Saturday, May 31, 2008

Οι γάμοι ομοφυλοφίλων η ανεξάρτητη δικαιοσύνη και οι διασταλτικές ερμηνείες του Συντάγματος

Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, "ανεκάλυψε" παραβίαση του Συντάγματος στο παραπάνω θέμα. Ενήργησε ως πραγματικός θεματοφύλακας της κρατούσας λογικής και του συντηρητισμού. Μάλιστα, το έκανε προληπτικά με αφορμή "δημοσιεύματα του τύπου"!

Το επιχείρημα είναι ότι μια τέτοια ενέργεια είναι σε αντίθεση με το άρθρο 21 του Συντάγματος που προστατεύει την οικογένεια και τον γάμο (φυσικά πρόκειται για δική του ερμηνεία και όχι για ευθεία διάταξη).

Αναρωτιέμαι, γιατί δεν τον απασχολεί με την ίδια ταχύτητα (και μάλιστα προληπτικά), η πρόθεση της κυβέρνησης να αρχίσει τις διασταλτικές ερμηνείες άλλων άρθρων του Συντάγματος...

Thursday, May 29, 2008

Σύνταγμα-λάστιχο

Η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος απέδειξε με τον καλύτερο τρόπο την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται στην χώρα μας τα σοβαρά θέματα.

Η κυβέρνηση ξεκίνησε μια αναθεώρηση πρόχειρα, χωρίς ουσιαστικό στόχο και με πλήρη αδιαφορία για τις απόψεις των άλλων κομμάτων (Η σύμφωνη γνώμη του ΠΑΣΟΚ για το 16 απλώς την διευκόλυνε στα σχέδιά της να εκμεταλεύεται την εσωτερική αντίθεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης). Κατέληξε τελικά με το μεγαλύτερο φιάσκο της συνταγματικής ιστορίας, με την αναθεώρηση ουσιαστικά ενός μόνο άρθρου! 

Και ποιό είναι το άρθρο αυτό; Εκείνο που αναφέρεται στο επαγγελματικό ασυμβίβαστο των βουλευτών. Διάταξη που είχαν ψηφίσει ομόφωνα όλα τα κόμματα στην προηγούμενη αναθεώρηση πριν 4 χρόνια!  (Αλήθεια, πόσοι είναι οι βουλευτές που ήταν και στις δύο συνόδους;) Χρειάζεται μεγαλύτερη απόδειξη για την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το σύνταγμα; Τι άλλαξε αλήθεια στα 4 αυτά χρόνια;

Αγνόησε τέλος η κυβέρνηση την πρόταση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για μια συναινετική αναθεώρηση που θα αναφερόταν στα σοβαρά και ουσιαστικά θέματα που αφορούν το μέλλον της χώρας. Αδιαφορεί για την ευθύνη που επωμίζεται αποκλείοντας  την διαδικασία αναθεώρησης για 10 χρόνια με μια αστεία τροπολογία που δεν αφορά κανένα (εκτός βέβαια από τους βουλευτές), υπολογίζοντας μόνο τα βραχυπρόθεσμα μικροκομματικά ωφέλη.

Αλλά και τα κόμματα της αριστεράς δεν έχουν μικρότερη ευθύνη. Ψήφισαν μια διάταξη για να "μπλοκάρουν" την αναθεώρηση του 16 για 10 χρόνια. Σε αυτή την δημοκρατία πιστεύουν; Θα καταλάβαινα να προσπαθούσαν να την εμποδίσουν με γνήσια δημοκρατικό τρόπο (όπως το κατάφεραν τώρα) και όχι με νομοθετικούς τακτικισμούς. Να θέλουν όμως να εμποδίσουν την αλλαγή γνώμης της πλειοψηφίας του λαού (και της Βουλής) με τέτοιο τρόπο είναι λυπηρό.

Και τι κάνει τώρα η κυβέρνηση; Ετοιμάζεται να καταστρατηγήσει το Σύνταγμα με "διασταλτικές"  ερμηνείες του!!! Αν όμως πίστευε ότι υπάρχουν τέτοιες ερμηνείες, γιατί δεν τις υιοθετούσε επί 5 χρόνια που κυβερνά αλλά περίμενε να απορριφθούν οι σχετικές τροποποιήσεις του Συντάγματος;

Και κυρίως όσο αφορά το 16. Με την "διασταλτική ερμηνεία", θα μπορούν να ιδρύονται μόνο ΝΠΔΔ. Αντίγραφα δηλαδή των σημερινών ΑΕΙ.  Τώρα, πώς θα μπορούν οι ιδιώτες να ιδρύουν ΝΠΔΔ είναι μια άλλη ιστορία που θα χρειαστούν και άλλες διαστολές του νόμου και άλματα λογικής για να γίνουν. Καμμιά ανησυχία και κανένας προβληματισμός για τα δημόσια πανεπιστήμια. Απλώς, αποφασιστικότητα στην εφαρμογή της "μεταρρύθμισης". Δηλαδή, διαιώνιση του μπάχαλου.

Θεωρώ την διαδικασία αυτή απαράδεκτη. Ελπίζω να μην συναινέσει σε αυτό η αξιωματική αντιπολίτευση.

Μετά συζητάμε για νόμους που δεν εφαρμόζονται. Οταν η ίδια η κυβέρνηση καταστρατηγεί το Σύνταγμα τόσο κυνικά, γιατί απορούμε όταν οργανωμένες ομάδες μπλοκάρουν το σύστημα; 

ΥΓ. Θυμάμαι καλά ότι με αφορμή την ρύθμιση για πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των βουλευτών, έγινε μια σημαντική αύξηση του βουλευτικού μισθού; Αν είναι έτσι, θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση;

Ανανέωση: 2 Ιουνίου. Είδα ότι ο Π. Μανδραβέλης στην Καθημερινή της Κυριακής δημοσίευσε ένα άρθρο με τον ίδιο τίτλο και με παρόμοια επιχειρήματα. Στον τίτλο, είχε ερωτηματικό. Είναι μάλλον περισσότερο αισιόδοξος!

Ανανέωση: 4 Ιουνίου. Ο πρόεδρος της Βουλής ανακοίνωσε ότι η Βουλή θα πάψει να καταβάλει τις ασφαλιστικές εισφορές των βουλευτών. Ενα καλό πρώτα βήμα. Θα ακολουθήσουν και οι μισθοί;


Ανδρέας Βγενόπουλος

Ο ΑΒ έγινε γνωστός στην πολιτική, όταν προσπάθησε να αγοράσει τον ΟΤΕ. Ευρύτερα, βέβαια έγινε γνωστός με την εμπλοκή του στα διοικητικά του Παναθηναικού.

Είναι φανερό ότι κανένα από τα πολιτικά κόμματα, δεν τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια στο πρόσωπό του.

