Στην διαβούλευση των Ευρωπαίων πολιτών στην Κύπρο μιλούσα με ένα ζευγάρι γονιών. Εχουν δυο παιδιά που σπουδάζουν. Το ένα στην Αγγλία σε ένα Polytechnic και το άλλο στην Ελλάδα στο Πάντειο. Στην Αγγλία πληρώνουν δίδακτρα 1100 ευρω τον χρόνο (μειωμένα, λόγω Ευρωπαικής Ενωσης). Στην Ελλάδα "δωρεάν".
Μου έλεγαν ότι τους στοιχίζουν το ίδιο! (περίπου 600 ευρώ το μήνα ο καθένας. Στην ελλάδα 600 στην Αγγλία 500+100 τα δίδακτρα).
Ομως η κόρη που σουδάζει στην Αγγλία ζήτησε από τους γονείς της (και θα το κάνουν) να κάνει και δεύτερο πτυχίο! Γιατί; Γιατί η κοπέλλα τελειώνει σε 3 χρόνια. Ο νεαρός, έχοντας χάσει εφέτος την χρονιά, θα χρειαστεί 6 χρόνια!
Thursday, March 29, 2007
Monday, March 19, 2007
Δίδακτρα στα Ουγγρικά Πανεπιστήμια
Τον Ιούλιο του 2006 η Ουγγρική Βουλή ψήφισε νόμο με τον οποίο θεσμοθέτησε δίδακτρα στα πανεπιστήμια. Το ύψος των διδάκτρων κυμαίνεται από 370-540 ευρώ/χρόνο. Οι φοιτητές διαμαρτυρήθηκαν αλλά έκαναν διαπραγματεύσεις με τον Υπουργό Παιδείας Istvan Hiller για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσουν οι φοιτητές με χαμηλό εισόδημα. Οι πρυτάνεις των πανεπιστημίων υποστήριξαν την νέα νομοθεσία. Υσχυρίζονται ότι, χωρίς την βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, οι καλύτεροι φοιτητές θα επιλέξουν να σπουδάσουν στα καλά πανεπιστήμια των γειτονικών χωρών (Αυστρίας, Γερμανίας και Ολλανδίας), έστω και αν εκεί πρέπει να πληρώσουν δίδακτρα.
Sunday, March 18, 2007
Το Γαλλικό Εκπαιδευτικό Σύστημα
Το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί η Γαλλία έχει πολλές ομοιότητες με την Ελλάδα όσον αφορά τις κοινωνικές δομές. Είναι γνωστό ότι το γαλλικό σύστημα έχει πολλά προβλήματα παρόμοια με τα δικά μας στα οποία θα αναφερθώ μελλοντικά.
Έχει όμως και μια σημαντική διαφορά: Η Γαλλία έχει δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα κέντρων αριστείας με τις Grandes Écoles.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζει η École Polytechnique στην οποία αναφέρθηκα σε προηγούμενο σημείωμα. Διοικείται από Συμβούλιο Διοίκησης (Board of trustees), κάτι όχι συνηθισμένο στην Ευρώπη και ιδίως στην Γαλλία. Το συμβούλιο έχει 26 μέλη που έχουν ηγετικές θέσεις στις επιχειρήσεις, στην βιομηχανία, στην εκπαίδευση κλπ. Ένα μέλος του συμβουλίου είναι ο εκπρόσωπος των πτυχιούχων του Ιδρύματος.
Η ίδια η Σχολή παρουσιάζει με υπερηφάνεια τις επιδόσεις της στην αγορά εργασίας. Ισχυρίζεται ότι 12 από τις 40 μεγαλύτερες εταιρίες της Γαλλίας έχουν ως προέδρους πτυχιούχους της. Από αυτούς 3 είναι μέλη του παρόντος Συμβουλίου Διοίκησης.
Έχει όμως και μια σημαντική διαφορά: Η Γαλλία έχει δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα κέντρων αριστείας με τις Grandes Écoles.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζει η École Polytechnique στην οποία αναφέρθηκα σε προηγούμενο σημείωμα. Διοικείται από Συμβούλιο Διοίκησης (Board of trustees), κάτι όχι συνηθισμένο στην Ευρώπη και ιδίως στην Γαλλία. Το συμβούλιο έχει 26 μέλη που έχουν ηγετικές θέσεις στις επιχειρήσεις, στην βιομηχανία, στην εκπαίδευση κλπ. Ένα μέλος του συμβουλίου είναι ο εκπρόσωπος των πτυχιούχων του Ιδρύματος.
Η ίδια η Σχολή παρουσιάζει με υπερηφάνεια τις επιδόσεις της στην αγορά εργασίας. Ισχυρίζεται ότι 12 από τις 40 μεγαλύτερες εταιρίες της Γαλλίας έχουν ως προέδρους πτυχιούχους της. Από αυτούς 3 είναι μέλη του παρόντος Συμβουλίου Διοίκησης.
Πειθαρχικά Συμβούλια στα Ελληνικά Πανεπιστήμια
Υπάρχει κάποια χώρα στην οποία εθνικός νόμος να προβλέπει ρυθμίσεις για πειθαρχικά παραπτώματα καθηγητών και φοιτητών, όπως π.χ. για την αντιγραφή? Τέτοιες ρυθμίσεις υπάρχουν, νομίζω, στους εσωτερικούς κανονισμούς των Ιδρυμάτων.
Τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος της αντιγραφής σε ένα σύστημα πλήρους αυτοτέλειας; Θα τους βρουν εκ των πραγμάτων τα ίδια τα πανεπιστήμια. Γιατί θα το κάνουν; Γιατί η αντιγραφή θα έχει, έμμεσα, αρνητικό αντίκτυπο στην απασχόληση των αποφοίτων τους. Και αυτό είναι μέσα στους μετρήσιμους στόχους των συμφωνιών πολιτείας-πανεπιστημίων.
Γενικότερα: Στην Αμερική και στην Ευρώπη υπάρχουν αυστηροί κανόνες εσωτερικής λειτουργίας. Αυτούς τους κανόνες όμως δεν τους έθεσε ούτε ο Μπούς ούτε ο Μπλέρ, ούτε ο Τζουλιάνι, ούτε ο Σβαρτζενέγγερ. Τους έχουν θέσει τα ίδια τα Ιδρύματα.
Γι' αυτό η θέση που υποστηρίζω είναι να επιλέξουν τα ίδια τα Ιδρύματα εσωτερικό κανονισμό κάποιου επιτυχημένου πανεπιστημίου του εξωτερικού που να τους ταιριάζει. Για τα πολυτεχνεία, για παράδειγμα, τέτοια πρότυπα θα μπορούσαν να είναι το ΜΙΤ το CALTECH, το Georgia Tech, το Imperial στο Λονδίνο, το École Polytechnique στο Παρίσι ή στο Μοντρεάλ, το Federal Institute of Technology της Ζυρίχης ή της Λωζάννης και πολλά άλλα που δεν έχει έννοια να τα παραθέσω, ανάλογα με το μέγεθός τους και τους στόχους τους. (Σημειώνω με έμφαση ότι τα δύο τελευταία, τα μόνα που χρηματοδοτούνται από την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση στην Ελβετία, έχουν διαφορετικούς κανονισμούς και πρακτικές, παρότι έχουν το ίδιο κεντρικό συμβούλιο διοίκησης). Αυτό που θα διαλέξουν τα πανεπιστήμια ίσως δεν θα είναι το τέλειο. Θα είναι όμως καλύτερο από το σημερινό (ή το αυριανό).
Και το κυριότερο: Θα εφαρμοσθεί, γιατί θα το έχουν επιλέξει τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος της αντιγραφής σε ένα σύστημα πλήρους αυτοτέλειας; Θα τους βρουν εκ των πραγμάτων τα ίδια τα πανεπιστήμια. Γιατί θα το κάνουν; Γιατί η αντιγραφή θα έχει, έμμεσα, αρνητικό αντίκτυπο στην απασχόληση των αποφοίτων τους. Και αυτό είναι μέσα στους μετρήσιμους στόχους των συμφωνιών πολιτείας-πανεπιστημίων.
Γενικότερα: Στην Αμερική και στην Ευρώπη υπάρχουν αυστηροί κανόνες εσωτερικής λειτουργίας. Αυτούς τους κανόνες όμως δεν τους έθεσε ούτε ο Μπούς ούτε ο Μπλέρ, ούτε ο Τζουλιάνι, ούτε ο Σβαρτζενέγγερ. Τους έχουν θέσει τα ίδια τα Ιδρύματα.
Γι' αυτό η θέση που υποστηρίζω είναι να επιλέξουν τα ίδια τα Ιδρύματα εσωτερικό κανονισμό κάποιου επιτυχημένου πανεπιστημίου του εξωτερικού που να τους ταιριάζει. Για τα πολυτεχνεία, για παράδειγμα, τέτοια πρότυπα θα μπορούσαν να είναι το ΜΙΤ το CALTECH, το Georgia Tech, το Imperial στο Λονδίνο, το École Polytechnique στο Παρίσι ή στο Μοντρεάλ, το Federal Institute of Technology της Ζυρίχης ή της Λωζάννης και πολλά άλλα που δεν έχει έννοια να τα παραθέσω, ανάλογα με το μέγεθός τους και τους στόχους τους. (Σημειώνω με έμφαση ότι τα δύο τελευταία, τα μόνα που χρηματοδοτούνται από την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση στην Ελβετία, έχουν διαφορετικούς κανονισμούς και πρακτικές, παρότι έχουν το ίδιο κεντρικό συμβούλιο διοίκησης). Αυτό που θα διαλέξουν τα πανεπιστήμια ίσως δεν θα είναι το τέλειο. Θα είναι όμως καλύτερο από το σημερινό (ή το αυριανό).
Και το κυριότερο: Θα εφαρμοσθεί, γιατί θα το έχουν επιλέξει τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Saturday, March 17, 2007
Ο Διάλογος στην Ελλάδα
Μια σειρά από ασύνδετα (επιφανειακά) περιστατικά που συνέβησαν σήμερα προκαλούν σκέψεις και προβληματισμό. Αυτά είναι:
1. Η ¨διαμαρτυρία¨ συνδικαλιστών με στόχο να μην μιλήσει ο γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαίων συνδικαλιστών στο συνέδριο της ΓΣΕΕ.
2. Η ¨διαμαρτυρία¨ φοιτητών που προκάλεσε διακοπή του συνεδρίου της ΑΔΕΔΥ.
3. Η διακοπή αγώνα μπάσκετ στην Πάτρα
4. 4. Η διακοπή αγώνα βόλεϊ στην Θεσσαλονίκη.
Αποτελούν τα περιστατικά αυτά ενδείξεις ότι δεν έχουμε μάθει να χάνουμε ή μήπως ότι μερικοί κατέχουν την απόλυτη αλήθεια και πρέπει να την επιβάλλουν και στους άλλους;
1. Η ¨διαμαρτυρία¨ συνδικαλιστών με στόχο να μην μιλήσει ο γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαίων συνδικαλιστών στο συνέδριο της ΓΣΕΕ.
2. Η ¨διαμαρτυρία¨ φοιτητών που προκάλεσε διακοπή του συνεδρίου της ΑΔΕΔΥ.
3. Η διακοπή αγώνα μπάσκετ στην Πάτρα
4. 4. Η διακοπή αγώνα βόλεϊ στην Θεσσαλονίκη.
Αποτελούν τα περιστατικά αυτά ενδείξεις ότι δεν έχουμε μάθει να χάνουμε ή μήπως ότι μερικοί κατέχουν την απόλυτη αλήθεια και πρέπει να την επιβάλλουν και στους άλλους;
Πρόσθετα μαθήματα για τους καλούς μαθητές στην Αγγλία
Την επόμενη εβδομάδα, αναμένεται να ανακοινωθεί στην Αγγλία ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο το 10% των μαθητών της Αγγλίας με την υψηλότερη απόδοση θα μπορεί να κάνει έξτρα μαθήματα για βελτίωση της απόδόσής του.
