Εύχομαι μέσα από τις σπουδές τους να γίνουν ελεύθεροι, ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες. Θα ήθελα να πως τους υποψήφιους που δεν πέτυχαν φέτος, ότι η ζωή δεν κρίνεται σε μια στιγμή και είναι γεμάτη ευκαιρίες.
Και φέτος όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα υπήρξε εξαιρετικά υψηλός ανταγωνισμός αριστείας στις σχολές όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση και συγκεντρώνεται η προτίμηση των υποψηφίων. Οι σχολές αυτές είναι και στα πανεπιστήμια, αλλά και στα τεχνολογικά ιδρύματα, νομίζω έχει ενδιαφέρον να πούμε, ότι υπάρχουν τεχνολογικά ιδρύματα και στην Αθήνα, αλλά και στις Σέρρες που οι βάσεις ανέβηκαν και 2.000 μονάδες.
Την ίδια στιγμή υπάρχει στις σχολές εκείνες που δεν υπάρχει υψηλή προτίμηση και δεν υπάρχει συγκέντρωση υποψηφίων, διαμορφώνονται όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, συνθήκες ελεύθερης πρόσβασης, δηλαδή με το απολυτήριο λυκείου μπορεί κάποιος ουσιαστικά να συμμετέχει στις σχολές αυτές.
Το Υπουργείο θα λάβει και τα φετινά δεδομένα και τη φετινή διαμόρφωση των τμημάτων των πανεπιστήμιων και των ΤΕΙ υπόψη, ώστε να προχωρήσει στις τελικές επιλογές που αφορούν το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα πανεπιστήμια και τεχνολογικά ιδρύματα, αλλά και τη νέα χωροταξική και θεματική αναδιάρθρωση των ανωτάτων σχολών στη χώρα μας.
Θα ήθελα να συγχαρώ τον Υφυπουργό, τον κ. Πανάρετο και τις υπηρεσίες για την πολύ σκληρή και οργανωμένη δουλειά που έγινε, ώστε αυτή η πολύ μεγάλη και σύνθετη επιχείρηση που αναλαμβάνει κάθε χρόνο το Υπουργείο Παιδείας να ολοκληρωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Να πούμε δε ότι φέτος παρά τα προβλήματα που υπήρξαν μέσα στο καλοκαίρι και τις καθυστερήσεις τα τελικά αποτελέσματα δόθηκαν την ίδια μέρα όπως και πέρσι, ώστε και να τεθεί τέλος στην αγωνία των μαθητών και των οικογενειών τους, αλλά και για να μπορέσουμε όσο γίνεται καλύτερα να οργανώσουμε την εκκίνηση της νέας σχολικής χρονιάς.
Θα δώσω το λόγο στον Υφυπουργό στον οποίον θα κάνετε και τις ερωτήσεις που θέλετε.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Καλημέρα και από μένα. Ολοκληρώθηκε σήμερα με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων η φετινή διαδικασία των Πανελληνίων Εξετάσεων και θα πω κι εγώ, ότι ήταν κατά γενική ομολογία από τις καλύτερες εξετάσεις των τελευταίων χρόνων.
Και όταν λέω τις καλύτερες εξετάσεις, δεν αναφέρομαι μόνο στο διαδικαστικό μέρος και σε απλά πράγματα, όπως ότι τα θέματα ήταν στα εξεταστικά κέντρα στις 08:00 το πρωί σε κάθε εξέταση. Aναφέρομαι και στην ποιότητα των θεμάτων, στην επιλογή των θεμάτων, στο γεγονός ότι οι επιτροπές είχαν την ευχέρεια να επιλέξουν από ένα ευρύτερο φάσμα θεμάτων, ώστε τα θέματα να είναι καλύτερα και η επιλογή να έχει ένα μεγαλύτερο εύρος.
Πρέπει κι εγώ να συγχαρώ τα παιδιά, τους νέους φοιτητές που πέτυχαν στις εξετάσεις και τις οικογένειές τους και ως ακαδημαϊκός δάσκαλος αν θέλετε να τους δώσω και μία προτροπή. Να μην χαλαρώσουν όπως γίνεται συνήθως με την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, γιατί είναι καιρός πια να πάψουμε να έχουμε μία πολύ αρνητική εικόνα διεθνώς αφού είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών που βρίσκεται στο πανεπιστήμιο μετά από τον ελάχιστο χρόνο σπουδών που προβλέπεται.
Αναφέρθηκα στην ποιότητα των εξετάσεων και σήμερα το πρωί μου υπέδειξε κάποιος, ότι έχω ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό. Οτι είχα την ευθύνη της διεξαγωγής των πανελληνίων εξετάσεων σε τρεις διαφορετικές δεκαετίες. Ναι, το χαμόγελο το αντιλαμβάνομαι. Και μ’ αυτό –αν θέλετε- το χαρακτηριστικό θα ήθελα να κάνω δύο βασικές παρατηρήσεις ή επισημάνσεις που αν εσείς το θέλετε θα ήταν νομίζω χρήσιμο να το πάρετε υπόψη σας στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων.
Η πρώτη επισήμανση είναι, ότι μιλάμε για μια διαγωνιστική διαδικασία και όχι διαγνωστική διαδικασία. Η διαγωνιστική διαδικασία έχει ως στόχο να καθορίσει τον τρόπο που σε ένα συγκεκριμένο αριθμό θέσεων επιλέγονται οι υποψήφιοι. Η διαγνωστική διαδικασία κλείνει στο επίπεδο του Λυκείου με την απόλυση από το Λύκειο και το απολυτήριο του Λυκείου.
