗΠΑ.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η κοινή έκθεση θα υποβληθεί στο Συμβούλιο Παιδείας στις 26 Νοεμβρίου 2009, έτσι ώστε να εγκριθεί επίσημα από το εν λόγω Συμβούλιο τον Φεβρουάριο του 2010. Τα βασικά μηνύματα θα χρησιμεύσουν ως συμβολή στη συζήτηση σχετικά με τη μελλοντική στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και την απασχόληση στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2010 .
Για περισσότερες πληροφορίες:
MEMO /09/520 : Συχνές ερωτήσεις: Έκθεση σχετικά με την πρόοδο στην εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Πρόοδος για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση – Δείκτες και σημεία αναφοράς, έκθεση 2009:
http :// ec . europa . eu / education / lifelong - learning - policy / doc 1951_ en . htm
Κοινή έκθεση προόδου του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc1532_en.htm
Φυλλάδιο: 5 σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση στην Ευρώπη [με στοιχεία ειδικά για κάθε χώρα] :
http :// ec . europa . eu / education / lifelong - learning - policy / doc / benchmarks _ en . pdf
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ευρωπαϊκή στρατηγική και συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση :
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc28_en.htm
Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην ΕΕ: έχουν σημειωθεί σημαντικά επιτεύγματα, αλλά πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά
Παρά τη γενική βελτίωση που παρατηρείται στην ΕΕ στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, η πρόοδος είναι πολύ αργή, πράγμα που σημαίνει ότι οι περισσότεροι μεταρρυθμιστικοί στόχοι που είχαν τεθεί για το 2010 δεν θα επιτευχθούν. Η οικονομική επιβράδυνση καθιστά επείγουσα την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και συνεχείς στοχευμένες επενδύσεις στα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι βασικές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις. Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα δύο εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και την ευρωπαϊκή συνεργασία, τις οποίες παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα.
Ο ευρωπαίος επίτροπος Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Πολιτισμού και Νεολαίας, κ. Maroš Šefčovič, δήλωσε τα εξής: « Η μεταρρύθμιση των εκπαιδευτικών συστημάτων στην ΕΕ έχει διανύσει πολύ δρόμο, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε τώρα τη δυναμική μας. Ειδικότερα, χρειαζόμαστε περισσότερες και καλύτερες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, έτσι ώστε οι Ευρωπαίοι αφενός να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στην προσπάθειά τους να βρουν δουλειά και αφετέρου να αυξήσουν σε μακροπρόθεσμο επίπεδο την ικανότητά τους να καινοτομούν.»
1. Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση – Δείκτες και σημεία αναφοράς, 2009.
Αυτή η ετήσια έκθεση εξετάζει την πρόοδο που επιτέλεσαν τα κράτη μέλη το 2010 σε σχέση με πέντε βασικά σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση και την κατάρτιση .
*
Αν και επιτελέστηκε πρόοδος, τέσσερα από τα πέντε σημεία αναφοράς (στόχοι) που είχαν τεθεί για το 2010 είναι πιθανό να μην επιτευχθούν. Επιτεύχθηκε μόνο ο στόχος για την αύξηση του αριθμού πτυχιούχων στα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες και την τεχνολογία. Τρεις στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε: η συμμετοχή των ενηλίκων στη διά βίου μάθηση, η μείωση του ποσοστού των μαθητών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και η αύξηση του αριθμού των νέων που ολοκληρώνουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Για έναν από τους στόχους η κατάσταση χειροτέρευσε σε σχέση με το 2000. Πρόκειται για την επίδοση των 15χρονων νέων στην ανάγνωση.
*
Το θετικό είναι ότι αυξήθηκε ο αριθμός των πολύ μικρών παιδιών στην εκπαίδευση. Αυξήθηκε επίσης η συνολική συμμετοχή στην αρχική εκπαίδευση και βελτιώθηκαν τα επίπεδα εκπαίδευσης των πολιτών της ΕΕ γενικά. Ο αριθμός των ενηλίκων εργασιακής ηλικίας (25 – 64 ετών) με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο μειωνόταν κατά περισσότερο από ένα εκατομμύριο ετησίως από το 2000 και μετά. Ωστόσο, η κατηγορία αυτή εξακολουθεί να αριθμεί 77 εκατομμύρια ενηλίκους ή ποσοστό περίπου 30% για την ΕΕ συνολικά.
*
Άλλοι τομείς στους οποίους σημειώθηκε πρόοδος είναι η εκμάθηση ξένων γλωσσών στα σχολεία και η κινητικότητα των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50% από το 2000.
2. Σχέδιο κοινής έκθεσης προόδου 2010 σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
Αυτή η ανά διετία εκδιδόμενη έκθεση, η οποία βασίζεται σε στοιχεία που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη και εκδίδεται από κοινού από το Συμβούλιο Παιδείας και την Επιτροπή, αξιολογεί τη συνολική πρόοδο και καθορίζει τις προτεραιότητες για το μέλλον της συνεργασίας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Η συγκεκριμένη κοινή έκθεση δίνει έμφαση στην παροχή των βασικών ικανοτήτων σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Οι κύριες διαπιστώσεις είναι οι εξής:
*
Πολλές χώρες χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο βασικών ικανοτήτων ως σημείο αναφοράς για τη σχολική μεταρρύθμιση. Μολονότι έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος στην προσαρμογή των σχολικών προγραμμάτων σπουδών, πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά για την υποστήριξη των ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, την επικαιροποίηση των μεθόδων αξιολόγησης και την εισαγωγή νέων τρόπων οργάνωσης της μάθησης. Η σημαντικότερη πρόκληση είναι να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι «μαθητές» (με την ευρεία έννοια του όρου) ωφελούνται από καινοτόμες μεθοδολογίες, συμπεριλαμβανομένων των μειονεκτούντων και εκείνων που βρίσκονται στην επαγγελματική εκπαίδευση, την εκπαίδευση ενηλίκων και την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
*
Άλλες προκλήσ εις περιλαμβάνουν: υλοποίηση της διά βίου μάθησης, αύξηση της κινητικότητας, μεγαλύτερο «άνοιγμα» της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και προσαρμογή τους στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας μεταξύ του κόσμου της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, αφενός, και του κόσμου της εργασίας, αφετέρου.
*
Το επίπεδο επένδυσης ανά σπουδαστή αυξήθηκε από το 2000 σε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα. Ωστόσο, η αύξηση των δαπανών ανά σπουδαστή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν χαμηλότερη απ’ ό,τι σε άλλους τομείς. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να επενδύουν κατά μέσον όρο πάνω από 10.000 ευρώ ετησίως περισσότερο ανά σπουδαστή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για να φτάσουν στα επίπεδα των ΗΠΑ (σχεδόν 200 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερο ετησίως). Η διαφορά προκύπτει κυρίως από τα επίπεδα ιδιωτικών επενδύσεων στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των ΗΠΑ.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Η κοινή έκθεση θα υποβληθεί στο Συμβούλιο Παιδείας στις 26 Νοεμβρίου 2009, έτσι ώστε να εγκριθεί επίσημα από το εν λόγω Συμβούλιο τον Φεβρουάριο του 2010. Τα βασικά μηνύματα θα χρησιμεύσουν ως συμβολή στη συζήτηση σχετικά με τη μελλοντική στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και την απασχόληση στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2010 .
Για περισσότερες πληροφορίες:
MEMO /09/520 : Συχνές ερωτήσεις: Έκθεση σχετικά με την πρόοδο στην εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Πρόοδος για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση – Δείκτες και σημεία αναφοράς, έκθεση 2009:
http :// ec . europa . eu / education / lifelong - learning - policy / doc 1951_ en . htm
Κοινή έκθεση προόδου του Συμβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc1532_en.htm
Φυλλάδιο: 5 σημεία αναφοράς για την εκπαίδευση στην Ευρώπη [με στοιχεία ειδικά για κάθε χώρα] :
http :// ec . europa . eu / education / lifelong - learning - policy / doc / benchmarks _ en . pdf
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ευρωπαϊκή στρατηγική και συνεργασία στην εκπαίδευση και την κατάρτιση :
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc28_en.htm
Tuesday, November 24, 2009
Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την αμοιβαία αναγνώριση διπλωμάτων για επαγγελματικά δικαιώματα
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (δεύτερο τμήμα) της 23ης Οκτωβρίου 2008 (*)
«Παράβαση κράτους μέλους – Οδηγία 89/48/ΕΟΚ – Εργαζόμενοι – Αναγνώριση διπλωμάτων»
Στην υπόθεση C-274/05, με αντικείμενο προσφυγή του άρθρου 226 ΕΚ λόγω παραβάσεως, η οποία ασκήθηκε στις 4 Ιουλίου 2005, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
«Παράβαση κράτους μέλους – Οδηγία 89/48/ΕΟΚ – Εργαζόμενοι – Αναγνώριση διπλωμάτων»
Στην υπόθεση C-274/05, με αντικείμενο προσφυγή του άρθρου 226 ΕΚ λόγω παραβάσεως, η οποία ασκήθηκε στις 4 Ιουλίου 2005, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Είχα αναρτήσει στο παρελθόν την σχετική απόφαση.
Το πόρισμα του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Το πόρισμα είναι εδώ.
Μία προσθήκη: Δεν είχα συμμετοχή στην διατύπωση του κειμένου. Όπως είναι γνωστό, συμμετείχα στις συνεδριάσεις μέχρι την προκήρυξη των εκλογών. Τις απόψεις που διατύπωσα θα τις αναρτήσω σύντομα.
Sunday, November 22, 2009
Η βάση του 10 και η εκπαιδευτική πολιτική
Θα προσπαθήσω να εξηγήσω περισσότερο γιατί η βάση του 10, ενώ δεν είναι πρωτογενές θέμα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα έλλειψης τεκμηρίωσης, αλλά και έλλειψης εκπαιδευτικής πολιτικής (κάτι αντίστοιχο με το εξεταστικό). Και παρ' ότι δεν είναι πρωτογενές θέμα, έχει τις ρίζες του (όπως και το εξεταστικό) στα πλέον θεμελιώδη ζητήματα όπως, για παράδειγμα, στην αυτοτέλεια ή μη των πανεπιστημίων.
Αυτή την στιγμή όμως, το δευτερογενές αυτό ζήτημα της βάσης του 10 τίθεται ώς ένα άμεσο πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να περιμένει την συνολικότερη αλλαγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επομένως, πρέπει στο υπάρχον πλαίσιο να τοποθετηθεί η κυβέρνηση και να πάρει μία απόφαση. Και η απόφαση αυτή δεν μπορεί να είναι απλά η κατάργηση της βάσης του 10, αλλά και η τεκμηρίωση της κατάργησής της. Αυτό προσπαθεί να κάνει η ηγεσία του υπουργείου παιδείας.
Θα δώσω δυό κατευθύνσεις στην άποψή μου αυτή. Την τεχνοκρατική και την τοποθέτηση από θέση πολιτικής ευθύνης.
Ξεκινώ με την τεχνοκρατική. Αφορά τις εξετάσεις αυτές καθ' εαυτές.
Επιβάλλοντας στις πανελλήνιες εξετάσεις μία αυθαίρετη βάση, ας πούμε το 10, προσπαθεί κανείς να συμβιβάσει δύο εξεταστικές διαδικασίες σε μία, που όμως έχουν εκ διαμέτρου αντίθετους στόχους:
-Πρώτη διαδικασία: διαγωνισμός για εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο. Η διαδικασία αυτή έχει στόχο να δώσει μία σειρά κατάταξης των διαγωνιζόμενων, για να διαλέξουμε με ποιά σειρά θα μπούν στα τμήματα προτίμησής τους. Επομένως, η βαθμολογία εδώ είναι έννοια σχετική, και στόχος είναι να έχουμε ευρεία διασπορά των αποτελεσμάτων για να μην μπαίνει κάποιος σε μία σχολή με βαθμό 19.45 αλλα να μένει εκτός με 19.41.
-Δεύτερη διαδικασία: πιστοποίηση βασικής επάρκειας με τον ορισμό ενός βασικού γνωστικού επιπέδου. Εδώ, μιλάμε για μία απόλυτη διαδικασία, όπου ορίζουμε μία κόκκινη γραμμή, που εκφράζει τα ελάχιστα προσόντα που πρέπει να διαθέτει κανείς (βεβαίως το 10 δεν αντιπροσώπευε πότε κάτι τέτοιο με την έννοια ότι δεν κάθησε ποτέ κανείς να σκεφτεί αυτό το ζήτημα με προσοχή). Επομένως εδώ, η βαθμολογία έχει απόλυτο και όχι σχετικό χαρακτήρα. Δεν μας ενδιαφέρει να κατατάξουμε τους διαγωνιζόμενους αλλά να διακρίνουμε αν διαθέτουν τα ελάχιστα προσόντα.
Όταν προσπαθούμε να κάνουμε και τα δύο ταυτόχρονα, τότε αυτό που συμβαίνει είναι ότι, εξ αιτίας του διαγωνιστικού χαρακτήρα για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, ο σχετικός χαρακτήρας παίρνει προτεραιότητα, και η αυθαίρετη βάση του 10 σημαίνει διαφορετικό γνωστικό επίπεδο από χρονιά σε χρονιά. Δεν αντιπροσωπεύει, κοινώς, τίποτα το συγκεκριμένο από την άποψη δεξιοτήτων. Ο μαθητής που έπιασε το 10 το 2005 μπορεί κάλλιστα να έχει χαμηλότερη γνωστική επάρκεια από αυτόν που βαθμολογήθηκε με 8 το 2006 (Ας πάρουμε υπ' όψη μας εδώ και την "κατοχύρωση" της βαθμολόγιας, που προφανώς δεν αντιπροσωπεύει το ίδιο πράγμα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους).
Αν από την άλλη, προσπαθήσει κανείς να βάλει την βάση του 10 ώς πρώτη προτεραιότητα, καταλήγουμε σε έναν πληθωρισμό βαθμολογιών που δεν επιτρέπει την σωστή κατάταξη των διαγωνιζόμενων για θέσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί εκτινάσσει τις βάσεις στα ύψη και κάνει την αξιοπιστία του διαχωρισμού στις σχολές υψηλής ζήτησης (εκεί ακριβώς που υπάρχει ο διαγωνισμός), εξαιρετικά επισφαλή και σχετικά τυχαία. (Αυτό παρατηρήθηκε και στις φετεινές εξετάσεις όπου, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες για το τότε κυβερνών κόμμα πολιτικές συνέπειες, επελέγησαν εύκολα θέματα. Εισήχθησαν έτσι περισσότεροι στην τριτοβάθμια -παρά το 10- αλλά, η επιλογή στις τελευταίες θέσεις των σχολών υψηλής ζήτησης έγινε ρουλέτα).
Έρχομαι τώρα στην προσέγγιση από πλευράς πολιτικής ευθύνης. Η πολιτική του Ελληνικού κράτους από το '96 και μετά ήταν να δημιουργηθούν αρκετές θέσεις την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ώστε να μπορεί να εισάγεται το σύνολο των μαθητών. Αυτή την λογική εξυπηρέτησε η δημιουργία των πολλών τμημάτων σε όλη την χώρα (για να είμαστε δίκαιοι η πολιτική μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι μόνο ελληνική). Δαπανήθηκαν λοιπόν πολλά χρήματα για την δημιουργία υποδομών και για την πρόσληψη διδακτικού προσωπικού, ώστε να στελεχωθούν τα νέα τμήματα (μην ξεχνάμε ότι εισακτέοι με βαθμό κάτω από 10 στις πανελλήνιες υπήρχαν πάντα. Εγώ τουλάχιστον τους θυμάμαι τουλάχιστον από το 1988).
Έρχεται όμως ξαφνικά το 2006 η κυβέρνηση και, χωρίς να αλλάξει την πολιτική μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, περιορίζει τον αριθμό των εισακτέων βάζοντας -χωρίς καμμία προσεκτική μελέτη-μια αυθαίρετη βάση. Έτσι, πολλά από τα τμήματα άρχισαν να υπολειτουργούν, χωρίς φοιτητές και με αργόμισθο διδακτικό προσωπικό.
Υπάρχει μία ασυνέπεια εδώ. Ποτέ δεν ελέχθη ότι άλλαξε η πολιτική για μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση σε περισσότερο επιλεκτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οχι μόνο αυτό, αλλά ταυτόχρονα και μέχρι τις εκλογές (!), συνέχισε η τότε κυβέρνηση να δημιουργεί νέα τμήματα ξοδεύοντας ακόμη περισσότερα χρήματα και δημιουργώντας περισσότερες κενές θέσεις! Η πλήρης σύγχυση!