Παιδιά από την ηλικία των 4 ετών που θα βρίσκονται στην κατηγορία αυτή, θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν θερινά μαθήματα σε πανεπιστήμια, να έχουν διδασκαλία μέσω διαδικτύου, να παρακολουθούν μαθήματα το Σάββατο το πρωί και να μπορούν να συνδέονται ηλεκτρονικά με καλούς μαθητές από άλλα σχολεία.
Παιδιά από την ηλικία των 4 ετών που θα βρίσκονται στην κατηγορία αυτή, θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν θερινά μαθήματα σε πανεπιστήμια, να έχουν διδασκαλία μέσω διαδικτύου, να παρακολουθούν μαθήματα το Σάββατο το πρωί και να μπορούν να συνδέονται ηλεκτρονικά με καλούς μαθητές από άλλα σχολεία.
Friday, March 16, 2007
Η κατάσταση της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ουγγαρία
Κάποια στοιχεία από το 2004 που έχουν ενδιαφέρον (από την εφημερίδα Nepszabadsag).
Before the collapse of the communist system, passing the university-entrance examination meant being able to find a secure job after graduation. In the first years afterward, many skilled laborers in state industry were laid off. The economy, however, managed to absorb graduates. When recession hit in 2000, the situation reversed. Data from the Ministry of Labor now show that the number of unemployed graduates reached its peak in July 2003: more than 15,000 people, or nearly 4 percent of the total unemployed population. Unofficially, the number of unemployed people who have a degree is thought to be much higher, approximately 40,000 to 50,000.
Because university funding levels are determined by the number of students they enroll, schools are still heavily recruiting applicants. Coupled with the rise in unemployment is an apparent decrease in the average compensation that graduates can now expect. At the candidate.hu online job fair for university and college students, newly graduated economists, computer scientists and engineers were looking for starting salaries of US$971, based on the fact that graduates in the second half of the 1990s were finding positions with a starting salary of US$1,068. But now, economics majors who graduate with no special qualifications are typically offered approximately US$364 per month.
In 1990, there were 24,100 graduates; in 2003, 47,200 people age 18 to 24 graduated from a college or a university. Since the collapse of communism, the number of students has almost tripled; today there are almost 400,000 students pursuing higher education. In addition, the government is seeking more graduates through a policy whose aim is to have every second member of the younger generation in college by 2010. Since schools are subsidized on the basis of the number of students they enroll, a place is found for almost every applicant.
Before the collapse of the communist system, passing the university-entrance examination meant being able to find a secure job after graduation. In the first years afterward, many skilled laborers in state industry were laid off. The economy, however, managed to absorb graduates. When recession hit in 2000, the situation reversed. Data from the Ministry of Labor now show that the number of unemployed graduates reached its peak in July 2003: more than 15,000 people, or nearly 4 percent of the total unemployed population. Unofficially, the number of unemployed people who have a degree is thought to be much higher, approximately 40,000 to 50,000.
Because university funding levels are determined by the number of students they enroll, schools are still heavily recruiting applicants. Coupled with the rise in unemployment is an apparent decrease in the average compensation that graduates can now expect. At the candidate.hu online job fair for university and college students, newly graduated economists, computer scientists and engineers were looking for starting salaries of US$971, based on the fact that graduates in the second half of the 1990s were finding positions with a starting salary of US$1,068. But now, economics majors who graduate with no special qualifications are typically offered approximately US$364 per month.
In 1990, there were 24,100 graduates; in 2003, 47,200 people age 18 to 24 graduated from a college or a university. Since the collapse of communism, the number of students has almost tripled; today there are almost 400,000 students pursuing higher education. In addition, the government is seeking more graduates through a policy whose aim is to have every second member of the younger generation in college by 2010. Since schools are subsidized on the basis of the number of students they enroll, a place is found for almost every applicant.
Thursday, March 15, 2007
Ο Νέος Νόμος για τα Πανεπιστήμια
Ο νέος νόμος για τα πανεπιστήμια, στην τελική του μορφή μετά την ψήφισή του στην Βουλή χθες στο σύνολό του, βρίσκεται εδώ.
Βιβλίο Ιστορίας
Θεωρώ σημαντική την δήλωση της Υπουργού Παιδείας ότι δεν προτίθεται να αποσύρει το βιβλίο της Ιστορίας για το οποίο υπάρχουν αντιδράσεις. Η στάση αυτή θα βοηθήσει να γίνει αντιληπτό ότι μπορούμε μεν να μιλάμε όλοι για όλα δεν μπορούν όμως ο μη ειδικοί να επιβάλλουν την γνώμη τους στους ειδικούς.
Monday, March 12, 2007
Δωρεάν Παιδεία
Αντιγράφω παρακάτω την σχετική είδηση και τα στοιχεία από το in.gr.
Για το θέμα της "δωρεάν" παιδείας θα επανέλθω. Θέλω όμως εδώ να μείνω σε ένα σημείο.
Από τα στοιχεία που παρατίθενται, σημειώνω την αύξηση των ιδιωτικών δαπανών κατά 15.4% από το 1999 λόγω του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που καθιερώθηκε τότε. Οταν θεσμοθετήθηκε το σύστημα αυτό, είχε έλθει σε έντονη δημόσια αντιπαράθεση με την τότε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας (Γερ. Αρσένης), υποστηρίζοντας ότι η εξαγγελία για εξάλειψη των φροντιστηρίων με το σύστημα εκείνο ήταν ανεδαφική και αποπροσανατολιστική. Μια τέτοια υπόσχεση καθιστούσε το σύστημα αναξιόπιστο εξ υπαρχής. Αυτός ήταν και ο λόγος που, όταν ανακοινώσαμε το 1995 το Εθνικό Απολυτήριο, δεν το συνδέσαμε με το πρόβλημα των φροντιστηρίων.
Η εξήγηση είναι απλή. (Θα έλεγα προφανής). Οταν η πρόσβαση έχει στοιχεία διαγωνισμού, είναι αδύνατον να σταματήσεις κάποιον από το να προσπαθεί να βελτιώσει την απόδοσή του με όποιο τρόπο μπορεί. Σε εθνικές ή διεθνείς εξετάσεις αυτό γίνεται συνήθως με εκμάθηση τεχνικών. Δε είναι τυχαίο ότι και στη Αμερική με το SAT πολλοί κάνουν ιδιαίτερα (και έχει διαπιστωθεί από μελέτες ότι η απόδοσή τους βελτιώνεται). Το ίδιο γίνεται με το International Baccalaureate.
Το ποσό των 4,37 δισ. ευρώ τον χρόνο δαπανούν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα για τη «δωρεάν Παιδεία», όπως προκύπτει από έρευνα της ΓΣΕΕ.
Όπως επισημαίνουν «Τα Νέα», τα νοικοκυριά ξοδεύουν το 5,09% του συνόλου των δαπανών τους σε πάσης φύσεως υπηρεσίες εκπαίδευσης για τα παιδιά τους, από φροντιστήρια μέχρι βοηθήματα και μετακινήσεις.
Oι ιδιωτικές δαπάνες για την Παιδεία, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα, έχουν αυξηθεί κατά 15,4% από το 1999.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό συνέβη εξαιτίας της αλλαγής του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και της αντίστοιχης αύξησης του αριθμού των μαθητών της Β΄και Γ΄Λυκείου που παρακολουθούσαν φροντιστηριακά μαθήματα (σε φροντιστήρια ή ιδιαίτερα) για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πανελληνίων εξετάσεων.
Η περιφέρεια έχει πλέον ξεπεράσει την Αθήνα στις εκπαιδευτικές δαπάνες. Έτσι, υψηλότερο από την πανελλήνια μέση τιμή (5,09%) ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών, παρουσιάζεται στις ημιαστικές περιοχές και στις λοιπές αστικές περιοχές. Οι δαπάνες αυτές στην Αθήνα είναι οριακές (5,13%) ως προς τη μέση τιμή και στη Θεσσαλονίκη (4,39%) κάτω από αυτήν.
Το πολύ μεγαλύτερο από την πανελλήνια μέση τιμή ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση που παρουσιάζεται στις νησιωτικές περιοχές (νησιά Ιονίου 8,12% και Νοτίου Αιγαίου 6,51%) αφορά κυρίως στις οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές των φοιτητών στο εσωτερικό.
Περισσότερα από 1,401 δισ. ευρώ δαπανώνται ετησίως προκειμένου οι μαθητές να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες και γνώσεις που σε όλες τις χώρες της ΕΕ.κατακτώνται όχι έξω, αλλά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Συγκεκριμένα, περίπου 596 εκατομμύρια δαπανώνται τον χρόνο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, ενώ για τα ιδιαίτερα μαθήματα και τα φροντιστήρια δαπανώνται 805 εκατομμύρια.
Ένα δισεκατομμύριο ευρώ, δηλαδή το 69,5% των δαπανών που τα νοικοκυριά καταβάλλουν για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (που συνολικά υπολογίζονται στο 1.441,8 εκατ. ευρώ) αφορά στις δαπάνες διαβίωσης-σπουδών των φοιτητών στο εσωτερικό (εσωτερικές μετακινήσεις λόγω σπουδών), ενώ το 23,7% (δηλαδή 342,1 εκατ. ευρώ) αφορά σε αντίστοιχες δαπάνες για σπουδές των φοιτητών στο εξωτερικό.
Τα νοικοκυριά δαπανούν περισσότερα από 284,6 εκατ. ευρώ τον χρόνο για υπηρεσίες φύλαξης των παιδιών στο σπίτι, για δίδακτρα σε παιδικούς σταθμούς και παιδότοπους, προκειμένου να εργαστούν και οι δύο γονείς.
Για το θέμα της "δωρεάν" παιδείας θα επανέλθω. Θέλω όμως εδώ να μείνω σε ένα σημείο.
Από τα στοιχεία που παρατίθενται, σημειώνω την αύξηση των ιδιωτικών δαπανών κατά 15.4% από το 1999 λόγω του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που καθιερώθηκε τότε. Οταν θεσμοθετήθηκε το σύστημα αυτό, είχε έλθει σε έντονη δημόσια αντιπαράθεση με την τότε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας (Γερ. Αρσένης), υποστηρίζοντας ότι η εξαγγελία για εξάλειψη των φροντιστηρίων με το σύστημα εκείνο ήταν ανεδαφική και αποπροσανατολιστική. Μια τέτοια υπόσχεση καθιστούσε το σύστημα αναξιόπιστο εξ υπαρχής. Αυτός ήταν και ο λόγος που, όταν ανακοινώσαμε το 1995 το Εθνικό Απολυτήριο, δεν το συνδέσαμε με το πρόβλημα των φροντιστηρίων.
Η εξήγηση είναι απλή. (Θα έλεγα προφανής). Οταν η πρόσβαση έχει στοιχεία διαγωνισμού, είναι αδύνατον να σταματήσεις κάποιον από το να προσπαθεί να βελτιώσει την απόδοσή του με όποιο τρόπο μπορεί. Σε εθνικές ή διεθνείς εξετάσεις αυτό γίνεται συνήθως με εκμάθηση τεχνικών. Δε είναι τυχαίο ότι και στη Αμερική με το SAT πολλοί κάνουν ιδιαίτερα (και έχει διαπιστωθεί από μελέτες ότι η απόδοσή τους βελτιώνεται). Το ίδιο γίνεται με το International Baccalaureate.
Το ποσό των 4,37 δισ. ευρώ τον χρόνο δαπανούν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα για τη «δωρεάν Παιδεία», όπως προκύπτει από έρευνα της ΓΣΕΕ.
Όπως επισημαίνουν «Τα Νέα», τα νοικοκυριά ξοδεύουν το 5,09% του συνόλου των δαπανών τους σε πάσης φύσεως υπηρεσίες εκπαίδευσης για τα παιδιά τους, από φροντιστήρια μέχρι βοηθήματα και μετακινήσεις.
