Sunday, March 04, 2007

Η εφαρμογή των νόμων για την Παιδεία

Η σύγχρονη ιστορία έχει δείξει ότι πολλοί από τους νόμους που έχουν ψηφιστεί στην Ελλάδα και αφορούν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχουν εφαρμοστεί.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά που έρχονται πρόχειρα στο μυαλό μου. Αναφέρομαι σε διαφορετικούς Υπουργούς διαφορετικών κυβερνήσεων για να αναδείξω ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο:
Ο νόμος 815/78 (Υπουργός Βαρβιτσιώτης),
Το μέρος του νόμου 1268/82 που αναφέρεται στην συγκρότηση της ΕΑΓΕ (Εθνική Ακαδημία Γραμμάτων και Επιστημών) και αρκετά άλλα.
Ο νόμος «Κοντογιαννόπουλου» του 1991.
Το μέρος του νόμου «Σουφλιά» 2083/93 που αναφέρεται στα συγγράμματα, και τους εσωτερικούς κανονισμούς.
Ο νόμος για το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (Παπανδρέου, 1996).
Ο Νόμος για τα προγράμματα σπουδών επιλογής (Αρσένης, 1998).
Ο Νόμος για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων (Γιαννάκου, 2006).
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι τα τελευταία 30 χρόνια οι πανεπιστημιακοί στην Ελλάδα έχουν αποφασίσει να παρανομούν.
Η μη εφαρμογή των νόμων δεν σχετίζεται (μόνο) με το αν ένας νόμος είναι καλός ή κακός. Οι κοινωνικές συνθήκες που υπάρχουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή αλλά και η προχειρότητα με την οποία ψηφίζονται πολλοί νόμοι, έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση.
Όσον αφορά ειδικότερα την νομοθεσία για τα πανεπιστήμια, η μη εφαρμογή πολλών νόμων οφείλεται κατά την γνώμη μου και στο ότι αυτοί οι νόμοι ρυθμίζουν στην Βουλή θέματα που θα έπρεπε να ρυθμίζονται εσωτερικά στα πανεπιστήμια. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη αξιολόγησης, επιτρέπει στα πανεπιστήμια να κάνουν αυτό που κάνουν.
Το τι σημαίνει αυτονομία (αυτοτέλεια ή όποιο άλλο όρο θέλει να χρησιμοποιήσει κανείς) των πανεπιστημίων, μπορεί να το βρεί εύκολα μελετώντας την δομή και λειτουργία γνωστών πανεπιστημίων στην Ευρώπη και την Αμερική.

8 comments:

  1. Anonymous5:10 am

    Οι περιπτώσεις των νόμων αυτών, όπως και το τμήμα του νόμου Σουφλιά 2083/92 για τους δύο κύκλους σπουδών, αποτελούν επίσης πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα του ότι και οι ίδιες οι κυβερνήσεις συνειδητοποιούν την προχειρότητά τους στην κατάρτιση και ψήφισή τους καθώς και την μη εφαρμοσιμότητά τους. Το άσχημο είναι ότι απλά εθελοτυφλούν για την μη εφαρμογή τους και δεν έχουν την γενναιότητα να αναγνωρίσουν τις αδυναμίες τους και να τους αποσύρουν, όπως συνέβη πρόσφατα στην Γαλλία. Και βέβαια, δεν μπορεί αυτό να γίνεται κατ’εξακολούθηση. Αλλά και μια μοναδική φορά να το έκαναν θα αποτελούσε μάθημα για μελλοντική αποφυγή του ιδίου λάθους.

    ReplyDelete
  2. Μερικές φορές όμως ο νόμος είναι πολύ σωστός αλλά η πολιτική ηγεσία δεν έχει τα κότσια να απαιτήσει την εφαρμογή του επιβάλλοντας ποινές. Π.χ. οι εσωτερικοί κανονισμοί που απαιτούσε ο νόμος Σουφλιά ήταν απόλυτα ορθό μέτρο. Το υπουργείο συχνά πρέπει να είναι πιό αυστηρό προς τα πανεπιστήμια. Οι πανεπιστημιακοί είναι ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ του ελληνικού λαού ο οποίος εκπροσωπείται από το Υπουργείο. Δεν μπορούν να κάνουν ό,τι καπνίσει ή ό,τι τους συμφέρει.