Επομένως δεν έχει έννοια και επιμένω γι’ αυτό η συζήτηση για τις βάσεις, όπως επίσης δεν έχει έννοια η σύγκριση των βάσεων. Αν έχετε την υπομονή αργότερα θα σας πω και ορισμένα παραδείγματα με τα οποία μπορώ να ενισχύσω το επιχείρημά μου αυτό.
Η δεύτερη παρατήρηση που θέλω να κάνω -σε σχέση με την επιστημονική μου πάλι ιδιότητα- είναι ότι το να κάνει κανείς συγκρίσεις σε δύο διαφορετικές χρονιές και να σημειώνει απλώς ότι εδώ ανέβηκε η βάση ή εδώ κατέβηκε η βάση και να δίνει επίσης ερμηνείες οι οποίες φαίνεται να είναι ευλογοφανείς ενέχει κινδύνους γιατί οι παράμετροι που επηρρεάζουν τα αποτελέσματα είναι πολύ περισσότερες από μία ή δύο.
Δεν είναι τυχαίο ότι για μία ακόμα φορά φέτος όλες οι προβλέψεις για τις βάσεις απέτυχαν. Και απέτυχαν γιατί, όπως είπα προηγουμένως, είναι τόσοι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν τα αποτελέσματα και τις βάσεις που είναι εξαιρετικά δύσκολο ακόμα και για κάποιον με πολύ μεγάλες ικανότητες στο συγκεκριμένο αντικείμενο των προβλέψεων να είναι επιτυχής.
Υπάρχει ένα δελτίο Τύπου στο οποίο αναφέρονται μία σειρά από πράγματα και λεπτομέρειες σε σχέση τόσο με τον αριθμό των υποψηφίων φέτος, υπάρχουν στοιχεία με τα ποσοστά των επιτυχόντων, δεν θα κάνω αναφορά σ’ αυτά γιατί φαντάζομαι ότι θα σας κουράσω, αφού μπορείτε να τα διαβάσετε και να τα αξιοποιήσετε.
Θέλω όμως να κάνω ακόμα μία επισήμανση, η οποία πιστεύω ότι ενισχύει την επιχειρηματολογία που ανέπτυξα προηγουμένως. Φέτος, όπως ξέρετε, δεν υπήρχε η βάση του 10. Όμως υπήρχαν, υπάρχουν μάλλον 4.000 περίπου, 4.108 για την ακρίβεια κενές θέσεις.
Αυτό τι σημαίνει; Και γι’ αυτό σας είπα, ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ανάλυση των στοιχείων. Αυτό σημαίνει, ότι υπάρχουν αντικείμενα τα οποία δεν είναι ελκυστικά γενικά. Γιατί όταν κανείς έχει την ευχέρεια να επιλέξει οποιοδήποτε τμήμα και υπάρχουν τόσες κενές θέσεις, αυτό σημαίνει ότι ορισμένα τμήματα δεν επελέγησαν καθόλου κι αυτό βέβαια σε αντιδιαστολή με την περσινή χρονιά, που όπως αντιλαμβάνομαι δεν δόθηκαν τα αντίστοιχα στοιχεία που οι κενές θέσεις ήταν 20.330. Και θα πει κανείς ίσως, ότι αυτό οφείλεται ή πέρσι οφειλόταν στη βάση του 10. Θέλω να πω ένα πράγμα σε σχέση με αυτό και αν θέλετε στη συνέχεια για τη βάση του 10 μπορώ να δώσω μια μεγαλύτερη ανάλυση των απόψεων μας.
Πέρυσι οι 20.000 αυτοί υποψήφιοι είχαν δυο επιλογές αν ήθελαν να συνεχίσουν σπουδές. Ή να κάνουν 1 χρόνο φροντιστήριο ακόμα ή να επιλέξουν τα μεταλυκειακά κέντρα σπουδών.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ή, να φύγουν στο εξωτερικό.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Ή, να πάνε στο εξωτερικό, σωστά. Τρεις. Φέτος έχουν και τις τρεις αυτές επιλογές, αλλά έχουν και μια τέταρτη. Σε θέσεις που έχει διαμορφώσει το ελληνικό κράτος, έχει δημιουργήσει με ίδρυση Τμημάτων και με ίδρυση Πανεπιστημίων, έχουν την ευχέρεια αυτά τα παιδιά αν θέλουν να πάνε. Και αυτοί οι οποίοι δεν έχουν ικανότητα να αποδώσουν, πιστεύω ότι και το ίδιο το Πανεπιστήμιο αλλά και οι ίδιοι θα το αντιληφθούν και θα επιλέξουν μια άλλη διέξοδο.
Βέβαια, βλέποντας τα στοιχεία που όπως σας είπα είναι διαθέσιμα στα δελτία Τύπου, μπορείτε να δείτε ότι αν κανείς προσαρμόσει τα στοιχεία αυτά, λαμβάνοντας υπόψη το ότι κάποια παιδιά δίνουν για 2η χρονιά εξετάσεις κλπ., έχουμε περίπου το 90% των παιδιών των νέων της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας να έχουν μια θέση σε ένα Ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Και αυτό βέβαια, για να μη θεωρήσετε ότι κάνω αυτή την παρατήρηση για να πω πόσο καλά είναι τα πράγματα, δεν είναι ένδειξη υποχρεωτικά υψηλής ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ένα στοιχείο που πρέπει νομίζω να ληφθεί εδώ είναι ότι λείπει στη χώρα μας μια αξιόπιστη ενδιάμεση βαθμίδα.
Μακάρι όλα αυτά τα παιδιά να έχουν την ευχέρεια να σπουδάσουν στα τριτοβάθμια ιδρύματα και αυτό που ελπίζει κανείς είναι ότι τα Πανεπιστήμια που θα τα υποδεχθούν θα τους δώσουν εκείνα τα εφόδια που χρειάζονται για να βελτιώσουν την απόδοση τους η οποία σε πρώτη ανάγνωση με τα αποτελέσματα των εξετάσεων δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική.