Oι ιδιωτικές δαπάνες για την Παιδεία, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα, έχουν αυξηθεί κατά 15,4% από το 1999.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό συνέβη εξαιτίας της αλλαγής του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και της αντίστοιχης αύξησης του αριθμού των μαθητών της Β΄και Γ΄Λυκείου που παρακολουθούσαν φροντιστηριακά μαθήματα (σε φροντιστήρια ή ιδιαίτερα) για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των πανελληνίων εξετάσεων.
Η περιφέρεια έχει πλέον ξεπεράσει την Αθήνα στις εκπαιδευτικές δαπάνες. Έτσι, υψηλότερο από την πανελλήνια μέση τιμή (5,09%) ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση ως προς το σύνολο των μηνιαίων δαπανών των νοικοκυριών, παρουσιάζεται στις ημιαστικές περιοχές και στις λοιπές αστικές περιοχές. Οι δαπάνες αυτές στην Αθήνα είναι οριακές (5,13%) ως προς τη μέση τιμή και στη Θεσσαλονίκη (4,39%) κάτω από αυτήν.
Το πολύ μεγαλύτερο από την πανελλήνια μέση τιμή ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση που παρουσιάζεται στις νησιωτικές περιοχές (νησιά Ιονίου 8,12% και Νοτίου Αιγαίου 6,51%) αφορά κυρίως στις οικονομικές μεταβιβάσεις για σπουδές των φοιτητών στο εσωτερικό.
Περισσότερα από 1,401 δισ. ευρώ δαπανώνται ετησίως προκειμένου οι μαθητές να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες και γνώσεις που σε όλες τις χώρες της ΕΕ.κατακτώνται όχι έξω, αλλά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα.
Συγκεκριμένα, περίπου 596 εκατομμύρια δαπανώνται τον χρόνο στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, ενώ για τα ιδιαίτερα μαθήματα και τα φροντιστήρια δαπανώνται 805 εκατομμύρια.
Ένα δισεκατομμύριο ευρώ, δηλαδή το 69,5% των δαπανών που τα νοικοκυριά καταβάλλουν για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (που συνολικά υπολογίζονται στο 1.441,8 εκατ. ευρώ) αφορά στις δαπάνες διαβίωσης-σπουδών των φοιτητών στο εσωτερικό (εσωτερικές μετακινήσεις λόγω σπουδών), ενώ το 23,7% (δηλαδή 342,1 εκατ. ευρώ) αφορά σε αντίστοιχες δαπάνες για σπουδές των φοιτητών στο εξωτερικό.
Τα νοικοκυριά δαπανούν περισσότερα από 284,6 εκατ. ευρώ τον χρόνο για υπηρεσίες φύλαξης των παιδιών στο σπίτι, για δίδακτρα σε παιδικούς σταθμούς και παιδότοπους, προκειμένου να εργαστούν και οι δύο γονείς.
Friday, March 09, 2007
Νομοσχέδιο για την Παιδεία. Η διαφωνία μου με τον Σ. Μάνο
Από το GreekUniversityReform forum, αντιγράφω την αιτιολόγηση της θετικής ψήφου του Σ. Μάνου.
«Να καταψηφίσω το νομοσχέδιο, όπως φαίνεται ότι θα κάνουν όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης και όπως μάλλον του αξίζει, αλλά όχι για τους λόγους που προβάλλει η Αντιπολίτευση, ή να συμβιβαστώ και σε ένδειξη ρεαλιστικής παραίτησης να το ψηφίσω; Αποφάσισα να ακολουθήσω το δεύτερο δρόμο, διότι πιο πολύ από το να καταψηφίσω το νομοσχέδιο θέλω να καταψηφίσω τη για εμένα ακατανόητη, μηδενιστική προσέγγιση της αριστερής αντιπολίτευσης… Εάν σήμερα, κύριοι συνάδελφοι, η ανώτατη παιδεία βαθμολογείται με 11 στα 20, τώρα, μετά το νομοσχέδιο, άντε να φθάσει στο 12 στα 20. .»
Η διαφωνία μου: Η χώρα έχει ένα κεφάλαιο ανοχής και αντοχής σε κοινωνικές αναταράξεις και εντάσεις. Η παρούσα κρίση διασπάθισε ένα μεγάλο μέρος του κεφαλαίου αυτού για το τίποτα. Προκάλεσε αναιτιολόγητες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό κοινωνικών ομάδων. Πόσο εύκολο είναι για μια κυβέρνηση να βάλει την κοινωνία σε μια παρόμοια αναταραχή και μάλιστα σε μικρό χρονικό διάστημα, προκειμένου να επιτευχθούν κάποιοι από τους ουσιαστικούς στόχους; Και φυσικά,εν τω μεταξύ, η ένταση θα συνεχίζεται.
«Να καταψηφίσω το νομοσχέδιο, όπως φαίνεται ότι θα κάνουν όλα τα κόμματα της Αντιπολίτευσης και όπως μάλλον του αξίζει, αλλά όχι για τους λόγους που προβάλλει η Αντιπολίτευση, ή να συμβιβαστώ και σε ένδειξη ρεαλιστικής παραίτησης να το ψηφίσω; Αποφάσισα να ακολουθήσω το δεύτερο δρόμο, διότι πιο πολύ από το να καταψηφίσω το νομοσχέδιο θέλω να καταψηφίσω τη για εμένα ακατανόητη, μηδενιστική προσέγγιση της αριστερής αντιπολίτευσης… Εάν σήμερα, κύριοι συνάδελφοι, η ανώτατη παιδεία βαθμολογείται με 11 στα 20, τώρα, μετά το νομοσχέδιο, άντε να φθάσει στο 12 στα 20. .»
Η διαφωνία μου: Η χώρα έχει ένα κεφάλαιο ανοχής και αντοχής σε κοινωνικές αναταράξεις και εντάσεις. Η παρούσα κρίση διασπάθισε ένα μεγάλο μέρος του κεφαλαίου αυτού για το τίποτα. Προκάλεσε αναιτιολόγητες αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό κοινωνικών ομάδων. Πόσο εύκολο είναι για μια κυβέρνηση να βάλει την κοινωνία σε μια παρόμοια αναταραχή και μάλιστα σε μικρό χρονικό διάστημα, προκειμένου να επιτευχθούν κάποιοι από τους ουσιαστικούς στόχους; Και φυσικά,εν τω μεταξύ, η ένταση θα συνεχίζεται.
Thursday, March 08, 2007
Η Εφαρμογή του Νόμου και οι Εσωτερικοί Κανονισμοί των Πανεπιστημίων
Η πείρα, αλλά και η εμπλοκή με τα της διοίκησης της εκπαίδευσης επί 25 σχεδόν χρόνια, με έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι αν δεν δοθεί πλήρης αυτονομία στα πανεπιστήμια (αφού όμως πρώτα αλλάξει ο τρόπος διοίκησης), με διαρκή και αξιόπιστη αξιολόγηση δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα.
Είμαι πεπεισμένος ότι ένας νόμος με 4 άρθρα είναι αρκετός να αλλάξει άρδην την κατάσταση.
Και για να σχολιάσω τα περί εσωτερικών κανονισμών του νόμου Σουφλιά -αλλά και του σημερινού: Υπηρέτησα σε δύο πανεπιστήμια στην Ελλάδα (Πατρών και Οικονομικό Πανεπιστήμιο) και συνέβαλα όσο μπορούσα να εκδοθούν οι εσωτερικοί κανονισμοί. Μάλιστα, το ΠΠ ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο που εξέδωσε εσωτερικό κανονισμό το 1989. (Συνέπεσε τότε να είμαι αντιπρύτανης στην Πάτρα και ΓΓ του ΥΠΕΠΘ).
Η εμπειρία μου από την εφαρμογή των εσωτερικών κανονισμών στα δύo αυτά πανεπιστήμια μου επέτρεψε να αντιληφθώ γιατί πολλά ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν εσωτερικούς κανονισμούς και γιατί, σε όσα έχουν, η κατάσταση δεν είναι διαφορετική.
Ο εσωτερικός κανονισμός δεν μπορεί να είναι (μόνο) ένα νομικό κείμενο. Είναι πρωτίστως, η περιγραφή κανόνων λειτουργίας ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος που είναι το αποτέλεσμα μιας ακαδημαϊκής παράδοσης. Η καταγραφή των κανόνων αυτών βοηθά το ίδρυμα να λειτουργεί σωστά, αλλά και να προσαρμόζει εύκολα τους κανόνες εσωτερικής λειτουργίας στα νέα δεδομένα. Γι’ αυτό και η μεταβολή τους αποτελεί εσωτερικό θέμα των πανεπιστημίων.
Τι σημαίνει εσωτερικός κανονισμός για τα ελληνικά πανεπιστήμια; Μια ακόμα συλλογή περιοριστικών κανόνων που τα ίδια δεν έχουν κανένα κίνητρο να εφαρμόσουν και συνήθως μια νέα διοίκηση, έχοντας άλλες απόψεις, τους αδρανοποιεί. Ένα παράδειγμα: Στο Οικονομικό πανεπιστήμιο είχα προτείνει –και είχε γίνει δεκτό στην Σύγκλητο- να δημιουργηθεί ένα συμβούλιο ακαδημαϊκών παραπόνων (στο πρότυπο των grievances committees), ώστε να επιλύονται εσωτερικά προβλήματα και διαφωνίες που τις περισσότερες φορές -λόγω της απουσίας ενός τέτοιου οργάνου- οδηγούν τους καθηγητές στο Συμβούλιο της Επικρατείας η ακόμα και στα ποινικά δικαστήρια. Είχε μάλιστα υιοθετηθεί η πρότασή μου η επιτροπή να αποτελείται από τους αρχαιότερους καθηγητές του Ιδρύματος που δεν συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης ώστε να μην επηρεάζονται από πιθανές μελλοντικές φιλοδοξίες να ασκήσουν διοίκηση. Έχουν περάσει σχεδόν 7 χρόνια από όταν ψηφίστηκε ο ΕΚ και τέτοια επιτροπή δεν έχει καν συσταθεί!
Θα ήθελα επίσης να θυμίσω ότι ο νόμος Σουφλιά προέβλεπε ότι όσα πανεπιστήμια δεν συντάξουν εσωτερικό κανονισμό εντός 6 μηνών από την δημοσίευση του νόμου, δεν θα χρηματοδοτούνται. Ποτέ δεν εφαρμόστηκε η διάταξη αυτή (Νομίζω ότι κάτι τέτοιο προβλέπει και ο σημερινός νόμος).
Εκτιμώ ότι τα πράγματα θα λειτουργήσουν όταν η πολιτεία, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία, αποφασίσει να δώσει έμφαση στην αξιολόγηση του αποτελέσματος και όχι της αρχής (output και όχι input). Όταν αποφασίσει να δώσει έμφαση στην επιβράβευση των καλών πρακτικών και της επίτευξης μετρήσιμων στόχων και όχι στη απειλή των κυρώσεων για τις κακές πρακτικές.
Είμαι πεπεισμένος ότι ένας νόμος με 4 άρθρα είναι αρκετός να αλλάξει άρδην την κατάσταση.
Και για να σχολιάσω τα περί εσωτερικών κανονισμών του νόμου Σουφλιά -αλλά και του σημερινού: Υπηρέτησα σε δύο πανεπιστήμια στην Ελλάδα (Πατρών και Οικονομικό Πανεπιστήμιο) και συνέβαλα όσο μπορούσα να εκδοθούν οι εσωτερικοί κανονισμοί. Μάλιστα, το ΠΠ ήταν το πρώτο πανεπιστήμιο που εξέδωσε εσωτερικό κανονισμό το 1989. (Συνέπεσε τότε να είμαι αντιπρύτανης στην Πάτρα και ΓΓ του ΥΠΕΠΘ).
Η εμπειρία μου από την εφαρμογή των εσωτερικών κανονισμών στα δύo αυτά πανεπιστήμια μου επέτρεψε να αντιληφθώ γιατί πολλά ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν εσωτερικούς κανονισμούς και γιατί, σε όσα έχουν, η κατάσταση δεν είναι διαφορετική.
