Συνέντευξη στην εφημερίδα Μetro

Tweet

Η συνέντευξη.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Με την κατάργηση της βάσης του 10 για την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση, είδαμε φέτος την εισαγωγή υποψηφίων οι οποίοι στις πανελλαδικές εξετάσεις απλά έδωσαν το «παρών» γράφοντας μόνο το όνομά τους. Δεν θεωρείτε πως κάτι τέτοιο κινδυνεύει από μόνο του να απαξιώσει ένα θεσμό που το υπουργείο προσπαθεί να αναβαθμίσει με διαβουλεύσεις, διαλόγους και νομοσχέδια;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Περιμέναμε ότι θα υπήρχαν και υποψήφιοι που θα μπορούσαν να εισαχθούν χωρίς να έχουν πραγματικά αποδώσει στις εξετάσεις. Οι επιλογές μας όμως ήταν δύο: Ή να σταματήσουμε να υποκρινόμαστε στον Ελληνικό λαό ότι επιδιώκουμε την αξιοκρατία αναδεικνύοντας την πλήρη έκταση του προβλήματος ή να θέσουμε πάλι ένα τεχνητό όριο (αλήθεια ποιό; Το 5, το 7 ή το 15;) διαιωνίζοντας μία ψευδαίσθηση ποιότητας και αξιοκρατίας. Αν πράγματι υπάρχει απαξίωση, αυτήν πρέπει να την αναζητήσουμε σε πολλούς άλλους παράγοντες και όχι στην κατάργηση ή μη της βάσης του 10. Θα πρέπει να την αναζητήσουμε εξηγώντας γιατί, ενώ έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό νέων που εισάγονται στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση από οποιαδήποτε άλλη χώρα, είμαστε 118^οι στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης σύμφωνα με την τελευταία διεθνή έκθεση για την ανταγωνιστικότητα. Θα πρέπει να εξηγήσουμε γιατί, ενώ έχουμε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό εισακτέων, έχουμε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νέων που τελειώνουν τις σπουδές τους σε εύλογο χρόνο. Θα πρέπει να εξηγήσουμε γιατί, 4 μήνες τον χρόνο τα Πανεπιστήμια ασχολούνται με εξετάσεις και όχι με εκπαίδευση. Θα πρέπει να εξηγήσουμε γιατί το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να εγκρίνει με καθαρά γραφειοκρατικά κριτήρια την ίδρυση μεταπτυχιακών προγραμμάτων (υπενθυμίζω ότι σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 600 τέτοια προγράμματα χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο). Θα πρέπει να εξηγήσουμε γιατί το Κράτος, χρησιμοποιώντας τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου, ίδρυσε τόσα πολλά Τμήματα σε όλη την χώρα που όχι μόνο δεν έχουν απήχηση αλλά ούτε καν γεμίζουν τις διαθέσιμες θέσεις αφού δεν προκαλούν κανένα ενδιαφέρον στους απόφοιτους του Λυκείου. Θα πρέπει να εξηγήσουμε γιατί τμήματα τουριστικών σπουδών με μακροχρόνια (τετραετή) προγράμματα που λειτουργούν σε κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς όπως την Ρόδο και την Κρήτη, δεν έχουν την απήχηση στους νέους. Και πολλά άλλα.


ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα μπορούσατε να κάνετε πιο σαφές στον κόσμο το θέμα των πιστωτικών μονάδων; Δεδομένου ότι η υπουργός Παιδείας, έχει ξεκαθαρίσει πως «καμία σχέση δεν έχει όλη αυτή η διαδικασία με την διαδικασία πρόσβασης στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Οι πιστωτικές μονάδες (εγώ προτιμώ τον όρο εκπαιδευτικές μονάδες) είναι κάτι πολύ ευρύτερο από την κλασσική πρακτική μάθημα – εξέταση. Η εκπαίδευση σήμερα είναι κάτι πολύ ευρύτερο: Εμπειρίες και δεξιότητες εκτός του φορμαλιστικού τρόπου απόκτησης γνώσης που είναι: παράδοση του καθηγητή από την έδρα, διάβασμα ενός βιβλίου από τον φοιτητή και πιστοποίηση της γνώσης του βιβλίου αυτού με μία τελική εξέταση. Αυτά μπορούν να συνεχίσουν να αποτελούν μέρος της εκπαίδευσης και της απόκτησης προσόντων –αφού βέβαια διορθωθούν και σταματήσει η στείρα απομνημόνευση-αλλά δεν πρέπει να περιοριστούμε σε αυτά. Η συμμετοχή ενός προπτυχιακού φοιτητή σε ένα διεθνές συνέδριο ή σε ένα θερινό σχολείο, η πρακτική άσκηση σε μια επιχείρηση ή ένα οργανισμό σχετικό με τις σπουδές του και πολλές άλλες παρόμοιες και χρήσιμες δραστηριότητες πρέπει να προσμετρώνται στα προσόντα ενός νέου που εκπαιδεύεται και να ανταμείβονται ανάλογα με τον χρόνο που απαιτούν και το αποτέλεσμα που έχουν.