Κάτι άλλο που θέλω επίσης να πω και θα σταματήσω γιατί μπορώ να μιλάω αρκετή ώρα για τα θέματα των βάσεων και των συγκρίσεων είναι ότι χαρακτηριστικά και διαχρονικά αυτό που γίνεται με τις πολιτικές ηγεσίες είναι ότι μόλις τελειώσει αυτή η φάση και βγουν τα αποτελέσματα χαλαρώνουν, τέλος πάντων ασχολούνται με τα άλλα προβλήματα του Υπουργείου Παιδείας και από τον Μάρτη αν είναι στη θέση τους, στην ίδια θέση, ξαναρχίζουν να τους προβληματίζει η διαδικασία αυτή.
Εμείς, η πολιτική ηγεσία, η Υπουργός και η Υφυπουργός και ο Γενικός Γραμματέας έχουμε αρχίσει από νωρίς να επισημαίνουμε προβλήματα που δεν αφορούν μόνο το εξεταστικό γενικά, που λέμε πως θα αλλάξει το εξεταστικό κλπ., αλλά αφορούν αυτό που έχουμε σήμερα με τη δομή που έχει σήμερα και ενδεχομένως διορθωτικές ενέργειες που μπορεί να γίνουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εξετάσεις φέτος -και είναι από τα θέματα για τα οποία και η Υπουργός έχει έντονη άποψη- οι εξετάσεις φέτος άρχισαν αν θυμάμαι καλά 4 Μαϊου και τελείωσαν 10 Ιουνίου. Δεν μπορεί όλη η χώρα να βρίσκεται σε μια τέτοια διαδικασία και να έχουμε εξετάσεις ειδικές για ειδικές κατηγορίες, όπου αν δει κανείς τα στοιχεία δεν δικαιολογούνται οι εξετάσεις.
Για παράδειγμα μια βασική επιλογή της πολιτικής ηγεσίας ….
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμμέσως μας λέτε το νέο σύστημα.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Όχι, δεν σας λέω εμμέσως το νέο σύστημα. Σας λέω πράγματα τα οποία θα έπρεπε να έχουν διορθωθεί με το ισχύουν σύστημα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Οι επισημάνσεις που γίνονται φέτος θα ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη στην Επιτροπή που θα λειτουργεί, ώστε να προτείνουμε άμεσες διορθωτικές αλλαγές για την επόμενη χρονιά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Διορθωτικές, όχι διαρθρωτικές.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν λέμε για το σύστημα εξετάσεων, λέμε για τις διορθωτικές αλλαγές, βεβαίως.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Ένα ενδιαφέρον στοιχείο, έχω να σας πω και άλλα αν θέλετε αργότερα, αλλά ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το 2006 έγινε μια πολιτική επιλογή να μπορούν από τα ΕΠΑΛ μαθητές να μπαίνουν στα Πανεπιστήμια, όχι στα ΤΕΙ.
Φέτος οι υποψήφιοι από τα ΕΠΑΛ αυτής της κατηγορίας είναι 372. Και έχουμε ένα ολόκληρο σύστημα εξετάσεων γι’ αυτή την κατηγορία. Αυτό λοιπόν είναι μια απόδειξη ότι αυτή η επιλογή απέτυχε. Δεν μπορεί να το αγνοήσει κανείς αυτό και να πει ότι «απέτυχε, αλλά μπορεί να βελτιωθεί».
Να σας πω ένα άλλο στοιχείο που επίσης μετά από συζήτηση με την Υπουργό προέκυψε και το κατέγραψα. Λειτούργησαν φέτος 2.020 Επιτροπές, διαφορετικές Επιτροπές εξετάσεων. Και το σύνολο των ατόμων που απασχολήθηκαν στις Επιτροπές αυτές ήταν 30.165. Όχι μόνο υπηρεσιακοί, όλοι όσοι ασχολήθηκαν σε Επιτροπές των εξετάσεων. Χρειάζεται επομένως να δούμε αυτό το πράγμα.
Όταν ανέφερα τις ημερομηνίες, τις ανέφερα γιατί έχουμε μια πολλαπλότητα εξετάσεων και χρειάζεται να δει κανείς μήπως είναι δυνατόν οι πολλές εξετάσεις να συμπτυχθούν και όπου κανείς θέλει να πάρει υπόψη του ειδικές κατηγορίες να τις παίρνει με ειδικά ποσοστά μέσω των εξετάσεων αυτών και όχι να δημιουργεί διαφορετικές εξετάσεις για διαφορετικές κατηγορίες, ώστε το εκπαιδευτικό σύστημα ή μάλλον αυτή η παράμετρος του εκπαιδευτικού συστήματος να αποδίδει και να λειτουργεί καλύτερα.
Κλείνοντας αυτόν τον κύκλο για να δώσω την ευκαιρία αν θέλετε να κάνετε ερωτήσεις, θέλω και εγώ να ευχαριστήσω όλους όσους πήραν μέρος στη διαδικασία των εξετάσεων. Και όσοι με ξέρετε, ξέρετε ότι δεν λέω τυπικά πράγματα, έχω στο μυαλό μου και συγκεκριμένους ανθρώπους. Έχω στο μυαλό μου συγκεκριμένους ανθρώπους που ήρθα το Σάββατο το πρωί για άλλο λόγο, κατέβηκα στο ισόγειο, χτύπησα την πόρτα και ήταν μέσα και δούλευαν.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Το καλοκαίρι ήταν μέχρι τις 12 το βράδυ.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Το καλοκαίρι ήταν μέχρι τις 12 το βράδυ. Οταν λέμε ξέρετε πόσο καλά πήγαν οι εξετάσεις, εγώ δεν θα ήθελα να πω ότι μέρος της επιτυχίας αυτής οφείλεται στην πολιτική ηγεσία. Θα έλεγα το αντίθετο, ότι όταν κάτι πάει στραβά αυτό το στραβό μπορεί να οφείλεται στην πολιτική ηγεσία. Η πολιτική ηγεσία παίρνει συγκεκριμένες αποφάσεις σε κάποιες στιγμές.