Ο εσωτερικός κανονισμός δεν μπορεί να είναι (μόνο) ένα νομικό κείμενο. Είναι πρωτίστως, η περιγραφή κανόνων λειτουργίας ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος που είναι το αποτέλεσμα μιας ακαδημαϊκής παράδοσης. Η καταγραφή των κανόνων αυτών βοηθά το ίδρυμα να λειτουργεί σωστά, αλλά και να προσαρμόζει εύκολα τους κανόνες εσωτερικής λειτουργίας στα νέα δεδομένα. Γι’ αυτό και η μεταβολή τους αποτελεί εσωτερικό θέμα των πανεπιστημίων.
Τι σημαίνει εσωτερικός κανονισμός για τα ελληνικά πανεπιστήμια; Μια ακόμα συλλογή περιοριστικών κανόνων που τα ίδια δεν έχουν κανένα κίνητρο να εφαρμόσουν και συνήθως μια νέα διοίκηση, έχοντας άλλες απόψεις, τους αδρανοποιεί. Ένα παράδειγμα: Στο Οικονομικό πανεπιστήμιο είχα προτείνει –και είχε γίνει δεκτό στην Σύγκλητο- να δημιουργηθεί ένα συμβούλιο ακαδημαϊκών παραπόνων (στο πρότυπο των grievances committees), ώστε να επιλύονται εσωτερικά προβλήματα και διαφωνίες που τις περισσότερες φορές -λόγω της απουσίας ενός τέτοιου οργάνου- οδηγούν τους καθηγητές στο Συμβούλιο της Επικρατείας η ακόμα και στα ποινικά δικαστήρια. Είχε μάλιστα υιοθετηθεί η πρότασή μου η επιτροπή να αποτελείται από τους αρχαιότερους καθηγητές του Ιδρύματος που δεν συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης ώστε να μην επηρεάζονται από πιθανές μελλοντικές φιλοδοξίες να ασκήσουν διοίκηση. Έχουν περάσει σχεδόν 7 χρόνια από όταν ψηφίστηκε ο ΕΚ και τέτοια επιτροπή δεν έχει καν συσταθεί!
Θα ήθελα επίσης να θυμίσω ότι ο νόμος Σουφλιά προέβλεπε ότι όσα πανεπιστήμια δεν συντάξουν εσωτερικό κανονισμό εντός 6 μηνών από την δημοσίευση του νόμου, δεν θα χρηματοδοτούνται. Ποτέ δεν εφαρμόστηκε η διάταξη αυτή (Νομίζω ότι κάτι τέτοιο προβλέπει και ο σημερινός νόμος).
Εκτιμώ ότι τα πράγματα θα λειτουργήσουν όταν η πολιτεία, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία, αποφασίσει να δώσει έμφαση στην αξιολόγηση του αποτελέσματος και όχι της αρχής (output και όχι input). Όταν αποφασίσει να δώσει έμφαση στην επιβράβευση των καλών πρακτικών και της επίτευξης μετρήσιμων στόχων και όχι στη απειλή των κυρώσεων για τις κακές πρακτικές.
Sunday, March 04, 2007
Η εφαρμογή των νόμων για την Παιδεία
Η σύγχρονη ιστορία έχει δείξει ότι πολλοί από τους νόμους που έχουν ψηφιστεί στην Ελλάδα και αφορούν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν έχουν εφαρμοστεί.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά που έρχονται πρόχειρα στο μυαλό μου. Αναφέρομαι σε διαφορετικούς Υπουργούς διαφορετικών κυβερνήσεων για να αναδείξω ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο:
Ο νόμος 815/78 (Υπουργός Βαρβιτσιώτης),
Το μέρος του νόμου 1268/82 που αναφέρεται στην συγκρότηση της ΕΑΓΕ (Εθνική Ακαδημία Γραμμάτων και Επιστημών) και αρκετά άλλα.
Ο νόμος «Κοντογιαννόπουλου» του 1991.
Το μέρος του νόμου «Σουφλιά» 2083/93 που αναφέρεται στα συγγράμματα, και τους εσωτερικούς κανονισμούς.
Ο νόμος για το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (Παπανδρέου, 1996).
Ο Νόμος για τα προγράμματα σπουδών επιλογής (Αρσένης, 1998).
Ο Νόμος για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων (Γιαννάκου, 2006).
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι τα τελευταία 30 χρόνια οι πανεπιστημιακοί στην Ελλάδα έχουν αποφασίσει να παρανομούν.
Η μη εφαρμογή των νόμων δεν σχετίζεται (μόνο) με το αν ένας νόμος είναι καλός ή κακός. Οι κοινωνικές συνθήκες που υπάρχουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή αλλά και η προχειρότητα με την οποία ψηφίζονται πολλοί νόμοι, έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση.
Όσον αφορά ειδικότερα την νομοθεσία για τα πανεπιστήμια, η μη εφαρμογή πολλών νόμων οφείλεται κατά την γνώμη μου και στο ότι αυτοί οι νόμοι ρυθμίζουν στην Βουλή θέματα που θα έπρεπε να ρυθμίζονται εσωτερικά στα πανεπιστήμια. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη αξιολόγησης, επιτρέπει στα πανεπιστήμια να κάνουν αυτό που κάνουν.
Το τι σημαίνει αυτονομία (αυτοτέλεια ή όποιο άλλο όρο θέλει να χρησιμοποιήσει κανείς) των πανεπιστημίων, μπορεί να το βρεί εύκολα μελετώντας την δομή και λειτουργία γνωστών πανεπιστημίων στην Ευρώπη και την Αμερική.
Τα παραδείγματα είναι πολλά. Αναφέρω ενδεικτικά μερικά που έρχονται πρόχειρα στο μυαλό μου. Αναφέρομαι σε διαφορετικούς Υπουργούς διαφορετικών κυβερνήσεων για να αναδείξω ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο:
Ο νόμος 815/78 (Υπουργός Βαρβιτσιώτης),
Το μέρος του νόμου 1268/82 που αναφέρεται στην συγκρότηση της ΕΑΓΕ (Εθνική Ακαδημία Γραμμάτων και Επιστημών) και αρκετά άλλα.
Ο νόμος «Κοντογιαννόπουλου» του 1991.
Το μέρος του νόμου «Σουφλιά» 2083/93 που αναφέρεται στα συγγράμματα, και τους εσωτερικούς κανονισμούς.
Ο νόμος για το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (Παπανδρέου, 1996).
Ο Νόμος για τα προγράμματα σπουδών επιλογής (Αρσένης, 1998).
Ο Νόμος για την αξιολόγηση των πανεπιστημίων (Γιαννάκου, 2006).
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι τα τελευταία 30 χρόνια οι πανεπιστημιακοί στην Ελλάδα έχουν αποφασίσει να παρανομούν.
Η μη εφαρμογή των νόμων δεν σχετίζεται (μόνο) με το αν ένας νόμος είναι καλός ή κακός. Οι κοινωνικές συνθήκες που υπάρχουν σε μια δεδομένη χρονική στιγμή αλλά και η προχειρότητα με την οποία ψηφίζονται πολλοί νόμοι, έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση.
Όσον αφορά ειδικότερα την νομοθεσία για τα πανεπιστήμια, η μη εφαρμογή πολλών νόμων οφείλεται κατά την γνώμη μου και στο ότι αυτοί οι νόμοι ρυθμίζουν στην Βουλή θέματα που θα έπρεπε να ρυθμίζονται εσωτερικά στα πανεπιστήμια. Αυτό, σε συνδυασμό με την έλλειψη αξιολόγησης, επιτρέπει στα πανεπιστήμια να κάνουν αυτό που κάνουν.
Το τι σημαίνει αυτονομία (αυτοτέλεια ή όποιο άλλο όρο θέλει να χρησιμοποιήσει κανείς) των πανεπιστημίων, μπορεί να το βρεί εύκολα μελετώντας την δομή και λειτουργία γνωστών πανεπιστημίων στην Ευρώπη και την Αμερική.
Thursday, March 01, 2007
Το Πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ για την Παιδεία
Ι. ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ – ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΤΟΥ
Ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα για τη νέα εποχή
Στη νέα εποχή με τις νέες απαιτήσεις, όπου οι γνώσεις απαξιώνονται γρήγορα, η οργάνωση της εργασίας αλλάζει και η μάθηση γίνεται διαδικασία ολόκληρης της ζωής, θέλουμε παιδεία με αξίες, με βάση τις αρχές του ουμανισμού, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, του υπεύθυνου και ενεργού πολίτη. Θέλουμε παιδεία που δίνει στους μαθητές, φοιτητές και ενήλικες σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα τους. Στόχος μας η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Στόχος μας η χώρα μας να γίνει διεθνές κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας.
Επενδύουμε στον άνθρωπο, τις γνώσεις και τη δημιουργικότητά του, στην ικανότητα καινοτομίας, επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και απασχόλησης κάθε ατόμου ανάλογα με τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες, το ταλέντο και τις γνώσεις του και όχι ανάλογα με την καταγωγή του, την κοινωνική και γεωγραφική του προέλευση, το φύλο, τη θρησκεία ή την κομματική του ένταξη.
Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται στη νέα γενιά και στην ελληνική οικογένεια τη δημόσια δωρεάν Παιδεία που έχει σήμερα ανάγκη ο τόπος. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα στηριγμένο στην ποιότητα και στην αξιολόγηση, όπου οι σύγχρονες υποδομές, η πληροφορική και οι νέες τεχνολογίες θα είναι αυτονόητη καθημερινότητα στο σχολείο και στο Πανεπιστήμιο. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που λειτουργεί ως δύναμη ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, ως εργαλείο αναδιανομής του πλούτου και όχι ως μέσο αναπαραγωγής των κοινωνικών διακρίσεων και δημιουργίας νέων αποκλεισμών. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα συνδεδεμένο με την κοινωνία και την παραγωγή, που θα δίνει στους νέους μας όλες τις δυνατότητες να γίνουν ισότιμοι πολίτες της Ευρώπης.
Θέλουμε οι Έλληνες μαθητές να φύγουν άμεσα από τις τελευταίες θέσεις στις διεθνείς συγκρίσεις μέτρησης των επιδόσεων των μαθητών (π.χ. πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ). Βάζουμε ως στόχο στο τέλος της πρώτης τετραετίας οι Έλληνες μαθητές να βελτιώσουν, τουλάχιστον κατά πέντε θέσεις, την απόδοσή τους στην κατάταξη των χωρών του ΟΟΣΑ. Διασφαλίζουμε την καθολική πρόσβαση στη 12ετή εκπαίδευση.
Η υπάρχουσα κατάσταση χρειάζεται επειγόντως ανατροπή και ρήξεις. Χρειάζεται μια επανάσταση, που θα φέρει την εκπαίδευση στο ρυθμό των σύγχρονων εξελίξεων και τη γνώση στην καρδιά της κοινωνίας. Χρειάζεται ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα απελευθερωμένο από τα δεσμά του κρατισμού και της γραφειοκρατίας, ανοιχτό στη δημιουργία, στην ελεύθερη σκέψη, στις τεχνολογίες και στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Ένα πραγματικά δημόσιο δωρεάν σύστημα που μειώνει δραστικά το κόστος για την εκπαίδευση στη μέση ελληνική οικογένεια.
Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται τη συνεχή αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 5% του ΑΕΠ και η διάθεση και 40% του Δ' ΚΠΣ στους ανθρώπινους πόρους. Από τον πρώτο χρόνο, από τον πρώτο προϋπολογισμό που θα καταρτίσει η κυβέρνησή μας, η αύξηση αυτή θα φτάσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται τη διαρκή επιμόρφωση, την αντικειμενική αξιολόγηση, τη συμμετοχή και την αύξηση των μισθών των εκπαιδευτικών. θέλουμε τους εκπαιδευτικούς πρωταγωνιστές στην προσπάθεια για την αναγέννηση της παιδείας.
Ένα ανοικτό σχολείο που βλέπει στο μέλλον
• Προσχολική εκπαίδευση για όλους. Καθιστούμε την προσχολική εκπαίδευση δημόσιο αγαθό. Το εγγυόμαστε σταδιακά για όλα τα παιδιά άνω των 3 ετών.
