Συνέντευξη στην City Press

Tweet

Δευτέρα, 13 Σεπτεμβρίου 2010

1.(Κατά την παρουσίαση των φετινών βάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ, παρατηρήσατε δυσλειτουργίες στο υπάρχον σύστημα πρόσβασης και προαναγγείλατε αλλαγές, ως προς το τεχνικό του μέρος. Ποια είναι τα προβλήματα που διαπιστώσατε και ποιες οι λύσεις που προκρίνετε;

Υφυπουργός: Τα προβλήματα είναι πολλά. Μερικά από αυτά μπορούν να λυθούν άμεσα, άλλα δεν είναι τόσο εύκολα.

Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση όπου οι εξετάσεις αρχίζουν στις αρχές Μαΐου και τελειώνουν στο τέλος Σεπτεμβρίου. Αυτό δεν αφορά μόνο την χρονική διάρκεια, αλλά και τις ισότητες των ευκαιριών που πρέπει να διέπουν το σύστημα εισαγωγής. Δεν μπορεί επίσης να υπάρχουν τόσες διαφορετικές εξετάσεις για να αξιολογήσουν ανθρώπους που έχουν τον ίδιο στόχο (την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση).

Στην κατεύθυνση αυτή, αυτά που μπορούν να γίνουν άμεσα είναι:

-η κατάθεση των μηχανογραφικών δελτίων τον Μάρτιο από όλους τους υποψηφίους (με τον μεγάλο αριθμό τμημάτων που δηλώνονται σήμερα ο σκοπός για τον οποίο προσδιορίστηκε η υποβολή των μηχανογραφικών μετά την ανακοίνωση των βαθμολογιών δεν εξυπηρετείται).

-Η κατάργηση των ξεχωριστών εξετάσεων για τους ομογενείς.

-Η αλλαγή των προϋποθέσεων εισαγωγής των υποψηφίων αλλοδαπών.

Τόσο οι ομογενείς όσο και οι αλλοδαποί αλλά και οι όποιες άλλες κατηγορίες εισάγονται με ειδικές εξετάσεις και διαφορετικούς τρόπους θα πρέπει να υπαχθούν στο γενικό σύστημα διεκδικώντας την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με ειδικά ποσοστά.

Μια σημαντική αλλαγή που δυστυχώς δεν μπορεί να γίνει άμεσα, αλλά είναι απαραίτητη και θεωρώ ότι θα αλλάξει πολλά πράγματα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, είναι αυτή που αφορά την εξεταστέα ύλη. Σήμερα, η ύλη αυτή καθορίζεται, όχι μόνο με βάση όσα θα πρέπει να έχουν διδαχθεί οι μαθητές στο λύκειο, αλλά και με αποκλειστική αναφορά στο εγκεκριμένο σχολικό εγχειρίδιο! Δεν είναι δυνατόν οι μαθητές να απομνημονεύουν ακόμα και τις λέξεις ενός βιβλίου από τον φόβο ότι η χρήση μιας διαφορετικής λέξης θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερη βαθμολογία. Το πρόβλημα αυτό βρίσκεται στην καρδιά της αδυναμίας του σημερινού εξεταστικού συστήματος που ανάγει την αποστήθιση και την παπαγαλία σε καθοριστικό στοιχείο του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

2. Παρ’ ό,τι φέτος καταργήθηκε η «βάση του δέκα», και πάλι υπήρξαν χιλιάδες κενές θέσεις σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Πού αποδίδετε αυτό το φαινόμενο;

Υφυπουργός: Σε διαχρονικά λάθη σχεδιασμού. Έχουν ιδρυθεί άκρως εξειδικευμένα τμήματα σε λάθος αντικείμενα, χωρίς αυτά να έχουν απήχηση τόσο στους υποψηφίους όσο και στην αγορά. Ήταν επίσης λάθος η έμφαση στην ίδρυση νέων τμημάτων που απαιτούν μεγάλες οργανωτικές υποδομές και προσωπικό και όχι στην διαμόρφωση ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών. Η διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών, σε αντίθεση με την ίδρυση τμημάτων που απονέμουν ένα και μοναδικό πτυχίο, επιτρέπει την δυνατότητα προσαρμογής των προγραμμάτων αυτών στα νέα δεδομένα, όπως επίσης και την ευκολότερη μετεξέλιξή τους ή ακόμη και κατάργησή τους. Αντίθετα, η σύνδεση πτυχίου με την δημιουργία τμήματος είναι ανελαστική και δημιουργεί τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα.

3. Ένα από τα μεγάλα εκκρεμή ζητήματα για την ανώτατη εκπαίδευση αφορά στα επαγγελματικά προσόντα πολλών ειδικοτήτων των ΤΕΙ. Σε ποια φάση βρίσκεται η διαδικασία νομοθετικού καθορισμού τους;

Υφυπουργός: Μετά από μακρά διαβούλευση, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάρτισης των σχεδίων των ΠΔ. Τα σχέδια αυτά έχουν υπογραφεί από μένα και έχουν σταλεί στα συναρμόδια υπουργεία για υπογραφή. Ο ανασχηματισμός της Κυβέρνησης και η αλλαγή Υπουργών και Υφυπουργών είναι φυσικό να προκαλέσουν κάποια καθυστέρηση στην ολοκλήρωση και αυτής της φάσης της διαδικασίας.

