Συνέντευξη στο NET Radio (22/10/10)

Tweet

Δημοσιογράφος: Έχουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Υφυπουργό Παιδείας, τον κ. Γιάννη Πανάρετο. Καλή σας μέρα κ. Υπουργέ.

Υφυπουργός: Καλή σας μέρα. Καλή σας μέρα.

Δημοσιογράφος: Διαβάζοντας σήμερα το συγκεκριμένο δημοσίευμα στην εφημερίδα Το Βήμα αντελήφθην ότι υπήρξε μια ερώτηση στην Βουλή από τον κ. Αϊβαλιώτη από την πλευρά του ΛΑΟΣ σε σχέση με το θέμα του –σε εισαγωγικά ή εκτός εισαγωγικών- νεποτισμού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με βάση την συγκεκριμένη ερώτηση ζητήσατε στοιχεία από τα πανεπιστήμια για το πώς ακριβώς εκλέγονται τα μέλη ΔΕΠ στα ανώτατα τεχνολογικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας; Πώς έχει το θέμα ακριβώς;

 Υφυπουργός: Το θέμα έχει ως εξής: έγινε πράγματι μια ερώτηση από τον κ. Αϊβαλιώτη και το Υπουργείο Παιδείας και κάθε Υπουργείο, όταν βουλευτές ζητούν στοιχεία, έχουν την υποχρέωση να συλλέξουν αυτά τα στοιχεία και να τα διαβιβάσουν στην Βουλή και στον ερωτώντα βουλευτή. Έγινε αυτή η προσπάθεια, δεν απέδωσε πλήρως, δηλαδή δεν απάντησαν όλα τα πανεπιστήμια – κυρίως, τα μεγάλα πανεπιστήμια δεν έδωσαν απαντήσεις. Θα μπορούσε ενδεχομένως να πει κανείς ότι υπάρχει και ένα θέμα γραφειοκρατίας, αλλά η ουσία του θέματος - κι εκεί νομίζω ότι πρέπει να εστιάσουμε, όπως και εγώ έκανα στην Βουλή προχθές- είναι ότι υπάρχουν φαινόμενα τέτοια στα πανεπιστήμια. Το θέμα, όμως, δεν είναι  απλώς να πούμε «ο τάδε είναι παιδί του τάδε». Το θέμα είναι να δούμε εάν οι διαδικασίες εκλογών είναι αξιοκρατικές και έχουν γίνει με διαφάνεια.

 Δημοσιογράφος: Εδώ μπαίνει ένα τυπικό, ένα ουσιαστικό και ένα ηθικό θέμα. Το γεγονός ότι κάποιος φέρει το επίθετο του πατέρα του δεν σημαίνει ότι δεν είναι καλός επιστήμονας ή άξιος να γίνει καθηγητής.

Υφυπουργός: Συμφωνούμε.

Δημοσιογράφος: Συμφωνούμε ως εδώ. Από κει και πέρα, όντως παρατηρούνται τέτοιου τύπου ποσοστά, δηλαδή, 3 στους 10 πανεπιστημιακούς αυτή την στιγμή οποιασδήποτε βαθμίδας να είναι γιοι ή θυγατέρες πανεπιστημιακών;