• Διαδίκτυο και ξένες γλώσσες. Κάθε μαθητής που τελειώνει το Γυμνάσιο θα αποκτά, μέσα από τη σχολική εκπαίδευση, πιστοποιητικό επάρκειας στη χρήση του διαδικτύου και γλωσσομάθειας για μια τουλάχιστον ξένη γλώσσα. Εξασφαλίζονται σύγχρονες υποδομές παντού, φορητός υπολογιστής και δωρεάν γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο για κάθε μαθητή.
• Εθνικό Πλαίσιο Προγράμματος. Αντικαθιστούμε το ασφυκτικό αναλυτικό πρόγραμμα με ένα εθνικό πλαίσιο προγράμματος που θα ανοίγει τα περιθώρια για δημιουργία και πρωτοβουλίες σε κάθε σχολείο. Θέτουμε εθνικούς στόχους μάθησης σε κάθε βαθμίδα και δίνουμε τη δυνατότητα προσαρμογής του σχολείου σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, στις ανάγκες των μαθητών και των γονέων, των κλίσεων, των ενδιαφερόντων, της δημιουργικότητας όλων των μαθητών.
• Ανοιχτό σχολείο σε στενή συνεργασία με γονείς και τοπική κοινωνία. Οικοδομούμε μια δυναμική εκπαιδευτική μονάδα, με ευελιξία, λόγο και ευθύνη στη διαχείριση πόρων και την οργάνωση της μάθησης. Το ανοικτό σχολείο λειτουργεί ως τοπική κοινότητα. Δίνει ρόλο και συμμετοχή στους γονείς, στους περιφερειακούς και τοπικούς φορείς. Διαβουλεύεται και συνεργάζεται στενά μαζί τους για τη διοίκηση και παιδαγωγική καθοδήγηση. Διαθέτει βιβλιοθήκη και δυνατότητα πρόσβασης σε ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης και βάσεις δεδομένων. Γίνεται χώρος μόρφωσης και πληροφόρησης για ολόκληρη τη γειτονιά. Προσφέρει ευκαιρίες για μάθηση, απόκτηση γνώσεων και ανάπτυξη δεξιοτήτων σε όλους, με τα ολοήμερα προγράμματα, τα προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας, πρόσθετης διδακτικής στήριξης, τα εσπερινά σχολεία, τα προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, τη συμβουλευτική γονέων, τη δια βίου εκπαίδευση, τη λαϊκή επιμόρφωση. Διαμορφώνει ένα πλαίσιο μάθησης και εργασίας, με κανόνες δεοντολογίας, σεβασμό και αξιοπρέπεια στη σχέση εκπαιδευτικού μαθητή. Προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες. Το έργο του αξιολογείται, ενισχύεται και επιβραβεύεται.
• Ολοήμερο σχολείο ο γενικός κανόνας. Ως το τέλος της τετραετίας, το ολοήμερο Σχολείο θα είναι βασικός τύπος σχολείου σε όλες τις βαθμίδες. Αναδιοργανώνουμε και αναβαθμίζουμε την ολοήμερη παραμονή στο σχολείο. Εισάγουμε νέο ενιαίο ημερήσιο πρόγραμμα, όπου εντάσσονται οργανικά τα μαθήματα του σημερινού πρωινού σχολείου, η εκμάθηση ξένων γλωσσών, πρόσθετες δραστηριότητες αλλά και η προετοιμασία για την επόμενη μέρα, η ενισχυτική διδασκαλία και γενικότερα το πρόγραμμα υποστήριξης του πρωινού ωραρίου. Με δημιουργική ολοήμερη δραστηριότητα και μέριμνα για το παιδί. Ο μαθητής έχει ελεύθερο χρόνο. ‘Η τσάντα του μένει στο σχολείο’.
• Η έμφαση εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Αυξημένη χρηματοδότηση στη σχολική μονάδα, πρόσθετα κίνητρα και στοχευμένη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ειδικά προγράμματα ολοκληρωμένης παρέμβασης, στο σχολείο και το σπίτι, εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και στις απομακρυσμένες περιοχές.
• Διαπολιτισμική εκπαίδευση. Στηρίζουμε δράσεις και πρακτικές με διαπολιτισμικό προσανατολισμό για όλους. Με βάση τις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης εξασφαλίζουμε την ομαλή ένταξη των μαθητών με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες (παλιννοστούντες, μουσουλμανόπαιδες, τσιγγανόπαιδες, αλλοδαπούς), στην εκπαίδευση και τη ζωή.
• Αυτοδύναμο Λύκειο. Αυτοδύναμη εκπαιδευτική βαθμίδα με μορφωτική και επαγγελματική αξία που πιστοποιείται με το Απολυτήριο Λυκείου το οποίο δίνεται μετά από πανελλαδικές εξετάσεις.
• Αυτοδύναμο Τεχνολογικό και επαγγελματικό Λύκειο. Αυξάνουμε τις ευκαιρίες και διευρύνουμε τις επιλογές των μαθητών με την αναδιοργάνωση της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ισότιμα, με το Ενιαίο Λύκειο, αυτοδύναμα ανοικτά Τεχνολογικά Λύκεια. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε οι απόφοιτοι τους φοιτώντας στα ΙΕΚ, για ένα χρόνο, να μπορούν με την αποφοίτησή τους, να ασκήσουν αποτελεσματικά ένα επάγγελμα και να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν επαγγελματικά. Με το Απολυτήριο του Τεχνολογικού Λυκείου θα μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Διευρύνουμε τις δυνατότητες οριζόντιας μετακίνησης των μαθητών στους δύο τύπους Λυκείου.
• Αλλαγή του εξεταστικού συστήματος με στόχο να εξαληφθεί η ανάγκη της φροντιστηριακής προετοιμασίας αλλά και της ανούσιας αποστήθισης. Να αναπτύσσεται με σεβασμό η προσωπικότητα του μαθητή. Οι νέοι που παίρνουν απολυτήριο Λυκείου, θα έχουν εγγυημένο ποσό στο όνομά τους από το κράτος, στο ύψος του κόστους σπουδών. Το ποσό αυτό θα κατευθύνεται στο δημόσιο Ίδρυμα που θα τους δέχεται. Τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ θα θέτουν τους όρους εισαγωγής, οι οποίοι μπορεί να είναι διαφορετικοί από Ίδρυμα σε Ίδρυμα. Ο υποψήφιος θα εισάγεται στη Σχολή ή στο Πανεπιστήμιο, όχι στο Τμήμα, δίνοντάς του έτσι μεγαλύτερο εύρος επιλογών. Το ΠΑΣΟΚ θα θέσει σε δημόσιο διάλογο εναλλακτικά συστήματα που διασφαλίζουν τις παραπάνω προϋποθέσεις.
• Εκπαιδευτικοί με επαγγελματικό και κοινωνικό κύρος. Βελτίωση του μισθού των εκπαιδευτικών που θα συνδυαστεί με τον αναβαθμισμένο ρόλο τους, τις αυξημένες υποχρεώσεις τους, την επιμόρφωση και ένα σύστημα αξιολόγησης της εκπαιδευτικής μονάδας και του έργου τους. Παροχή ειδικών κινήτρων για την προσέλκυση εκπαιδευτικών με εξειδικευμένα προσόντα σε σχολεία που σήμερα δεν θεωρούνται ελκυστικά λόγω γεωγραφικής θέσης ή άλλων συνθηκών. Ενθαρρύνουμε τη μακρόχρονη παραμονή των εκπαιδευτικών τους στο ίδιο σχολείο. Ενισχύουμε την αρχική εκπαίδευση των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης με μεταπτυχιακό κύκλο μαθημάτων ετήσιας διάρκειας, με πρακτικά σεμινάρια παιδαγωγικής και κατάρτιση στη χρήση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Διασφαλίζουμε τη δυνατότητα να επιμορφώνονται και να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο αντικείμενό τους, να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους και να βελτιώνουν τις παιδαγωγικές του μεθόδους σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής του θητείας.
Δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση που πρωταγωνιστεί διεθνώς
Θέλουμε αυτοτελή και αυτοδιοικούμενα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με ισχυρή κρατική χρηματοδότηση, μηχανισμούς κοινωνικής λογοδοσίας και αυτοδιαχείριση - υπόδειγμα διαφάνειας. Με στόχο την αριστεία, την προετοιμασία των αυριανών ενεργών πολιτών, τη σύνδεση με την επαγγελματική ζωή.
Ο νόμος για τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι λιτός, σαφής, και να στηρίζεται στις παραπάνω αρχές. Γι’ αυτό δεν θα περιέχει τίποτα περισσότερο από τα παρακάτω:
Κάθε πανεπιστήμιο θα υποβάλλει στο ΥΠΕΠΘ πρόταση για την δομή, την λειτουργία του και τους στόχους του. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές και θα αναφέρεται, μεταξύ των άλλων, και στον τρόπο διοίκησης, τον τρόπο εκλογής των οργάνων της διοίκησης και στα της συμμετοχής των φοιτητών.
Μετά την ολοκλήρωση των νέων οργανισμών και εσωτερικών κανονισμών των Πανεπιστημίων και την ολοκλήρωση των διαδικασιών εκλογής των νέων οργάνων διοίκησης σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό, κάθε ΑΕΙ θα προτείνει στο Υπουργείο ένα τετραετή προγραμματισμό δραστηριοτήτων, με βάση τον οποίο θα γίνει και η συμφωνία με το κράτος για χρηματοδότηση του πανεπιστημίου. Η δημόσια χρηματοδότηση των πανεπιστημίων θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες που θα δημιουργούν οι συμφωνημένοι στόχοι. Η πρόταση των πανεπιστημίων, θα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, μετρήσιμους στόχους με βάση την επίτευξη των οποίων θα αξιολογούνται συνεχώς. Θα ιδρυθεί μια Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης και Πιστοποίησης που θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί και τα κρατικά και αργότερα τα μη κρατικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ.
Ειδικότερα:
• Προγραμματικές συμφωνίες με την πολιτεία. Θέλουμε ιδρύματα με ισχυρή, ευέλικτη, δυναμική διοίκηση που λειτουργούν με διαφανείς, δημόσια ελεγχόμενους οργανισμούς και εσωτερικούς κανονισμούς, με πολυετείς –αμοιβαία δεσμευτικές- προγραμματικές συμφωνίες με την πολιτεία όπου θα καθορίζονται οι δικοί τους στόχοι, η δική τους φυσιογνωμία, στρατηγική, δομή και λειτουργία. Θα ενθαρρύνουμε συμφωνίες με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την περιφέρεια με στόχο να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ταυτότητα της περιοχής και την ανάπτυξη της περιφέρειας. Θέλουμε ιδρύματα που χρηματοδοτούνται με διαφάνεια και βάσει των αποτελεσμάτων της λειτουργίας τους σε στόχους που έχουν θέσει τα ίδια και έχουν συμφωνηθεί με την πολιτεία. Με κριτήρια όπως πχ το ποσοστό των φοιτητών που ολοκληρώνει στον αναμενόμενο χρόνο τις σπουδές του, το ποσοστό των φοιτητών που βρίσκει εργασία σε διάστημα ενός έτους από την αποφοίτησή τους, τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών. Θα ενθαρρύνουμε, με κίνητρα και χωρίς γραφειοκρατικούς περιορισμούς, την άντληση πρόσθετων πόρων από άλλες πηγές με διαφάνεια και κανόνες ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Θα ιδρύσουμε κέντρα αριστείας τόσο στα ανώτατα ιδρύματα όσο και στα ερευνητικά κέντρα σε τομείς με ενδιαφέρον για την χώρα και την οικονομία.
• Συγγράμματα στο Διαδίκτυο. Το Πανεπιστήμιο είναι το σπίτι της ελεύθερης σκέψης, της έρευνας, της δημιουργικής αναζήτησης. Το παλαιολιθικό απολίθωμα της μονοκρατορίας του ενός διδακτικού συγγράμματος δεν έχει θέση σ’ αυτό. Όλα τα συγγράμματα θα βρίσκονται στο διαδίκτυο και οι φοιτητές θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά. Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός των φοιτητών τερματίζεται με δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο από το Πανεπιστήμιο και το σπίτι.