Η κυβέρνηση ενοχλήθηκε όταν ο ΑΒ, αξιοποιώντας το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, έφθασε ένα βήμα πριν τον πλήρη έλεγχο του ΟΤΕ. Και τι έκανε τότε η κυβέρνηση; Καταργώντας τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς που ευαγγελίζεται, πέρασε κατεπειγόντως τροπολογία με την οποία ουσιαστικά του απαγόρευσε να αποκτήσει τον έλεγχο. Ταυτόχρονα, κατάλαβε ότι είχε χάσει το παιγνίδι, και οργάνωσε την πώληση του ΟΤΕ στην DT με επαχθείς όρους για το δημόσιο και τους μικροεπενδυτές. (Εκεί δεν είχε την ευχέρεια να αγνοήσει τους νόμους της αγοράς αφού είχε ήδη χάσει το παιγνίδι). Ταυτόχρνα, μάζεψε αρκετά μετρητά για να αποφύγει την αύξηση του ΦΠΑ.

Τα κόμματα της αριστεράς έτσι κι' αλλιώς δεν "πάνε" κανένα επιχειρηματία.

Και το ΠΑΣΟΚ; Προφανώς, υπό το άγχος της αριστεράς,  κατηγόρησε τον AΒ για συμπαιγνία με την κυβέρνηση για να αποκομίσει κέρδη. Και να υπήρχε όμως τέτοια συμπαιγνία, το πρόβλημα είναι με την κυβέρνηση όχι με τον AΒ.

Και ήλθε η κλήση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για να βρεθούν και τα δύο μεγάλα κόμματα προ εκπλήξεως.

Τι έχει κάνει μέχρι σήμερα ο AΒ; Σε αντίθεση με τους περισσότερους κρατικοδίαιτους έλληνες επιχειρηματίες που διαμορφώνουν σχέσεις διαπλοκής με την πολιτική, αξιοποίησε τις δυνατότητες που προσφέρει το χρηματιστήριο (Κάτι αντίστοιχο με αυτό που κάνει ο Σόρος σε διεθνές επίπεδο). Μου αρέσει; Οχι, άλλα ετσι λειτουργεί η οικονομία. Είπε δε στο τέλος αυτό που όλοι καταλάβαιναν. Οτι είναι ο μόνος κερδισμένος από την συμφωνία κυβέρνησης-DT! Σε αντίθεση και πάλι με τους προαναφερθέντες επιχειρηματίες, δεν έχει (έτσι φαίνεται τουλάχιστον), ούτε βουλευτές στην "επιρροή" του ούτε ΜΜΕ για να επιβάλει ατζέντες και να καθορίζει την επικαιρότητα, ούτε "φιλικές" εταιρίες δημοσκοπήσεων.

Τι άλλο έχει πετύχει ο ΑΒ? Επέβαλε στον Βαρδινογιάννη την άποψή του για το πώς θα πρέπει να λειτουργεί ο Παναθηναικός, κινητοποιώντας 25 χιλ ανθρώπους.

(είναι απλώς σύμπτωση το ότι η εμπλοκή στον λαοφιλή Παναθηναϊκό ήρθε την ίδια στιγμή με την μάλλον μη δημοφιλή εμπλοκή του στον ΟΤΕ?)

Ισως υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζω. Αν όμως δεν υπάρχουν, ο ΑΒ έχει καταφέρει κάτι εντυπωσιακό. Να είναι απόλυτα πετυχημένος, να μην έχει την συμπάθεια (στήριξη;) κανενός πολιτικού κόμματος και να αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από τους άλλους επιχειρηματίες. 

Τον ΑΒ δεν τον γνωρίζω προσωπικά.





Wednesday, May 28, 2008

Η αυτοτέλεια του πανεπιστημίου και τα συγγράμματα

Το νέο ΠΔ για τα πανεπιστημιακά συγγράμματα αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της λάθος λογικής που διέπει την ακολουθούμενη εκπαιδευτική πολιτική.
Πρόκειται και πάλι για μια γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτεί σπατάλη χρόνου και ενέργειας. (Στην τελευταία ΓΣ του τμήματός μου που θα ενέκρινε την λίστα συγγραμμάτων για κάθε μάθημα, ένας νέος συνάδελφος που καθόταν δίπλα μου ρώτησε με αγωνία: "Μα στο μάθημα που διδάσκω (ΣΣ: επιλογής με μικρό ακροατήριο), δεν υπάρχει σύγγραμμα στα ελληνικά".  Γιατί δεν προτείνεις κάποιο στα Αγγλικά; τον ρώτησα. "Εχω ρωτήσει παντού αλλά κανείς δεν μπορεί να μου απαντήσει αν μπορώ". Τότε, κάνε το, τον συμβούλευσα. Κανείς δεν θα ασχοληθεί. Και αυτό τον ησύχασε).
Οι καλοπροαίρετοι φίλοι θα πουν: Μα δεν βελτιώνει την προηγούμενη κατάσταση; Η άποψή μου είναι ναι, αλλά και πάλι αποπροσανατολίζει από το ουσιαστικό πρόβλημα. Οτι δηλαδή έχουμε δημιουργήσει μια στρεβλή "αγορά" (μονοπώλιο ουσιαστικά), διαιωνίζοντας μια χουντική ρύθμιση, πρωτοφανή στα παγκόσμια χρονικά. Το μονοπώλιο αυτό προσπαθεί να "βελτιώσει" το ΠΔ όσο αφορά το ένα σκέλος του μονοπωλίου (τους καθηγητές). Δεν αναφέρεται καθόλου στο άλλο σκέλος (τους εκδότες). Αλήθεια, γνωρίζει κανείς πόσοι κλητήρες πανεπιστημίων έχουν γίνει μεγάλοι εκδότες, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δίνει το σύστημα;

Η λύση σήμερα; Ολα τα βοηθήματα που συγγράφουν οι διδάσκοντες στα Ελληνικά πανεπιστήμια να μπαίνουν στο διαδίκτυο με καταβολή αποζημίωσης στους συγγραφείς.  (Στο ΜΙΤ, οι συγγραφείς έχουν παραιτηθεί από το δικαίωμα αυτό).

Και μερικές σχετικές προσωπικές αναμνήσεις για την ιστορία. 

1. Το 1989, όταν ξέσπασε το σκάδαλο Κοσκωτά και έγινε κατάσχεση των περιουσιακών του στοιχείων, είχα εισηγηθεί να πάρει το ΥΠΕΠΘ τα υπερσύγχρονα εκδοτήρια της "Γραμμής" (κόστιζαν αν θυμάμαι καλά γύρω στα 8 δις δρχ) και να εκδίδει όλα τα σχολικά και πανεπιστημιακά βιβλία. Ο τότε διοικητής της Εθνικής (η οποία τα κατάσχεσε λόγω χρεών του Κοσκωτά) Χαλκιάς, δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρόταση (δεν είχε άλλωστε άλλο ενδιαφερόμενο). Η λύση δεν ευοδώθηκε γιατί διεφώνησαν οι εκδότες και η κυβέρνηση έκανε πίσω). Η κατάληξη των πιεστηρίων ήταν τραγική αφού στην ουσία έγινε πλιάτσικο και ο καθένας πήρε ότι μπόρεσε. Κέρδος για το κράτος? Μηδέν!