Στο επιχείρημα ότι δεν μπορούν να μπαίνουν στο πανεπιστήμιο ακατάλληλοι, αναρωτιέμαι: αν υποθέσουμε ότι όσοι έχουν κάτω από 10 αυτά τα χρόνια είναι ακατάλληλοι, υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι αυτοί που έχουν 11 ή 12 ή... , είναι κατάλληλοι;
Ακόμα και έτσι όμως, θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε χωρίς την βάση του 10.
Διότι ας σκεφτούμε ποιός είναι ο θεμελιώδης λόγος να μην επιτρέψουμε σε κάποιον να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο αν το επιθυμεί; (θεσπίζοντας π.χ. μία βάση του 10). Ο λόγος είναι το να μην επενδύσει το κράτος χρήματα σε κάποιον που δεν έχει τα ελάχιστα προσόντα για να επιτύχει στην προσπάθειά του αυτή, και επομένως τα χρήματα μπορεί να μην "πιάσουν τόπο". Αν όμως το κράτος ξοδεύει τα χρήματα ούτως ή άλλως, τότε τι έννοια έχει?
Ας δούμε όμως και μια άλλη διάσταση του θέματος. Από πλευράς του κράτους, για κάποιον μαθητή που δεν "πέρασε την βάση", τι είναι καλύτερο, με την έννοια του τι δίνει ουσαστικότερη προστιθέμενη αξία στην παιδεία του; Να "στείλει" τον νέο στο φροντιστήριο για "να πιάσει την βάση" την επόμενη χρονιά (κατοχυρώνοντας μάλιστα κάποιες αμφιβόλου αντικρύσματος βαθμολογίες), ή να του δώσει την ευκαιρία να εγγραφεί σε ένα ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης; (Με δεδομένο ότι έχουν δημιουργηθεί ήδη οι υποδομές και έχει προσληφθεί προσωπικό).
Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν γνωρίζω καμμία χώρα στον κόσμο που να έχει θέσεις τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και να τις κρατά κενές.
Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους που υποστηρίζω ότι η βάση του 10 έγινε μόνο για επικοινωνιακούς λόγους.
ΥΓ1. Μια περισσότερο ορθολογική προσπάθεια για καθιέρωση "κόκκινης γραμμής" είχε επιχειρηθεί από τον Α. Τρίτση πριν 22 χρόνια (με καθορισμό ελάχιστης βαθμολογίας στο βασικό μάθημα κάθε κατεύθυνσης). Τότε όμως, δεν υπήρχε πολιτική μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ούτε πολιτική μαζικής ίδρυσης τμημάτων. Αποτελεί δε ειρωνία της ιστορίας ότι την ρύθμιση εκείνη είχε καταργήσει η ΝΔ! (μετά το 89).
ΥΓ2. Και κάποια στοιχεία που έχουν ενδιαφέρον. Το 1974 είχαμε 68083 υποψηφίους και 16025 εισακτέους. Το 1987, 151129 υποψηφίους και 43394 εισακτέους. Το 1994, 154116 υποψηφίους και 42700 εισακτέους και το 2009, 92426 υποψηφίους και 88262 εισακτέους.
Το 2006 (όταν και καθιερώθηκε η βάση του 10), είχαμε 119471 υποψηφίους και 83268 εισακτέους.
Friday, November 20, 2009
Η κατάληψη στο Berkeley
Χθες (Παρασκευή), έγινε κατάληψη ενός κεντρικού κτιρίου (Wheeler hall) του Πανεπιστημίου του Berkeley. Οι καταληψίες διαμαρτύρονταν για την μεγάλη αύξηση των διδάκτρων και την απόλυση υπαλλήλων λόγω των οικονομικών περιορισμών.
Το χρονικό της κατάληψης, όπως το κατέγραφε στις διαρκείς ενημερώσεις του ο Πρύτανης του πανεπισημίου (που στέλνονταν με εμαιλ και σε όλα τα μέλη του πανεπιστημίου), το έχω αναρτήσει στο αγγλικό μπλογκ μου. (1, 2).
Παραθέτω εδώ την τελική ανακοίνωση του πρυτάνεως στις 5 το απόγευμα, μετά την λήξη της κατάληψης.
The Wheeler Hall protest ended peacefully this evening when 40 protestors who had
occupied the second floor of the building were cited for trespassing by UC Berkeley
Police and released.
Thanks to the efforts of ASUC student leaders and faculty who
worked with Vice-Chancellor Student Affairs Harry Le Grande, Executive
Vice-Chancellor & Provost George Breslauer, and me, our police were able to diffuse
the situation and end the protest.
Throughout the day, the large crowds that gathered around Wheeler Hall necessitated
significant police presence to maintain safety. It is truly regrettable, however,
that a few members of our campus community may have found themselves in conflict
with law enforcement officers. Overall, the officers who managed the day's events
did very well under difficult circumstances.
I understand that our students are justifiably angry over the fee increases and
reductions in staff necessitated by the egregious disinvestment by Sacramento in the
University of California. They are not alone in this. Clearly, we cannot allow
illegal occupations of our buildings and disruption of our academic programs. Today
3800 students were unable to attend class in Wheeler Hall.
We have a strong tradition of free speech on campus. Let us not forget that we are
all fighting for the same cause: to maintain the public character of our university
by sustaining Berkeley's excellence and accessibility. Taking over our classroom
buildings is not a productive way in which to advance our shared interests in
gaining support for public higher education. Let us work together, not in
opposition, to move forward our cause.
Το χρονικό της κατάληψης, όπως το κατέγραφε στις διαρκείς ενημερώσεις του ο Πρύτανης του πανεπισημίου (που στέλνονταν με εμαιλ και σε όλα τα μέλη του πανεπιστημίου), το έχω αναρτήσει στο αγγλικό μπλογκ μου. (1, 2).
Παραθέτω εδώ την τελική ανακοίνωση του πρυτάνεως στις 5 το απόγευμα, μετά την λήξη της κατάληψης.
The Wheeler Hall protest ended peacefully this evening when 40 protestors who had
occupied the second floor of the building were cited for trespassing by UC Berkeley
Police and released.
Thanks to the efforts of ASUC student leaders and faculty who
worked with Vice-Chancellor Student Affairs Harry Le Grande, Executive
Vice-Chancellor & Provost George Breslauer, and me, our police were able to diffuse
the situation and end the protest.
Throughout the day, the large crowds that gathered around Wheeler Hall necessitated
significant police presence to maintain safety. It is truly regrettable, however,
that a few members of our campus community may have found themselves in conflict
with law enforcement officers. Overall, the officers who managed the day's events
did very well under difficult circumstances.
I understand that our students are justifiably angry over the fee increases and
reductions in staff necessitated by the egregious disinvestment by Sacramento in the
University of California. They are not alone in this. Clearly, we cannot allow
illegal occupations of our buildings and disruption of our academic programs. Today
3800 students were unable to attend class in Wheeler Hall.
We have a strong tradition of free speech on campus. Let us not forget that we are
all fighting for the same cause: to maintain the public character of our university
by sustaining Berkeley's excellence and accessibility. Taking over our classroom
buildings is not a productive way in which to advance our shared interests in
gaining support for public higher education. Let us work together, not in
opposition, to move forward our cause.
Thursday, November 19, 2009
Η βάση του 10
Διατύπωσα σήμερα την άποψη ότι η καθιέρωση της βάσης του 10 έγινε για επικοινωνιακούς λόγους.
Για να το εξηγήσω: Ποιός δεν συμφωνεί στο ότι αυτοί που μπαίνουν στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ πρέπει να έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο ικανοτήτων; Οταν μάλιστα το εκπαιδευτικό σύστημα έχει τα μύρια όσα προβλήματα αυτή η "ρύθμιση" ικανοποίησε το περί αυστηρότητος αίσθημα των πολιτών. Η διαφορετική άποψη δεν είναι τόσο εύκολα εξηγήσιμη. Σίγουρα δεν μπορεί να εξηγηθεί σε συνεντεύξεις.
Με ποιό τρόπο όμως σύρθηκε η κόκκινη γραμμή στο 10; επειδή είναι το μισό του 20? Και είναι το 10 του 2008 το ίδιο με το 10 του 2007; Ποιά είναι η επιστημονική τεκμηρίωση που οδήγησε στην επιλογή του 10; Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που πανεπιστήμια ή σχολεία έχουν σύρει μια γραμμή. (π.χ. σε πολλά πανεπιστήμια το άριστα είναι το 10, αλλά απορρίπτεται κανείς αν πάρει κάτω από 3. Αυτό όμως έγινε μετά από μελέτη για το συγκεκριμένο σύστημα με βάση την ανάλυση των δεδομένων).
Δυστυχώς, τα "εύκολα" θέματα παίρνουν πρώτη θέση στην δημοσιότητα. Και η βάση του 10 είναι ένα από αυτά.
Αναρωτιέμαι, από την εποχή που καθιερώθηκε η βάση του 10, ποιές ήταν οι ενέργειες που έγιναν ώστε να βελτιωθεί το επίπεδο των σπουδών στα Λύκεια;
Οι προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας που ανακοινώθηκαν προ ημερών, στηρίζονται σε μια άλλη βάση. Να δοθεί έμφαση στις ανάγκες του μαθητή και στην ανάγκη για ποιότητα.
ΥΓ. Η άποψη που διατύπωσα, δεν διαφέρει σε τίποτα από την άποψη που έχει διατυπώσει η Αννα Διαμαντοπούλου. Αναρωτιέμαι γιατί γίνεται προσπάθεια να βρεθούν διαφορές εκεί που δεν υπάρχουν.
Για να το εξηγήσω: Ποιός δεν συμφωνεί στο ότι αυτοί που μπαίνουν στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ πρέπει να έχουν ένα ελάχιστο επίπεδο ικανοτήτων; Οταν μάλιστα το εκπαιδευτικό σύστημα έχει τα μύρια όσα προβλήματα αυτή η "ρύθμιση" ικανοποίησε το περί αυστηρότητος αίσθημα των πολιτών. Η διαφορετική άποψη δεν είναι τόσο εύκολα εξηγήσιμη. Σίγουρα δεν μπορεί να εξηγηθεί σε συνεντεύξεις.
Με ποιό τρόπο όμως σύρθηκε η κόκκινη γραμμή στο 10; επειδή είναι το μισό του 20? Και είναι το 10 του 2008 το ίδιο με το 10 του 2007; Ποιά είναι η επιστημονική τεκμηρίωση που οδήγησε στην επιλογή του 10; Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που πανεπιστήμια ή σχολεία έχουν σύρει μια γραμμή. (π.χ. σε πολλά πανεπιστήμια το άριστα είναι το 10, αλλά απορρίπτεται κανείς αν πάρει κάτω από 3. Αυτό όμως έγινε μετά από μελέτη για το συγκεκριμένο σύστημα με βάση την ανάλυση των δεδομένων).
Δυστυχώς, τα "εύκολα" θέματα παίρνουν πρώτη θέση στην δημοσιότητα. Και η βάση του 10 είναι ένα από αυτά.
Αναρωτιέμαι, από την εποχή που καθιερώθηκε η βάση του 10, ποιές ήταν οι ενέργειες που έγιναν ώστε να βελτιωθεί το επίπεδο των σπουδών στα Λύκεια;
Οι προθέσεις του Υπουργείου Παιδείας που ανακοινώθηκαν προ ημερών, στηρίζονται σε μια άλλη βάση. Να δοθεί έμφαση στις ανάγκες του μαθητή και στην ανάγκη για ποιότητα.
ΥΓ. Η άποψη που διατύπωσα, δεν διαφέρει σε τίποτα από την άποψη που έχει διατυπώσει η Αννα Διαμαντοπούλου. Αναρωτιέμαι γιατί γίνεται προσπάθεια να βρεθούν διαφορές εκεί που δεν υπάρχουν.
Wednesday, November 18, 2009
Ο Γ. Παπανδρέου και οι ανοικτές διαδικασίες
Από το σημερινό Υπουργικό Συμβούλιο:
...Ο Γ. Παπανδρέου έδωσε προσωπική διάσταση στη διαδικασία στελέχωσης του κράτους μέσα από ανοιχτές διαδικασίες, τονίζοντας ότι πρόκειται για τη δική του μάχη για διαφάνεια και χτύπημα του πελατειακού και διεφθαρμένου συστήματος.
...Ο Γ. Παπανδρέου έδωσε προσωπική διάσταση στη διαδικασία στελέχωσης του κράτους μέσα από ανοιχτές διαδικασίες, τονίζοντας ότι πρόκειται για τη δική του μάχη για διαφάνεια και χτύπημα του πελατειακού και διεφθαρμένου συστήματος.
Tuesday, November 17, 2009
Η έκθεση για την διαφθορά και η ανοιχτή διακυβέρνηση
Δημοσιοποιήθηκε χθες η φετεινή έκθεση για την διαφθορά (The Global Corruption Report 2009) (Η πλήρης έκθεση είναι εδώ). Την ευθύνη της σύνταξής της έχει ένας διεθνής οργανισμός. (Transparency International is a global network including more than 90 locally established national chapters and chapters-in-formation.)
Η εικόνα της Ελλάδας είναι απογοητευτική, τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και διεθνώς.
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί κάνω την σύνδεση της έκθεσης αυτής με την ανοικτή διακυβέρνηση. Μέρος έχει να κάνει με την δημοσίευση βιογραφικών και, βέβαια, αποφάσεων. Έχει όμως να κάνει και με τις επιλογές στελεχών.
Δεν πρόκειται απλά για το γεγονός ότι -επιτέλους- οι επιλογές ανώτατων στελεχών γίνεται πιό αξιοκρατικά. Είναι ότι, με την δημοσιότητα που παίρνει η διαδικασία, στρέφονται οι προβολείς πάνω σε αυτούς που επιλέγονται. Θα είναι πλέον το ίδιο πιθανό τα στελέχη αυτά να εμπλακούν σε αδιαφανείς διαδικασίες; Προβλέπω πως όχι. Και αναμένω συνεπακόλουθα ότι και οι ίδιοι θα είναι περισσότερο αυστηροί στα θέματα αυτά με τους υφισταμένους τους.
Θα έχει άραγε επίδραση στην κατάταξή μας η ανοιχτή διακυβέρνηση; Προβλέπω πως ναι. Στην επόμενη έκθεση, θα δούμε αν η πρόβλεψη αυτή θα επαληθευθεί.
Η έκθεση ανά κεφάλαια είναι εδώ, ενώ οι συχνές ερωτήσεις είναι εδώ.
Η εικόνα της Ελλάδας είναι απογοητευτική, τόσο στο πλαίσιο της ΕΕ όσο και διεθνώς.
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί κάνω την σύνδεση της έκθεσης αυτής με την ανοικτή διακυβέρνηση. Μέρος έχει να κάνει με την δημοσίευση βιογραφικών και, βέβαια, αποφάσεων. Έχει όμως να κάνει και με τις επιλογές στελεχών.
Δεν πρόκειται απλά για το γεγονός ότι -επιτέλους- οι επιλογές ανώτατων στελεχών γίνεται πιό αξιοκρατικά. Είναι ότι, με την δημοσιότητα που παίρνει η διαδικασία, στρέφονται οι προβολείς πάνω σε αυτούς που επιλέγονται. Θα είναι πλέον το ίδιο πιθανό τα στελέχη αυτά να εμπλακούν σε αδιαφανείς διαδικασίες; Προβλέπω πως όχι. Και αναμένω συνεπακόλουθα ότι και οι ίδιοι θα είναι περισσότερο αυστηροί στα θέματα αυτά με τους υφισταμένους τους.
Θα έχει άραγε επίδραση στην κατάταξή μας η ανοιχτή διακυβέρνηση; Προβλέπω πως ναι. Στην επόμενη έκθεση, θα δούμε αν η πρόβλεψη αυτή θα επαληθευθεί.
Monday, November 16, 2009
Μια ιστορία για μαθητές
Εισαι μαθητής της Γ' τάξης Λυκείου. Ζεις σε ένα ακριτικό νησί και θέλεις να δώσεις πανελλήνιες εξετάσεις. Μέχρι τις 15 Νοεμβρίου δεν έχεις καθηγητή για ένα μάθημα, στο οποίο θα εξετασθείς πανελλαδικά.