• Ανώτατη εκπαίδευση εξωστρεφής στον κόσμο. Θέλουμε ανώτατη εκπαίδευση με διεθνή χαρακτήρα. Στηρίζουμε την οργάνωση κοινών προγραμμάτων με ιδρύματα του εξωτερικού, την προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε ξένες γλώσσες και μαθημάτων ελληνικής γλώσσας για τους αλλοδαπούς φοιτητές. Θα δώσουμε κίνητρα για την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών, δυνατότητες και απλές διαδικασίες για την πρόσληψη και πρόσκληση Ελλήνων ή αλλοδαπών επιστημόνων από το εξωτερικό, κίνητρα για κοινούς διορισμούς (joint appointments), επιστημόνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό και σε ελληνικά πανεπιστήμια.
• Κινητικότητα στα Πανεπιστήμια. Θέλουμε ιδρύματα που ενθαρρύνουν τη διεπιστημονικότητα στη μάθηση και δίνουν δυνατότητες οικοδόμησης της γνώσης στους φοιτητές με αυξημένη ελευθερία επιλογών. Ελευθερία μετακίνησης των φοιτητών μεταξύ διαφορετικών Τμημάτων, γνωστικών αντικειμένων και Ιδρυμάτων, με ακαδημαϊκά κριτήρια, και με δυνατότητα παρακολούθησης αναγνωρισμένων περιόδων σπουδών και στο εξωτερικό. Προγράμματα πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό και Γραφεία Σταδιοδρομίας για τους αποφοίτους.
• Αξιολόγηση και κοινωνική λογοδοσία. Κάθε Πανεπιστήμιο θα αξιολογείται με βάση τους στόχους που το ίδιο έχει δημοσιοποιήσει και έχει συμφωνήσει με την Πολιτεία. Η Πολιτεία θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί τα αποτελέσματα μέσω μία Αρχής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Στην Αρχή θα συμμετέχουν και αναγνωρισμένοι Έλληνες επιστήμονες της διασποράς.
• Ανώτατη εκπαίδευση για όλους. Οικονομική κάλυψη φοιτητικής μέριμνας σε όσους φοιτητές το έχουν ανάγκη. Η πολιτεία θα εγγυάται ένα σύγχρονο σύστημα οικονομικής κάλυψης της φοιτητικής μέριμνας στη δημόσια παιδεία για όλους τους φοιτητές που έχουν ανάγκη. Θα επεκτείνουμε την άμεση οικονομική στήριξη ευρύτερων κατηγοριών φτωχότερων φοιτητών. Δίνουμε δυνατότητα μερικής απασχόλησής τους στα ιδρύματα που σπουδάζουν και επιτρέπουμε την δυνατότητα μερικής φοίτησης για διευκόλυνσή τους. Η πολιτεία θα εξασφαλίζει χαμηλότοκα δάνεια για φοιτητές. Οι κρατικές υποτροφίες για μεταπτυχιακούς φοιτητές στο εσωτερικό και το εξωτερικό θα επεκταθούν. Θα προωθήσουμε τις συμπράξεις με ιδιωτικούς φορείς για παροχή φτηνής φοιτητικής στέγης σε περισσότερους φοιτητές.
• Βιβλιοθήκες και διαδίκτυο. Εμπλουτισμένες πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, με ψηφιοποίηση των διδακτικών συγγραμμάτων, συνδεδεμένες μεταξύ τους, με την –ψηφιοποιημένη- Εθνική Βιβλιοθήκη και διεθνείς βάσεις δεδομένων και περιοδικών, με διευρυμένα ωράρια λειτουργίας (βράδυ & Σαββατοκύριακα) που να αποτελούν κέντρα μάθησης και μελέτης και να δίνουν πρόσβαση στην επιστημονική γνώση στην ευρύτερη κοινωνία. Δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο από το Πανεπιστήμιο και το σπίτι. Εργαστήρια πληροφορικής και χώροι πρόσβασης στο γρήγορο διαδίκτυο. Ηλεκτρονική διοικητική εξυπηρέτηση και από το σπίτι.
• Μη-κρατικά κοινωφελή ιδρύματα με ποιότητα και δημόσιο έλεγχο. Βάζουμε τέλος στο σημερινό άναρχο τοπίο των ιδιωτικών ιδρυμάτων. Θεσπίζουμε αυστηρές προδιαγραφές λειτουργίας και εξετάσεων στα μη-κρατικά, κοινωφελή ιδρύματα και αυστηρό έλεγχο της λειτουργίας τους από τη Αρχή Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Καθορίζουμε κριτήρια δεοντολογίας για την αποκλειστική απασχόληση του διδακτικού προσωπικού των δημοσίων ιδρυμάτων και την αποφυγή ετεροαπασχόλησης σε ανταγωνιστικά μη-κρατικά ιδρύματα. Για την έναρξη της λειτουργίας τους θέτουμε συγκεκριμένες οικονομικές προϋποθέσεις που διασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη λειτουργία τους. Για τη διασφάλιση της διαρκούς αναβάθμισης της ποιότητάς τους και την αποφυγή κερδοσκοπικής συμπεριφοράς, θέτουμε συγκεκριμένα κριτήρια χρηματοδότησης των υποδομών καθώς και της έρευνας και τεχνολογίας από τους πόρους των μη-κρατικών ιδρυμάτων.
Ευκαιρίες για μάθηση σε ολόκληρη τη ζωή
• Εθνικός σχεδιασμός, με τους κοινωνικούς φορείς, σε τοπικό επίπεδο. Ενισχύουμε την προσφορά ευκαιριών για μάθηση, διευκολύνουμε τη συμμετοχή, ενισχύουμε τα κίνητρα, βελτιώνουμε την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης δια βίου μάθησης. Με επιτελικό σχεδιασμό και συντονισμό σε εθνικό επίπεδο, με αποκέντρωση, κινητοποίηση και συμμετοχή όλων των κοινωνικών φορέων και των επιχειρήσεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.
• Δια βίου μάθηση για τον πολίτη και τον εργαζόμενο. Δίνουμε έμφαση στην ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση των εργαζομένων. Επιδοτούμε εκπαιδευτικά δάνεια για νέους ανέργους. Ενισχύουμε τα κίνητρα (φορολογικά και επιδοτήσεις) των επιχειρήσεων για την συνεχιζόμενη κατάρτιση του προσωπικού τους. Ενισχύουμε και επεκτείνουμε τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Πιστοποιούμε προσόντα που αποκτώνται με την επαγγελματική κατάρτιση και άλλες άτυπες μορφές μάθησης. Αξιοποιούμε τις δυνατότητες της εξ’ αποστάσεως μάθησης. Ανταποκρινόμαστε στη μεγάλη ζήτηση για δια βίου ανώτατη μάθηση επεκτείνοντας το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και ιδρύοντας δεύτερο ανοικτό Πανεπιστήμιο με περισσότερο ευέλικτη και σύγχρονη μορφή. Προτεραιότητά μας οι κοινωνικές ομάδες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Οι δεσμεύσεις μας για ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα:
• Δημόσιο, αποτελεσματικό, άριστο σχολείο που μειώνει δραστικά το κόστος για τη μέση Ελληνική οικογένεια.
• Αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία με στόχο το 5% του ΑΕΠ στο τέλος της τετραετίας
• Από τον πρώτο χρόνο, αύξηση κατά 1 δισ. Ευρώ των δαπανών για την παιδεία
• Σύγχρονες υποδομές, πληροφορική και νέες τεχνολογίες παντού, από το σχολείο έως το Πανεπιστήμιο.
• Ουσιαστική αύξηση των αμοιβών των εκπαιδευτικών σε συνδυασμό με την επιμόρφωση και την αξιολόγησή τους.
• Απόκτηση πιστοποιητικού επάρκειας στη χρήση του διαδικτύου και γλωσσομάθειας μέσα από το σχολείο.
• Φορητός υπολογιστής και δωρεάν γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο για κάθε μαθητή.
• Επέκταση του Ολοήμερου σχολείου σε όλα τα σχολεία της χώρας μέσα στην επόμενη τετραετία.
• Νέο σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση το οποίο εξασφαλίζει πως όλοι οι νέοι με απολυτήριο θα μπορούν να βρουν θέση στα Πανεπιστήμια ή στα ΤΕΙ, εφόσον τα ίδια τα Ιδρύματα κρίνουν ότι έχουν τις απαιτούμενες ικανότητες.
• Καθιέρωση ατομικής μερίδα για κάθε φοιτητή με εγγυημένο ποσό από το κράτος στο ύψος του κόστους σπουδών. Το ποσό αυτό θα κατευθύνεται στο δημόσιο ίδρυμα που θα τους δέχεται.
• Αυτόνομα και αυτοδιοικούμενα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με ισχυρή κρατική χρηματοδότηση, μηχανισμούς κοινωνικής λογοδοσίας, αξιολόγησης και ελέγχου.
• Όλα τα συγγράμματα στο διαδίκτυο.
• Δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο για τους φοιτητές.
Ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα για τη νέα εποχή
Στη νέα εποχή με τις νέες απαιτήσεις, όπου οι γνώσεις απαξιώνονται γρήγορα, η οργάνωση της εργασίας αλλάζει και η μάθηση γίνεται διαδικασία ολόκληρης της ζωής, θέλουμε παιδεία με αξίες, με βάση τις αρχές του ουμανισμού, της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης, του υπεύθυνου και ενεργού πολίτη. Θέλουμε παιδεία που δίνει στους μαθητές, φοιτητές και ενήλικες σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, και αναπτύσσει τη δημιουργικότητα τους. Στόχος μας η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Στόχος μας η χώρα μας να γίνει διεθνές κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας.
Επενδύουμε στον άνθρωπο, τις γνώσεις και τη δημιουργικότητά του, στην ικανότητα καινοτομίας, επιχειρηματικής πρωτοβουλίας και απασχόλησης κάθε ατόμου ανάλογα με τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, τις ικανότητες, το ταλέντο και τις γνώσεις του και όχι ανάλογα με την καταγωγή του, την κοινωνική και γεωγραφική του προέλευση, το φύλο, τη θρησκεία ή την κομματική του ένταξη.
Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται στη νέα γενιά και στην ελληνική οικογένεια τη δημόσια δωρεάν Παιδεία που έχει σήμερα ανάγκη ο τόπος. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα στηριγμένο στην ποιότητα και στην αξιολόγηση, όπου οι σύγχρονες υποδομές, η πληροφορική και οι νέες τεχνολογίες θα είναι αυτονόητη καθημερινότητα στο σχολείο και στο Πανεπιστήμιο. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που λειτουργεί ως δύναμη ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, ως εργαλείο αναδιανομής του πλούτου και όχι ως μέσο αναπαραγωγής των κοινωνικών διακρίσεων και δημιουργίας νέων αποκλεισμών. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα συνδεδεμένο με την κοινωνία και την παραγωγή, που θα δίνει στους νέους μας όλες τις δυνατότητες να γίνουν ισότιμοι πολίτες της Ευρώπης.
Θέλουμε οι Έλληνες μαθητές να φύγουν άμεσα από τις τελευταίες θέσεις στις διεθνείς συγκρίσεις μέτρησης των επιδόσεων των μαθητών (π.χ. πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ). Βάζουμε ως στόχο στο τέλος της πρώτης τετραετίας οι Έλληνες μαθητές να βελτιώσουν, τουλάχιστον κατά πέντε θέσεις, την απόδοσή τους στην κατάταξη των χωρών του ΟΟΣΑ. Διασφαλίζουμε την καθολική πρόσβαση στη 12ετή εκπαίδευση.