    ReplyDelete
  3. Anonymous10:43 pm

    Πράγματι μπορεί η πολιτική ηγεσία να μην έχει την πολιτική βούληση για να "επιβάλει" τον νόμο. Όμως το θέμα ειναι και πρακτικό: απλούστατα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ! Πώς θα το κάνει δηλαδή? Θα στείλει τον εισαγγελέα να κάνει έρευνες? Η' θα ζητάει αναφορές σαν στον στρατό? Εκτός και αν αρχίσει ο ένας να καταγγέλει τον άλλο στα πανεπιστήμια, το οποίο επίσης δεν ξέρω πόσοι έχουνε όρεξη να το κάνουν (και σε τελική ανάλυση είναι και λίγο ξεφτίλα). Και ΔΕΝ είναι ακριβώς υπάλληλοι τα μέλη ΔΕΠ διότι για να υπάρξει υπάλληλος πρέπει να υπάρχει αφεντικό. Αυτή την στιγμή υπάρχει ένας παραλογισμός στο Ελληνικό πανεπιστήμιο: το κράτος τα ελέγχει (με αρνητικές συνέπειες) αλλά και δεν τα ελέγχει (πάλι με αρνητικές συνέπειες).

    ReplyDelete
  4. Και όλα όσα σωστά ή λαθεμένα λέγονται και γράφονται, θα κριθούν το έτος 2010, όταν θα λήξουν οι προθεσμίες για την προσαρμογή στο συμφωνημένο ευρωπαϊκό σύστημα σπουδών και, φυσικά, τα ελληνικά Ιδρύματα θα κριθεί ότι δεν αποτελούν Πανεπιστήμια...

    Νάμαστε καλά μέχρι τότε να βλέπουμε αν θα δώσει η Ε.Ε. χρήματα σε μη πανεπιστημιακά Ιδρύματα για έρευνες - μελέτες, αν θα δέχονται πλέον τα ευρωπαϊκά, ίσως και τα αμερικάνικα Πανεπιστήμια Έλληνες αποφοίτους μη αναγνωρισμένων πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων κ.ο.κ.

    Και έχουν υποσχεθεί και βεβαιώσει όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι υπουργοί ότι θα προσαρμόσουν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στα συμφωνηθέντα!

    ReplyDelete
  5. Anonymous1:47 pm

    Ο "ιδιότυπος" τρόπος λειτουργίας των πανεπιστημίων και η αυτοτέλεια (σε κρίσιμους τομείς) έχει δημιουργήσει αυτό το τέρας. Η εισρροή κονδυλίων για έρευνα (τώρα τι έρευνα κάνουν η Χαροκόπειος , ο ΑΣΟΕ ή η Βιομηχανική Πειραιώς και Θεσσαλονίκης που απέκτησαν βαρύγδουπους τίτλους πανεπιστημίων ή τα ΤΕΙ που καθηγητές και σπουδαστές είναι αγράμματοι είναι άλλη ιστορία) έχει δημιουργήσει χρυσοκάνθαρους που κόπτονται για τον "Δημόσιο" χαρακτήρα του Πανεπιστημίου. Τώρα βάλτε έδρες για συζύγους κόρες και γαμπρούς με φωτογραφικές προκηρύξεις για να δείτε τι πάνε να χάσουν και γιατί κλωτσάνε έτσι. Αλοίμονο στους φοιτητές που τους πιστεύουν και στην ουσία τρέχουν γι' αυτούς. Το ίδιο σκηνικό το έζησα σαν φοιτητής το 1978-79 με τον 815 . Δεν χρειάζονται βαρύγδουπα μέτρα αλλά 4 πολύ απλά : 1. Οικονομικός διαχειριστής. 2.Όργανο τύπου ΑΣΕΠ για την επιλογή των καθηγητών όλων των βαθμίδων με ενιαίες διακηρύξεις και πλήρη δημοσιότητα (όχι συναλλαγές του καθηγητή από την Πάτρα με αυτόν της Ξάνθης πχ για το αμοιβαίο βόλεμα των παιδιών τους. 3.Αποκλειστική απασχόληση των καθηγητών όλων των βαθμίδων . 4. Ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά με εισαγωγή φοιτητών μόνο μέσα από τις πανελλαδικές (αλλιώς όλοι οι αγράμματοι θα γίνουν γιατροί όπως γίνονται τώρα στην Βουλγαρία , Σερβία και αλλού).