Υπάρχει όμως και άλλη μια διάσταση που πρέπει να τονιστεί: Στον διάλογο που έχουμε ανοίξει με τα Πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα Επαγγελματικά Επιμελητήρια, έχει συμφωνηθεί ότι θα πρέπει τα Επιμελητήρια που υφίστανται σήμερα να διευρυνθούν για να καλύπτουν όλους τους πτυχιούχους της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Θα πρέπει επίσης να δημιουργηθούν νέα Επιμελητήρια σε αντικείμενα που δεν υφίστανται. Τα Επιμελητήρια αυτά θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη της αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, αλλά και των διαδικασιών εκείνων με τις οποίες τα δικαιώματα που θα απονέμονται, θα αυξάνονται ανάλογα με την αύξηση των προσόντων, είτε αυτή αναφέρεται στην ακαδημαϊκή πλευρά είτε στην επαγγελματική εμπειρία.

4. Από την άλλη πλευρά, τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ιδίως, δε, τα «κεντρικά», εκφράζουν δυσφορία σχετικά με τον αριθμό των μετεγγραφών που δέχονται κάθε χρόνο. Υπάρχει σκέψη στο υπουργείο για αλλαγή του νομικού πλαισίου που τις διέπει;

Υφυπουργός: Οι μετεγγραφές αποτελούν μια προσπάθεια θετικής διάκρισης υπέρ συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού που η πολιτεία έχει θεωρήσει ότι πρέπει να έχουν μια τέτοια ειδική μεταχείριση. Αυτή είναι η μία πλευρά του θέματος. Η άλλη είναι η καθαρά εκπαιδευτική και ακαδημαϊκή. Τα προβλήματα αυτής της δεύτερης πλευράς έχουν αναλυθεί πολλαπλώς και αναφέρονται στον πολλαπλασιασμό των φοιτητών σε πολλά τμήματα και την ανομοιογένεια που δημιουργείται εξ αιτίας της διαφορετικής απόδοσης των πρωτοετών στις πανελλήνιες εξετάσεις. Φέτος, με την διάταξη που μόλις ψηφίστηκε στην Βουλή, κάναμε ένα πρώτο βήμα εξορθολογισμού της διαδικασίας αυτής. Το βήμα αυτό δεν είναι αρκετό.

Χωρίς να καταργήσουμε την θετική διάκριση που έχει υιοθετηθεί για την αντιμετώπιση κοινωνικών αναγκών, πρέπει να βρούμε τρόπους που θα μειώνονται, θα ελαχιστοποιούνται θα έλεγα, οι ακαδημαϊκές δυσλειτουργίες που ανέφερα. Η σκέψη που υπάρχει είναι να καθιερωθεί για όλες αυτές τις κατηγορίες ειδικό ποσοστό επί των εισακτέων σε κάθε τμήμα (ή πρόγραμμα σπουδών μελλοντικά). Με τον τρόπο αυτό και η κοινωνική διάσταση θα εξυπηρετείται αλλά και τα Πανεπιστήμια θα γνωρίζουν από την αρχή τον ακριβή αριθμό των φοιτητών που θα φοιτήσουν σε κάθε ένα από τα τμήματα ή τα προγράμματά τους. Θα υπάρξει επίσης μία καλύτερη κατανομή στα κεντρικά ιδρύματα των φοιτητών εκείνων που υπάγονται στις διάφορες ευεργετικές διατάξεις. Τέλος, θα υπάρχει και κάτι πολύ ουσιαστικό. Τα παιδιά αυτά θα γνωρίζουν από την αρχή σε ποιο τμήμα θα φοιτήσουν και θα εγγράφονται μαζί με όλους τους φοιτητές χωρίς να περιμένουν το τέλος του πρώτου εξαμήνου -ή πολλές φορές το τέλος του πρώτου έτους- για να γνωρίζουν σε ποιο τμήμα θα καταλήξουν και θα σπουδάσουν.

5. Ποια απάντηση θα θέλατε να δώσετε σε ερώτηση που δεν σας υπέβαλα;

Υφυπουργός: Την σχέση εκπαιδευτικού συστήματος και ανάπτυξης. Είναι πια διεθνώς αποδεκτό ότι χωρίς ένα αξιόπιστο και σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ανάπτυξη. Στο τελευταίο συνέδριο της Σύμης, όταν ο Joe Stiglitz ρωτήθηκε για τις προϋποθέσεις ανάπτυξης της Ελλάδας, απάντησε ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς αξιόπιστη και διεθνώς ανταγωνιστική τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Για να γίνει αυτό χρειάζονται ανατροπές σε όλα τα επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος. Στις ανατροπές αυτές πρέπει να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατό αν θέλουμε να ξεπεράσουμε την κρίση στην οποία βρίσκεται η χώρα. Και θα ξεκινήσουμε με τις αλλαγές στο πανεπιστήμιο.