Όμως έχει διαμορφωθεί ένας μηχανισμός -και αυτό είναι το ουσιαστικό- που ανεξάρτητα αν είναι εδώ ο άλφα ή ο βήτα αυτός ο μηχανισμός λειτουργεί. Και είναι ενδιαφέρον ότι στη χώρα μας με τα τόσα προβλήματα που έχει, υπάρχει ένας μηχανισμός.
Εγώ δεν θα πάω στο αξιόπιστο και στο αξιοκρατικό, θα πάω στη λειτουργία του συστήματος. και αυτό το σύστημα λειτουργεί. Σας ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Να ρωτήσω κάτι διαδικαστικό. Υπάρχει περιθώριο, υποψία, πληροφορία για λάθος βάση στα ξενόγλωσσα;
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Δεν έχω καμία τέτοια ένδειξη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν έχετε τέτοια ένδειξη.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Όχι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή από γονείς το άκουσα αυτό, γι' αυτό θέλω να το ξεκαθαρίσουμε. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, δεν έχετε εντοπίσει.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Δεν έχουμε καμία τέτοια ένδειξη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Προφανώς στηρίζεται στο γεγονός ότι όλες οι ξενόγλωσσες έχουν πτώση, πλην μιας, της γερμανικής. Και αγγλικής.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Θα σας πει η κα Μαρούγκα.
κα ΜΑΡΟΥΓΚΑ: (μιλάει μακριά από το μικρόφωνο) Είναι με διπλάσιο αριθμό υποψηφίων και διπλάσιο αριθμό ανθρώπων που έχουν μεγαλύτερο της βάσης. Είναι το μοναδικό που υπάρχει βάση. Οπότε είναι πασιφανές γιατί έχουμε αυτή τη βάση, με δεδομένο τον αριθμό εισακτέων πέρυσι.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω και κάτι που το παρέλειψα. Η πρόσβαση στην ηλεκτρονική σελίδα του Υπουργείου Παιδείας, τα αποτελέσματα ήταν διαθέσιμα από το πρωί στις 7 η ώρα περίπου και μέχρι πριν από 1 ώρα είχε περίπου 1.000.000 επισκέψεις και δεν υπήρχε καμία που να είχε αποτύχει.
Γιατί το λέω αυτό; Γιατί σε όλα τα πράγματα υπάρχει εξήγηση. Προσπαθήσαμε, χρησιμοποιήσαμε και άλλους servers και όχι μόνο ένα server, έτσι ώστε αν κάποιος ενδιαφερόταν να δει το βαθμό του εάν ο ένας server είχε «καθίσει» όπως λέμε συνήθως γιατί ήταν πάρα πολλές οι επισκέψεις να πήγαινε σε έναν εναλλακτικό server.
Και από τα στοιχεία που έχω, η δυνατότητα που είχαμε διαμορφώσει, χρησιμοποιήθηκε μέχρι τις 10 η ώρα μόνο κατά το 10% των δυνατοτήτων του. Θα μπορούσε δηλαδή να ήταν δεκαπλάσια η επισκεψιμότητα και να μην παρουσιαστεί πρόβλημα. Και το λέω αυτό με μια ευχαρίστηση γιατί συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις όπου υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα συνήθως τα συστήματα καταρρέουν.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (μιλάει μακριά από το μικρόφωνο)
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Εγώ είμαι σίγουρος επειδή βλέπω τα στοιχεία. Δεν υπήρχε κανείς που να μπει και να μη μπορεί να δει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε περίπου μισά από τα Τμήματα των ΤΕΙ ο τελευταίος υποψήφιος της κατηγορίας ημερησίων του 90% εισάγεται με βαθμό κάτω από 10. Σε περίπου 40, παραπάνω από 40, από αυτά τα Τμήματα, εισάγονται υποψήφιοι με βαθμό κάτω από 5. Και το πιο ανατριχιαστικό, σε 2 Τμήματα εισάγονται υποψήφιοι με βαθμό 0,9.
Με δεδομένο ότι αυτά τα Τμήματα απαξιώνονται και αυτοί οι υποψήφιοι μπορούν να ζητήσουν και μετεγγραφή ενδεχομένως, επίσης με δεδομένο ότι εξακολουθούν και υπάρχουν κενές θέσεις, μήπως τελικά ήταν λάθος η κατάργηση της βάσης του 10;
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Μήπως μπορείτε εσείς να μου πείτε τα παιδιά που έγραψαν φέτος 5 πόσο θα έγραφαν πέρυσι με τα περσινά θέματα; Δεν ξέρετε. Όχι πως δεν έχει σημασία, γιατί φέτος ακριβώς επειδή καταργήθηκε η βάση του 10 και επειδή θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε όσο το δυνατόν ευρύτερη κλίμακα από το 0 έως το 20, τα θέματα σαφώς δυσκολότερα.
Και όπως είπε η Υπουργός στις Σχολές υψηλού ανταγωνισμού δεν έχουμε διαφοροποιήσεις και αυτό είναι κάτι που έχει παρατηρηθεί διαχρονικά, ότι δηλαδή οι φοιτητές αυτοί οι οποίοι έχουν πολύ υψηλή απόδοση, την έχουν ανεξάρτητα αν τα θέματα είναι δύσκολα ή εύκολα, γιατί προφανώς έχουν κάνει μια προετοιμασία πάρα πολύ έντονη, είναι φυσικό στις χαμηλότερες κλίμακες τα αποτελέσματα με δυσκολότερα θέματα να είναι χαμηλότερα.