2. Το 1995 ο τότε Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου αποφάσισε να καταργήσει το καθεστώς διανομής συγγραμμάτων και να το αντικαταστήσει με την πρακτική του κουπονιού (κάθε φοιτητής θα έπαιρνε κουπόνια αξίας αντίστοιχης του κόστους των συγγραμμάτων και θα μπορούσε να επιλέξει όποια συγγράμματα επιθυμούσε). Οταν ανακοινώθηκε το μέτρο, ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου τηλεφώνησε στο Υπουργείο για να μας συγχαρεί για την πρωτοβουλία. Η κατάληξη; Δεν έγινε τίποτα. Το όνομά μου έγινε σεντόνι στα πανεπιστήμια (θεωρήθηκα υπεύθυνος της πρότασης), και έκανα εχθρούς αρκετούς συναδέλφους μου (Μερικοί μάλιστα από τους οποίους έμπαιναν στα αμφιθέτρα και έλεγαν στους φοιτητές ότι είμαι υπεύθυνος που καταργείται το δικαίωμά τους για δωρεάν συγγράμματα. Και αυτοί δεν ήταν ούτε ΚΚΕ ούτε ΠΑΣΟΚ).

Τα επεισόδια στα πανεπιστήμια

Εχω επανειλημένα διατυπώσει την άποψη ότι ο νέος νόμος για τα πανεπιστήμια όχι μόνο δεν λύνει τα δομικά προβλήματα του πανεπιστημίου, αλλά αντίθετα αποπρασανατολίζει από αυτά, δημιουργώντας εντάσεις.

Σε καμμιά περίπτωση όμως αυτό δεν μπορεί να δικαιολογήσει φαινόμενα βίας και αυθαιρεσίας στο εσωτερικό των πανεπιστημίων από όσους διαφωνούν με τον νόμο είτε συνολικά είτε με επί μέρους διατάξεις του.


Sunday, May 25, 2008

Ελλάδα και Ελβετία και προπαρασκευαστικό έτος στα πανεπιστήμια

Είδα χθες στο BBC την εκπομπή  from our own correspondent που αναφερόταν στην εμμονή των Ελβετών με την προσήλωση στην τήρηση της ώρας. Με αφορμή την διαφορά νοοτροπίας που έχουμε στο θέμα αυτό εμείς (και όχι μόνο σε αυτό βέβαια), αναλογίστηκα τις γενικότερες διαφορές που υφίστανται ανάμεσα σε δυό μικρές χώρες όπως η Ελλάδα και  Ελβετία.

Η δική μας κοινωνία είναι άκρως εγωκεντρική ενώ η Ελβετική στηρίζεται στην λογική της κοινότητας. (Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ότι οι πολυκατοικίες έχουν ένα κοινό πλυντήριο και οι οικογένειες καθορίζουν ημέρες και ώρες που η κάθε μια το χρησιμοποιεί). Αδυνατώ να φανταστώ πώς αυτό θα λειτουργούσε στην Ελλάδα).

Η πιστή και ομοιόμορφη τήρηση του χρόνου όμως, δεν έχει οδηγήσει τους Ελβετούς στην υιοθέτηση της ισοπεδωτικής λογικής της ομοιομορφίας στο εκπαιδευτικό σύστημα.  Για παράδειγμα όλα τα σχολεία δεν έχουν τις ίδιες ώρες λειτουργίας. Ο δημοσιογράφος της εκπομπής αναφέρει ώς παράδειγμα τα δυό του παιδιά. Την Δευτέρα, το ένα αρχίζει σχολείο στις 7.30 και γυρίζει σπίτι για μεσημεριανό στις 11 και το άλλο αρχίζει στις 8.20 και γυρίζει στις 12.00. Το ένα επιστρέφει στο σχολείο στις 2.00 το άλλο έχει το απόγεμα ελεύθερο (Αναλογίζομαι την αντίδραση της ΔΟΕ ή ΟΛΜΕ σε κάτι τέτοιο). Αυτό βέβαια, μόνο για την Δευτέρα. Κάθε μέρα τη βδομάδας είναι διαφορετική αλλά με ορθολογικό πρόγραμμα.

Για τα πανεπιστήμια, την ευθύνη λειτουργίας (και  χρηματοδότησης), έχουν τα καντόνια στα οποία βρίσκονται. Εκτός από τα δύο ομοσπονδιακά πολυτεχνεία, του γερμανόφωνου στην Ζυρίχη (ETHΖ) και του γαλλόφωνου στην Λωζάννη (EPFL). Αυτά χρηματοδοτούνται (πλουσιοπάροχα) από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και έχουν κοινό  συμβούλιο διοίκησης. Παρ' όλα αυτά, το καθένα έχει δικό του τρόπο εσωτερικής λειτουργίας. Αυτό ισχύει και για τον τρόπο εξέλιξης των καθηγητών (που διαφέρει ακόμα και από τμήμα σε τμήμα σε κάθε Ιδρυμα).

Και έρχομαι στο θέμα της εισαγωγής στα πανεπιστήμια και στην πρόταση του Ελληνα υπουργού παιδείας για την καθιέρωση προπαρασκευαστικού έτους στην Ελλάδα.

Οι δύο χώρες που γνωρίζω να έχουν κάτι αντίστοιχο είναι το Βέλγιο και η Ελβετία. (Στο Βέλγιο εδώ και μερικά χρόνια σκέπτονται να το καταργήσουν). Στην Ελβετία, με τον μεθοδικό τρόπο οργάνωσης, μόνο το 20% των νέων της σχετικής ηλικιακής ομάδας διεκδικούν θέση στα πανεπιστήμια. (οι υπόλοιποι έχουν επιλέξει προηγουμένως) τεχνικές σχολές. Ετσι, δεν υπάρχει πληθωρισμός υποψηφίων για τα πανεπιστήμια. Μια ακόμα επιβεβαίωση για το ότι, ενώ πρέπει να εξετάζουμε και να μελετάμε ξένα πρότυπα, δεν πρέπει να τα υιοθετούμε χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούν. 

Βέβαια, εμείς έχουμε κερδίσει το Εuro ενώ οι Ελβετοί όχι. (Ομως, με προπονητή Ελβετικής νοοτροπίας).