Εχεις την ευκαιρία να συναντήσεις ένα "παράγοντα" του Υπουργείου Παιδείας και δεν του αναφέρεις μόνο το πρόβλημα, αλλά τον ρωτάς: "Αποτελεί αυτό παράδειγμα ίσων ευκαιριών"; Φυσικά, ο "παράγων" δεν έχει άλλη επιλογή από το να απαντήσει μονολεκτικά "όχι". Και από εκεί αρχίζει μια μεγάλη και ειλικρινής συζήτηση. Για πολλά και διάφορα.
ΥΓ. Και η συνέχεια: Την επόμενη μέρα βρίσκεται η "λύση" "κατόπιν ενεργειών μας". Το κενό θα καλύψει ένας καθηγητής που είχε διδακτικό φόρτο 10 ωρών σε ένα Λύκειο μισή ώρα μακριά και τις υπόλοιπες 11 δεν είχε διδακτικό έργο. Μέχρι χθες, υπήρχε το πρόβλημα της απόστασης των δύο Λυκείων.
Δεν έχει έννοια να αρχίσουμε την συζήτηση για το ποιος φταίει. Ολοι ξέρουμε ποιος δεν φταίει.
Εχεις την ευκαιρία να συναντήσεις ένα "παράγοντα" του Υπουργείου Παιδείας και δεν του αναφέρεις μόνο το πρόβλημα, αλλά τον ρωτάς: "Αποτελεί αυτό παράδειγμα ίσων ευκαιριών"; Φυσικά, ο "παράγων" δεν έχει άλλη επιλογή από το να απαντήσει μονολεκτικά "όχι". Και από εκεί αρχίζει μια μεγάλη και ειλικρινής συζήτηση. Για πολλά και διάφορα.
ΥΓ. Και η συνέχεια: Την επόμενη μέρα βρίσκεται η "λύση" "κατόπιν ενεργειών μας". Το κενό θα καλύψει ένας καθηγητής που είχε διδακτικό φόρτο 10 ωρών σε ένα Λύκειο μισή ώρα μακριά και τις υπόλοιπες 11 δεν είχε διδακτικό έργο. Μέχρι χθες, υπήρχε το πρόβλημα της απόστασης των δύο Λυκείων.
Δεν έχει έννοια να αρχίσουμε την συζήτηση για το ποιος φταίει. Ολοι ξέρουμε ποιος δεν φταίει.
Sunday, November 15, 2009
Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Το πλήρες κείμενο της δήλωσής μου σε απάντηση σχετικής ερώτησης της δημοσιογράφου του Ελεύθερου Τύπου Γ. Μανώλη (τύπος της κυριακής, 15/11/09)
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, συνυπάρχουν δύο προβλήματα. Το ένα αφορά την ακαδημαϊκή δεοντολογία και πρακτική και το άλλο την νομιμότητα. Είναι κρίμα ότι το πρώτο υποκαθίσταται πλήρως από το δεύτερο. Γιατί η έλλειψη ακαδημαϊκής δεοντολογίας βρίσκεται στην ρίζα των προβλημάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το Υπουργείο Παιδείας, όμως, μπορεί να παρέμβει μόνο στο τυπικά νομικό κομμάτι ενός τέτοιου προβλήματος. Και φυσικά, το νόμιμο δεν είναι και ηθικό. Εν προκειμένω, το νομότυπο δεν είναι απαραιτήτως και το δέον ακαδημαϊκά.
Αν τα πανεπιστήμια δεν ασχοληθούν με την ίδια την τήρηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας -και όχι μόνο την τήρηση της νομιμότητας- τότε δεν θα έχουμε κάνει ουσιαστικά βήματα προόδου. Δεν αρκεί απλώς να υπάρχει ένας υφυπουργός που έχει την πολιτική βούληση να παρέμβει για να διορθώσει τις παρατυπίες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι, πέρα από την δεοντολογία, ενδέχεται να προκύπτει και παράβαση του νόμου. Και εφ’ όσον αυτό συμβαίνει (έχω ζητήσει ενημέρωση), τότε τα πράγματα είναι απλά: θα κάνουμε ό,τι έχουμε υποχρέωση.
Μία τέτοια παρέμβασή μας, πάντως, θα έχει αντιμετωπίσει μόνο το νομότυπο σκέλος της υπόθεσης (δοθέντος ότι υπάρχει τώρα η πολιτική βούληση που δεν ήταν πάντα δεδομένη). Δεν θα έχει επανορθώσει το περί ακαδημαϊκής δεοντολογίας αίσθημα.
Τίθεται επομένως το ερώτημα: Ποιά είναι η ουσιαστική λύση;
Η άποψη μου είναι ότι αντί για περισσότερο εναγκαλισμό από το Υπουργείο ώστε να γίνεται ασφυκτικότερος έλεγχος, αυτό που χρειάζεται είναι περισσότερη αυτονομία. Ουσιαστική όμως αυτονομία. Η ουσιαστική αυτονομία συνεπάγεται και υπευθυνότητα μέσω της αξιολόγησης και της κοινωνικής λογοδοσίας.
Σε ένα πραγματικά αυτόνομο πανεπιστήμιο, ενδέχεται κάποιοι να παραβιάσουν την ακαδημαϊκή δεοντολογία. Τα αποτελέσματα όμως αυτής της εκτροπής δεν θα αργήσουν να φανούν. Εφ’ όσον η βάση της σχέσης κράτους-πανεπιστημίων θα είναι η αξιολόγηση και η κοινωνική λογοδοσία, οι καλές πρακτικές θα επιβραβεύονται ενώ οι κακές θα έχουν κόστος.
Αυτό θα αναγκάσει τα ίδια τα πανεπιστήμια να προσέξουν πολύ περισσότερο το κορυφαίο αυτό ζήτημα αυτό και να μην αποφεύγουν τις ευθύνες τους.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, συνυπάρχουν δύο προβλήματα. Το ένα αφορά την ακαδημαϊκή δεοντολογία και πρακτική και το άλλο την νομιμότητα. Είναι κρίμα ότι το πρώτο υποκαθίσταται πλήρως από το δεύτερο. Γιατί η έλλειψη ακαδημαϊκής δεοντολογίας βρίσκεται στην ρίζα των προβλημάτων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το Υπουργείο Παιδείας, όμως, μπορεί να παρέμβει μόνο στο τυπικά νομικό κομμάτι ενός τέτοιου προβλήματος. Και φυσικά, το νόμιμο δεν είναι και ηθικό. Εν προκειμένω, το νομότυπο δεν είναι απαραιτήτως και το δέον ακαδημαϊκά.
Αν τα πανεπιστήμια δεν ασχοληθούν με την ίδια την τήρηση της ακαδημαϊκής δεοντολογίας -και όχι μόνο την τήρηση της νομιμότητας- τότε δεν θα έχουμε κάνει ουσιαστικά βήματα προόδου. Δεν αρκεί απλώς να υπάρχει ένας υφυπουργός που έχει την πολιτική βούληση να παρέμβει για να διορθώσει τις παρατυπίες. Στην συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι, πέρα από την δεοντολογία, ενδέχεται να προκύπτει και παράβαση του νόμου. Και εφ’ όσον αυτό συμβαίνει (έχω ζητήσει ενημέρωση), τότε τα πράγματα είναι απλά: θα κάνουμε ό,τι έχουμε υποχρέωση.
Μία τέτοια παρέμβασή μας, πάντως, θα έχει αντιμετωπίσει μόνο το νομότυπο σκέλος της υπόθεσης (δοθέντος ότι υπάρχει τώρα η πολιτική βούληση που δεν ήταν πάντα δεδομένη). Δεν θα έχει επανορθώσει το περί ακαδημαϊκής δεοντολογίας αίσθημα.
Τίθεται επομένως το ερώτημα: Ποιά είναι η ουσιαστική λύση;
Η άποψη μου είναι ότι αντί για περισσότερο εναγκαλισμό από το Υπουργείο ώστε να γίνεται ασφυκτικότερος έλεγχος, αυτό που χρειάζεται είναι περισσότερη αυτονομία. Ουσιαστική όμως αυτονομία. Η ουσιαστική αυτονομία συνεπάγεται και υπευθυνότητα μέσω της αξιολόγησης και της κοινωνικής λογοδοσίας.
Σε ένα πραγματικά αυτόνομο πανεπιστήμιο, ενδέχεται κάποιοι να παραβιάσουν την ακαδημαϊκή δεοντολογία. Τα αποτελέσματα όμως αυτής της εκτροπής δεν θα αργήσουν να φανούν. Εφ’ όσον η βάση της σχέσης κράτους-πανεπιστημίων θα είναι η αξιολόγηση και η κοινωνική λογοδοσία, οι καλές πρακτικές θα επιβραβεύονται ενώ οι κακές θα έχουν κόστος.
Αυτό θα αναγκάσει τα ίδια τα πανεπιστήμια να προσέξουν πολύ περισσότερο το κορυφαίο αυτό ζήτημα αυτό και να μην αποφεύγουν τις ευθύνες τους.
Saturday, November 14, 2009
Τα παραπολιτικά της πολιτικής και η πολιτική των παραπολιτικών
Τα παραπολιτικά των εφημερίδων είναι μια ενδιαφέρουσα πρωτοτυπία της Ελληνικής πολιτικής.
Ανώνυμα, και υπό μορφή κουτσομπολιού -τις περισσότερες φορές αστεϊσμού- γράφονται πράγματα που διάφοροι "παράγοντες" (μηχανισμοί, επιχειρηματικά συμφέροντα, πολιτικοί με πρόσβαση στα μμε, κλπ), προσπαθούν να "περάσουν".
Θεωρείται και ο καλύτερος τρόπος "καρφώματος" μεταξύ των εμπλεκομένων στην πολιτική, συνήθως του ιδίου κόμματος.
Τίποτα από αυτά δεν είναι παράξενο και νέο στην πολιτική.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν οι ασχολούμενοι με την πολιτική γίνουν μέρος της εξίσωσης. Και ξεκινούν την πολιτική τους δραστηριότητα με την ανάγνωση των παραπολιτικών στηλών. Στην συνέχεια, στην αγωνία τους "να μην γραφτεί κάτι κακό", προσπαθούν να επηρεάσουν τις παραπολιτικές στήλες δημιουργώντας φιλικές σχέσεις με αυτούς που τις τροφοδοτούν, γινόμενοι οι ίδιοι τροφοδότες "ειδήσεων". Και αυτό φυσικά δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης. Γιατί, για να σου "περάσουν" το παραπολιτικό, πρέπει να υπάρξει αντάλλαγμα. Στην καλύτερη περίπτωση, αποκλειστικών ειδήσεων.
Δεν με ενδιαφέρει το σπορ. Με ό,τι κίνδυνο αυτό συνεπάγεται.
Aφορμή για την ανάρτηση αυτή έδωσε σημερινό σχόλιο του μικροπολιτικού στα ΝΕΑ. Δεν θα ασχοληθώ με τις μικροκακίες που με αφορούν προσωπικά.
Γνωρίζω ότι ενόχλησε η διαβούλευση του Αμαρουσίου. ΄Οχι για την θέση του δήμαρχου (ο δήμος ήταν χαμένος από χέρι), αλλά για για τον αρχηγό της δημοτικής αντιπολίτευσης. Διότι για πολλούς ενδιαφερόμενους υπήρχε έτοιμη η διάδοχη κατάσταση της προηγούμενης διοίκησης, και είχαν γίνει οι απαραίτητες "διαπραγματεύσεις". Εξ άλλου, η οποιαδήποτε καινοτομία Παπανδρέου (να θυμηθούμε την εκλογή του αρχηγού από την βάση;), πάντα προκαλεί ειρωνικά σχόλια των διαχρονικά "επαϊόντων". Και συνήθως για να περάσουν τα σχόλια αυτά αναφέρονται στους συνεργάτες του. Ειδικά τώρα που "δεν μας παίρνει" να πιάσουμε τον ίδιο.
Το ίδιο ισχύει για την επιλογή της Θ. Δραγώνα για την ειδική γραμματεία του ΥΠΕΠΘ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ήταν δική μου επιλογή. Κάποιοι άλλοι ότι ήμουν αντίθετος. Και οι μεν και οι δε αγνοούν ότι την ΘΔ την γνωρίζουν πολύ καλά τόσο ο ΠΘ όσο και η Υπουργός. Η δική μου γνώμη (που ούτε μου ζητήθηκε ούτε την έδωσα), περίττευε. Κλείνω, με τις "διαφορές" μου με τον Θ. Καρούνο. Γιατί πρόκειται για textbook case της μικροπολιτικής. Οταν δεν συμπαθείς δύο ανθρώπους τους εμφανίζεις να έχουν κόντρα. Ετσι κάνεις character assassination και για τους δύο. Και όχι μόνο αυτό. Κάνεις και αναφορά στο ανοικτό λογισμικό (στο οποίο πιστεύουμε φανατικά και οι δύο). Γιατί το ανοικτό λογισμικό, "σπάει" ένα ακόμα κρίκο παραδοσιακών σχέσεων. Και κάνει ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση της πραγματικής δημοκρατίας, όχι μόνο στην Ελλάδα.
ΥΓ1. Ευτυχώς που υπάρχουν και τα new media. Σε άλλες εποχές, θα έπρεπε να "υποχρεωθώ" για να απαντήσω. Με την απάντηση να δημοσιεύεται σε χρόνο επιλογής του μέσου (συνήθως με μεγάλη καθυστέρηση για να φαίνεται και άσχετο). Σήμερα, μπορώ και το κάνω ελεύθερα και στην έκταση που θέλω. Και στον χρόνο που επιλέγω.
ΥΓ2. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σχόλιο περί αλαζονείας μου. Το αν είμαι ή όχι δεν το ξέρω και δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Συχνά όμως, όσοι δεν παίζουν το πολιτικό παιχνίδι στο παραδοσιακό γήπεδο χαρακτηρίζονται έτσι από τους παράγοντες που έχουν μάθει να διαμορφώνουν τους κανόνες του γηπέδου. Η "αλαζονεία" του να νομίζεις ότι δεν τους έχεις ανάγκη είναι ασυγχώρητη. Αφήνω τελευταία την Στατιστική. Το αντικείμενο στο οποίο ίσως μου αναγνωρισθεί ότι έχω "αυτάρκεια" (και όχι αλαζονεία). Την Στατιστική που δείχνει πρός τα πού πηγαίνουμε (σε όλο τον κόσμο) όσον αφορά τους τρόπους και τα μέσα ενημέρωσης του πολίτη. Τα στοιχεία αυτά για άλλους είναι ενθαρρυντικά και για άλλους όχι.
Ανώνυμα, και υπό μορφή κουτσομπολιού -τις περισσότερες φορές αστεϊσμού- γράφονται πράγματα που διάφοροι "παράγοντες" (μηχανισμοί, επιχειρηματικά συμφέροντα, πολιτικοί με πρόσβαση στα μμε, κλπ), προσπαθούν να "περάσουν".
Θεωρείται και ο καλύτερος τρόπος "καρφώματος" μεταξύ των εμπλεκομένων στην πολιτική, συνήθως του ιδίου κόμματος.
Τίποτα από αυτά δεν είναι παράξενο και νέο στην πολιτική.
Το πρόβλημα δημιουργείται όταν οι ασχολούμενοι με την πολιτική γίνουν μέρος της εξίσωσης. Και ξεκινούν την πολιτική τους δραστηριότητα με την ανάγνωση των παραπολιτικών στηλών. Στην συνέχεια, στην αγωνία τους "να μην γραφτεί κάτι κακό", προσπαθούν να επηρεάσουν τις παραπολιτικές στήλες δημιουργώντας φιλικές σχέσεις με αυτούς που τις τροφοδοτούν, γινόμενοι οι ίδιοι τροφοδότες "ειδήσεων". Και αυτό φυσικά δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης. Γιατί, για να σου "περάσουν" το παραπολιτικό, πρέπει να υπάρξει αντάλλαγμα. Στην καλύτερη περίπτωση, αποκλειστικών ειδήσεων.
Δεν με ενδιαφέρει το σπορ. Με ό,τι κίνδυνο αυτό συνεπάγεται.
Aφορμή για την ανάρτηση αυτή έδωσε σημερινό σχόλιο του μικροπολιτικού στα ΝΕΑ. Δεν θα ασχοληθώ με τις μικροκακίες που με αφορούν προσωπικά.