Αλλά θα μπω και στην ουσία της παρατήρησής σας. Εγώ δε θα ισχυριζόμουν ότι όλοι όσοι επιτυγχάνουν στα Πανεπιστήμια μπορούν να σπουδάσουν στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ. Δε θα έλεγα όμως ότι αυτό κρίνεται από το εάν φέτος κάποιος πάρει 5 ή του χρόνου πάρει 10. Και για να είμαι και κάπως κατηγορηματικός και ευθύς, δεν μπορούμε να κοροϊδεύουμε την κοινωνία, γιατί αυτό κάνουμε, παίρνοντας τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου και φτιάχνοντας Πανεπιστήμια και ΤΕΙ και στη συνέχεια να του λέμε του Έλληνα φορολογούμενου, ότι διαμορφώνοντας ένα τεχνητό σκαλοπάτι, αφήνουμε κάποιους έξω και έχουμε άλλους μέσα.
Όσοι πιστεύουν ότι πρέπει να έχουμε μία επιλεκτική τριτοβάθμια εκπαίδευση, να το πουν δημόσια και να κάνουμε μία συζήτηση πάνω σε αυτό. Αλλά δεν μπορούν ταυτόχρονα να δημιουργούνται 24 νέα τμήματα από το 2006 μέχρι το 2010 και να αποκλείουμε υποψήφιους γιατί σε μία δεδομένη εξέταση και με ένα τεχνητό τρόπο, πήραν ένα βαθμό κάτω από κάποιον που απλώς είναι το μισό του άριστα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μου επιτρέπετε λίγο; Μισό λεπτό. Παρεμβαίνω μόνο επειδή χρησιμοποιήσατε μια λέξη την οποία νομίζω χρησιμοποιήσατε μόνο από δημοσιογραφική υπερβολή. Υπάρχει ένας αριθμός Σχολών για τις οποίες δεν υπάρχουν προτιμήσεις των υποψηφίων. Είπα στη σύντομη παρέμβασή μου στην αρχή, ότι διαμορφώνονται συνθήκες όπως σε όλη την Ευρώπη, ελεύθερης πρόσβασης με το απολυτήριο που έχει κάποιος, για τις Σχολές αυτές που δεν υπάρχει προτίμηση.
Όταν υπάρχει προτίμηση, υπάρχει ανταγωνισμός και είναι φυσικό οι βάσεις να ανεβαίνουν. Εάν στις Σχολές Εμποροπλοιάρχων ή Ανθυποπυραγών δεν υπάρχει ζήτηση, με το απολυτήριο του λυκείου, γιατί υπάρχει ένα σύστημα τυπικής εκπαίδευσης, τα παιδιά παίρνουν απολυτήριο λυκείου. Με το απολυτήριο λυκείου έχει δικαίωμα να πάει στη Σχολή Ανθυποπυραγών και εκεί η ίδια η Σχολή έχει όλα τα περιθώρια και οι Καθηγητές της να κρίνουν εάν μπορεί να υποστηριχθεί για να συνεχίσει ή εάν δεν μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του στον πρώτο χρόνο.
Θέλω δε να σας υπενθυμίσω, ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια και σύμφωνα με πολύ σοβαρά στοιχεία που έχουμε, μαθητές οι οποίοι ήταν κάτω απ’ τη βάση, πολύ κάτω απ’ τη βάση και με σχετικά μικρό βαθμό απολυτηρίου, δεν εμποδίζονταν από το να βγαίνουν σε χώρες του εξωτερικού και να γυρίζουν με πτυχία Σχολών με πολύ υψηλό βαθμό ανταγωνισμού στην Ελλάδα.
Επομένως, είναι σωστό να μην έχουμε μία «υποκριτική» προσέγγιση – το βάζω μέσα σε εισαγωγικά – του ότι είναι ανατριχιαστικό το να μπαίνουν, γιατί είναι πιο ανατριχιαστικό το να πούμε κάποια στιγμή ότι δεν θα έχουμε εμποροπλοιάρχους ή δεν θα έχουμε ανθοκόμους ή δεν θα έχουμε ανθυποπυραγούς, ώστε να δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά με απολυτήριο λυκείου να έχουν αυτή τη δυνατότητα επιλογής και προσπάθειας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αν μου επιτρέπεται ήθελα να τονίσω το άδικο του κάποιος να έχει εισαχθεί στο ΤΕΙ Λογιστικής στη Δυτική Μακεδονία με 7,66 και να διεκδικήσει μεθαύριο την μετεγγραφή του στον Πειραιά με 14,69.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα σας απαντήσω με δύο στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι αυτά τα ποσοστά είναι εξαιρετικά μικρά, γιατί ξέρετε ότι αφορούν τους πολυτέκνους ουσιαστικά και δεύτερον, ότι ο φοιτητής που θα κάνει την επιλογή να πάει σε ένα δυσκολότερο χώρο απ’ αυτόν των προτιμήσεών του, αναλαμβάνει και το κόστος, εννοώ το κόστος της επιλογής του, δεν εννοώ το οικονομικό, για το αν θα μπορέσει να ανταποκριθεί ή όχι.
Όπως και τα ίδια τα ΤΕΙ και τα ίδια τα Πανεπιστήμια, έχουν μια πολύ μεγάλη ευθύνη αν στο πρώτο έτος μπορούν να υποστηρίξουν ή να επιτρέψουν την εξέλιξη αυτών οι οποίοι δεν μπορούν με αυτά τα χαρακτηριστικά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή είπατε κάτι πολύ σημαντικό πριν, ότι μπορεί κάποιος με απολυτήριο λυκείου να διεκδικήσει να μπει σε κάποιες απ’ τις Σχολές που έχουν κενές θέσεις;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Εξήγησα, επειδή αυτό δεν ισχύει με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο γι’ αυτό και ήμουν πολύ προσεκτική στη διατύπωσή μου. Είπα διαμορφώνονται συνθήκες ελεύθερης επιλογής από τη στιγμή που όταν δεν υπάρχουν προτιμήσεις, όταν δεν υπάρχει διαγωνισμός, εκ των πραγμάτων αυτό είναι που είναι το διαβατήριο.