Η υπάρχουσα κατάσταση χρειάζεται επειγόντως ανατροπή και ρήξεις. Χρειάζεται μια επανάσταση, που θα φέρει την εκπαίδευση στο ρυθμό των σύγχρονων εξελίξεων και τη γνώση στην καρδιά της κοινωνίας. Χρειάζεται ένα δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα απελευθερωμένο από τα δεσμά του κρατισμού και της γραφειοκρατίας, ανοιχτό στη δημιουργία, στην ελεύθερη σκέψη, στις τεχνολογίες και στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Ένα πραγματικά δημόσιο δωρεάν σύστημα που μειώνει δραστικά το κόστος για την εκπαίδευση στη μέση ελληνική οικογένεια.
Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται τη συνεχή αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 5% του ΑΕΠ και η διάθεση και 40% του Δ' ΚΠΣ στους ανθρώπινους πόρους. Από τον πρώτο χρόνο, από τον πρώτο προϋπολογισμό που θα καταρτίσει η κυβέρνησή μας, η αύξηση αυτή θα φτάσει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Το ΠΑΣΟΚ εγγυάται τη διαρκή επιμόρφωση, την αντικειμενική αξιολόγηση, τη συμμετοχή και την αύξηση των μισθών των εκπαιδευτικών. θέλουμε τους εκπαιδευτικούς πρωταγωνιστές στην προσπάθεια για την αναγέννηση της παιδείας.
Ένα ανοικτό σχολείο που βλέπει στο μέλλον
• Προσχολική εκπαίδευση για όλους. Καθιστούμε την προσχολική εκπαίδευση δημόσιο αγαθό. Το εγγυόμαστε σταδιακά για όλα τα παιδιά άνω των 3 ετών.
• Διαδίκτυο και ξένες γλώσσες. Κάθε μαθητής που τελειώνει το Γυμνάσιο θα αποκτά, μέσα από τη σχολική εκπαίδευση, πιστοποιητικό επάρκειας στη χρήση του διαδικτύου και γλωσσομάθειας για μια τουλάχιστον ξένη γλώσσα. Εξασφαλίζονται σύγχρονες υποδομές παντού, φορητός υπολογιστής και δωρεάν γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο για κάθε μαθητή.
• Εθνικό Πλαίσιο Προγράμματος. Αντικαθιστούμε το ασφυκτικό αναλυτικό πρόγραμμα με ένα εθνικό πλαίσιο προγράμματος που θα ανοίγει τα περιθώρια για δημιουργία και πρωτοβουλίες σε κάθε σχολείο. Θέτουμε εθνικούς στόχους μάθησης σε κάθε βαθμίδα και δίνουμε τη δυνατότητα προσαρμογής του σχολείου σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, στις ανάγκες των μαθητών και των γονέων, των κλίσεων, των ενδιαφερόντων, της δημιουργικότητας όλων των μαθητών.
• Ανοιχτό σχολείο σε στενή συνεργασία με γονείς και τοπική κοινωνία. Οικοδομούμε μια δυναμική εκπαιδευτική μονάδα, με ευελιξία, λόγο και ευθύνη στη διαχείριση πόρων και την οργάνωση της μάθησης. Το ανοικτό σχολείο λειτουργεί ως τοπική κοινότητα. Δίνει ρόλο και συμμετοχή στους γονείς, στους περιφερειακούς και τοπικούς φορείς. Διαβουλεύεται και συνεργάζεται στενά μαζί τους για τη διοίκηση και παιδαγωγική καθοδήγηση. Διαθέτει βιβλιοθήκη και δυνατότητα πρόσβασης σε ηλεκτρονικές πηγές πληροφόρησης και βάσεις δεδομένων. Γίνεται χώρος μόρφωσης και πληροφόρησης για ολόκληρη τη γειτονιά. Προσφέρει ευκαιρίες για μάθηση, απόκτηση γνώσεων και ανάπτυξη δεξιοτήτων σε όλους, με τα ολοήμερα προγράμματα, τα προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας, πρόσθετης διδακτικής στήριξης, τα εσπερινά σχολεία, τα προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, τη συμβουλευτική γονέων, τη δια βίου εκπαίδευση, τη λαϊκή επιμόρφωση. Διαμορφώνει ένα πλαίσιο μάθησης και εργασίας, με κανόνες δεοντολογίας, σεβασμό και αξιοπρέπεια στη σχέση εκπαιδευτικού μαθητή. Προσαρμόζεται και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρίες. Το έργο του αξιολογείται, ενισχύεται και επιβραβεύεται.
• Ολοήμερο σχολείο ο γενικός κανόνας. Ως το τέλος της τετραετίας, το ολοήμερο Σχολείο θα είναι βασικός τύπος σχολείου σε όλες τις βαθμίδες. Αναδιοργανώνουμε και αναβαθμίζουμε την ολοήμερη παραμονή στο σχολείο. Εισάγουμε νέο ενιαίο ημερήσιο πρόγραμμα, όπου εντάσσονται οργανικά τα μαθήματα του σημερινού πρωινού σχολείου, η εκμάθηση ξένων γλωσσών, πρόσθετες δραστηριότητες αλλά και η προετοιμασία για την επόμενη μέρα, η ενισχυτική διδασκαλία και γενικότερα το πρόγραμμα υποστήριξης του πρωινού ωραρίου. Με δημιουργική ολοήμερη δραστηριότητα και μέριμνα για το παιδί. Ο μαθητής έχει ελεύθερο χρόνο. ‘Η τσάντα του μένει στο σχολείο’.
• Η έμφαση εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Αυξημένη χρηματοδότηση στη σχολική μονάδα, πρόσθετα κίνητρα και στοχευμένη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ειδικά προγράμματα ολοκληρωμένης παρέμβασης, στο σχολείο και το σπίτι, εκεί όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη και στις απομακρυσμένες περιοχές.
• Διαπολιτισμική εκπαίδευση. Στηρίζουμε δράσεις και πρακτικές με διαπολιτισμικό προσανατολισμό για όλους. Με βάση τις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης εξασφαλίζουμε την ομαλή ένταξη των μαθητών με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες (παλιννοστούντες, μουσουλμανόπαιδες, τσιγγανόπαιδες, αλλοδαπούς), στην εκπαίδευση και τη ζωή.
• Αυτοδύναμο Λύκειο. Αυτοδύναμη εκπαιδευτική βαθμίδα με μορφωτική και επαγγελματική αξία που πιστοποιείται με το Απολυτήριο Λυκείου το οποίο δίνεται μετά από πανελλαδικές εξετάσεις.
• Αυτοδύναμο Τεχνολογικό και επαγγελματικό Λύκειο. Αυξάνουμε τις ευκαιρίες και διευρύνουμε τις επιλογές των μαθητών με την αναδιοργάνωση της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ισότιμα, με το Ενιαίο Λύκειο, αυτοδύναμα ανοικτά Τεχνολογικά Λύκεια. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε οι απόφοιτοι τους φοιτώντας στα ΙΕΚ, για ένα χρόνο, να μπορούν με την αποφοίτησή τους, να ασκήσουν αποτελεσματικά ένα επάγγελμα και να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν επαγγελματικά. Με το Απολυτήριο του Τεχνολογικού Λυκείου θα μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Διευρύνουμε τις δυνατότητες οριζόντιας μετακίνησης των μαθητών στους δύο τύπους Λυκείου.
• Αλλαγή του εξεταστικού συστήματος με στόχο να εξαληφθεί η ανάγκη της φροντιστηριακής προετοιμασίας αλλά και της ανούσιας αποστήθισης. Να αναπτύσσεται με σεβασμό η προσωπικότητα του μαθητή. Οι νέοι που παίρνουν απολυτήριο Λυκείου, θα έχουν εγγυημένο ποσό στο όνομά τους από το κράτος, στο ύψος του κόστους σπουδών. Το ποσό αυτό θα κατευθύνεται στο δημόσιο Ίδρυμα που θα τους δέχεται. Τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ θα θέτουν τους όρους εισαγωγής, οι οποίοι μπορεί να είναι διαφορετικοί από Ίδρυμα σε Ίδρυμα. Ο υποψήφιος θα εισάγεται στη Σχολή ή στο Πανεπιστήμιο, όχι στο Τμήμα, δίνοντάς του έτσι μεγαλύτερο εύρος επιλογών. Το ΠΑΣΟΚ θα θέσει σε δημόσιο διάλογο εναλλακτικά συστήματα που διασφαλίζουν τις παραπάνω προϋποθέσεις.
• Εκπαιδευτικοί με επαγγελματικό και κοινωνικό κύρος. Βελτίωση του μισθού των εκπαιδευτικών που θα συνδυαστεί με τον αναβαθμισμένο ρόλο τους, τις αυξημένες υποχρεώσεις τους, την επιμόρφωση και ένα σύστημα αξιολόγησης της εκπαιδευτικής μονάδας και του έργου τους. Παροχή ειδικών κινήτρων για την προσέλκυση εκπαιδευτικών με εξειδικευμένα προσόντα σε σχολεία που σήμερα δεν θεωρούνται ελκυστικά λόγω γεωγραφικής θέσης ή άλλων συνθηκών. Ενθαρρύνουμε τη μακρόχρονη παραμονή των εκπαιδευτικών τους στο ίδιο σχολείο. Ενισχύουμε την αρχική εκπαίδευση των καθηγητών μέσης εκπαίδευσης με μεταπτυχιακό κύκλο μαθημάτων ετήσιας διάρκειας, με πρακτικά σεμινάρια παιδαγωγικής και κατάρτιση στη χρήση και αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Διασφαλίζουμε τη δυνατότητα να επιμορφώνονται και να παρακολουθούν τις εξελίξεις στο αντικείμενό τους, να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους και να βελτιώνουν τις παιδαγωγικές του μεθόδους σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής του θητείας.
Δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση που πρωταγωνιστεί διεθνώς
Θέλουμε αυτοτελή και αυτοδιοικούμενα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με ισχυρή κρατική χρηματοδότηση, μηχανισμούς κοινωνικής λογοδοσίας και αυτοδιαχείριση - υπόδειγμα διαφάνειας. Με στόχο την αριστεία, την προετοιμασία των αυριανών ενεργών πολιτών, τη σύνδεση με την επαγγελματική ζωή.
Ο νόμος για τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι λιτός, σαφής, και να στηρίζεται στις παραπάνω αρχές. Γι’ αυτό δεν θα περιέχει τίποτα περισσότερο από τα παρακάτω:
Κάθε πανεπιστήμιο θα υποβάλλει στο ΥΠΕΠΘ πρόταση για την δομή, την λειτουργία του και τους στόχους του. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές και θα αναφέρεται, μεταξύ των άλλων, και στον τρόπο διοίκησης, τον τρόπο εκλογής των οργάνων της διοίκησης και στα της συμμετοχής των φοιτητών.
Μετά την ολοκλήρωση των νέων οργανισμών και εσωτερικών κανονισμών των Πανεπιστημίων και την ολοκλήρωση των διαδικασιών εκλογής των νέων οργάνων διοίκησης σύμφωνα με τον κανονισμό αυτό, κάθε ΑΕΙ θα προτείνει στο Υπουργείο ένα τετραετή προγραμματισμό δραστηριοτήτων, με βάση τον οποίο θα γίνει και η συμφωνία με το κράτος για χρηματοδότηση του πανεπιστημίου. Η δημόσια χρηματοδότηση των πανεπιστημίων θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες που θα δημιουργούν οι συμφωνημένοι στόχοι. Η πρόταση των πανεπιστημίων, θα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων, μετρήσιμους στόχους με βάση την επίτευξη των οποίων θα αξιολογούνται συνεχώς. Θα ιδρυθεί μια Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης και Πιστοποίησης που θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί και τα κρατικά και αργότερα τα μη κρατικά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ.