Γνωρίζω ότι ενόχλησε η διαβούλευση του Αμαρουσίου. ΄Οχι για την θέση του δήμαρχου (ο δήμος ήταν χαμένος από χέρι), αλλά για για τον αρχηγό της δημοτικής αντιπολίτευσης. Διότι για πολλούς ενδιαφερόμενους υπήρχε έτοιμη η διάδοχη κατάσταση της προηγούμενης διοίκησης, και είχαν γίνει οι απαραίτητες "διαπραγματεύσεις". Εξ άλλου, η οποιαδήποτε καινοτομία Παπανδρέου (να θυμηθούμε την εκλογή του αρχηγού από την βάση;), πάντα προκαλεί ειρωνικά σχόλια των διαχρονικά "επαϊόντων". Και συνήθως για να περάσουν τα σχόλια αυτά αναφέρονται στους συνεργάτες του. Ειδικά τώρα που "δεν μας παίρνει" να πιάσουμε τον ίδιο.
Το ίδιο ισχύει για την επιλογή της Θ. Δραγώνα για την ειδική γραμματεία του ΥΠΕΠΘ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ήταν δική μου επιλογή. Κάποιοι άλλοι ότι ήμουν αντίθετος. Και οι μεν και οι δε αγνοούν ότι την ΘΔ την γνωρίζουν πολύ καλά τόσο ο ΠΘ όσο και η Υπουργός. Η δική μου γνώμη (που ούτε μου ζητήθηκε ούτε την έδωσα), περίττευε. Κλείνω, με τις "διαφορές" μου με τον Θ. Καρούνο. Γιατί πρόκειται για textbook case της μικροπολιτικής. Οταν δεν συμπαθείς δύο ανθρώπους τους εμφανίζεις να έχουν κόντρα. Ετσι κάνεις character assassination και για τους δύο. Και όχι μόνο αυτό. Κάνεις και αναφορά στο ανοικτό λογισμικό (στο οποίο πιστεύουμε φανατικά και οι δύο). Γιατί το ανοικτό λογισμικό, "σπάει" ένα ακόμα κρίκο παραδοσιακών σχέσεων. Και κάνει ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση της πραγματικής δημοκρατίας, όχι μόνο στην Ελλάδα.
ΥΓ1. Ευτυχώς που υπάρχουν και τα new media. Σε άλλες εποχές, θα έπρεπε να "υποχρεωθώ" για να απαντήσω. Με την απάντηση να δημοσιεύεται σε χρόνο επιλογής του μέσου (συνήθως με μεγάλη καθυστέρηση για να φαίνεται και άσχετο). Σήμερα, μπορώ και το κάνω ελεύθερα και στην έκταση που θέλω. Και στον χρόνο που επιλέγω.
ΥΓ2. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σχόλιο περί αλαζονείας μου. Το αν είμαι ή όχι δεν το ξέρω και δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Συχνά όμως, όσοι δεν παίζουν το πολιτικό παιχνίδι στο παραδοσιακό γήπεδο χαρακτηρίζονται έτσι από τους παράγοντες που έχουν μάθει να διαμορφώνουν τους κανόνες του γηπέδου. Η "αλαζονεία" του να νομίζεις ότι δεν τους έχεις ανάγκη είναι ασυγχώρητη. Αφήνω τελευταία την Στατιστική. Το αντικείμενο στο οποίο ίσως μου αναγνωρισθεί ότι έχω "αυτάρκεια" (και όχι αλαζονεία). Την Στατιστική που δείχνει πρός τα πού πηγαίνουμε (σε όλο τον κόσμο) όσον αφορά τους τρόπους και τα μέσα ενημέρωσης του πολίτη. Τα στοιχεία αυτά για άλλους είναι ενθαρρυντικά και για άλλους όχι.
Friday, November 13, 2009
Οι αποσπάσεις των εκπαιδευτικών και η απόσπαση από τη ρουσφετολογία
Σημερινό σχόλιο του Φ. Καρζή που βρίσκω εξαιρετικά εύστοχο.
Έχουμε αρχίσει να το εμπεδώνουμε. Λεφτά δεν υπάρχουν. Και ένα πλήθος από ωραίες πρωτοβουλίες, που θα μπορούσε να σκεφθεί μια νέα κυβέρνηση, είναι απλώς αδύνατες χωρίς σύνδεση με τα δημόσια ταμεία, χωρίς επένδυση από το κράτος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η πολιτική τελείωσε. Μεγάλης σημασίας πολιτικές αποφάσεις μπορούν να μην έχουν κόστος. Ακόμη περισσότερο: μεγάλης σημασίας πολιτικές αποφάσεις, που να βοηθούν την εξυγίανση και τη μεταρρύθμιση του κράτους, μπορούν να εξοικονομούν επιπλέον χρήματα.
Δεν είναι θεωρία. Οι ανακοινώσεις του υπουργείου Παιδείας για τους εκπαιδευτικούς είναι για την κυβέρνηση κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απόφαση ή μια θετική κίνηση σε έναν τομέα, έστω υψηλής προτεραιότητας. Είναι ένα πρότυπο. Ένα μοντέλο πολιτικής. Στις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες μπορεί να είναι και το μοναδικό ρεαλιστικό, εφικτό και εφαρμόσιμο μοντέλο πολιτικής.
Η λογική είναι απλή. Κάνει κανείς ό,τι μπορεί να κάνει. Και πράγματι υπάρχουν πολλά που είναι δυνατόν να προχωρήσουν, αμέσως και χωρίς λεφτά. Αρκεί να υπάρχει μια ειλημμένη πολιτική απόφαση.
Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι ένα εύκολο σώμα, δεν είναι απλός ο χειρισμός μιας ομάδας ανθρώπων που έχει άμεση, καθημερινή επαφή και επιρροή με τους μαθητές και τις οικογένειές τους, δηλαδή τους πάντες. Η έκταση της επαφής είναι και το μέτρο της πολιτικής επιρροής τους.
Οι αποφάσεις τους, η στάση τους έχει άμεσο και μαζικό κοινωνικό αντίκτυπο, έχει επίσης άμεσο αντίκτυπο στη ζωή όλων των ελληνικών νοικοκυριών, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται, επηρέαζονται και πάντως έχουν επαφή (και, φυσικά, γνώμη) για το χώρο της Παιδείας – από τους παιδικούς σταθμούς μέχρι τα πανεπιστήμια.
Το βασικό μέτρο είναι ξεκάθαρο. Όχι άλλο στη λογική των αποσπάσεων. Το μέτρο είχε εκφυλιστεί στην ακραία εκδοχή του φαβοριτισμού και του διοικητικού παραλογισμού. Σε μια συναλλγή απεχθή για τη διάρκεια, την εμβέλεια και τη γενική συνενοχή για τη διαιώνισή της, χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές μετακινούνταν σε γραφεία από τα σχολεία. Από την επαρχία προς τα κέντρα.
Και, ταυτόχρονα, διατηρούσαν τη μοριοδότηση σαν να βρίσκονταν στα σύνορα. Θεωρητικώς στην Τήλο, πρακτικώς στο JK. Και τα μόρια, μόρια. Σε τρία χρόνια, ο “αποσπασμένος για τις ανάγκες της υπηρεσίας” είχε προβάδισμα έναντι εκείνου που υπηρετούσε, ας πούμε, στην Κω ή την Έδεσσα, ή ένα χωριό στα Γιάννενα – όχι πίνοντας φρέντο απέναντι από το παλιό κτίριο της Μητροπόλεως αλλά στην παραγματική εκπαιδευτική υπηρεσία.
Σιγά το θέμα, θα πείτε. Έχει τέτοια χιλιάδες η ελληνική διοίκηση. Δεν είναι έτσι. Για τρεις λόγους. Πρώτον, γιατί σε τέτοια έκταση, δεν είναι πολλά και γιατί από κάπου έπρεπε να γίνει η αρχή, και να' τη που γίνεται. Δεύτερον, γιατί η δικαιοσύνη φτιάχνει τη δυναμική της κι όταν κάτι κάπου, και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα, αποκαθίσταται είναι δύσκολο να αντέξει η ίδια παθογένεια σε άλλους χώρους, που στερούνται τη νομιμοποιητική λογική του “βρε αδερφέ, παντού τα ίδια γίνονται”.
Το τρίτο και τελευταίο είναι και το πιο σημαντικό. Δεν πρόκειται απλώς για μια διοικητική μεταβολή προς μια πιο εύρυθμη λειτουργία του συστήματος. Δεν πρόκειται καν για μια κατάργηση προνομίων μιας υπαλληλικής ελίτ. Το προνόμιο δεν ανήκε μόνον στους προνομιούχους. Ανήκε κατεξοχήν στους διανομείς του. Δηλαδή, στην πολιτική ελίτ.
Η εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, το εκάστοτε κυβερνών κόμμα είχε το σύστημα των αποσπάσεων για να διανέμει ένα μπόνους εξουσίας (χαμηλού επιπέδου αλλά μεγάλης έκτασης) στα κομματικά ή προσωπικά του δίκτυα. Όλοι ήθελαν ένα τέτοιο ρουσφετάκι, ήταν μικρό, ήταν εύκολο και ήταν πολύτιμο για τους προσωπικούς και κομματικούς μηχανισμούς.
Κανείς δεν θα έλεγε τίποτα αν η κατάσταση συνεχιζόταν. Δεν υπήρχε κάποιο πρακτικό αδιέξοδο, όπως ας πούμε στην οικονομία. Το σάπιο σύστημα μπορούσε ακόμη να επιβιώσει. Και μια πολιτική ηγεσία απεμπολεί οικειοθελώς ένα κεκτημένο ισχύος, ένα μπόνους εξουσίας.
Γι' αυτό, το θέμα δεν είναι οι εκπαιδευτικοί ή οι αποσπάσεις. Το θέμα είναι το πρότυπο που προβάλλει. Προς την κοινωνία, αλλά (εξίσου καίριο) προς την ίδια την κυβέρνηση
Έχουμε αρχίσει να το εμπεδώνουμε. Λεφτά δεν υπάρχουν. Και ένα πλήθος από ωραίες πρωτοβουλίες, που θα μπορούσε να σκεφθεί μια νέα κυβέρνηση, είναι απλώς αδύνατες χωρίς σύνδεση με τα δημόσια ταμεία, χωρίς επένδυση από το κράτος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η πολιτική τελείωσε. Μεγάλης σημασίας πολιτικές αποφάσεις μπορούν να μην έχουν κόστος. Ακόμη περισσότερο: μεγάλης σημασίας πολιτικές αποφάσεις, που να βοηθούν την εξυγίανση και τη μεταρρύθμιση του κράτους, μπορούν να εξοικονομούν επιπλέον χρήματα.
Δεν είναι θεωρία. Οι ανακοινώσεις του υπουργείου Παιδείας για τους εκπαιδευτικούς είναι για την κυβέρνηση κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια απόφαση ή μια θετική κίνηση σε έναν τομέα, έστω υψηλής προτεραιότητας. Είναι ένα πρότυπο. Ένα μοντέλο πολιτικής. Στις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες μπορεί να είναι και το μοναδικό ρεαλιστικό, εφικτό και εφαρμόσιμο μοντέλο πολιτικής.
Η λογική είναι απλή. Κάνει κανείς ό,τι μπορεί να κάνει. Και πράγματι υπάρχουν πολλά που είναι δυνατόν να προχωρήσουν, αμέσως και χωρίς λεφτά. Αρκεί να υπάρχει μια ειλημμένη πολιτική απόφαση.
Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι ένα εύκολο σώμα, δεν είναι απλός ο χειρισμός μιας ομάδας ανθρώπων που έχει άμεση, καθημερινή επαφή και επιρροή με τους μαθητές και τις οικογένειές τους, δηλαδή τους πάντες. Η έκταση της επαφής είναι και το μέτρο της πολιτικής επιρροής τους.
Οι αποφάσεις τους, η στάση τους έχει άμεσο και μαζικό κοινωνικό αντίκτυπο, έχει επίσης άμεσο αντίκτυπο στη ζωή όλων των ελληνικών νοικοκυριών, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται, επηρέαζονται και πάντως έχουν επαφή (και, φυσικά, γνώμη) για το χώρο της Παιδείας – από τους παιδικούς σταθμούς μέχρι τα πανεπιστήμια.
Το βασικό μέτρο είναι ξεκάθαρο. Όχι άλλο στη λογική των αποσπάσεων. Το μέτρο είχε εκφυλιστεί στην ακραία εκδοχή του φαβοριτισμού και του διοικητικού παραλογισμού. Σε μια συναλλγή απεχθή για τη διάρκεια, την εμβέλεια και τη γενική συνενοχή για τη διαιώνισή της, χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές μετακινούνταν σε γραφεία από τα σχολεία. Από την επαρχία προς τα κέντρα.
Και, ταυτόχρονα, διατηρούσαν τη μοριοδότηση σαν να βρίσκονταν στα σύνορα. Θεωρητικώς στην Τήλο, πρακτικώς στο JK. Και τα μόρια, μόρια. Σε τρία χρόνια, ο “αποσπασμένος για τις ανάγκες της υπηρεσίας” είχε προβάδισμα έναντι εκείνου που υπηρετούσε, ας πούμε, στην Κω ή την Έδεσσα, ή ένα χωριό στα Γιάννενα – όχι πίνοντας φρέντο απέναντι από το παλιό κτίριο της Μητροπόλεως αλλά στην παραγματική εκπαιδευτική υπηρεσία.
Σιγά το θέμα, θα πείτε. Έχει τέτοια χιλιάδες η ελληνική διοίκηση. Δεν είναι έτσι. Για τρεις λόγους. Πρώτον, γιατί σε τέτοια έκταση, δεν είναι πολλά και γιατί από κάπου έπρεπε να γίνει η αρχή, και να' τη που γίνεται. Δεύτερον, γιατί η δικαιοσύνη φτιάχνει τη δυναμική της κι όταν κάτι κάπου, και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα, αποκαθίσταται είναι δύσκολο να αντέξει η ίδια παθογένεια σε άλλους χώρους, που στερούνται τη νομιμοποιητική λογική του “βρε αδερφέ, παντού τα ίδια γίνονται”.
Το τρίτο και τελευταίο είναι και το πιο σημαντικό. Δεν πρόκειται απλώς για μια διοικητική μεταβολή προς μια πιο εύρυθμη λειτουργία του συστήματος. Δεν πρόκειται καν για μια κατάργηση προνομίων μιας υπαλληλικής ελίτ. Το προνόμιο δεν ανήκε μόνον στους προνομιούχους. Ανήκε κατεξοχήν στους διανομείς του. Δηλαδή, στην πολιτική ελίτ.
Η εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, το εκάστοτε κυβερνών κόμμα είχε το σύστημα των αποσπάσεων για να διανέμει ένα μπόνους εξουσίας (χαμηλού επιπέδου αλλά μεγάλης έκτασης) στα κομματικά ή προσωπικά του δίκτυα. Όλοι ήθελαν ένα τέτοιο ρουσφετάκι, ήταν μικρό, ήταν εύκολο και ήταν πολύτιμο για τους προσωπικούς και κομματικούς μηχανισμούς.
Κανείς δεν θα έλεγε τίποτα αν η κατάσταση συνεχιζόταν. Δεν υπήρχε κάποιο πρακτικό αδιέξοδο, όπως ας πούμε στην οικονομία. Το σάπιο σύστημα μπορούσε ακόμη να επιβιώσει. Και μια πολιτική ηγεσία απεμπολεί οικειοθελώς ένα κεκτημένο ισχύος, ένα μπόνους εξουσίας.
Γι' αυτό, το θέμα δεν είναι οι εκπαιδευτικοί ή οι αποσπάσεις. Το θέμα είναι το πρότυπο που προβάλλει. Προς την κοινωνία, αλλά (εξίσου καίριο) προς την ίδια την κυβέρνηση
Thursday, November 12, 2009
To κράτος και οι εκπαιδευτικοί: Πρώτα ο μαθητής
Από τις χθεσινές ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας.
Το ζήτημα των εκπαιδευτικών έχει πολλά κεφάλαια. Και όλα χρήζουν υπεύθυνης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης. Είναι το κεφάλαιο της ίδιας της εκπαίδευσής τους και επιμόρφωσης , είναι το κεφάλαιο των αμοιβών τους, είναι το κεφάλαιο της ορθής και δίκαιης αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου τους. Είναι και το κεφάλαιο που αφορά ένα πλήθος ρυθμίσεων για τον εργασιακό τους βίο και την εξέλιξή τους.
Ξεκινάμε από αυτό και όχι τυχαία. Έχουμε διεθνείς έρευνες, με πιο χαρακτηριστική αυτή του ΟΟΣΑ που δημοσιοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο που δείχνουν ότι κάτι πάει στραβά με την κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας. Αλλά και πέρα από τις έρευνες, η ίδια η καθημερινή εμπειρία αποδεικνύει πως το υφιστάμενο σύστημα προσλήψεων, μεταθέσεων, αποσπάσεων αλλά και επιλογής στελεχών διοίκησης έχει εξαντλήσει τα όριά του, οδηγεί σε ανορθολογικές καταστάσεις και αδιέξοδα.