Και αυτό όπως είπε και ο Υφυπουργός φέτος θα δούμε Σχολές οι οποίες παρά το ότι δεν υπάρχει η βάση του 10 και έχει τη δυνατότητα ελεύθερης προτίμησης ο υποψήφιος, όταν οι Σχολές αυτές δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τον αριθμό τον οποίο έχουν για τους φοιτητές τους, σημαίνει ότι όλες αυτές τις Σχολές θα πρέπει να τις επανεξετάσουμε.
Γι’ αυτό και η φετινή χρονιά είναι πολύ σημαντική για τις τελικές αποφάσεις που θα ληφθούν για τον επανακαθορισμό των Σχολών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Ερώτηση χωρίς μικρόφωνο) … οι Σχολές των ΜΜΕ, το οποίο μας έχει αφήσει λίγο άναυδους. Και αν θυμάμαι καλά υπάρχει άλλο ένα τέτοιο φαινόμενο και σε άλλες Σχολές. Μπορείτε να το εξηγήσετε αυτό;
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Μία μάλλον μακρά απάντηση σε μία μάλλον μακρά ερώτηση. Θα αφήσω τα παιδαγωγικά που έχουν ενδιαφέρον και κανείς βέβαια στις προβλέψεις δεν είχε δει αυτό, για να σας πω ορισμένα άλλα χαρακτηριστικά, ουσιαστικά για να σας πω απ’ την αρχή τον τρόπο σκέψης μου. Είναι αυτό που σας είπα, είναι πολύ δύσκολο να εξηγήσει κανείς γιατί συμβαίνουν ορισμένα πράγματα.
Μπορεί να δει ορισμένα ενδεχόμενα, αλλά όχι να πει με σιγουριά μια εξήγηση. Θα σας ρωτήσω, γιατί στις μουσικές σπουδές, σε δύο Τμήματα μουσικών σπουδών υπάρχει αύξηση χιλίων μορίων. Γιατί στη Νομική Αθηνών και στο Τμήμα Ναυπηγών Θεσσαλονίκης η βάση είναι ακριβώς η ίδια; Ήταν ακριβώς τα ίδια θέματα, ακριβώς οι ίδιες επιλογές, ακριβώς η ίδια δυσκολία και φέτος υπήρξε αυτή η ισορροπία;
Γιατί το Τμήμα Στατιστικής του δικού μου Πανεπιστημίου, έχει αύξηση 526 μόρια; Είναι τα Greek statistics που ξαφνικά καταλάβαμε όλοι ότι πρέπει να βγάζουμε καλύτερους στατιστικούς και ξέρουν ότι το Τμήμα που θα πάνε είναι το Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου;
Κοίταξα και το εξής: Κοίταξα πόσες ήταν οι πρώτες προτιμήσεις, δεν είχα χρόνο να ασχοληθώ περισσότερο, πόσες ήταν οι πρώτες προτιμήσεις πέρσι και πόσες φέτος και πόσοι ήταν οι επιτυχόντες με πρώτη προτίμηση το Τμήμα Στατιστικής. Τα στοιχεία δεν είναι διαφορετικά. Επομένως οι εξηγήσεις δεν μπορεί να είναι απλουστευτικές.
Και αν κανείς θέλει πραγματικά να καταλάβει γιατί υπάρχουν αυτές οι αλλαγές, αν μπορεί να το καταλάβει, θα πρέπει να ψάξει περισσότερο. Για τα Παιδαγωγικά Τμήματα μία παρατήρηση. Στα Παιδαγωγικά Τμήματα οι επιτυχόντες προέρχονται και από τις τρεις κατευθύνσεις και από τη θεωρητική και απ’ την τεχνική και απ’ την τεχνολογική.
Και για παράδειγμα όπως ξέρετε οι τρεις κατευθύνσεις έχουν διαφορετικά μαθήματα αυξημένης βαρύτητας και βλέπουμε φέτος ότι για ένα Τμήμα ας πούμε το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης το είχαν σαν πρώτη προτίμηση 6.739 υποψήφιοι.
Από τη θεωρητική κατεύθυνση 4.877 που είχαν μαθήματα αυξημένης βαρύτητας τα Αρχαία και την Ιστορία και είχαν μαθήματα αυξημένης βαρύτητας τα Αρχαία και την Ιστορία, εξετάστηκαν όμως στη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία, γιατί ξέρετε ότι έχουν επιλογή τα μαθήματα που παίρνουν. Και από τη θετική κατεύθυνση ήταν 670 υποψήφιοι, με μαθήματα αυξημένης βαρύτητας Μαθηματικά και Φυσικά που όμως εξετάστηκαν στη Γλώσσα, τη Χημεία και τη Βιολογία.
