Η αυτοτέλεια του πανεπιστημίου και τα συγγράμματα

Tweet

Το νέο ΠΔ για τα πανεπιστημιακά συγγράμματα αποτελεί μια ακόμα επιβεβαίωση της λάθος λογικής που διέπει την ακολουθούμενη εκπαιδευτική πολιτική.

Πρόκειται και πάλι για μια γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτεί σπατάλη χρόνου και ενέργειας. (Στην τελευταία ΓΣ του τμήματός μου που θα ενέκρινε την λίστα συγγραμμάτων για κάθε μάθημα, ένας νέος συνάδελφος που καθόταν δίπλα μου ρώτησε με αγωνία: "Μα στο μάθημα που διδάσκω (ΣΣ: επιλογής με μικρό ακροατήριο), δεν υπάρχει σύγγραμμα στα ελληνικά".  Γιατί δεν προτείνεις κάποιο στα Αγγλικά; τον ρώτησα. "Εχω ρωτήσει παντού αλλά κανείς δεν μπορεί να μου απαντήσει αν μπορώ". Τότε, κάνε το, τον συμβούλευσα. Κανείς δεν θα ασχοληθεί. Και αυτό τον ησύχασε).

Οι καλοπροαίρετοι φίλοι θα πουν: Μα δεν βελτιώνει την προηγούμενη κατάσταση; Η άποψή μου είναι ναι, αλλά και πάλι αποπροσανατολίζει από το ουσιαστικό πρόβλημα. Οτι δηλαδή έχουμε δημιουργήσει μια στρεβλή "αγορά" (μονοπώλιο ουσιαστικά), διαιωνίζοντας μια χουντική ρύθμιση, πρωτοφανή στα παγκόσμια χρονικά. Το μονοπώλιο αυτό προσπαθεί να "βελτιώσει" το ΠΔ όσο αφορά το ένα σκέλος του μονοπωλίου (τους καθηγητές). Δεν αναφέρεται καθόλου στο άλλο σκέλος (τους εκδότες). Αλήθεια, γνωρίζει κανείς πόσοι κλητήρες πανεπιστημίων έχουν γίνει μεγάλοι εκδότες, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δίνει το σύστημα;

Η λύση σήμερα; Ολα τα βοηθήματα που συγγράφουν οι διδάσκοντες στα Ελληνικά πανεπιστήμια να μπαίνουν στο διαδίκτυο με καταβολή αποζημίωσης στους συγγραφείς.  (Στο ΜΙΤ, οι συγγραφείς έχουν παραιτηθεί από το δικαίωμα αυτό).

Και μερικές σχετικές προσωπικές αναμνήσεις για την ιστορία. 

1. Το 1989, όταν ξέσπασε το σκάδαλο Κοσκωτά και έγινε κατάσχεση των περιουσιακών του στοιχείων, είχα εισηγηθεί να πάρει το ΥΠΕΠΘ τα υπερσύγχρονα εκδοτήρια της "Γραμμής" (κόστιζαν αν θυμάμαι καλά γύρω στα 8 δις δρχ) και να εκδίδει όλα τα σχολικά και πανεπιστημιακά βιβλία. Ο τότε διοικητής της Εθνικής (η οποία τα κατάσχεσε λόγω χρεών του Κοσκωτά) Χαλκιάς, δέχτηκε με ενθουσιασμό την πρόταση (δεν είχε άλλωστε άλλο ενδιαφερόμενο). Η λύση δεν ευοδώθηκε γιατί διεφώνησαν οι εκδότες και η κυβέρνηση έκανε πίσω). Η κατάληξη των πιεστηρίων ήταν τραγική αφού στην ουσία έγινε πλιάτσικο και ο καθένας πήρε ότι μπόρεσε. Κέρδος για το κράτος? Μηδέν!

2. Το 1995 ο τότε Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου αποφάσισε να καταργήσει το καθεστώς διανομής συγγραμμάτων και να το αντικαταστήσει με την πρακτική του κουπονιού (κάθε φοιτητής θα έπαιρνε κουπόνια αξίας αντίστοιχης του κόστους των συγγραμμάτων και θα μπορούσε να επιλέξει όποια συγγράμματα επιθυμούσε). Οταν ανακοινώθηκε το μέτρο, ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου τηλεφώνησε στο Υπουργείο για να μας συγχαρεί για την πρωτοβουλία. Η κατάληξη; Δεν έγινε τίποτα. Το όνομά μου έγινε σεντόνι στα πανεπιστήμια (θεωρήθηκα υπεύθυνος της πρότασης), και έκανα εχθρούς αρκετούς συναδέλφους μου (Μερικοί μάλιστα από τους οποίους έμπαιναν στα αμφιθέτρα και έλεγαν στους φοιτητές ότι είμαι υπεύθυνος που καταργείται το δικαίωμά τους για δωρεάν συγγράμματα. Και αυτοί δεν ήταν ούτε ΚΚΕ ούτε ΠΑΣΟΚ).