Η άλλη διάσταση των πιστωτικών μονάδων σχετίζεται με την κινητικότητα μεταξύ των εκπαιδευτικών βαθμίδων και ιδρυμάτων. Οι εκπαιδευτικές βαθμίδες και τα ιδρύματα δεν μπορεί -και δεν πρέπει- να έχουν μεταξύ τους στεγανά. Κάποιος που ολοκληρώνει ένα πρόγραμμα σπουδών σε ένα Τμήμα ΤΕΙ πρέπει να έχει την ευχέρεια να παρακολουθήσει σπουδές σε ένα αντίστοιχο Τμήμα Πανεπιστημίου αναγνωρίζοντας όμως και μεταφέροντας όλη την προηγούμενη εμπειρία και γνώσεις που έχει αποκτήσει χωρίς να χρειάζεται να τις επαναλάβει από την αρχή. Το ίδιο ισχύει για τους νέους που ολοκληρώνουν την μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση (ΙΕΚ σήμερα, τοπικά κολλέγια, ενδεχομένως, αύριο). Δεν είναι δυνατόν ο μόνος τρόπος να συνεχίσει κανείς τις σπουδές του σε άλλη βαθμίδα ή σε άλλο ίδρυμα να είναι οι Πανελλήνιες εξετάσεις που γίνονται μία φορά τον χρόνο και που ουσιαστικά επανεξετάζουν τους νέους στα ίδια πράγματα ανεξάρτητα από τις εμπειρίες και τις γνώσεις που έχουν εν τω μεταξύ αποκτήσει. Δεν μπορεί δηλαδή το κράτος να κρατά σφουγγάρι και να σβήνει οτιδήποτε έχει κάνει κανείς όταν θέλει να κάνει κάτι παραπάνω στην ζωή του. Οι πιστωτικές μονάδες είναι κάτι σαν ένα βιβλιάριο γνώσεων. Όσο περισσότερο σπουδάζει ή δουλεύει κανείς τόσο πρέπει να μπορεί να αποταμιεύει γνώσεις και εμπειρίες που να αναγνωρίζονται και να μπορούν να αξιοποιηθούν στο μέλλον.


ΕΡΩΤΗΣΗ: Έρευνες δείχνουν συνεχώς την απογοήτευση των Ελλήνων φοιτητών προς τα Δημόσια Ιδρύματα και την ολοένα και αυξανόμενη προτίμηση για σπουδές στο εξωτερικό. Σας ανησυχεί αυτό; Θεωρείτε πως υπάρχει τρόπος – και χρόνος – να αντιστραφεί αυτή η εικόνα;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ναι, υπάρχει και τρόπος και χρόνος. Δεν είμαι εδώ για να ανησυχώ αλλά για να προωθώ πολιτικές που να αλλάζουν τέτοιες αρνητικές καταστάσεις και εικόνες. Δεν με ενδιαφέρει η εικόνα, αλλά η ουσία. Γι’ αυτό άλλωστε υποστήριξα την κατάργηση της βάσης του 10. Γιατί η βάση του 10 ήταν εικόνα και όχι ουσία.

Ο τρόπος να αντιστραφεί το ρεύμα αυτό είναι να βελτιώσουμε την παρεχόμενη εκπαίδευση στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ με τρόπο που να τα κάνουν ελκυστικά για όλους τους νέους. Μάλιστα, να τα κάνουν ελκυστικά όχι μόνο για τα Ελληνόπουλα που θέλουν να σπουδάσουν αλλά και για νέους πολίτες άλλων χωρών που για τον οποιοδήποτε λόγο επιθυμούν να σπουδάσουν σε μια άλλη χώρα. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παρέχει όλες εκείνες τις δυνατότητες ώστε τα Ελληνικά Τριτοβάθμια Ιδρύματα να αποτελούν πόλο έλξης για ξένους φοιτητές. Η διεθνής αγορά εκπαίδευσης πλησιάζει σήμερα σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς τα 4 δις ευρώ ετησίως. Η Ελλάδα δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι συνέχεια στο αρνητικό ισοζύγιο με πληθώρα Ελλήνων νέων να σπουδάζουν στο εξωτερικό και ελάχιστους ξένους να επιλέγουν τα Ελληνικά Εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δεν ισχυρίζομαι με κανέναν τρόπο ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ευκαιρίες και δυνατότητες για νέους Έλληνες να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Αντίθετα μάλιστα, θα έλεγα ότι αυτό είναι χρήσιμο γιατί αποκτούν εμπειρίες και γνώσεις που διευρύνουν τους ορίζοντές τους. Αυτό όμως που λέω είναι ότι κάτι τέτοιο θα έπρεπε να είναι το αποτέλεσμα επιλογής τους μεταξύ αξιόπιστων εναλλακτικών δυνατοτήτων -δηλαδή, μεταξύ του να σπουδάσουν σε ένα καλό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα ή να πάνε στο εξωτερικό- και όχι το αποτέλεσμα ενός μονόδρομου όπου, αν κάποιος θέλει να σπουδάσει σε ένα Ίδρυμα που να του προσφέρει πραγματικά δυνατότητες και ευκαιρίες, δεν θα του επιτρέψει να έχει άλλη επιλογή από το να μεταναστεύσει στο εξωτερικό.