Αν αυτό το στοιχείο το συνδυάσετε με την απόδοση των πτυχιούχων στις εξετάσεις του ΑΣΕΠ, όπου βλέπετε άνθρωποι οι οποίοι μπήκαν με πολύ υψηλές βάσεις, βλέπετε μία τελείως διαφορετική απόδοση, όπου εκεί τα μαθήματα είναι διαφορετικά, νομίζω μπορεί κανείς να αντιληφθεί πόσο πολύπλοκη είναι αυτή η αντίληψη και η ερμηνεία των αριθμών και γιατί είναι καλό να αποφεύγει κανείς πρώτες εκτιμήσεις και πρώτες αναλύσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή ευφυώς δώσατε το λόγο, τοποθετηθήκατε, για τη δεύτερη ιδιότητά σας δεν μπορώ να αντιπαρέλθω, θεωρώ όμως ότι αυτή η ανεξέλεγκτη πτώση των βάσεων σε αρκετά τεχνολογικά ιδρύματα όσο και αν το αντιμετωπίζουμε χρόνια τώρα υποκριτικά και έχει δίκιο η Υπουργός σε αυτό, δίνει όμως και κάποια μηνύματα γενικότερα που είδα ότι τα λάβατε αμέσως υπόψη σας.
Ξεκινάτε διορθωτικές αλλαγές. Επειδή ακούω εδώ και πάρα πολλά χρόνια ότι θα δείτε τα ΤΕΙ και η δικιά σας κυβέρνηση και άλλες κυβερνήσεις και οι προηγούμενες του ΠΑΣΟΚ, θα δούμε ποια Τμήματα είναι λειτουργικά, ποια δεν είναι, ποια θα κλείσουν, ποια θα συγχωνευθούν, αυτή η συζήτηση γίνεται χρόνια.
Επιτέλους, ερώτηση ευθέως, θα την αρχίσετε κάποτε; Θα πάρετε το πολιτικό κόστος, όταν ένα Τμήμα βάζει παιδιά που δείχνουν τα αποτελέσματα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον γι’ αυτά, μπορείτε να πάρετε το πολιτικό κόστος που θα λέει το κλείνω αυτό το Τμήμα; Ένα βασικό αυτό.
Και δεύτερον, πότε θα ολοκληρωθεί, πότε θα ξεκινήσει και πότε θα ολοκληρωθεί ένας τέτοιος διάλογος, που θα καταλήξει να έχουμε 10, έστω μόλις 10 Τμήματα ΤΕΙ, αλλά εκεί θα πηγαίνουν και θα σπουδάζουν και δε θα σπαταλούν λεφτά του ελληνικού λαού. Έκανα νομίζω τοποθέτηση, αλλά συγχωρήστε με.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Δεν είναι η πρώτη φορά.
Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό νομίζω στη σημερινή πολιτική ηγεσία και θα μου επιτρέψει η Υπουργός και η Υφυπουργός να το εκφράσω εγώ που δεν είμαι στη μαχόμενη πολιτική. Ότι το πολιτικό κόστος δεν είναι από τα κριτήρια τα οποία λαμβάνονται υπόψη στις πολιτικές αποφάσεις και αυτό έχει φανεί νομίζω και μέχρι σήμερα.
Αυτό είναι ένα πράγμα. Και αυτό πρέπει να το κάνουμε, έχει δοθεί χρονοδιάγραμμα για το διάλογο, για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που περιλαμβάνουν και αυτούς τους προβληματισμούς που λέτε. Αυτό είναι ένα πράγμα.
Ένα άλλο πράγμα είναι να δημιουργούμε μία οπτασία αξιοκρατίας βάζοντας τεχνητά όρια, τα οποία ξέρουμε ότι δεν ανταποκρίνονται σε τίποτα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εννοείτε τη βάση του 10.
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Ακριβώς.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρώτον. Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι προχωράμε σε αλλαγές σε βάθος και σε μεταρρύθμιση που θα έχει όλο το φάσμα και των θεσμικών αλλαγών και της χωροταξικής αναδιάρθρωσης στην ανώτατη εκπαίδευση. Σας υπενθυμίζω ότι χθες το θέμα ετέθη στο Άτυπο Υπουργικό Συμβούλιο, έγινε η πρώτη συζήτηση όπως ορίζεται.
Το κείμενο για τη διαβούλευση ξεκινάει, θα δοθεί στα τέλη Σεπτέμβρη. Θα υπάρξει όλη η περίοδος συζητήσεων με την πανεπιστημιακή κοινότητα, με τα Τεχνολογικά Ιδρύματα, με τους κοινωνικούς φορείς, με όλη την ελληνική κοινωνία, γιατί το θέμα των Πανεπιστημίων και των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων δεν αφορά μόνο όσους συμμετέχουν σε αυτά. Και ο στόχος είναι στις αρχές της επόμενης χρονιάς να υπάρχει νομοθετική ρύθμιση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εσείς είπατε πριν ότι απ’ την επόμενη χρονιά θα έχουμε διορθωτικές αλλαγές. Αντιλαμβάνομαι απ’ αυτά που είπατε ότι καταργείται αυτή η πρόσβαση φαντάζομαι από τα ΕΠΑΛ στα Πανεπιστήμια, αφού απέτυχε, το είπατε ευθαρσώς. Και θα θέλαμε, νομίζω ότι δικαιούμαστε, να μάθουμε δυο-τρεις αλλαγές ενδεικτικά που θέλετε να κάνετε και να σας θυμίσω δικιά σας δήλωση την περίοδο της απεργίας, της αποχής των εκπαιδευτικών, που βεβαίως και δικαιολογημένα ενδεχομένως εκφράσατε την απορία σας που τόσοι άνθρωποι όπως μας λέτε και σήμερα, ασχολούνται και σε μια εποχή δύσκολη οικονομικά με τις εξετάσεις, κάτι που δε νομίζω ότι γίνεται σε άλλο μέρος του κόσμου. Να μας πείτε δυο-τρία παραδείγματα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Σήμερα η συνέντευξη τύπου έχει ως αντικείμενο την παρουσίαση των αποτελεσμάτων για τις πανελλήνιες εξετάσεις. Όταν θα έχουμε το πλήρες κείμενο των αλλαγών έτοιμο, θα σας το παρουσιάσουμε. Θεωρώ ότι απ’ αυτά που ειπώθηκαν τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ο Υφυπουργός έκανε μια πολύ σαφή αναφορά των τεράστιων προβλημάτων τα οποία επισημάνθηκαν και τα οποία πρέπει να αλλάξουν.