Eνα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Η Β΄Βάθμια Εκπαίδευση σε ένα νησί του Αιγαίου έχει 516 εκπαιδευτικούς
Οι 26 είναι στη ΔΙΔΕ. Οι 8 στο εξωτερικό.
Οι 62 (το 12%) είναι σε μακροχρόνια άδεια. (30 ανατροφή, 6 λοχεία, 5 κύηση και 11 επαπειλούμενη κύηση)
Οι 127 (το 25%) είναι αποσπασμένοι σε σχολεία και υπηρεσίες εκτός νομού.
(17 νεοδιόριστοι …15 στο υπουργείο)
Οι 291 (το 57%) υπηρετούν σε σχολεία και διδάσκουν 1.282 * ώρες λιγότερες από το κανονικό τους ωράριο.
Οι ώρες αυτές αντιστοιχούν σε 60 καθηγητές με ωράριο 21 ωρών την εβδομάδα ή 70 με 18 ώρες ή 80 με 16!
Ένα μέρος αυτών των ωρών οφείλεται στις ιδιαιτερότητες του νομού (σχολεία μακριά από τα κέντρα, μικρά νησιά, ανύπαρκτη συγκοινωνία.
Στη χειρότερη περίπτωση οι ώρες αυτές να αντιστοιχούν σε 50 καθηγητές.
Σύμφωνα με τα υπόλοιπα οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε να είναι 466 (516 – 50) και οι διδάσκοντες 241 (291 – 50) δηλ. το …52%!!
*Δεν υπάρχουν στοιχεία από 3 από τα 17 σχολεία του νομού. Με αναλογικότητα οι λιγότερες ώρες είναι 1557 που ανάλογα αντιστοιχούν σε 65 εκπαιδευτικούς
Το 50% !!!
Aναδύεται ανάγλυφα μια εικόνα που πραγματικά δεν τιμά κανέναν. Αυτή η εικόνα πρέπει να αλλάξει. Κι αυτό βάζουμε μπροστά. Για να πάμε σε ένα νέο σύστημα που θα διασφαλίζει αντικειμενικότητα, διαφάνεια, ποιότητα, λειτουργικότητα, αντιμετώπιση όλων των δυσμενών παρενεργειών που έχει το σημερινό διοικητικό χάος στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων. Είναι απόφαση ευθύνης αλλά και δικαιοσύνης. Διότι μην αμφιβάλλετε διόλου πως μέσα από ένα διαχρονικό και πολυπλόκαμο δίκτυο πελατειακών σχέσεων και εξυπηρετήσεων υφίστανται τραγικές αδικίες σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών που συμβαίνει να μην έχουν «μπάρμπα στην Κορώνη».
Έχει πει μια πολύ ωραία φράση ο Μαξ Βέμπερ: «Πολιτική είναι το επίμονο και επίπονο τρύπημα σκληρών επιφανειών. Για αυτό και απαιτεί πάθος και λογική». Και η αλλαγή που βάζουμε μπροστά έχει πάθος για δικαιοσύνη και επιδιώκει να εγγυηθεί τη λογική στην κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας.
Τι μήνυμα δίνουμε στα σημερινά παιδιά και αυριανούς πολίτες όταν στον ίδιο τον χώρο της εκπαίδευσης, που είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος της μάθησης διά του παραδείγματος, βλέπουν να πρυτανεύουν τα «κονέ», «τα βίσματα» και οι «άκρες»;
Βάζουμε λοιπόν τελεία και δεν αλλάζουμε απλά σελίδα. Ξαναγράφουμε από την αρχή το κεφάλαιο που αφορά τον εργασιακό βίο και την εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Το ξαναγράφουμε πάνω σε βασικές, κατευθυντήριες αρχές:
1. Κωδικοποιούμε όλη τη νομοθεσία που αφορά τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να μην βρισκόμαστε «χαμένοι στη μετάφραση» μιας τεράστιας νομικής πολυπλοκότητας που κλείνει «πόρτες» για να αφήσει ορθάνοιχτα «παράθυρα». Η σαφήνεια και η απλούστευση είναι το τελικό ζητούμενο.
2. Οι προσλήψεις στο εξής θα γίνονται μόνο με τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ. Πρόνοια θα ληφθεί για τη μεταβατική περίοδο των πινάκων που είναι σήμερα σε εξέλιξη. Στόχος μας με σαφή προσδιορισμό του τόπου και του χρόνου του διορισμού. Η πρόσληψη δηλαδή μπορεί να γίνεται είτε σε επίπεδο σχολείου, είτε σε επίπεδο αρμόδιας Διεύθυνσης και ο χρόνος υπηρεσίας στον τόπο του πρώτου διορισμού θα πρέπει να είναι εξ’ αρχής προσδιορισμένος. Και για τον τόπο και για τον χρόνο πιστεύουμε πως θα υπάρξουν χρήσιμες προτάσεις στο στάδιο της διαβούλευσης για το οποίο θα σας μιλήσω στη συνέχεια.
3. Επανεξετάζεται ολόκληρο το σύστημα της υφιστάμενης μοριοδότησης. Εδώ η αρχή είναι πολύ συγκεκριμένη. Τα μόρια αφορούν τον τόπο και το αντικείμενο της διδασκαλίας. Άπαξ και ο εκπαιδευτικός μετακινηθεί, τα μόρια δεν τον ακολουθούν. Δεν τα μεταφέρει μαζί του, παραμένουν στη θέση από την οποία ο ίδιος μετακινείται.
4. Κανείς εκπαιδευτικός και για κανέναν λόγο δεν αποσπάται, εάν δεν έχει βρεθεί ο αντικαταστάτης του για τη θέση στην οποία υπηρετεί.
5. Σε ότι αφορά τις μεταθέσεις, βασική αρχή πλέον θα είναι πως κάθε μετάθεση αποφασίζεται για να εξυπηρετηθεί το σχολείο. Δεν είναι αποδεκτό για το δημόσιο συμφέρον να υπάρχουν σχολεία με πλεονάζον προσωπικό και σχολεία με κενά.
6. Ξεκινά διάλογος με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα ίδρυσης ειδικού τμήματος για την εκπαίδευση στελεχών διοίκησης της εκπαίδευσης.
7. Προσδιορίζεται ένα διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης και σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε τη βεβαιότητα της θετικής συνεισφοράς της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ στη διαμόρφωση των σχετικών κριτηρίων, ώστε να αφήσουμε οριστικά και αμετάκλητα πίσω μας τις γνωστές παθογένειες που ταλανίζουν την εκπαίδευση. Καθαροί κανόνες, καθαρά κριτήρια, καθαρές σχέσεις, καθαρή εκπαίδευση.
Αυτές οι κατευθυντήριες αρχές θα αποτυπωθούν σε ένα κείμενο εργασίας, το οποίο θα αναρτηθεί τις επόμενες μέρες στο διαδίκτυο ώστε να υπάρξει ανοιχτή διαβούλευση.
Το αρχικό κείμενο εργασίας μαζί με το υλικό της διαβούλευσης θα τύχουν συστηματικής επεξεργασίας ώστε να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο νόμου, με την πολιτική ευθύνη επιτροπής στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εξειδικευμένοι επιστήμονες με ρόλο εμπειρογνώμονα, εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών, των γονέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η επιτροπή θα υποστηριχθεί με την αναγκαία τεχνική βοήθεια και θα έχει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα τριών μηνών για να ολοκληρώσει το έργο της, ώστε να ακολουθήσει η εισαγωγή του νομοσχεδίου στη Βουλή για την ψήφισή του.
Κάνουμε ένα πρώτο, μεγάλο, σημαντικό και ουσιαστικό βήμα. Ένα βήμα που συμπυκνώνει μια συγκεκριμένη στρατηγική και μεθοδολογία για την εκπαίδευση, που θέλει πρώτα τον μαθητή.
Το ζήτημα των εκπαιδευτικών έχει πολλά κεφάλαια. Και όλα χρήζουν υπεύθυνης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης. Είναι το κεφάλαιο της ίδιας της εκπαίδευσής τους και επιμόρφωσης , είναι το κεφάλαιο των αμοιβών τους, είναι το κεφάλαιο της ορθής και δίκαιης αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου τους. Είναι και το κεφάλαιο που αφορά ένα πλήθος ρυθμίσεων για τον εργασιακό τους βίο και την εξέλιξή τους.
Ξεκινάμε από αυτό και όχι τυχαία. Έχουμε διεθνείς έρευνες, με πιο χαρακτηριστική αυτή του ΟΟΣΑ που δημοσιοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο που δείχνουν ότι κάτι πάει στραβά με την κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας. Αλλά και πέρα από τις έρευνες, η ίδια η καθημερινή εμπειρία αποδεικνύει πως το υφιστάμενο σύστημα προσλήψεων, μεταθέσεων, αποσπάσεων αλλά και επιλογής στελεχών διοίκησης έχει εξαντλήσει τα όριά του, οδηγεί σε ανορθολογικές καταστάσεις και αδιέξοδα.
Eνα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Η Β΄Βάθμια Εκπαίδευση σε ένα νησί του Αιγαίου έχει 516 εκπαιδευτικούς
Οι 26 είναι στη ΔΙΔΕ. Οι 8 στο εξωτερικό.
Οι 62 (το 12%) είναι σε μακροχρόνια άδεια. (30 ανατροφή, 6 λοχεία, 5 κύηση και 11 επαπειλούμενη κύηση)
Οι 127 (το 25%) είναι αποσπασμένοι σε σχολεία και υπηρεσίες εκτός νομού.
(17 νεοδιόριστοι …15 στο υπουργείο)
Οι 291 (το 57%) υπηρετούν σε σχολεία και διδάσκουν 1.282 * ώρες λιγότερες από το κανονικό τους ωράριο.
Οι ώρες αυτές αντιστοιχούν σε 60 καθηγητές με ωράριο 21 ωρών την εβδομάδα ή 70 με 18 ώρες ή 80 με 16!
Ένα μέρος αυτών των ωρών οφείλεται στις ιδιαιτερότητες του νομού (σχολεία μακριά από τα κέντρα, μικρά νησιά, ανύπαρκτη συγκοινωνία.
Στη χειρότερη περίπτωση οι ώρες αυτές να αντιστοιχούν σε 50 καθηγητές.
Σύμφωνα με τα υπόλοιπα οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε να είναι 466 (516 – 50) και οι διδάσκοντες 241 (291 – 50) δηλ. το …52%!!
*Δεν υπάρχουν στοιχεία από 3 από τα 17 σχολεία του νομού. Με αναλογικότητα οι λιγότερες ώρες είναι 1557 που ανάλογα αντιστοιχούν σε 65 εκπαιδευτικούς
Το 50% !!!
Aναδύεται ανάγλυφα μια εικόνα που πραγματικά δεν τιμά κανέναν. Αυτή η εικόνα πρέπει να αλλάξει. Κι αυτό βάζουμε μπροστά. Για να πάμε σε ένα νέο σύστημα που θα διασφαλίζει αντικειμενικότητα, διαφάνεια, ποιότητα, λειτουργικότητα, αντιμετώπιση όλων των δυσμενών παρενεργειών που έχει το σημερινό διοικητικό χάος στην εύρυθμη λειτουργία των σχολείων. Είναι απόφαση ευθύνης αλλά και δικαιοσύνης. Διότι μην αμφιβάλλετε διόλου πως μέσα από ένα διαχρονικό και πολυπλόκαμο δίκτυο πελατειακών σχέσεων και εξυπηρετήσεων υφίστανται τραγικές αδικίες σε βάρος της μεγάλης πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών που συμβαίνει να μην έχουν «μπάρμπα στην Κορώνη».
Έχει πει μια πολύ ωραία φράση ο Μαξ Βέμπερ: «Πολιτική είναι το επίμονο και επίπονο τρύπημα σκληρών επιφανειών. Για αυτό και απαιτεί πάθος και λογική». Και η αλλαγή που βάζουμε μπροστά έχει πάθος για δικαιοσύνη και επιδιώκει να εγγυηθεί τη λογική στην κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας.
Τι μήνυμα δίνουμε στα σημερινά παιδιά και αυριανούς πολίτες όταν στον ίδιο τον χώρο της εκπαίδευσης, που είναι ο κατ’ εξοχήν χώρος της μάθησης διά του παραδείγματος, βλέπουν να πρυτανεύουν τα «κονέ», «τα βίσματα» και οι «άκρες»;
Βάζουμε λοιπόν τελεία και δεν αλλάζουμε απλά σελίδα. Ξαναγράφουμε από την αρχή το κεφάλαιο που αφορά τον εργασιακό βίο και την εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Το ξαναγράφουμε πάνω σε βασικές, κατευθυντήριες αρχές:
1. Κωδικοποιούμε όλη τη νομοθεσία που αφορά τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να μην βρισκόμαστε «χαμένοι στη μετάφραση» μιας τεράστιας νομικής πολυπλοκότητας που κλείνει «πόρτες» για να αφήσει ορθάνοιχτα «παράθυρα». Η σαφήνεια και η απλούστευση είναι το τελικό ζητούμενο.
2. Οι προσλήψεις στο εξής θα γίνονται μόνο με τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ. Πρόνοια θα ληφθεί για τη μεταβατική περίοδο των πινάκων που είναι σήμερα σε εξέλιξη. Στόχος μας με σαφή προσδιορισμό του τόπου και του χρόνου του διορισμού. Η πρόσληψη δηλαδή μπορεί να γίνεται είτε σε επίπεδο σχολείου, είτε σε επίπεδο αρμόδιας Διεύθυνσης και ο χρόνος υπηρεσίας στον τόπο του πρώτου διορισμού θα πρέπει να είναι εξ’ αρχής προσδιορισμένος. Και για τον τόπο και για τον χρόνο πιστεύουμε πως θα υπάρξουν χρήσιμες προτάσεις στο στάδιο της διαβούλευσης για το οποίο θα σας μιλήσω στη συνέχεια.
3. Επανεξετάζεται ολόκληρο το σύστημα της υφιστάμενης μοριοδότησης. Εδώ η αρχή είναι πολύ συγκεκριμένη. Τα μόρια αφορούν τον τόπο και το αντικείμενο της διδασκαλίας. Άπαξ και ο εκπαιδευτικός μετακινηθεί, τα μόρια δεν τον ακολουθούν. Δεν τα μεταφέρει μαζί του, παραμένουν στη θέση από την οποία ο ίδιος μετακινείται.
4. Κανείς εκπαιδευτικός και για κανέναν λόγο δεν αποσπάται, εάν δεν έχει βρεθεί ο αντικαταστάτης του για τη θέση στην οποία υπηρετεί.
5. Σε ότι αφορά τις μεταθέσεις, βασική αρχή πλέον θα είναι πως κάθε μετάθεση αποφασίζεται για να εξυπηρετηθεί το σχολείο. Δεν είναι αποδεκτό για το δημόσιο συμφέρον να υπάρχουν σχολεία με πλεονάζον προσωπικό και σχολεία με κενά.
6. Ξεκινά διάλογος με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα ίδρυσης ειδικού τμήματος για την εκπαίδευση στελεχών διοίκησης της εκπαίδευσης.
7. Προσδιορίζεται ένα διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης και σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε τη βεβαιότητα της θετικής συνεισφοράς της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ στη διαμόρφωση των σχετικών κριτηρίων, ώστε να αφήσουμε οριστικά και αμετάκλητα πίσω μας τις γνωστές παθογένειες που ταλανίζουν την εκπαίδευση. Καθαροί κανόνες, καθαρά κριτήρια, καθαρές σχέσεις, καθαρή εκπαίδευση.
Αυτές οι κατευθυντήριες αρχές θα αποτυπωθούν σε ένα κείμενο εργασίας, το οποίο θα αναρτηθεί τις επόμενες μέρες στο διαδίκτυο ώστε να υπάρξει ανοιχτή διαβούλευση.
Το αρχικό κείμενο εργασίας μαζί με το υλικό της διαβούλευσης θα τύχουν συστηματικής επεξεργασίας ώστε να καταλήξουμε σε ένα σχέδιο νόμου, με την πολιτική ευθύνη επιτροπής στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας, του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εξειδικευμένοι επιστήμονες με ρόλο εμπειρογνώμονα, εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών, των γονέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η επιτροπή θα υποστηριχθεί με την αναγκαία τεχνική βοήθεια και θα έχει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα τριών μηνών για να ολοκληρώσει το έργο της, ώστε να ακολουθήσει η εισαγωγή του νομοσχεδίου στη Βουλή για την ψήφισή του.