Tuesday, May 20, 2008

Πρυτανικές εκλογές

Από την αρχή έχω διατυπώσει την διαφωνία μου για τον νέο τρόπο εκλογής των αρχών διοίκησης του πανεπιστημίου. Την ίδια διαφωνία είχα εκφράσει και πριν από χρόνια, επί οικουμενικής κυβέρνησης και υπουργίας Σημίτη, όταν γινόταν και πάλι επεξεργασία μια ανάλογης ρύθμισης. Οχι βέβαια γιατί  θεωρώ ότι ο τρόπος αυτός δεν είναι περισσότερο δημοκρατικός.
Η αντίρρησή μου είναι στο ότι δεν θα πετύχει τους στόχους που επιδιώκει ενώ αντίθετα θα δημιουργήσει νέες (λάθος) εστίες έντασης χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ακόμα και αν εφαρμοστεί  (όπως πιστεύω ότι τελικά θα γίνει αλλά με κόστος), θεωρώ ότι οι ίδιες οργανωμένες ομάδες θα έχουν αποφασιστικό λόγο στην διοίκηση των πανεπιστημίων και θα καθορίζουν το μέλλον του. Γι' αυτό και διαφωνώ με όσους από την αντιπολίτευση πιστεύουν ότι πρόκειται για βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Είναι, κατά την γνώμη μου, βήμα προς την λάθος κατεύθυνση γιατί εντάσσεται στην υφισταμένη λογική λειτουργίας των πανεπιστημίων. Και αυτή είναι ριζικά λάθος. 
Οπως παγκόσμια πρωτοτυπία αποτελούσε η μέχρι σήμερα διαδικασία εκλογής των οργάνων διοίκησης, έτσι συμβαίνει και με την νέα διαδικασία. Ισως υφίσταται σε κάποιο πανεπιστήμιο της Ινδίας, δεν θυμάμαι όμως τις λεπτομέρειες. Υπάρχει κάτι αντίστοιχο και σε κάποιο πανεπιστήμιο της Σκωτίας (νομίζω το  St. Andrews), όμως μόνο για για την εκλογή ενός αντιπρύτανη με ευθύνη για φοιτητικά θέματα και χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες.
Επομένως, οι συγκρούσεις για την βελτίωση της υφισταμένης κατάστασης είναι άνευ σημασίας.  Μια τέτοια σύγκρουση θα ωφελήσει μόνο την επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης που θα ισχυρισθεί και πάλι στην κοινωνία ότι "συγκρούεται με οργανωμένες μειοψηφικές ομάδες" (που πράγματι έτσι είναι). 
 Πιστεύω ότι μόνο ριζική αλλαγή του τρόπου λειτουργίας και διοίκησης των πανεπιστημίων μπορεί να φέρει κάποια αλλαγή. Και εκεί αξίζει να γίνει η σύγκρουση.
Η ζωή θα δείξει αν έχω δίκιο. Φαντάζομαι ότι αργά ή γρήγορα θα γίνουν εκλογές με τον νέο νόμο.  Τα αποτελέσματα βέβαια, θα φανούν σε βάθος 4-5 χρόνων. Μακάρι να έχει έννοια μέχρι τότε να σχολιάζουμε την κατάσταση.
Προς το παρόν έχουμε μόνο μια πρώτη ένδειξη. Στο ΤΕΙ Ηπείρου (που έγιναν εκλογές με τον νέο νόμο), συμμετείχε το 30% περίπου των φοιτητών, κατά δήλωση της διοίκησης του ΤΕΙ. Εξελέγη ο ίδιος πρόεδρος. Ηταν τόσο πετυχημένος στην προηγούμενη θητεία του;  Μακάρι.

Monday, May 19, 2008

Εκπαίδευση στην Ελλάδα και την Γαλλία

Δύο από τα τελευταία γραφειοκρατικά συγκεντρωτικά και ομοιόμορφα εκπαιδευτικά συστήματα στην Ευρώπη βρίσκονται σε κρίση. Οι συντηρητικές κυβερνήσεις τους φαίνεται όμως να επιλέγουν διαφορετικά προβλήματα να αντιμετωπίσουν.
Στην Γαλλία ο Σαρκοζύ αποφάσισε να μην αναπληρώνει όσους διδάσκοντες στα λύκεια και τα πανεπιστήμια συνταξιοδοτούνται επειδή μειώνεται ο αριθμός των μαθητών και φοιτητών.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας στο Παρίσι.
Ο θυμός των εκπαιδευτικών έγινε μεγαλύτερος μετά την απεργία της περασμένης Πέμπτης, όταν ο Σαρκοζύ ανακοίνωσε ότι τα σχολεία θα μένουν ανοικτά στις απεργίες για να μην έχουν πρόβλημα οι εργαζόμενοι γονείς. Οι συνδικαλιστές εκπαιδευτικοί θεωρούν αυτή την ενέργεια ως περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία.
Βέβαια, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν υποστήριξη στις ενέργειες αυτές.



Στυλιανίδης, πρυτανικές εκλογές, 16 και εισαγωγή στα πανεπιστήμια

Συνάντηση με τον πρωθυπουργό είχε σήμερα ο υπουργός παιδείας. 

Οι δηλώσεις που έκανε μετά την συνάντηση, δείχνουν την πλήρη σύγχυση στην οποία βρίσκεται ο ίδιος και η κυβέρνηση όσον αφορά τα προβλήματα που υφίστανται σήμερα.

1. Σύμφωνα με την δήλωσή του ο υπουργός επανέλαβε " την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης στο δημόσιο πανεπιστήμιο".  (Ολοι θυμούνται τις διαμετρικά αντίθετες απόψεις που εξέφρασε μερικές μέρες πριν). 
2. Είπε ότι "βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε αλλαγή για να ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι η αναθεώρηση του άρθρου 16". Ακριβώς τα αντίθετα ισχυριζόταν μέχρι σήμερα το πρωί! (επικαλούμενος μάλιστα "γνωμοδότηση του Ε. Βενιζέλου).
3. Δεν έκανε καμμιά αναφορά στην ανάγκη αλλαγής του 16 ώστε τα δημόσια πανεπιστήμια να λειτουργήσουν σωστά. 
3. Αναφέρθηκε στο προπαρασκευαστικό έτος για την είσοδο στα πανεπιστήμια (που "αποφάσισε" με συνέντευξή του σε εφημερίδα!). Αλήθεια που είναι η αυτοτέλεια των πανεπιστημίων, που είπε ότι σέβεται;.
4. Για το πρόβλημα με τις πρυτανικές εκλογές αναφέρθηκε στην αυτονομία των πανεπιστημίων! Μα η κυβέρνηση έκανε την νομοθετική ρύθμιση. Οχι τα πανεπιστήμια!
5. Ευχήθηκε καλή επιτυχία στους υποψήφιους των πανελληνίων εξετάσεων. Εδώ συμφωνούμε.


Saturday, May 17, 2008

H "Ελευθεροτυπία" για το Πανεπιστήμιο της Ολυμπίας

Ο τότε γ.γ. του υπουργείου Παιδείας, Γ. Πανάρετος, εξηγεί ότι το συγκεκριμένο ίδρυμα «δεν απευθυνόταν σε απόφοιτους ελληνικών λυκείων αλλά αποσκοπούσε στο να δοθεί η δυνατότητα σε παιδιά απόδημων Ελλήνων να παρακολουθήσουν θεματικές για την ελληνική γλώσσα, τον πολιτισμό και την ιστορία».
(Αναφέρεται σε απάντησή μου σε σχετικό ερώτημα της εφημερίδας πριν από 5-6 χρόνια. Αυτά για την "αποκάλυψη" του Υπουργού Παιδείας).
Το πλήρες κείμενο

Thursday, May 15, 2008

Το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελληνικών Σπουδών της Ολυμπίας

Το πανεπιστήμιο αυτό ιδρύθηκε το 1996 με τον Ν2413, με στόχο να αποτελέσει ένα κέντρο προσέλκυσης ομογενών και αλλοδαπών φοιτητών για σπουδές στην ελληνική γλώσσα, τον ελληνικό πολιτισμό την ιστορία και την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση. Πόροι του πανεπιστημίου θα ήταν η κρατική επιχορήγηση, οι δωρεές ομογενών και αλλογενών και τα δίδακτρα που θα κατέβαλαν οι ομογενείς και αλλοδαποί φοιτητές. Τι άραγε από αυτά βρίσκει μεμπτό η ΝΔ?