 Υφυπουργός: Όχι, δεν έχω τέτοια ποσοστά εγώ, δεν έχω τέτοια ποσοστά και, εάν δεν συλλεγούν όλα τα στοιχεία, δεν θα μπορούσα να το πω. Όμως, αυτό που έχει σημασία –ιδιαίτερα όταν μιλάμε για μια περίπτωση μιας οποιασδήποτε σχέσης- αυτό που έχει σημασία είναι η διαδικασία αυτή καθ’ εαυτή να διασφαλίζει αυτό που είπατε προηγουμένως. Να διασφαλίζει, δηλαδή, τουλάχιστον σε έναν εσωτερικό κύκλο - τον κύκλο του πανεπιστημίου και στην συνέχεια βέβαια και σε επίπεδο κοινωνίας- ότι η επιλογή αυτή ήταν μια αξιοκρατική επιλογή και αυτός που επελέγη ήταν ο καλύτερος. Η σημερινή δομή του πανεπιστημίου - και εδώ πιστεύω ότι είναι η καρδιά του προβλήματος - η σημερινή δομή διοίκησης του πανεπιστημίου δεν βοηθά, δεν ευνοεί την διαδικασία εκείνη που το πανεπιστήμιο θα ελέγξει ουσιαστικά αυτές τις εκλογές. Θέλω να πω το εξής: όταν το πανεπιστήμιο έχει μια  εσωστρεφή διοίκηση - εσωστρεφή με την έννοια ότι αυτοί που το διοικούν εκλέγονται από όλα τα μέλη του πανεπιστημίου και μόνο από αυτά, και επίσης είναι άνθρωποι οι οποίοι προέρχονται από το πανεπιστήμιο – τότε, όπως σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα, είναι φυσικό ότι αυτός που εκλέγεται θέλει να ικανοποιήσει την εκλογική του βάση. Εάν επομένως ένα Τμήμα έχει κάνει μια εκλογή, αυτό που έχει σημασία είναι το εάν πάσχει ακαδημαϊκά επί της ουσίας και όχι να πάσχει απλώς σε θέμα νομιμότητας - γιατί σε πολλές περιπτώσεις, το να είναι μια εκλογή του παιδιού κάποιου καθηγητή δεν αποτελεί αφ’εαυτού νομικό θέμα. Θα ήταν όμως ακαδημαϊκό θέμα αν ο καθηγητής ψήφιζε για το παιδί του. Μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις νομικό θέμα να μην υπάρχει, αλλά υπάρχει το ουσιαστικό ακαδημαϊκό θέμα που σχετίζεται με  αυτό που είπατε στην αρχή: είναι αυτός ο καλύτερος υποψήφιος; Και αυτό, τα πανεπιστήμια αυτήν την στιγμή δεν το ελέγχουν. Γι αυτό, και εμείς έχουμε πει ότι είναι ανάγκη να αλλάξει η μορφή διοίκησης του πανεπιστημίου, η διοίκηση να έχει μια ευρύτητα, να περιλαμβάνει και παράγοντες από την κοινωνία, ώστε το πανεπιστήμιο το ίδιο να έχει το κίνητρο να διασφαλίζει ότι οι εκλογές καθηγητών που γίνονται έχουν και το πρώτο κριτήριο της αξιοκρατίας και το δεύτερο της διαφάνειας.   

Δημοσιογράφος: Λέγοντας να έχουν όλα αυτά αντίκρυσμα στην κοινωνία τι εννοούμε σε σχέση με τα εκλεκτορικά σώματα; Πώς θα μπει η κοινωνία μέσα σε αυτά τα σώματα; Των φορέων ή όχι;

 Υφυπουργός: Έχετε δίκιο. Η κοινωνία θα μπει μέσω αυτού που προτείνουμε εμείς και θα προτείνουμε στον διάλογο που θα ακολουθήσει, μέσω ενός συμβουλίου διοίκησης του πανεπιστημίου, στο οποίο θα συμμετέχουν και πρόσωπα εκτός του πανεπιστημίου, και το οποίο θα έχει την γενική εποπτεία της λειτουργίας του πανεπιστημίου. Όταν δηλαδή έχεις ένα τέτοιο συμβούλιο, έχεις μια εποπτεία, μια διοίκηση που χρειάζεται για να μπορεί να ανταγωνιστεί το πανεπιστήμιο αυτό τα άλλα πανεπιστήμια, χρειάζεται για να διασφαλίσει ότι οι εκλογές αυτές είναι σωστές - θα έρθει αυτή η διοίκηση και θα πει, αυτή η διαδικασία που ακολουθείται ή που ακολουθήθηκε δεν είναι σωστή.