Κάνουμε ένα πρώτο, μεγάλο, σημαντικό και ουσιαστικό βήμα. Ένα βήμα που συμπυκνώνει μια συγκεκριμένη στρατηγική και μεθοδολογία για την εκπαίδευση, που θέλει πρώτα τον μαθητή.
Monday, November 09, 2009
Οι σχολικές εκδρομές
Επειδή η ανάρτησή μου για την συμμετοχή των νέων στον διάλογο χαρακτηρίστηκε αυστηρή, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μου. Τουναντίον, προσπαθώ να δώ τι κάνουμε λάθος. Αν δεν μπορέσουμε να έχουμε διαύλους επικοινωνίας με τους νέους, ό,τι και να κάνουμε θα είναι λίγο. Μην ξεχνάμε: Πρώτα ο μαθητής.
Είδα όμως ένα σοβαρό πρόβλημα της σχολικής ζωής, που ανέδειξε ένα σχόλιο πέντε μαθητών.
Τις εκδρομές.
Παραθέτω στην συνέχεια το σχόλιο όχι μόνο γιατί συμφωνώ με τις επισημάνσεις τους, αλλά και γιατί νομίζω ότι πρόκειται για άλλο ένα θέμα που το έχουμε δει στραβά.
Οι σχολικές εκδρομές έχουν εξελιχθεί σε μια οικονομική διαδικασία με συμφέροντα που υπερκαλύπτουν την ουσία για την οποία καθιερώθηκαν. Είναι κάτι αντίστοιχο με την ίδρυση τμημάτων στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ ή με την μεταφορά των μαθητών.
Για παράδειγμα, στην Ρόδο μου τέθηκε με έμφαση το θέμα της διάρκειας των εκδρομών στο εσωτερικό. Επειδή αυξήθηκε η διάρκεια των εκδρομών στο εξωτερικό, επλήγη σημαντικά η οικονομία της Ρόδου. Από την πλευρά τους έχουν δίκιο. Ομως, αυτό είναι το πρόβλημα των σχολικών εκδρομών;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τον προβληματισμό με το σχόλιο των πέντε μαθητών (που τους ευχαριστώ που το έθιξαν και μου το θύμησαν).
Είδα όμως ένα σοβαρό πρόβλημα της σχολικής ζωής, που ανέδειξε ένα σχόλιο πέντε μαθητών.
Τις εκδρομές.
Παραθέτω στην συνέχεια το σχόλιο όχι μόνο γιατί συμφωνώ με τις επισημάνσεις τους, αλλά και γιατί νομίζω ότι πρόκειται για άλλο ένα θέμα που το έχουμε δει στραβά.
Οι σχολικές εκδρομές έχουν εξελιχθεί σε μια οικονομική διαδικασία με συμφέροντα που υπερκαλύπτουν την ουσία για την οποία καθιερώθηκαν. Είναι κάτι αντίστοιχο με την ίδρυση τμημάτων στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ ή με την μεταφορά των μαθητών.
Για παράδειγμα, στην Ρόδο μου τέθηκε με έμφαση το θέμα της διάρκειας των εκδρομών στο εσωτερικό. Επειδή αυξήθηκε η διάρκεια των εκδρομών στο εξωτερικό, επλήγη σημαντικά η οικονομία της Ρόδου. Από την πλευρά τους έχουν δίκιο. Ομως, αυτό είναι το πρόβλημα των σχολικών εκδρομών;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τον προβληματισμό με το σχόλιο των πέντε μαθητών (που τους ευχαριστώ που το έθιξαν και μου το θύμησαν).
Κύριε υφυπουργέ είστε πολύ αυστηρός με μας τους μαθητές σε σχέση με το θέμα της συμμετοχής μας.
Τις περισσότερες φορές στο σχολείο κανένας δεν μας ρωτάει για τα θέματα που μας ενδιαφέρουν.
Οι εκλογές για τα 15μελή συνήθως γίνονται με διαδικασίες χαβαλέ στις οποίες συμμετέχουν και οι καθηγητές μας. Καλύτερα να σταματήσει αυτή η κοροϊδία, αν δεν γίνει ουσιαστική
Θα σας αναφέρουμε ένα σοβαρό θέμα για το οποίο κανένας δεν ενδιαφέρεται ή μάλλον ενδιαφέρονται πολύ για άλλους λόγους που σε όλους μας είναι γνωστοί.
Πρόκειται για τις σχολικές εκδρομές [τις πολυήμερες, εντός και εκτός Ελλάδας]
Συνήθως δεν μας ρωτάει κανένας . Το κανονίζουν οι καθηγητές και τα 15μελή.
Τα ταξιδιωτικά γραφεία που αναλαμβάνουν τις εκδρομές είναι τα ίδια για ολόκληρες περιοχές [για κάντε μια έρευνα τι γίνεται στην Αθήνα και θα καταλάβετε]
Εμείς θέλαμε να πάμε εκδρομή , αλλά οι γονείς μας δεν μας άφησαν.
Όπως μας είπαν είναι πολύ ακριβά και όταν ρώτησαν το σχολείο διαπίστωσαν ότι δεν είχαν κανένα εκπαιδευτικό περιεχόμενο.
Ακόμα μας είπαν οι γονείς μας οτι επικοινωνησαν με το υπουργείο και τους ρώτησαν γιατί δεν είναι αυστηροι με τον τρόπο που εγκρινονται οι εκδρομες και τους είπαν ότι όλα γίνονται σύμφωνα με τους νόμους.
Εμείς σαν παιδια θα θέλαμε να σας ζητήσουμε να ελέγξετε τα προγράμματα των εκδρομών και να μας πειτε και σεις την άποψη σας. Σας παρακαλούμε κάντε το, αντι να μας κρίνετε αυστηρά.
Εμείς πικραθήκαμε αλλά στο τέλος αναγνωρίσαμε το δίκιο τους. Το πρόγραμμα της εκδρομής λίγη σχέση έχει την εκπαίδευση, για χαβαλέ γίνεται. Για να είμαστε ειλικρινείς και μας μας αρέσει ο χαβαλές αλλά θα έπρεπε τα πρωινά να είχε καθαρά εκπαιδευτικό περιεχόμενο κάτι που δεν γίνεται. Κανένας δεν θέλει να γίνεται. Και μεις θα θέλαμε να βάζαμε αυτά τα θέματα για συζήτηση αλλά όταν το τολμάμε μας αποκαλούν φυτά και οι περισσότεροι καθηγητές μας μας κοιτούν με συμπόνια.
Αν υπάρχει και κάποιος καθηγητής μας που έχει και αυτός την ίδια με μας άποψη τότε όλοι οι άλλοι καθηγητές και μαθητές τον κοιτούν με συμπόνια.
Γι αυτό κύριε υφυπουργέ μην είστε τόσο αυστηρός με μας τα παιδιά που δεν συμμετέχουμε.
Με εκτίμηση
3 Μαθητές και 2 Μαθήτριες κάποιου σχολείου στην Αθήνα
Μην περιμένετε να γράψουμε το όνομά μας, δεν θέλουμε να είμαστε φυτά και σπασικλάκια. Και σημειώστε ότι μέχρι τώρα δεν κάνουμε και φροντιστήριο
Περιμένουμε κάποια απάντηση. Σας ευχαριστούμε πολύ
Και ξέρετε και κάτι ακόμα , σας γράψαμε γιατί κανένας δεν ενδιαφέρετε για τέτοιου είδους blogs και αυτό μας λυπεί πολύ , μα πάρα πολύ, γιατί τα παιδιά ενδιαφέρονται μόνο για ΄…άλλα πράγματα στο INTERNET και αυτό μας λυπεί πολύ μα πάρα πολύ
Οι νέοι και η συμμετοχή στον διάλογο
Διαβάζοντας το Σαββατοκύριακο (για μια δεύτερη συνολική ανάγνωση) τα σχόλια στο blog μου, παρατήρησα ότι είναι μικρή η συμμετοχή νέων ανθρώπων στην ανταλλαγή απόψεων που αναπτύσσεται. (Βέβαια, δεν είναι εύκολο να έχω πλήρη εικόνα αφού τα περισσότερα σχόλια είναι ανώνυμα).
Αυτό με προβληματίζει. Bέβαια, δεν έχω την απαίτηση να διαβάζουν το blog μου -- πολλοί εξ άλλου μπορεί να μην γνωρίζουν καν ποιά είναι η ηγεσία του ΥΠΕΠΘ. Εχω όμως την εντύπωση ότι υπάρχει βαθύτερο "πρόβλημα επικοινωνίας".
Μια προηγούμενη σχετική εμπειρία: Στο Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προβλέπεται η συμμετοχή δύο μαθητών που επιλέγονται με κλήρωση μεταξύ των μαθητών που ήταν μέλη στην τελευταία Βουλή των Εφήβων. Ήλθαν δύο μαθητές στην πρώτη συνεδρίαση, μίλησαν για λίγο και δεν ξαναεμφανίστηκαν. Βέβαια, τις ώρες που συνεδριάζαμε έχουν μάθημα! Αυτό δεν ελήφθη υπ' όψη όταν γραφόταν ο νόμος. (Τώρα που το σκέπτομαι, ποτέ δεν θα είχαν χρόνο αφού όλες τις άλλες ώρες είναι στα φροντιστήρια! Άλλη μια επιβεβαίωση της πολυπλοκότητας των προβλημάτων).
ΥΓ. Μια και αναφέρθηκα στο θέμα, έχω (και είχα) πολλούς προβληματισμούς για τον τρόπο που λειτουργεί η Βουλή των Εφήβων. Δεν είναι όμως της παρούσης. Ούτε είναι αρμοδιότητά μου. Απλώς...
Αυτό με προβληματίζει. Bέβαια, δεν έχω την απαίτηση να διαβάζουν το blog μου -- πολλοί εξ άλλου μπορεί να μην γνωρίζουν καν ποιά είναι η ηγεσία του ΥΠΕΠΘ. Εχω όμως την εντύπωση ότι υπάρχει βαθύτερο "πρόβλημα επικοινωνίας".
Μια προηγούμενη σχετική εμπειρία: Στο Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης προβλέπεται η συμμετοχή δύο μαθητών που επιλέγονται με κλήρωση μεταξύ των μαθητών που ήταν μέλη στην τελευταία Βουλή των Εφήβων. Ήλθαν δύο μαθητές στην πρώτη συνεδρίαση, μίλησαν για λίγο και δεν ξαναεμφανίστηκαν. Βέβαια, τις ώρες που συνεδριάζαμε έχουν μάθημα! Αυτό δεν ελήφθη υπ' όψη όταν γραφόταν ο νόμος. (Τώρα που το σκέπτομαι, ποτέ δεν θα είχαν χρόνο αφού όλες τις άλλες ώρες είναι στα φροντιστήρια! Άλλη μια επιβεβαίωση της πολυπλοκότητας των προβλημάτων).
ΥΓ. Μια και αναφέρθηκα στο θέμα, έχω (και είχα) πολλούς προβληματισμούς για τον τρόπο που λειτουργεί η Βουλή των Εφήβων. Δεν είναι όμως της παρούσης. Ούτε είναι αρμοδιότητά μου. Απλώς...
Sunday, November 08, 2009
Οι ανοικτές διαδικασίες επιλογής στελεχών
Βασικοί πυλώνες στην σωστή λειτουργία μίας δημοκρατίας είναι η αξιοκρατία, η διαφάνεια, η λογοδοσία και η συμμετοχή των πολιτών. Δυστυχώς, η χώρα μας πάσχει σοβαρά και στις τέσσερις αυτές παραμέτρους.
Η δημόσια και ανοιχτή προκήρυξη των θέσεων δημόσιας διοίκησης -ξεκινώντας από το επίπεδο του Γενικού Γραμματέα- αποτελεί μία ουσιαστική πρώτη κίνηση που εξυπηρετεί και τους τέσσερις αυτούς σκοπούς.
Σύμφωνα με τον νόμο, οι θέσεις αυτές πληρούνται μετά από κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού με τον αρμόδιο Υπουργό. Η τελική απόφαση βέβαια, ανήκει στον ΠΘ. Και αυτό φυσικά γινόταν -και θα γίνει και τώρα.
Στην πράξη, έχουν δοκιμασθεί τρία μοντέλα, με διαφοροποιήσεις. Στο ένα (π.χ. κυβέρνηση Α. Παπανδρέου το 81), ο ΠΘ επέλεγε τους ΓΓ χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον Υπουργό. Στο άλλο, ο ΠΘ έδινε την ευχέρεια στον Υπουργό να επιλέξει τον ΓΓ χωρίς καμμιά ουσιαστική συμμετοχή του ιδίου ή του γραφείου του. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις είχαν αδυναμίες - ενίοτε μεγάλες, όπως έδειξε η εμπειρία. Κοινό μειονέκτημα ήταν ότι η επιλογή γινόταν επί τη βάσει του (αναγκαστικά μικρού) κύκλου συνεργατών του Υπουργού, ή του ΠΘ.
Αυτό δεν σήμαινε απαραίτητα ότι μία επιλογή γινόταν αναξιοκρατικά (αν και είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές).
Η διαδικασία με την δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος επιχειρεί κατ’ αρχήν να επιτρέψει σε κάθε πολίτη που επιθυμεί και μπορεί να προσφέρει, να έχει την δυνατότητα να το κάνει. Χωρίς να απαιτείται η διαμεσολάβηση κανενός κομματικού μεσάζοντα, είτε πιστοποίηση κομματικής ταυτότητας, είτε ανάπτυξη εξαρτησιακής υποχρέωσης. Αυτό κινητοποιεί τους πολίτες της χώρας και δημιουργεί τις συνθήκες να αξιοποιηθούν όλοι οι αξιόλογοι και αξιόμαχοι πολίτες.
Επιπλέον, η διαδικασία εισάγει αξιοκρατικές πρακτικές. Με το παλαιό καθεστώς, είτε ο ΠΘ είτε ο Υπουργός μπορούσε να διορίσει κάποιον χωρίς καμμία αιτιολόγηση, χωρίς κάν να παρουσιάσει το βιογραφικό του. Πλέον, η επιλογή γίνεται περισσότερο ουσιαστική. Υποβάλλονται και συγκρίνονται αναλυτικά βιογραφικά. Και η αξιοκρατία διασφαλίζει την ποιότητα.
Βεβαίως, την εισήγηση την κάνει ο Υπουργός και αποφασίζει ο ΠΘ. Και αυτό προκύπτει όπως προανέφερα από τον νόμο. Πρέπει όμως να διαχωρίσουμε το θέμα της ποιότητας των επιμέρους επιλογών από την αξιολόγηση της διαδικασίας αυτής καθ’ εαυτής.
Μια άλλη σημαντική πτυχή της καινοτομίας αποτελεί η δέσμευση για την δημοσίευση των βιογραφικών στοιχείων όλων όσων επιλεγούν. Η κυβέρνηση δηλαδή, ενώ δεν έχει την τυπική υποχρέωση, θα ενημερώσει το σύνολο των πολιτών για τα προσόντα των στελεχών που τελικώς θα επιλεγούν. Αυτό κάνει την κυβέρνηση άμεσα υπόλογη για τις επιλογές της (άραγε είχαν ποτέ άλλοτε οι πολίτες την δυνατότητα να κρίνουν την ποιότητα των γενικών γραμματέων, έστω και μετά την λήξη της θητείας τους; Ήξερε καν ο πολίτης περισσότερα για τους Γενικούς Γραμματείς από το όνομά τους;). Και βέβαια την υποχρεώνει να κάνει μια σοβαρή δουλειά στην διαδικασία επιλογής, αφού θα κριθεί άμεσα επ' αυτής.
Στόχος πρέπει να είναι η δημόσια διοίκηση να στελεχώνεται με αξιόλογα μέλη της κοινωνίας που μπορούν να συνεισφέρουν στις κυβερνητικές πολιτικές.
Επι μέρους ζητήματα που έχουν τεθεί και κάποιες απαντήσεις σε αυτά:
-Οι θέσεις Γενικών Γραμματέων είναι πολιτικές, δεν μπορεί οι διορισμοί να γίνονται με προκήρυξη
Αναμφίβολα οι θέσεις είναι πολιτικές. Οι Γενικοί Γραμματείς καλούνται να υλοποιήσουν το πρόγραμμα της κυβέρνησης και να συνεργαστούν με τους υπουργούς τους. Αυτό όμως δεν είναι ασυμβίβαστο με την ανοικτή διαδικασία. Η συμβατότητα των πολιτικών προθέσεων ενός υποψηφίου με την πολιτική στρατηγικής του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης.