Δημιουργήθηκε με διεθνείς προδιαγραφές ως ΝΠΙΔ για να έχει την ευελιξία να ανταγωνισθεί στο διεθνές περιβάλλον. Το πανεπιστήμιο αυτό θα ήταν ένα δημόσιο πανεπιστήμιο. Θα ήταν ένα πανεπιστήμιο κατάλληλο για να εκπληρώσει τον ρόλο του. Σε αντίθεση αυτού που ίδρυσε η κυβέρνηση της ΝΔ στην Θεσσαλονίκη και ονόμασε διεθνές πανεπιστήμιο, χωρίς ουσιαστικά να του επιτρέπει να λειτουργεί ως διεθνές.

Αποτελεί διεθνή πρωτοτυπία υπουργός της κυβέρνησης να χαρακτηρίζει ως δήθεν αποκάλυψη ένα νόμο που ψηφίστηκε στην Βουλή, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως και έχει σχολιασθεί επανειλημένα στον τύπο.

Οσο αφορά το θέμα της συνέπειας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δεν λέει σήμερα τίποτα διαφορετικό από ότι υποστήριξε στην Βουλή το 1996. Αντίθετα, θα ήταν χρήσιμο για την κυβέρνηση να ανατρέξει στα πρακτικά της συζήτησης στην Βουλή του συγκεκριμένου νόμου και να μελετήσει τις τοποθετήσεις των βουλευτών της ΝΔ. Εκεί θα έβλεπε τι έλεγε τότε η ΝΔ και τι λέει σήμερα.

Υπάρχουν όμως κάποια άλλα σχετικά ερωτήματα που θα μπορούσε να θέσει κανείς προς το ΠΑΣΟΚ. Γιατί, π.χ ποτέ δεν λειτούργησε το πανεπιστήμιο αυτό; (Το ΠΑΣΟΚ έμεινε στην κυβέρνηση άλλα 8 χρόνια μετά την ίδρυση του πανεπιστημίου αυτού). Γιατί τα στελέχη του σήμερα αποφεύγουν να τοποθετηθούν επί της ουσίας του θέματος;

Wednesday, May 14, 2008

Και ο Edwards υποστηρίζει Οbama

Μήπως βρέθηκε και ο υποψήφιος αντιπρόεδρος των Δημοκρατικών;

Χάραξη στρατηγικής για την πορεία του Πανεπιστημίου

Με αφορμή τις δηλώσεις του Υπουργού Παιδείας για το διεθνές πανεπιστήμιο της Ολυμπίας και ψάχνοντας τα ηλεκτρονικά μου αρχεία (ήμουν ΓΓ του ΥΠΕΠΘ όταν ιδρύθηκε), βρήκα το παρακάτω κείμενο (υπάρχει στην ιστοσελίδα μου), που είχα στείλει πριν 9 χρόνια στον πρύτανη του πανεπιστημίου. Δυστυχώς, ελάχιστες από τις προτάσεις εκείνες είχαν υιοθετηθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι το πανεπιστήμιό μου (αλλά και τα άλλα "ομοιμόρφως" λειτουργούντα ελληνικά πανεπιστήμια) βρίσκονται σήμερα εδώ που βρίσκονται.

Το κείμενο αυτό αποτελεί και μια πρώτη απάντηση σε όσους καλούς συναδέλφους με ρωτούν γιατί σήμερα δεν συμμετέχω στα δοικητικά του πανεπιστημίου ούτε και στην εσωτερική ανταλλαγή απόψεων για τα υφιστάμενα προβλήματα. (Υπάρχουν βέβαια και άλλοι ουσιαστικοί λόγοι που αναφέρονται σε θέματα ακαδημαικής λειτουργίας, στα οποία ελπίζω να επανέλθω).
Για την ευκολία των αναγνωστών, παραθέτω και εδώ ολόκληρο το κείμενο του 1999.