    ReplyDelete
  6. Anonymous6:43 am

    Παρακαλω να προσθεσετε κι εναν νομο ακομη απο εκεινους που σκοτωθηκαν να εφαρμοσουν αν και ψηφησαν..... (Δεκεμβριος 2003)
    Εκεινον που αναθετει στο ΥΠΕΠΘ την ευθυνη για την αξιολολογιση των πιστοποητικων γλωσσομαθειας στη χωρα μας και που μονο στο μεταβατικο σταδιο αφηνει στο ΑΣΕΠ την ευθυνη αποδοχης τους.
    Αποτελεσμα σημερα (εδω κι ενα χρονο βασικα) να γινονται αποδεκτα πιστοποιητικα για διοριμο στο Δημοσιο σε πληρη αντιθεση με οσα το Υπ. Εσωτερικων οριζει, βαση νομων......
    Και το ΥΠΕΠΘ ακομη περιμενουμε και ενδιαμεσα δεν τηρουνται τα νομιμα!!!
    Ντροπη μας

    ReplyDelete
  7. Anonymous3:49 am

    κ. Πανάρετε,

    σε ορισμένες (λίγες, αλλά όχι ασήμαντες) περιπτώσεις, οι νόμοι δεν εφαρμόζονται διότι βασίζονται σε ενέργειες που προβλέπεται να γίνουν αλλά τελικά δεν γίνονται.
    Θα αναφέρω μόνο ένα πρόσφατο παράδειγμα. Το άρθρο 34, παρ. 5 του νόμου 3848/2010 (δηλαδή νόμος της τρέχουσας ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ) αναφέρει:

    Η συμμετοχή μελών εκλεκτορικού σώματος σε κάθε συνεδρίασή του για την εκλογή μέλους Δ.Ε.Π., περιλαμβανομένης και της τελευταίας συνεδρίασης κατά την οποία γίνεται η τελική κρίση και ψηφοφορία, επιτρέπεται και με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων (τηλεδιάσκεψη). Με απόφαση των Υπουργών Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι τόποι της συνεδρίασης, ο τρόπος διαπίστωσης της απαρτίας και διασφάλισης της διαδικτυακής μυστικότητας της συνεδρίασης, ο τρόπος τήρησης των
    πρακτικών και κάθε σχετική λεπτομέρεια.

    Σε δικό σας μάλιστα ερμηνευτικό έγγραφο (Φ.122.1/199/110238/Β2 της 8/7/2010) αναφέρετε
    "Παρακαλούμε να ληφθεί μέριμνα ώστε οι συνεδριάσεις των εκλεκτορικών σωμάτων να γίνονται κατά προτεραιότητα με την μέθοδο της τηλεδιάσκεψης (χρήση ηλεκτρονικών μέσων).

    Σημειώνω πως η έλλειψη της εν λόγω κοινής υπουργικής απόφασης ακυρώνει εν μέρει στην πράξη την πρόβλεψη του "νόμου Γιαννάκου" (3549/2007) για ύπαρξη εξωτερικών εκλεκτόρων, ενώ προκαλεί και πρόσθετες δαπάνες στα ιδρύματα όταν παρίστανται οι εξωτερικοί εκλέκτορες. Ελπίζω επομένως να μεριμνήσετε ώστε τουλάχιστον ο "δικός σας" νόμος να εφαρμοστεί.

    ReplyDelete
  8. Θα κυκλοφορήσει εντός της εβδομάδος!

    ReplyDelete