Η προϋπόθεση αυτή δεν είναι αναξιοκρατική - είναι μάλλον αυτονόητη. Με το να γίνεται ανοιχτά όμως η διαδικασία, διασφαλίζεται ότι η δεξαμενή υποψηφιοτήτων δεν θα είναι μόνο οι άμεσα γνωστοί ενός Υπουργού, ή κομματικά στελέχη με προσβάσεις, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και πολίτες οι οποίοι, αν και πολιτικά ανένταχτοι ή αδικτύωτοι, έχουν και τις ικανότητες να προσφέρουν, και μοιράζονται τις πολιτικές επιδιώξεις του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης.
-Δεν είναι σωστό να αποκλείονται τα κομματικά στελέχη που έχουν δώσει αγώνες για να κερδηθούν οι εκλογές και που πιστεύουν στις αρχές του κόμματος. Είναι σαν να τιμωρείται η αφοσίωση αυτή.
Ποιός είπε ότι αποκλείονται τα κομματικά στελέχη; Είναι λάθος να πιστεύεται κάτι τέτοιο. Αντίθετα, θα έλεγα ότι με αυτή την διαδικασία είναι πολύ περισσότερα τα κομματικά στελέχη που θα έχουν την ευκαιρία και την δυνατότητα να διεκδικήσουν αυτές τις θέσεις. Μέχρι τώρα μόνο όσοι είχαν άμεση πρόσβαση στον Υπουργό (και δεν ήταν πολλοί), μπορούσαν. Επιπλέον τώρα, η κομματική ταυτότητα δεν αποτελεί το μοναδικό "διαβατήριο".
-Η προκήρυξη δεν είναι παρά ένα επικοινωνιακό βεγγαλικό: Οι επιλογές θα γίνουν όπως πάντα
Η κατηγορία αυτή είναι μάλλον κακοπροαίρετη, και σε κάθε περίπτωση σε κάθε παρόμοια πρωτοποριακή κίνηση, πάντα μπορεί κανείς για να κάνει αντίλογο να μιλήσει για πυροτέχνημα (θυμίζω ότι όταν ο σημερινός πρωθυπουργός είχε προτείνει να εκλέγεται ο αρχηγός του κόμματος από την βάση, είχε τύχει παρόμοιας αντιμετώπισης -- σήμερα όμως θεωρούμε την διαδικασία αυτή αυτονόητη, και έρχονται και οι επικριτές της ακόμα να την υιοθετήσουν πανηγυρικά).
Δεν μπορεί κανείς να αποδείξει το αντίθετο παρά μόνο με την ποιότητα των επιλογών του. Πάντως, αν πράγματι είναι πυροτέχνημα, είναι εξαιρετικά καλά σχεδιασμένο για να φαίνεται αληθινό, όταν 30 μέρες μετά την ανάληψη της κυβέρνησης αρκετές θέσεις δεν έχουν πληρωθεί, και ταυτόχρονα πολλοί εμφανίζονται ενοχλημένοι.
-Σε πολλές περιπτώσεις, θα γίνουν λάθη. Ιδιαίτερα όταν ο όγκος των αιτήσεων είναι τόσο μεγάλος.
Ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν θα υπάρξουν κοινά λάθη, είναι πράγματι πιθανόν να μην επιλεγεί ο "καλύτερος" με αυστηρά "ακαδημαϊκούς" ή «τεχνοκρατικούς» όρους. Και αυτό δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται αρνητικά. Οι γενικοί γραμματείς είναι άμεσοι συνεργάτες των Υπουργών, και επομένως στην επιλογή τους λαμβάνονται υπ’ όψιν και κριτήρια όπως το με ποιόν μπορεί να συνεργαστεί καλύτερα ένας Υπουργός. Το βέβαιο είναι ότι με την διαδικασία αξιολόγησης, ακόμα και αν δεν επιλεγεί ο αυστηρά καλύτερος, τουλάχιστον η επιλογή θα πληροί κάποια κριτήρια αξιοκρατίας, αφού θα έχει καταφέρει να φτάσει στην short list. Επομένως, διατηρούμε ένα βασικό standard ποιότητας,
Ας μην ξεχνούμε ότι ο νόμος ορίζει ότι τελικά, είναι ο ΠΘ (με τον Υπουργό) εκείνος που αποφασίζει. Γιατί να μην βοηθηθούν, όμως, να κάνουν τις κατά το δυνατόν καλύτερες επιλογές?
-Οι θέσεις καθυστερούν να πληρωθούν σε μία κρίσιμη περίοδο για την χώρα, επομένως η διαδικασία είναι επιβλαβής
Κάθε πρωτότυπη διαδικασία θα πάρει κάποιον χρόνο. Και θα έχει και κάποιο κόστος. Το κόστος εν προκειμένω είναι μία περιορισμένη περίοδος κατά την οποία τα Υπουργεία θα πρέπει να λειτουργήσουν χωρίς γενικούς γραμματείς. Το κόστος αυτό είναι βραχυπρόθεσμο, και μάλιστα πολύ μικρότερο απ' όσο μπορεί (καλόπιστα) να θεωρεί κάποιος χωρίς κυβερνητική εμπειρία (από τις θητείες μου ως γενικός γραμματέας σε ένα δύσκολο Υπουργείο γνωρίζω ότι για ένα διάστημα τα καθήκοντα αυτά μπορούν να εκτελούνται από ένα έμπειρο στέλεχος της διοίκησης, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα στην λειτουργία του υπουργείου).
Τα οφέλη όμως θα είναι τεράστια. Κατ' αρχήν, μεσοπρόθεσμα: η στελέχωση των θέσεων πολιτικής ευθύνης της κυβέρνησης θα είναι εκ των πραγμάτων -κατά μέσον όρο- καλύτερης ποιότητας από το αν απλώς κάθε Υπουργός διάλεγε κάποιον από την δική του εξαιρετικά περιορισμένη δεξαμενή συνεργατών. Μακροπρόθεσμα, η αλλαγή αυτή σηματοδοτεί μία ρηξικέλευθη αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του κράτους: αν καθιερωθεί, θα βελτιώσει αισθητά την δημόσια διοίκηση της χώρας σε βάθος χρόνου.
Σε τελική ανάλυση, ας δώσω ένα αντιπαράδειγμα. Η προηγούμενη κυβέρνηση στην πρώτη της θητεία, χρειάστηκε δύο μήνες για να πληρώσει τις θέσεις ΓΓ και ΕΓ. Όχι με ανοιχτή διαδικασία και αξιολόγηση χιλιάδων βιογραφικών, αλλά με παρασκηνιακές συνεννοήσεις. Διαμαρτυρήθηκε κανείς τότε για παράλυση του κράτους? Και πού κατέληξε τελικά η απελθούσα κυβέρνηση? Στην επιλογή, πχ. του ΓΓ πολιτισμού και μάλιστα απ’ ευθείας από τον ΠΘ (αφού στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν και Υπουργός).
Κάθε τομή πάντα προκαλεί αναταράξεις στην αρχή της εφαρμογής της. Η πιό ασφαλής μέθοδος για να μην διαταραχθεί τίποτα είναι η πλήρης ακινησία.
-Τα βιογραφικά είναι υπερβολικά πολλά, και δεν θα γίνει σωστή δουλειά αξιολόγησης
Πράγματι, η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πέρα από κάθε προσδοκία. Ακόμα και στην short list έχουμε πολλά ονόματα. Είναι βέβαιο ότι θα γίνουν λάθη και ότι η διαδικασία θα έχει ατέλειες. Όμως, εμμένω στο ότι στο τέλος οι επιλογές που θα γίνουν αναγκαστικά θα είναι καλύτερες από εκείνες που θα γίνονταν από ένα περιορισμένο δείγμα ανθρώπων.
Υπάρχει, όμως, και η εξαιρετικά θετική πλευρά: τα βιογραφικά όσων δεν επιλεγούν δεν πετάγονται στον κάλαθο τον αχρήστων. Με την διαδικασία αυτή, αναδείχθηκε ένας τεράστιος αριθμός συμπολιτών μας με εξαιρετικά προσόντα που έχουν την διάθεση και τις ικανότητες να προσφέρουν. Και οι πολίτες αυτοί θα "χάνονταν" αν η διαδικασία αυτή δεν γινόταν. Τώρα όμως μπορούν να αποτελέσουν μια πηγή αρίστων για την στελέχωση της ευρύτερης δημόσιας διοίκησης και να αξιοποιηθούν μελλοντικά.
Στην Ελλάδα, είχαμε το πρόβλημα παραδοσιακά ότι ο πολίτης που θέλει να προσφέρει αλλά δεν είναι κομματικό στέλεχος –και μάλιστα προσκείμενο σε κάποιο «κορυφαίο στέλεχος» κατά την έκφραση των ΜΜΕ, ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ. Εκτός και αν το κάνει εθελοντικά, αλλά ο εθελοντισμός δυστυχώς δεν έχει ακόμα στην χώρα μας την ανάπτυξη που έχει αλλού. Πλέον όμως, η διαδικασία αυτή προσφέρει μία πύλη στους πολίτες που θέλουν να συνεισφέρουν να το κάνουν εν δυνάμει από θέσεις πραγματικής επιρροής.
Ας μην ξεχνάμε ότι η αποξένωση του πολίτη από την δυνατότητα προσφοράς, είναι από τις βασικές αιτίες κρίσης του πολιτικού μας συστήματος.
Τέλος, για να το πάμε ανάποδα: με εξαίρεση όποια καθυστέρηση στην πλήρωση των θέσεων (άν πράγματι υπάρχει με βάση το παρελθόν), πιστεύει κανείς ότι η παλαιά διαδικασία ήταν καλύτερη από την καινούργια?
ΥΓ. Υπάρχει και μια άλλη (τεχνική) διάσταση που έχει αγνοηθεί. Για πρώτη φορά στην δημόσια διοίκηση η υποβολή ενός βιογραφικού γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο που επιτρέπει την ηλεκτρονική επεξεργασία των στοιχείων. Ακόμα, και το ΑΣΕΠ με εμπειρία χρόνων, εξακολουθεί και παραλαμβάνει την χαρτούρα σε φακέλλους, ταχυδρομικά ή αυτοπροσώπως. Ατέλειωτες χαμένες ανθρωποώρες, χρήματα για ταχυδρομικά, αποθηκευτικοί χώροι, ταξινόμηση και (όπως έγραψα και σε άλλη ανάρτησή μου), αναστεναγμοί από τον Αμαζόνιο.
Η δημόσια και ανοιχτή προκήρυξη των θέσεων δημόσιας διοίκησης -ξεκινώντας από το επίπεδο του Γενικού Γραμματέα- αποτελεί μία ουσιαστική πρώτη κίνηση που εξυπηρετεί και τους τέσσερις αυτούς σκοπούς.
Σύμφωνα με τον νόμο, οι θέσεις αυτές πληρούνται μετά από κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού με τον αρμόδιο Υπουργό. Η τελική απόφαση βέβαια, ανήκει στον ΠΘ. Και αυτό φυσικά γινόταν -και θα γίνει και τώρα.
Στην πράξη, έχουν δοκιμασθεί τρία μοντέλα, με διαφοροποιήσεις. Στο ένα (π.χ. κυβέρνηση Α. Παπανδρέου το 81), ο ΠΘ επέλεγε τους ΓΓ χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον Υπουργό. Στο άλλο, ο ΠΘ έδινε την ευχέρεια στον Υπουργό να επιλέξει τον ΓΓ χωρίς καμμιά ουσιαστική συμμετοχή του ιδίου ή του γραφείου του. Και οι δύο αυτές προσεγγίσεις είχαν αδυναμίες - ενίοτε μεγάλες, όπως έδειξε η εμπειρία. Κοινό μειονέκτημα ήταν ότι η επιλογή γινόταν επί τη βάσει του (αναγκαστικά μικρού) κύκλου συνεργατών του Υπουργού, ή του ΠΘ.
Αυτό δεν σήμαινε απαραίτητα ότι μία επιλογή γινόταν αναξιοκρατικά (αν και είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές).
Η διαδικασία με την δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος επιχειρεί κατ’ αρχήν να επιτρέψει σε κάθε πολίτη που επιθυμεί και μπορεί να προσφέρει, να έχει την δυνατότητα να το κάνει. Χωρίς να απαιτείται η διαμεσολάβηση κανενός κομματικού μεσάζοντα, είτε πιστοποίηση κομματικής ταυτότητας, είτε ανάπτυξη εξαρτησιακής υποχρέωσης. Αυτό κινητοποιεί τους πολίτες της χώρας και δημιουργεί τις συνθήκες να αξιοποιηθούν όλοι οι αξιόλογοι και αξιόμαχοι πολίτες.
Επιπλέον, η διαδικασία εισάγει αξιοκρατικές πρακτικές. Με το παλαιό καθεστώς, είτε ο ΠΘ είτε ο Υπουργός μπορούσε να διορίσει κάποιον χωρίς καμμία αιτιολόγηση, χωρίς κάν να παρουσιάσει το βιογραφικό του. Πλέον, η επιλογή γίνεται περισσότερο ουσιαστική. Υποβάλλονται και συγκρίνονται αναλυτικά βιογραφικά. Και η αξιοκρατία διασφαλίζει την ποιότητα.
Βεβαίως, την εισήγηση την κάνει ο Υπουργός και αποφασίζει ο ΠΘ. Και αυτό προκύπτει όπως προανέφερα από τον νόμο. Πρέπει όμως να διαχωρίσουμε το θέμα της ποιότητας των επιμέρους επιλογών από την αξιολόγηση της διαδικασίας αυτής καθ’ εαυτής.
Μια άλλη σημαντική πτυχή της καινοτομίας αποτελεί η δέσμευση για την δημοσίευση των βιογραφικών στοιχείων όλων όσων επιλεγούν. Η κυβέρνηση δηλαδή, ενώ δεν έχει την τυπική υποχρέωση, θα ενημερώσει το σύνολο των πολιτών για τα προσόντα των στελεχών που τελικώς θα επιλεγούν. Αυτό κάνει την κυβέρνηση άμεσα υπόλογη για τις επιλογές της (άραγε είχαν ποτέ άλλοτε οι πολίτες την δυνατότητα να κρίνουν την ποιότητα των γενικών γραμματέων, έστω και μετά την λήξη της θητείας τους; Ήξερε καν ο πολίτης περισσότερα για τους Γενικούς Γραμματείς από το όνομά τους;). Και βέβαια την υποχρεώνει να κάνει μια σοβαρή δουλειά στην διαδικασία επιλογής, αφού θα κριθεί άμεσα επ' αυτής.
Στόχος πρέπει να είναι η δημόσια διοίκηση να στελεχώνεται με αξιόλογα μέλη της κοινωνίας που μπορούν να συνεισφέρουν στις κυβερνητικές πολιτικές.
Επι μέρους ζητήματα που έχουν τεθεί και κάποιες απαντήσεις σε αυτά:
-Οι θέσεις Γενικών Γραμματέων είναι πολιτικές, δεν μπορεί οι διορισμοί να γίνονται με προκήρυξη
Αναμφίβολα οι θέσεις είναι πολιτικές. Οι Γενικοί Γραμματείς καλούνται να υλοποιήσουν το πρόγραμμα της κυβέρνησης και να συνεργαστούν με τους υπουργούς τους. Αυτό όμως δεν είναι ασυμβίβαστο με την ανοικτή διαδικασία. Η συμβατότητα των πολιτικών προθέσεων ενός υποψηφίου με την πολιτική στρατηγικής του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης.
Η προϋπόθεση αυτή δεν είναι αναξιοκρατική - είναι μάλλον αυτονόητη. Με το να γίνεται ανοιχτά όμως η διαδικασία, διασφαλίζεται ότι η δεξαμενή υποψηφιοτήτων δεν θα είναι μόνο οι άμεσα γνωστοί ενός Υπουργού, ή κομματικά στελέχη με προσβάσεις, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και πολίτες οι οποίοι, αν και πολιτικά ανένταχτοι ή αδικτύωτοι, έχουν και τις ικανότητες να προσφέρουν, και μοιράζονται τις πολιτικές επιδιώξεις του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης.
-Δεν είναι σωστό να αποκλείονται τα κομματικά στελέχη που έχουν δώσει αγώνες για να κερδηθούν οι εκλογές και που πιστεύουν στις αρχές του κόμματος. Είναι σαν να τιμωρείται η αφοσίωση αυτή.