22 Ιουνίου 1999
Κύριε Πρύτανη,
Θεωρώ ότι η προσπάθεια για τον καθορισμό στρατηγικής και στόχων για το Πανεπιστήμιο είναι ιδιαίτερα σημαντική. Οπως και σεις γνωρίζετε, λόγω της μορφής των Πανεπιστημίων στη χώρα μας, τα τελευταία έχουν έλλειψη φυσιογνωμίας, στόχων και στρατηγικής. Η ομοιομορφία που τα διέπει, αλλά και η έλλειψη κινήτρων, οδηγεί τις διοικήσεις τους στην διαχείριση της καθημερινότητας με αποτέλεσμα οι τελευταίες να περιορίσουν τις επιδιώξεις τους και να θεωρούν ως στοιχείο επιτυχίας τους την απόσπαση πόρων από το δημόσιο, είτε ευθέως, είτε εμμέσως (δημιουργία νέων τμημάτων, χορήγηση νέων θέσεων ΔΕΠ).
Οι εξελίξεις όμως στο χώρο της εκπαίδευσης επιβάλλουν μια νέα προσέγγιση. Τα Πανεπιστήμια, αλλά και τα τμήματα των Πανεπιστημίων, θα πρέπει να αναπτύξουν την φυσιογνωμία τους, την στρατηγική τους, και να καθορίσουν με σαφήνεια τους στόχους τους. Στόχους οι οποίοι θα είναι μετρήσιμοι και θα επιτρέπουν στην κοινωνία η οποία επωμίζεται και το μεγαλύτερο βάρος της χρηματοδότησής τους, να γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτά και να αποφεύγονται γενικευμένα αρνητικά σχόλια όπως αυτά που εμφανίσθηκαν τις τελευταίες ημέρες στον τύπο.
Λόγω ακριβώς της σημασίας του θέματος θεωρώ ότι ο προβληματισμός για το πλαίσιο στρατηγικής πορείας του Πανεπιστημίου δεν πρέπει να γίνει ευκαιριακά και συνοπτικά. Οπως σας είχα πει και στην συνάντηση των μελών ΔΕΠ που έγινε στις 19/5/1999, είναι νομίζω απαραίτητο να γίνει ένας ουσιαστικός διάλογος με συναντήσεις παρόμοιες με εκείνες της 19/5/1999 όπου θα ανταλλαγούν απόψεις και θα επιτευχθούν συγκλίσεις των απόψεων αυτών. Η κατάθεση απόψεων μεμονομένων μελών ΔΕΠ δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα χαρακτηριστικά αυτά. Οι όποιες αποφάσεις ληφθούν με τον τρόπο αυτό δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικές αφού, πιθανότατα, θα αποτελέσουν απλώς μια καταγραφή διακηρύξεων αν δεν έχει υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή των μελών του Πανεπιστημίου στην διαμόρφωσή τους. Παρά τις επιφυλάξεις αυτές στη συνέχεια καταγράφω ορισμένες σκέψεις που ελπίζω ότι θα συμβάλουν στον προβληματισμό.
Το κείμενο που μας έχει διανεμηθεί - χρήσιμο όπως προνανέφερα - αποτελεί κατά την γνώμη μου σύνθεση ευγενών φιλοδοξιών με πολλές γενικότητες και έλλειψη τεκμηριωμένων και σαφών στόχων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το καθοριστικό σήμερα στοιχείο για όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου, δηλαδή ο καθορισμός standards, αναφέρεται για πρώτη φορά στη σελίδα 19 με γενικό μάλιστα τρόπο ("διατήρηση υψηλών ακαδημαϊκών standards που θα διαμορφώνονται σύμφωνα με τα όσα ισχύουν κάθε φορά στα πολύ καλά Πανεπιστήμια του κόσμου"). Ολα τα Πανεπιστήμια σήμερα αλλά και οι μονάδες των Πανεπιστημίων, καθορίζουν με σαφήνεια μετρήσιμα standards τα οποία ελέγχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αυτό άλλωστε αναγνωρίζεται και στον πρόλογο του κειμένου, που σεις υπογράφετε ("υπάρχει σύγχιση ως προς την αποστολή του, έλλειψη ευδιάκριτων και ρητά διατυπωμένων στόχων (ποσοτικών και ποιοτικών) ασάφεια ως προς την ταυτότητά του και έλλειψη εκφρασμένης στρατηγικής σε σχέση με την πορεία του").
- Συμφωνώ με τις διαπιστώσεις για τις εξελίξεις και τάσεις στο ευρύτερο περιβάλλον που γίνεται στην δεύτερη ενότητα του κειμένου.
Σε σχέση με τα θέματα που θίγονται στη συνέχεια του κειμένου θα ήθελα να κάνω τις εξής παρατηρήσεις:
· Οσο αφορά τα προγράμματα σε επίπεδο Master, θα πρέπει να εξετασθεί η λειτουργία και η σκοπιμότητα των προγραμμάτων που λειτουργούν σε συνεργασία με άλλα ΑΕΙ της χώρας, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι ανταγωνιστικά με προγράμματα με τον ίδιο ακριβώς στόχο και τίτλο που γίνονται αποκλειστικά από το Πανεπιστήμιο μας.
· Στοιχείο γενικότητας αποτελεί η αναφορά "στις ικανοποιητικές επιδόσεις που εμφανίζει το ίδρυμα στον τομέα της επιστημονικής έρευνας". Πιστεύω ότι αυτό χρειάζεται τεκμηρίωση. Μετά από πολύχρονη μελέτη ερευνητικής δραστηριότητας και σύγκρισης της ερευνητικής δραστηριότητας του Πανεπιστημίου μας σε σχέση με άλλα Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, έχω οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν τομείς στους οποίους η δραστηριότητα αυτή είναι ικανοποητική και άλλοι στους οποίους υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Προσοχή επίσης χρειάζεται και στον τρόπο αξιολόγησης των στοιχείων αυτών. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι το Πανεπιστήμιο κατέχει υψηλή θέση ερευνητικά στο τομέα της Οικονομετρίας δεν μπορεί να αποτελεί επιχείρημα για σημαντική δραστηριότητα στο τομέα αυτό, όταν το συντριπτικό ποσοστό του παραχθέντος ερευνητικού έργου που μετρήθηκε και οδήγησε στη θέση αυτή οφείλεται σε ένα επιστήμονα.
· Το ίδιο επίσης ισχύει και για τις επιδόσεις στην προσέλκυση χρηματοδοτούμενων ερευνητικών προγραμμάτων. Πρέπει να καταγραφεί το ποσοστό της χρηματοδότησης που προέρχεται από ανταγωνιστικά προγράμματα (που αποτελεί πράγματι στοιχείο επίδοσης) σε σχέση με το ποσοστό άλλων προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται είτε από το ΕΠΕΑΕΚ είτε από φορείς που κάνουν απευθείας ανάθεση χωρίς προηγούμενη συγκριτική αξιολόγηση ανταγωνιστικών προτάσεων.
· Το ίδιο ισχύει και για την αναφορά που γίνεται στην "έρευνα" του περιοδικού Der Spiegel. Οσοι μελέτησαν την "έρευνα" αυτή γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για ουσιαστική έρευνα με συγκρίσιμα στοιχεία για την ποιότητα των Πανεπιστημίων, αλλά για σφυγμομέτρηση των μελών των ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (φοιτητών και καθηγητών) σχετικά με τον βαθμό ικανοποίησής της από τις προσφερόμενες από το Πανεπιστήμιο τους υπηρεσίες. Είναι φανερή η αδυναμία συγκριτικής αξιολόγησης Παν/μιων με βάση τέτοια στοιχεία. Βέβαια, τα συμπεράσματα του Spiegel είναι χρήσιμα και ενδιαφέροντα. Δεν μπορεί, όμως, να συγχέονται με την ποιοτική αξιολόγηση των Πανεπιστημίων που γίνεται με επιστημονικά οργανωμένο τρόπο σε ολόκληρη την Ευρώπη πλην της Ελλάδος. (Η αξιολόγηση ορισμένων τμημάτων και του Πανεπιστημίου που βρίσκεται σε εξέλιξη αποτελεί κάτι το ουσιαστικό).
Οσο αφορά τα ασθενή σημεία και τους περιοριστικούς παράγοντες για το Πανεπιστήμιο που αναφέρονται στο κείμενό σας θα ήθελα να κάνω τις εξής παρατηρήσεις.
· Πράγματι, η έλλειψη διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας (και όχι αυτονομίας) και οι σοβαρές ελλείψεις σε διοικητικό προσωπικό αποτελούν ανασταλτικούς παράγοντες προόδου. Διαφωνώ με την έμφαση στην έλλειψη βοηθητικού επιστημονικού προσωπικού γιατί στα σύγχρονα Πανεπιστήμια η έλλειψη αυτή αντιμετωπίζεται με την αξιοποίηση των μεταπτυχιακών φοιτητών.