Και θα παρουσιάσουμε αυτό το αποτέλεσμα της Επιτροπής η οποία δουλεύει. Με το τέλος των εξετάσεων ουσιαστικά δουλεύει η Επιτροπή ώστε να παρουσιάσουμε όλα τα σημεία εκείνα τα οποία θα αλλάξουν για την επόμενη χρονιά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ τουλάχιστον να διαβεβαιώσουμε τα παιδιά ότι επί της ουσίας αυτά που διαβάζουμε φέτος για του χρόνου, θα είναι τεχνικού τύπου; Τι τύπου θα είναι αυτές οι αλλαγές; Δεν θα έχουν δηλαδή επιπτώσεις στα ίδια τα παιδιά που ήδη ετοιμάζονται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Είναι σαφές. Το θέμα της ύλης και της διδασκαλίας δεν είναι κάτι που δεν θα το ξέρουν, είναι γνωστό και οι μειώσεις που έχουν γίνει στην ύλη και της Β’ και της Γ’ Λυκείου είναι γνωστές. Οι εξετάσεις θα έχουν να κάνουν με τη διαδικασία, με την ανάγκη να λειτουργεί το σχολείο περισσότερο χρόνο και καλύτερα και οι εξετάσεις να γίνουν μια πιο απλή διαδικασία στην οποία δεν κινητοποιείται το σύνολο του κράτους και των υπηρεσιών, ως να γίνεται κάθε χρόνο στη χώρα πόλεμος. Δηλαδή να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ξέρουμε κυρία Υπουργέ πότε θα έχουμε το νέο σύστημα;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Για την Επιτροπή έχουμε πει ότι οι προτάσεις πρέπει να είναι μέχρι αρχές Οκτώβρη, ώστε το φθινόπωρο να έχουμε, γιατί πρέπει μέσα το φθινόπωρο να ανακοινώσουμε όλες τις αλλαγές που θα ξεκινήσουν τον Μάιο. Αλλά επαναλαμβάνω ότι είναι διαδικαστικές. Για τις διορθωτικές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αλλά για το καινούργιο σύστημα, θα είναι πριν από το 2013; Σας βάζω αυτό το όριο.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Εννοείτε το καινούργιο σύστημα εξετάσεων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ξανά απ’ την αρχή για να μην μπερδευόμαστε. Υπάρχει όπως είχα πει απ’ την πρώτη μέρα που αναλάβαμε στη Βουλή, οι αλλαγές έχουν μία συνέχεια. Πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, λύκειο, τριτοβάθμια και οι εξετάσεις έρχονται και είναι το κουμπί, ο κρίκος, ανάμεσα στην τριτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια.
Δώσαμε στη δημοσιότητα και γίνεται μία συζήτηση για τις αλλαγές στο Λύκειο. Ο στόχος είναι η επόμενη χρονιά να ξεκινήσει η Α’ Λυκείου με διαφορετικό σύστημα. Αυτά τα παιδιά που θα πάνε Α’ Λυκείου θα έχουν ένα διαφορετικό Β’ και Γ’ Λυκείου, διαφορετικό πρόγραμμα, ώστε να δώσουν εξετάσεις στην Γ’ Λυκείου με το νέο σύστημα όπου θα έχει γίνει και η αλλαγή στην Τριτοβάθμια η οποία θα γίνει του χρόνου, ώστε το σύστημα του 2013 να έχει μαθητές που έχουν πάει σε ένα νέο Λύκειο και εισάγονται σε ένα πανεπιστήμιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δηλαδή αυτοί που θα πάνε τον επόμενο Σεπτέμβριο στην Α’ Λυκείου θα είναι αυτοί που θα δοκιμάσουν και το νέο σύστημα, έτσι δεν είναι;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Και θα αρχίσουν Α’ Λυκείου, Β’ Λυκείου, Γ’ Λυκείου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το 2013 η εφαρμογή.
Ε. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ: Θέλω εδώ να μου επιτρέψτε να διευκρινίσω κάτι σε σχέση με την ύλη των επόμενων πανελλαδικών εξετάσεων, επειδή δεν πρέπει να μπερδέψουμε τα παιδιά που σήμερα ετοιμάζονται. Οι αλλαγές είναι επουσιώδεις, μικρές και βάσει των υποδείξεων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Δεν πρόκειται να έχουμε ραγδαίες αλλαγές, θέλω αυτό να το διευκρινίσω σε όλους για να μην έχουμε προβλήματα επικοινωνίας με τους μαθητές που τώρα ετοιμάζονται.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Πανάρετε, μου επιτρέπετε μία ακόμα;
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Πάντα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ευχαριστώ. Δώσατε μια εξήγηση για τη βάση του 10 και για τις επιλογές των παιδιών κλπ., ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει μεταλυκειακή βαθμίδα …
Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ: Αξιόπιστη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και αξιόπιστη. Αυτό προοιωνίζει κάτι; Πρόκειται να αναβαθμιστεί, δεν ξέρω τι μπορεί να σκέφτεστε, να κάνετε κάτι ενδιάμεσο ούτως ώστε να μην έχουμε αυτά τα αποτελέσματα;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Λοιπόν, σήμερα κατατίθεται ο νόμος για την δια βίου που υπάρχουν πολύ σημαντικές αλλαγές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Α, το περίμενα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Και από την επόμενη εβδομάδα που θα δώσουμε τη συνέντευξη για τη δια βίου θα έχουμε και τη συζήτηση αυτή.
Υπάρχουν άλλες ερωτήσεις; Ευχαριστούμε πάρα πολύ.
Posts