Τι γίνεται σήμερα; Σήμερα το μόνο που ελέγχεται από το Υπουργείο Παιδείας ειδικά είναι η νομιμότητα της διαδικασίας, δηλαδή, εφ’ όσον υπάρχουν καταγγελίες - και σας διαβεβαιώνω ότι όλες οι καταγγελίες που έχουν γίνει ελέγχονται, ανεξάρτητα από πρόσωπα, από Τμήματα, από πανεπιστήμια, από πολιτικές τοποθετήσεις αν υπάρχουν ή οτιδήποτε άλλο - όλες οι καταγγελίες ελέγχονται από τις υπηρεσίες. Αυτό όμως που κάνουμε εμείς, και μπορούμε να κάνουμε, είναι να πούμε ότι εδώ δεν τηρήθηκε ο νόμος. Δεν μπορούμε να μπούμε στην ουσία και να πούμε ότι, ναι, εκλέχθηκε αυτός αλλά ο άλλος είναι καλύτερος, διότι δεν είναι αρμοδιότητα, και δεν πρέπει να είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου.

Δημοσιογράφος: Από τους ελέγχους αυτούς σε τι έκταση καταγράφονται παράτυπες εκλογές επιστημόνων, … καθηγητών;

Υφυπουργός: Σε μεγαλύτερη από όση θα έπρεπε, σε μεγαλύτερη από όση θα έπρεπε. Δηλαδή, θα σας πω ένα στοιχείο. Μέχρι το 2007 που ψηφίστηκε ο νόμος, ο λεγόμενος νόμος Γιαννάκου, τον έλεγχο νομιμότητας για όλες τις εκλογές τον ασκούσε το Υπουργείο Παιδείας. Δηλαδή, οι φάκελοι για όλες τις εκλογές έρχονταν στο Υπουργείο Παιδείας και ασκείτο ο έλεγχος νομιμότητας. Το 2007 έγινε εκχώρηση της αρμοδιότητας του ελέγχου νομιμότητας, και όχι της ουσίας όπως σας είπα, στους Πρυτάνεις, και το Υπουργείο Παιδείας θα μπορούσε να κάνει έλεγχο εφ’ όσον υπήρχε ένας συγκεκριμένος λόγος. Από το ’07 μέχρι τον Οκτώβριο του ’09 που αναλάβαμε εμείς, δεν είχε γίνει κανείς τέτοιος έλεγχος. Από τον Οκτώβριο του ’09 μέχρι τώρα, έχουν ολοκληρωθεί ή είναι στη διαδικασία ελέγχου 100  εκλογές περίπου καθηγητών και έχουν ακυρωθεί 15 εκλογές.

Δημοσιογράφος: 15% δηλαδή.

Υφυπουργός: 15 από αυτές που έχουν ελεγχθεί, αλλά δεν έχουν ελεγχθεί όλες ακόμα.

Δημοσιογράφος: Ναι, όπως το λέτε κι εσείς, είναι πολλές.

 Υφυπουργός: Είναι περισσότερες απ’ όσες θα έπρεπε και ιδιαίτερα όταν μιλάμε μόνο για νομικά στοιχεία, δηλαδή, εάν έχει σταλεί σωστά η ημερήσια διάταξη, εάν έχει συμπληρωθεί σωστά το εκλεκτορικό σώμα. Εάν έρθει κανείς και διερευνήσει εάν αυτός που εξελέγη είναι πράγματι ο καλύτερος, εκεί δεν έχω στοιχεία και δεν μπορώ να μιλήσω. Όμως, και εδώ θέλω να τονίσω κάτι ακόμα. Η εκλογή καθηγητών στο πανεπιστήμιο πρέπει να αποτελεί το υπόδειγμα για όλες τις άλλες δραστηριότητες στην κοινωνία, υπόδειγμα αξιοκρατίας και διαφάνειας. Όταν αυτό αμφισβητείται, και όταν η κοινωνία δεν είναι πεισμένη ότι στα πανεπιστήμια οι εκλογές γίνονται με αυτά  τα χαρακτηριστικά, είναι φυσικό κατά κάποιο τρόπο να θεωρούνται ως φυσιολογικές και παρόμοιες δραστηριότητες σε άλλες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.

Δημοσιογράφος: Νομίζω είναι το προφανές και το αυτονόητο. Κύριε Υπουργέ, κ. Πανάρετε σας ευχαριστώ για την συνομιλία. Καλημέρα.