· Η αναφορά που γίνεται "στη μη εφαρμογή σύγχρονων διοικητικών συστημάτων στη λειτουργία και η μη ικανοποιητική εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας στη διεξαγωγή του εκπαιδευτικού έργου" είναι μια σωστή διαπίστωση η οποία όμως, σε μεγάλο βαθμό, οφείλεται σε μας τους ίδιους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Πανεπιστήμιο ταλαιπωρείται την τελευταία δεκαετία με συνεχή αλλαγή προγραμμάτων (software) για τις Γραμματείες, χωρίς να έχει ακόμα αντιμετωπίσει το πρόβλημα με αποτελεσματικό τρόπο. Οχι μόνο αυτό, αλλά ακόμα και τα τμήματα (όπως π.χ. το τμήμα Στατιστικής), που έχουν από την αρχή χρησιμοποιήσει ηλεκτρονικό τρόπο τεκμηρίωσης των λειτουργιών τους, δεν έχουν την ευχέρεια, με τα νέα προγράμματα που αντικαθιστούν παλαιότερα, να αξιοποιήσουν τα υπάρχοντα στοιχεία αφού δεν έχει υπάρξει τέτοια πρόβλεψη στις συμφωνίες με αυτούς στους οποίους ανατίθενται οι εργασίες αυτές. *
· Η έλλειψη ουσιαστικών κινήτρων για το διοικητικό προσωπικό είναι πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπισθεί, σε πρώτη φάση, εσωτερικά από το Πανεπιστήμιο. Αρχή μπορεί να γίνει με την αξιοποίηση των χρημάτων που χορηγούνται ως υπερωρίες με ουσιαστικό και όχι ισοπεδωτικό τρόπο.
- Οσο αφορά την ανταγωνιστική θέση του ιδρύματος, δεν συμφωνώ με την διαπίστωση ότι "μεταξύ των Πανεπιστημίων υπάρχει ανταγωνισμός σε σχέση με την ποιοτική στάθμη των φοιτητών καθώς και με τις προοπτικές απασχόλησης των πτυχιούχων". Αυτό συμβαίνει στις άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής άλλα όχι στην Ελλάδα. Δυστυχώς, τα ελληνικά Πανεπιστήμια είναι υποχρεωμένα να δέχονται τους φοιτητές που εισάγονται με το σύστημα των εξετάσεων, ενώ οι προοπτικές απασχόλησης δεν έχουν μέχρι σήμερα απασχολήσει ουσιαστικά τα Πανεπιστήμιά μας. Θα ήθελα να σημειώσω ότι στα Πανεπιστήμια του εξωτερικού ένας από τους σημαντικότερους δείκτες ποιότητάς τους είναι ο αριθμός των πτυχιούχων τους που εξασφαλίζει εργασία μέσα στο πρώτο εξάμηνο από την απόκτηση του πτυχίου τους. Αντίστοιχοι δείκτες ποιότητας αναφέρονται στο μέσο χρόνο που απαιτείται για την απόκτηση του πτυχίου και στην ουσιαστική ποιότητα του πτυχίου που αποκτάται. Τέτοια στοιχεία δεν επιδιώκεται να καταγραφούν από τα ελληνικά Πανεπιστήμια, κάτι που πιστεύω ότι λειτουργεί εις βάρος του δικού μας Ιδρύματος.
Τα σχόλια που ανέφερα στην εισαγωγή του σημείωματος ισχύουν και για την ενότητα 4 του κειμένου (διαμόρφωση πλαισίου ανάπτυξης για το μέλλον). Εκτός από την γενική αναφορά σε υψηλούς γενικούς στόχους (το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας, πανεπιστήμιο ευρωπαϊκής εμβέλειας και παγκόσμιας ακτινοβολίας κ.λ.π.) πρέπει να καθορισθούν μετρήσιμοι στόχοι και standards για κάθε μια από τις δραστηριότητες τις οποίες το Πανεπιστήμιο έχει αναπτύξει (προπτυχιακές, μεταπτυχιακές σπουδές, δια βίου εκπαίδευση, έρευνα, κατάρτιση, επίπεδο σπουδών κ.λ.π.).
- Στο κείμενο γίνεται αναφορά και στην ανάγκη της μεγαλύτερης δυνατής διοικητικής και οικονομικής αυτοδυναμίας (φαντάζομαι ότι εννοεί αυτοτέλεια). Αναφέρεται επίσης ότι "προκειμένου να επιτύχει τον στόχο αυτό το Πανεπιστήμιο θα αγωνισθεί μαζί με τα άλλα ΑΕΙ της χώρας για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου ...". Νομίζω ότι το Πανεπιστήμιο μπορεί να ζητήσει την εφαρμογή κανόνων τέτοιας μορφής για το ίδιο ως μια πιλοτική προσπάθεια εφαρμογής νέων κανόνων λειτουργίας των Πανεπιστημίων. Και το μέγεθός του αλλά και η μέχρι τώρα πορεία του αποτελούν εχέγγυα ότι μια τέτοια πρωτοβουλία της πολιτείας δεν θα οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα αλλά θα αποτελέσει την καλύτερη δυνατή περίπτωση πιλοτικής εφαρμογής μιας τέτοιας πρακτικής.
- Είναι νομίζω σωστή η έμφαση στους τομείς εκπαίδευσης, έρευνας, επαγγελματικών υπηρεσιών και ανάπτυξης διεθνών συνεργασιών και εθνικής συμβολής. Δεν είμαι βέβαιος όμως ότι είναι εφικτή η επιδίωξη επίτευξης όλων αυτών των στόχων στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο.
- Συμφωνώ με την ενότητα για την στρατηγική αντιμετώπιση του ανταγωνισμού παρότι θεωρώ την εξειδίκευση που γίνεται στην ενότητα αυτή ως γενική. Σημαντική επίσης είναι και η στρατηγική των συνεργασιών η οποία αναφέρεται.
- Δεν συμφωνώ με το να αποτελεί μέρος της στρατηγικής η ίδρυση νέων τμημάτων για λόγους τους οποίους έχω επανειλημμένα εξηγήσει. Πιστεύω ότι στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία νέων και ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών.
- Σημαντική, και σωστή κατά την γνώμη μου, είναι η προσπάθεια καθιέρωσης αναλογίας μεταξύ μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών του ιδρύματος.
- Οσον αφορά τις κατηγορίες των προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών, θεωρώ ότι η πρακτική που έχει εφαρμοσθεί μέχρι σήμερα διαχωρισμού των προγραμμάτων σε κλασσικές μεταπτυχιακές σπουδές και σε μεταπτυχιακές σπουδές για στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών, σωστή κατά την γνώμη μου, θα πρέπει να διαμορφωθεί με βάση τα διεθνώς κρατούντα και με διαχωρισμό των προγραμμάτων σε κλασσικά ακαδημαϊκά (academic degrees) και επαγγελματικά (professional degrees). Ισως για την δεύτερη αυτή κατηγορία χρειάζεται να διαφοροποιηθεί κάπως ο απονεμόμενος τίτλος και στην αγγλική απόδοση να χρησιμοποιείται ο όρος Diploma και όχι Master.
Δυστυχώς, ο διαθέσιμος χρόνος, δεν μου επιτρέπει να επεκταθώ και σε άλλα ουσιαστικά σημεία, πέραν αυτών που περιλαμβάνονται στο κείμενό σας, και αφορούν τη διαμόρφωση στρατηγικής του Πανεπιστημίου. Θα ήθελα όμως να παρατηρήσω ότι δεν είναι υποχρεωτικό - και ίσως δεν είναι εφικτό - οι στόχοι και τα standards που θα καθιερωθούν να είναι ομοιόμορφα για όλα τα τμήματα και για όλα τα προγράμματα του Πανεπιστημίου. Θα πρέπει νομίζω να επιτραπεί και στα τμήματα και στα προγράμματα να διαμορφώσουν δικούς τους στόχους και standards, τα οποία βέβαια θα ικανοποιούν κάποια ελάχιστα standards. Ετσι, κάποια από τα τμήματα μπορούν να δώσουν έμφαση στην έρευνα και άλλα να δώσουν έμφαση στην διδασκαλία. Τμήματα ή προγράμματα μπορούν να δώσουν έμφαση σε μεταπτυχιακές σπουδές με έντονο το ερευνητικό στοιχείο, ενώ άλλα να δώσουν έμφαση στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και κατάρτιση. Αυτό που έχει σημασία και αυτό που θα αξιολογείται διεθνώς στο μέλλον, δεν είναι αν κάποια μονάδα η πρόγραμμα είναι άριστο σε όλες τις δυνατές ακαδημαϊκές δραστηριότητες (κάτι που ενδεχομένως είναι και ανέφικτο), αλλά κατά πόσον ανταποκρίνεται ικανοποιητικά σε καλά ορισμένους και μετρήσιμους στόχους και standards.
Στον διάλογο - που ελπίζω να γίνει - πιστεύω ότι, πέραν αυτών που περιλαμβάνει το κείμενο, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, στην επικοινωνία μεταξύ των διδασκόντων, αλλά και στις σχέσεις καθηγητών και φοιτητών.