Ποιός είπε ότι αποκλείονται τα κομματικά στελέχη; Είναι λάθος να πιστεύεται κάτι τέτοιο. Αντίθετα, θα έλεγα ότι με αυτή την διαδικασία είναι πολύ περισσότερα τα κομματικά στελέχη που θα έχουν την ευκαιρία και την δυνατότητα να διεκδικήσουν αυτές τις θέσεις. Μέχρι τώρα μόνο όσοι είχαν άμεση πρόσβαση στον Υπουργό (και δεν ήταν πολλοί), μπορούσαν. Επιπλέον τώρα, η κομματική ταυτότητα δεν αποτελεί το μοναδικό "διαβατήριο".
-Η προκήρυξη δεν είναι παρά ένα επικοινωνιακό βεγγαλικό: Οι επιλογές θα γίνουν όπως πάντα
Η κατηγορία αυτή είναι μάλλον κακοπροαίρετη, και σε κάθε περίπτωση σε κάθε παρόμοια πρωτοποριακή κίνηση, πάντα μπορεί κανείς για να κάνει αντίλογο να μιλήσει για πυροτέχνημα (θυμίζω ότι όταν ο σημερινός πρωθυπουργός είχε προτείνει να εκλέγεται ο αρχηγός του κόμματος από την βάση, είχε τύχει παρόμοιας αντιμετώπισης -- σήμερα όμως θεωρούμε την διαδικασία αυτή αυτονόητη, και έρχονται και οι επικριτές της ακόμα να την υιοθετήσουν πανηγυρικά).
Δεν μπορεί κανείς να αποδείξει το αντίθετο παρά μόνο με την ποιότητα των επιλογών του. Πάντως, αν πράγματι είναι πυροτέχνημα, είναι εξαιρετικά καλά σχεδιασμένο για να φαίνεται αληθινό, όταν 30 μέρες μετά την ανάληψη της κυβέρνησης αρκετές θέσεις δεν έχουν πληρωθεί, και ταυτόχρονα πολλοί εμφανίζονται ενοχλημένοι.
-Σε πολλές περιπτώσεις, θα γίνουν λάθη. Ιδιαίτερα όταν ο όγκος των αιτήσεων είναι τόσο μεγάλος.
Ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν θα υπάρξουν κοινά λάθη, είναι πράγματι πιθανόν να μην επιλεγεί ο "καλύτερος" με αυστηρά "ακαδημαϊκούς" ή «τεχνοκρατικούς» όρους. Και αυτό δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται αρνητικά. Οι γενικοί γραμματείς είναι άμεσοι συνεργάτες των Υπουργών, και επομένως στην επιλογή τους λαμβάνονται υπ’ όψιν και κριτήρια όπως το με ποιόν μπορεί να συνεργαστεί καλύτερα ένας Υπουργός. Το βέβαιο είναι ότι με την διαδικασία αξιολόγησης, ακόμα και αν δεν επιλεγεί ο αυστηρά καλύτερος, τουλάχιστον η επιλογή θα πληροί κάποια κριτήρια αξιοκρατίας, αφού θα έχει καταφέρει να φτάσει στην short list. Επομένως, διατηρούμε ένα βασικό standard ποιότητας,
Ας μην ξεχνούμε ότι ο νόμος ορίζει ότι τελικά, είναι ο ΠΘ (με τον Υπουργό) εκείνος που αποφασίζει. Γιατί να μην βοηθηθούν, όμως, να κάνουν τις κατά το δυνατόν καλύτερες επιλογές?
-Οι θέσεις καθυστερούν να πληρωθούν σε μία κρίσιμη περίοδο για την χώρα, επομένως η διαδικασία είναι επιβλαβής
Κάθε πρωτότυπη διαδικασία θα πάρει κάποιον χρόνο. Και θα έχει και κάποιο κόστος. Το κόστος εν προκειμένω είναι μία περιορισμένη περίοδος κατά την οποία τα Υπουργεία θα πρέπει να λειτουργήσουν χωρίς γενικούς γραμματείς. Το κόστος αυτό είναι βραχυπρόθεσμο, και μάλιστα πολύ μικρότερο απ' όσο μπορεί (καλόπιστα) να θεωρεί κάποιος χωρίς κυβερνητική εμπειρία (από τις θητείες μου ως γενικός γραμματέας σε ένα δύσκολο Υπουργείο γνωρίζω ότι για ένα διάστημα τα καθήκοντα αυτά μπορούν να εκτελούνται από ένα έμπειρο στέλεχος της διοίκησης, χωρίς να δημιουργείται πρόβλημα στην λειτουργία του υπουργείου).
Τα οφέλη όμως θα είναι τεράστια. Κατ' αρχήν, μεσοπρόθεσμα: η στελέχωση των θέσεων πολιτικής ευθύνης της κυβέρνησης θα είναι εκ των πραγμάτων -κατά μέσον όρο- καλύτερης ποιότητας από το αν απλώς κάθε Υπουργός διάλεγε κάποιον από την δική του εξαιρετικά περιορισμένη δεξαμενή συνεργατών. Μακροπρόθεσμα, η αλλαγή αυτή σηματοδοτεί μία ρηξικέλευθη αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του κράτους: αν καθιερωθεί, θα βελτιώσει αισθητά την δημόσια διοίκηση της χώρας σε βάθος χρόνου.
Σε τελική ανάλυση, ας δώσω ένα αντιπαράδειγμα. Η προηγούμενη κυβέρνηση στην πρώτη της θητεία, χρειάστηκε δύο μήνες για να πληρώσει τις θέσεις ΓΓ και ΕΓ. Όχι με ανοιχτή διαδικασία και αξιολόγηση χιλιάδων βιογραφικών, αλλά με παρασκηνιακές συνεννοήσεις. Διαμαρτυρήθηκε κανείς τότε για παράλυση του κράτους? Και πού κατέληξε τελικά η απελθούσα κυβέρνηση? Στην επιλογή, πχ. του ΓΓ πολιτισμού και μάλιστα απ’ ευθείας από τον ΠΘ (αφού στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν και Υπουργός).
Κάθε τομή πάντα προκαλεί αναταράξεις στην αρχή της εφαρμογής της. Η πιό ασφαλής μέθοδος για να μην διαταραχθεί τίποτα είναι η πλήρης ακινησία.
-Τα βιογραφικά είναι υπερβολικά πολλά, και δεν θα γίνει σωστή δουλειά αξιολόγησης
Πράγματι, η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πέρα από κάθε προσδοκία. Ακόμα και στην short list έχουμε πολλά ονόματα. Είναι βέβαιο ότι θα γίνουν λάθη και ότι η διαδικασία θα έχει ατέλειες. Όμως, εμμένω στο ότι στο τέλος οι επιλογές που θα γίνουν αναγκαστικά θα είναι καλύτερες από εκείνες που θα γίνονταν από ένα περιορισμένο δείγμα ανθρώπων.
Υπάρχει, όμως, και η εξαιρετικά θετική πλευρά: τα βιογραφικά όσων δεν επιλεγούν δεν πετάγονται στον κάλαθο τον αχρήστων. Με την διαδικασία αυτή, αναδείχθηκε ένας τεράστιος αριθμός συμπολιτών μας με εξαιρετικά προσόντα που έχουν την διάθεση και τις ικανότητες να προσφέρουν. Και οι πολίτες αυτοί θα "χάνονταν" αν η διαδικασία αυτή δεν γινόταν. Τώρα όμως μπορούν να αποτελέσουν μια πηγή αρίστων για την στελέχωση της ευρύτερης δημόσιας διοίκησης και να αξιοποιηθούν μελλοντικά.
Στην Ελλάδα, είχαμε το πρόβλημα παραδοσιακά ότι ο πολίτης που θέλει να προσφέρει αλλά δεν είναι κομματικό στέλεχος –και μάλιστα προσκείμενο σε κάποιο «κορυφαίο στέλεχος» κατά την έκφραση των ΜΜΕ, ΑΠΛΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ. Εκτός και αν το κάνει εθελοντικά, αλλά ο εθελοντισμός δυστυχώς δεν έχει ακόμα στην χώρα μας την ανάπτυξη που έχει αλλού. Πλέον όμως, η διαδικασία αυτή προσφέρει μία πύλη στους πολίτες που θέλουν να συνεισφέρουν να το κάνουν εν δυνάμει από θέσεις πραγματικής επιρροής.
Ας μην ξεχνάμε ότι η αποξένωση του πολίτη από την δυνατότητα προσφοράς, είναι από τις βασικές αιτίες κρίσης του πολιτικού μας συστήματος.
Τέλος, για να το πάμε ανάποδα: με εξαίρεση όποια καθυστέρηση στην πλήρωση των θέσεων (άν πράγματι υπάρχει με βάση το παρελθόν), πιστεύει κανείς ότι η παλαιά διαδικασία ήταν καλύτερη από την καινούργια?
ΥΓ. Υπάρχει και μια άλλη (τεχνική) διάσταση που έχει αγνοηθεί. Για πρώτη φορά στην δημόσια διοίκηση η υποβολή ενός βιογραφικού γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο που επιτρέπει την ηλεκτρονική επεξεργασία των στοιχείων. Ακόμα, και το ΑΣΕΠ με εμπειρία χρόνων, εξακολουθεί και παραλαμβάνει την χαρτούρα σε φακέλλους, ταχυδρομικά ή αυτοπροσώπως. Ατέλειωτες χαμένες ανθρωποώρες, χρήματα για ταχυδρομικά, αποθηκευτικοί χώροι, ταξινόμηση και (όπως έγραψα και σε άλλη ανάρτησή μου), αναστεναγμοί από τον Αμαζόνιο.
Friday, November 06, 2009
Μια δύσκολη μέρα
Δεν είναι εύκολο να αλλάξουν νοοτροπίες.
Και οι αντιδράσεις δεν προέρχονται μόνο από πλευρές που θα τις περίμενε κανείς.
Φαίνεται ότι οι παράγοντες που επηρέαζαν μέχρι σήμερα τον τρόπο στελέχωσης της δημόσιας διοίκησης ήταν περισσότεροι από όσους νομίζουμε.
Ομως, συνεχίζουμε.
Και οι αντιδράσεις δεν προέρχονται μόνο από πλευρές που θα τις περίμενε κανείς.
Φαίνεται ότι οι παράγοντες που επηρέαζαν μέχρι σήμερα τον τρόπο στελέχωσης της δημόσιας διοίκησης ήταν περισσότεροι από όσους νομίζουμε.
Ομως, συνεχίζουμε.
Αρχίζει η δεύτερη φάση της ανοικτής διακυβέρνησης
Αρχίζει σήμερα η δεύτερη φάση της στελέχωσης του κρατικού μηχανισμού με την ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τις παρακάτω ενότητες.
α) θέσεις που αφορούν τον τομέα της ενέργειας
β) θέσεις περιφερειακών διευθυντών εκπαίδευσης
Η πλήρωση των θέσεων αυτών θα γίνει σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμπληρώνουν την σχετική φόρμα, επιλέγοντας ταυτόχρονα τις θέσεις που τους ενδιαφέρουν.
α) θέσεις που αφορούν τον τομέα της ενέργειας
β) θέσεις περιφερειακών διευθυντών εκπαίδευσης
Η πλήρωση των θέσεων αυτών θα γίνει σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμπληρώνουν την σχετική φόρμα, επιλέγοντας ταυτόχρονα τις θέσεις που τους ενδιαφέρουν.
Thursday, November 05, 2009
Η αποκέντρωση της εκπαίδευσης, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι εκπαιδευτικοί
Μια από τις δυσκολίες για την αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος είναι η ανησυχία των εκπαιδευτικών. Ανησυχία που εδράζεται σε φόβους για αυθαιρεσίες. (Αναφέρομαι μόνο στις καλοπροαίρετες ανησυχίες)
Έχω πάρει μέρος σε δημόσιες συζητήσεις όπου η αντιπαράθεση μεταξύ δημάρχων και συνδικαλιστών εκπαιδευτικών, ακόμα και των ιδίων πολιτικών πεποιθήσεων, μυρίζει μπαρούτι.
Αν δεν μπορέσουμε να διασκεδάσουμε αυτούς τους φόβους δεν θα είναι εύκολο να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Για να γίνει αυτό πρέπει να τεθούν οι βάσεις ενός ειλικρινούς διαλόγου
Είχαμε σήμερα συνάντηση με το προεδρείο της ΚΕΔΚΕ. Η Υπουργός, έθεσε προς το τέλος της συνάντησης ένα εύστοχο ερώτημα, η απάντηση στο οποίο ομολογώ με εξέπληξε. Ρώτησε: Έχετε ποτέ μιλήσει με τις ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών; Η ερώτηση μάλλον αιφνιδίασε τους συνομιλητές μας. Την απάντηση την καταλαβαίνετε.
Έχω πάρει μέρος σε δημόσιες συζητήσεις όπου η αντιπαράθεση μεταξύ δημάρχων και συνδικαλιστών εκπαιδευτικών, ακόμα και των ιδίων πολιτικών πεποιθήσεων, μυρίζει μπαρούτι.
Αν δεν μπορέσουμε να διασκεδάσουμε αυτούς τους φόβους δεν θα είναι εύκολο να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Για να γίνει αυτό πρέπει να τεθούν οι βάσεις ενός ειλικρινούς διαλόγου
Είχαμε σήμερα συνάντηση με το προεδρείο της ΚΕΔΚΕ. Η Υπουργός, έθεσε προς το τέλος της συνάντησης ένα εύστοχο ερώτημα, η απάντηση στο οποίο ομολογώ με εξέπληξε. Ρώτησε: Έχετε ποτέ μιλήσει με τις ηγεσίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών; Η ερώτηση μάλλον αιφνιδίασε τους συνομιλητές μας. Την απάντηση την καταλαβαίνετε.
Wednesday, November 04, 2009
Επίσκεψη στο ΚΠΣ και στην ΓΓΕΤ
Η Υπουργός και εγώ, επισκεφθήκαμε χθες τις δύο αυτές υπηρεσίες. Μείναμε αρκετή ώρα σε κάθε μια.
Πολλά τα ενδιαφέροντα που προέκυψαν. Ελπίζω να βρώ χρόνο να καταγράψω και εδώ τα σημαντικότερα.
Πολλά τα ενδιαφέροντα που προέκυψαν. Ελπίζω να βρώ χρόνο να καταγράψω και εδώ τα σημαντικότερα.
Tuesday, November 03, 2009
Ηλικίες και ενημέρωση...
Διάβασα σήμερα ότι "εισηγήθηκα" να υπάρχει όριο ηλικίας (άνω και κάτω) για τους Γενικούς Γραμματείς.
Ευχαριστώ για την ενημέρωση. Δεν το γνώριζα.
Ευχαριστώ για την ενημέρωση. Δεν το γνώριζα.
Monday, November 02, 2009
Οι θέσεις στο γραφείο μου (5)
Η διαδικασία αξιολόγησης των βιογραφικών βρίκεται σε εξέλιξη. Δεν είναι εύκολη δουλειά. Υπάρχουν εξαιρετικά βιογραφικά και αυτό κάνει την διαδικασία να προχωρά αργά.
Ανακοίνωση από το γραφείο Π/Θ για την ανοικτή διακυβέρνηση
Η ανοικτή διακυβέρνηση αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.
Αναπόσπαστα στοιχεία της πολιτικής αυτής είναι η αξιοκρατία και η διαφάνεια στην επιλογή των στελεχών της διοίκησης αλλά και η δημόσια διαβούλευση.
Ήδη, η κυβέρνηση δίνει το πρώτο δείγμα γραφής με την ανοικτή διαδικασία των θέσεων των Γενικών και Ειδικών Γραμματέων και με την δημόσια διαβούλευση για κρίσιμα επίκαιρα θέματα.
Ξεκινά σήμερα η δεύτερη φάση της πρωτοβουλίας που αφορά τομείς ενδιαφέροντος που θα ανακοινωθούν αναλυτικά τις προσεχείς μέρες.
Οι διαδικασίες αυτές είναι πρωτόγνωρες στην χώρα μας. Γι’ αυτό χρειάζεται να καθιερωθούν και να οργανωθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για να μην μείνουν απλώς μια πρωτοβουλία της παρούσας κυβέρνησης αλλά για να αποτελέσουν τρόπο διακυβέρνησης και στο μέλλον.
Για τον λόγο αυτό ανακοινώνεται σήμερα ότι, με απόφαση του Πρωθυπουργού, ορίζεται πολιτικός υπεύθυνος για τον συντονισμό και την εποπτεία των σχετικών διαδικασιών ο Υφυπουργός Παιδείας, δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καθηγητής Ιωάννης Πανάρετος.
Subscribe to:
Posts (Atom)
Posts