Ι. Πανάρετος

Friday, May 09, 2008

Η Αυτοτέλεια του Δημοσίου Πανεπιστημίου

Δεν είχε "στεγνώσει το μελάνι" της προηγουμένης ανάρτησης μου όταν πληροφορήθηκα από το λογιστήριο του πανεπιστημίου ότι το ελεγκτικό συνέδριο δεν ενέκρινε την δαπάνη για δύο εισιτήρια συμμετοχής μου σε διεθνή συνέδρια που έγιναν τον Ιούλιο 2007 και τον Ιούνιο του 2006! Η συμμετοχή και η κάλυψη των εξόδων αυτών είχαν εγκριθεί από την ΓΣ του Τμήματος. Ομως το ΕΣ αποφάσισε ότι αρμόδια αρχή έγκρισης των ταξιδίων είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο και όχι τη ΓΣ. (Αυτό έγινε από την νέα σύνθεση του ΕΣ και είναι αντίθετο με την προηγούμενη πρακτική). Επομένως, δεν αρκεί να έχει εγκριθεί η αίτηση από την ΓΣ πριν την πραγματοποίηση του ταξιδιού, αλλά θα πρέπει να υπάρχει και αντίστοιχη έγκριση από το ΠΣ πριν το συνέδριο. Σύμφωνα με την υπηρεσία του πανεπιστημίου για να επιτευχθεί αυτό, η αίτηση θα πρέπει πλέον να κατατίθεται στην γραμματεία 2-3 μήνες (!) πριν το προγραμματισμένο ταξίδι, ώστε να μπορεί να τηρείται η παραπάνω απαίτηση.

Τι να σχολιάσω; Την "αναδρομική" αλλαγή πρακτικής του ΕΣ λόγω αλλαγής προσώπων? Την γραφειοκρατία που ξεπερνά κάθε όριο;

Είμαι καθηγητής Α' βαθμίδας πάνω από 20 χρόνια και έχω ασκήσει διοίκηση στην εκπαίδευση από μια σειρά διαφορετικές θέσεις. Είναι η πρώτη φορά που συναντώ μια τέτοια απόφαση.

Το σχόλιο αυτό αφιερώνεται σε όσους πιστεύουν ότι έχει ενισχυθεί η αυτοτέλεια του πανεπιστημίου. Αφιερώνεται και σε όσους πιστεύουν ότι, με αυτά τα δεδομένα και με την παρούσα νομική μορφή, το δημόσιο πανεπιστήμιο μπορεί να είναι ανταγωνιστικό. Οσο για το ποσόν που δικαιούμαι αλλά δεν θα λάβω, ελπίζω να χρησιμοποιηθεί για την επιμόρφωση των δικαστικών.


Ο Ε. Στυλιανίδης και τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια

Η δήλωση του Υπουργού Παιδείας ότι «το πανεπιστήμιο χρειάζεται ένα σοκ για να σπάσει το κρατικό μονοπώλιο", αλλά και η θέση ότι ομάδες καθηγητών «πρέπει να μπουν στο περιθώριο διότι, αν και μειοψηφούν, κρατούν καθηλωμένη την ελληνική εκπαίδευση», προκάλεσε πολλές αντιδράσεις.

Η άποψη ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων επιβάλλεται για να διορθωθούν τα δημόσια (μέσω του αναπόφευκτου ανταγωνισμού), δεν είναι νέα. (Πρώτος, νομίζω, την διετύπωσε ο Γ. Κουμάντος με άρθρο του στην Καθημερινή στο τέλος της δεκαετίας του 80). Είναι μια άποψη με πολλούς υποστηρικτές που βρίσκει απήχηση στην κοινή γνώμη. (Εκτιμώ ότι την δήλωση του Υπουργού, θα ακολουθήσει δημοσιοποίηση έρευνας της κοινής γνώμης που θα την επιβεβαιώνει).

Δεν συμφωνώ με την άποψη αυτή γιατί θεωρώ ότι με το υπάρχον καθεστώς, δεν υπάρχουν οι προυποθέσεις υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των πανεπιστημίων. Θα έλεγα μάλιστα, ότι στην ισοπεδωτική λογική της ομοιομορφίας στο εκπαιδευτικό σύστημα, δεν υπάρχουν οι προυποθέσεις υγιούς ανταγωνισμού ούτε μεταξύ των υφιστασμένων κρατικών πανεπιστημίων. Χωρίς αλλαγή του άρθρου 16 που να επιτρέπει την πλήρη αυτοτέλεια των πανεπιστημίων και την αλλαγή του νομικής τους φυσιογνωμίας, η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων όχι μόνο δεν θα δημιουργήσει υγιή ανταγωνισμό αλλά αντίθετα θα οδηγήσει σε οριστική απαξίωση το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Οσοι καλοπροαίρετα υποστηρίζουν την άποψη περί ανταγωνισμού, έχουν πιθανώς στο μυαλό τους τα θετικά αποτελέσματα του ανταγωνισμού δημοσίων και ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Αμερική. Αλλωστε και εγώ έχω κάνει συχνά αναφορές στην περίπτωση των πανεπιστημίων Berkeley και Stanford. Αναρωτιέμαι όμως πόσοι από αυτούς γνωρίζουν το καθεστώς λειτουργίας του "δημοσίου" Berkeley, που καμμιά σχέση δεν έχει με το καθεστώς λειτουργίας των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ.

Νικητής ο Ομπάμα!

Ακόμα και το περιοδικό ΤΙΜΕ στο νέο του φύλλο (19/5), είναι πια σίγουρο ότι υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ για το δημοκρατικό κόμμα θα είναι ο Ομπάμα.