Ειδικότερα:
• Προγραμματικές συμφωνίες με την πολιτεία. Θέλουμε ιδρύματα με ισχυρή, ευέλικτη, δυναμική διοίκηση που λειτουργούν με διαφανείς, δημόσια ελεγχόμενους οργανισμούς και εσωτερικούς κανονισμούς, με πολυετείς –αμοιβαία δεσμευτικές- προγραμματικές συμφωνίες με την πολιτεία όπου θα καθορίζονται οι δικοί τους στόχοι, η δική τους φυσιογνωμία, στρατηγική, δομή και λειτουργία. Θα ενθαρρύνουμε συμφωνίες με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την περιφέρεια με στόχο να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ταυτότητα της περιοχής και την ανάπτυξη της περιφέρειας. Θέλουμε ιδρύματα που χρηματοδοτούνται με διαφάνεια και βάσει των αποτελεσμάτων της λειτουργίας τους σε στόχους που έχουν θέσει τα ίδια και έχουν συμφωνηθεί με την πολιτεία. Με κριτήρια όπως πχ το ποσοστό των φοιτητών που ολοκληρώνει στον αναμενόμενο χρόνο τις σπουδές του, το ποσοστό των φοιτητών που βρίσκει εργασία σε διάστημα ενός έτους από την αποφοίτησή τους, τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών. Θα ενθαρρύνουμε, με κίνητρα και χωρίς γραφειοκρατικούς περιορισμούς, την άντληση πρόσθετων πόρων από άλλες πηγές με διαφάνεια και κανόνες ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Θα ιδρύσουμε κέντρα αριστείας τόσο στα ανώτατα ιδρύματα όσο και στα ερευνητικά κέντρα σε τομείς με ενδιαφέρον για την χώρα και την οικονομία.
• Συγγράμματα στο Διαδίκτυο. Το Πανεπιστήμιο είναι το σπίτι της ελεύθερης σκέψης, της έρευνας, της δημιουργικής αναζήτησης. Το παλαιολιθικό απολίθωμα της μονοκρατορίας του ενός διδακτικού συγγράμματος δεν έχει θέση σ’ αυτό. Όλα τα συγγράμματα θα βρίσκονται στο διαδίκτυο και οι φοιτητές θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά. Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός των φοιτητών τερματίζεται με δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο από το Πανεπιστήμιο και το σπίτι.
• Ανώτατη εκπαίδευση εξωστρεφής στον κόσμο. Θέλουμε ανώτατη εκπαίδευση με διεθνή χαρακτήρα. Στηρίζουμε την οργάνωση κοινών προγραμμάτων με ιδρύματα του εξωτερικού, την προσφορά εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε ξένες γλώσσες και μαθημάτων ελληνικής γλώσσας για τους αλλοδαπούς φοιτητές. Θα δώσουμε κίνητρα για την προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών, δυνατότητες και απλές διαδικασίες για την πρόσληψη και πρόσκληση Ελλήνων ή αλλοδαπών επιστημόνων από το εξωτερικό, κίνητρα για κοινούς διορισμούς (joint appointments), επιστημόνων που διαπρέπουν στο εξωτερικό και σε ελληνικά πανεπιστήμια.
• Κινητικότητα στα Πανεπιστήμια. Θέλουμε ιδρύματα που ενθαρρύνουν τη διεπιστημονικότητα στη μάθηση και δίνουν δυνατότητες οικοδόμησης της γνώσης στους φοιτητές με αυξημένη ελευθερία επιλογών. Ελευθερία μετακίνησης των φοιτητών μεταξύ διαφορετικών Τμημάτων, γνωστικών αντικειμένων και Ιδρυμάτων, με ακαδημαϊκά κριτήρια, και με δυνατότητα παρακολούθησης αναγνωρισμένων περιόδων σπουδών και στο εξωτερικό. Προγράμματα πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό και Γραφεία Σταδιοδρομίας για τους αποφοίτους.
• Αξιολόγηση και κοινωνική λογοδοσία. Κάθε Πανεπιστήμιο θα αξιολογείται με βάση τους στόχους που το ίδιο έχει δημοσιοποιήσει και έχει συμφωνήσει με την Πολιτεία. Η Πολιτεία θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί τα αποτελέσματα μέσω μία Αρχής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Στην Αρχή θα συμμετέχουν και αναγνωρισμένοι Έλληνες επιστήμονες της διασποράς.
• Ανώτατη εκπαίδευση για όλους. Οικονομική κάλυψη φοιτητικής μέριμνας σε όσους φοιτητές το έχουν ανάγκη. Η πολιτεία θα εγγυάται ένα σύγχρονο σύστημα οικονομικής κάλυψης της φοιτητικής μέριμνας στη δημόσια παιδεία για όλους τους φοιτητές που έχουν ανάγκη. Θα επεκτείνουμε την άμεση οικονομική στήριξη ευρύτερων κατηγοριών φτωχότερων φοιτητών. Δίνουμε δυνατότητα μερικής απασχόλησής τους στα ιδρύματα που σπουδάζουν και επιτρέπουμε την δυνατότητα μερικής φοίτησης για διευκόλυνσή τους. Η πολιτεία θα εξασφαλίζει χαμηλότοκα δάνεια για φοιτητές. Οι κρατικές υποτροφίες για μεταπτυχιακούς φοιτητές στο εσωτερικό και το εξωτερικό θα επεκταθούν. Θα προωθήσουμε τις συμπράξεις με ιδιωτικούς φορείς για παροχή φτηνής φοιτητικής στέγης σε περισσότερους φοιτητές.
• Βιβλιοθήκες και διαδίκτυο. Εμπλουτισμένες πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, με ψηφιοποίηση των διδακτικών συγγραμμάτων, συνδεδεμένες μεταξύ τους, με την –ψηφιοποιημένη- Εθνική Βιβλιοθήκη και διεθνείς βάσεις δεδομένων και περιοδικών, με διευρυμένα ωράρια λειτουργίας (βράδυ & Σαββατοκύριακα) που να αποτελούν κέντρα μάθησης και μελέτης και να δίνουν πρόσβαση στην επιστημονική γνώση στην ευρύτερη κοινωνία. Δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο από το Πανεπιστήμιο και το σπίτι. Εργαστήρια πληροφορικής και χώροι πρόσβασης στο γρήγορο διαδίκτυο. Ηλεκτρονική διοικητική εξυπηρέτηση και από το σπίτι.
• Μη-κρατικά κοινωφελή ιδρύματα με ποιότητα και δημόσιο έλεγχο. Βάζουμε τέλος στο σημερινό άναρχο τοπίο των ιδιωτικών ιδρυμάτων. Θεσπίζουμε αυστηρές προδιαγραφές λειτουργίας και εξετάσεων στα μη-κρατικά, κοινωφελή ιδρύματα και αυστηρό έλεγχο της λειτουργίας τους από τη Αρχή Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Καθορίζουμε κριτήρια δεοντολογίας για την αποκλειστική απασχόληση του διδακτικού προσωπικού των δημοσίων ιδρυμάτων και την αποφυγή ετεροαπασχόλησης σε ανταγωνιστικά μη-κρατικά ιδρύματα. Για την έναρξη της λειτουργίας τους θέτουμε συγκεκριμένες οικονομικές προϋποθέσεις που διασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη λειτουργία τους. Για τη διασφάλιση της διαρκούς αναβάθμισης της ποιότητάς τους και την αποφυγή κερδοσκοπικής συμπεριφοράς, θέτουμε συγκεκριμένα κριτήρια χρηματοδότησης των υποδομών καθώς και της έρευνας και τεχνολογίας από τους πόρους των μη-κρατικών ιδρυμάτων.
Ευκαιρίες για μάθηση σε ολόκληρη τη ζωή
• Εθνικός σχεδιασμός, με τους κοινωνικούς φορείς, σε τοπικό επίπεδο. Ενισχύουμε την προσφορά ευκαιριών για μάθηση, διευκολύνουμε τη συμμετοχή, ενισχύουμε τα κίνητρα, βελτιώνουμε την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης δια βίου μάθησης. Με επιτελικό σχεδιασμό και συντονισμό σε εθνικό επίπεδο, με αποκέντρωση, κινητοποίηση και συμμετοχή όλων των κοινωνικών φορέων και των επιχειρήσεων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό.
• Δια βίου μάθηση για τον πολίτη και τον εργαζόμενο. Δίνουμε έμφαση στην ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση των εργαζομένων. Επιδοτούμε εκπαιδευτικά δάνεια για νέους ανέργους. Ενισχύουμε τα κίνητρα (φορολογικά και επιδοτήσεις) των επιχειρήσεων για την συνεχιζόμενη κατάρτιση του προσωπικού τους. Ενισχύουμε και επεκτείνουμε τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων, τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Πιστοποιούμε προσόντα που αποκτώνται με την επαγγελματική κατάρτιση και άλλες άτυπες μορφές μάθησης. Αξιοποιούμε τις δυνατότητες της εξ’ αποστάσεως μάθησης. Ανταποκρινόμαστε στη μεγάλη ζήτηση για δια βίου ανώτατη μάθηση επεκτείνοντας το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και ιδρύοντας δεύτερο ανοικτό Πανεπιστήμιο με περισσότερο ευέλικτη και σύγχρονη μορφή. Προτεραιότητά μας οι κοινωνικές ομάδες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Οι δεσμεύσεις μας για ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα:
• Δημόσιο, αποτελεσματικό, άριστο σχολείο που μειώνει δραστικά το κόστος για τη μέση Ελληνική οικογένεια.
• Αύξηση της χρηματοδότησης για την Παιδεία με στόχο το 5% του ΑΕΠ στο τέλος της τετραετίας
• Από τον πρώτο χρόνο, αύξηση κατά 1 δισ. Ευρώ των δαπανών για την παιδεία
• Σύγχρονες υποδομές, πληροφορική και νέες τεχνολογίες παντού, από το σχολείο έως το Πανεπιστήμιο.
• Ουσιαστική αύξηση των αμοιβών των εκπαιδευτικών σε συνδυασμό με την επιμόρφωση και την αξιολόγησή τους.
• Απόκτηση πιστοποιητικού επάρκειας στη χρήση του διαδικτύου και γλωσσομάθειας μέσα από το σχολείο.
• Φορητός υπολογιστής και δωρεάν γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο για κάθε μαθητή.
• Επέκταση του Ολοήμερου σχολείου σε όλα τα σχολεία της χώρας μέσα στην επόμενη τετραετία.
• Νέο σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση το οποίο εξασφαλίζει πως όλοι οι νέοι με απολυτήριο θα μπορούν να βρουν θέση στα Πανεπιστήμια ή στα ΤΕΙ, εφόσον τα ίδια τα Ιδρύματα κρίνουν ότι έχουν τις απαιτούμενες ικανότητες.
• Καθιέρωση ατομικής μερίδα για κάθε φοιτητή με εγγυημένο ποσό από το κράτος στο ύψος του κόστους σπουδών. Το ποσό αυτό θα κατευθύνεται στο δημόσιο ίδρυμα που θα τους δέχεται.
• Αυτόνομα και αυτοδιοικούμενα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με ισχυρή κρατική χρηματοδότηση, μηχανισμούς κοινωνικής λογοδοσίας, αξιολόγησης και ελέγχου.
• Όλα τα συγγράμματα στο διαδίκτυο.
• Δωρεάν πρόσβαση στο γρήγορο διαδίκτυο για τους φοιτητές.
Διοίκηση των Πανεπιστημίων. Ένα σχόλιο και μια απάντηση
Στο Greek university reform forum, δημοσιεύθηκε η άποψη του κ. Λαζαρίδη αναφορικά με τον τρόπο διοίκησης των πανεπιστημίων και ο σχολιασμός του για την πρόταση Παπανδρέου.
(Το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη το παραθέτω στην συνέχεια για διευκόλυνση του αναγνώστη).
Η άποψή μου είναι η εξής: Υπάρχει ένα ουσιαστικό σημείο που δεν λαμβάνει υπόψη του το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη. Η πρόβλεψη ότι τα πανεπιστήμια θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ υφισταμένων διεθνώς και επιτυχημένων πρακτικών. Αν τελικά θα επιλέξουν το αμερικανικό σύστημα του Συμβουλίου Διοίκησης ή το σύστημα του Oxford ή του EPFL ή του Trinity College Dublin, έχει για μένα μικρή σημασία. Αν οι επιλογές είναι μεταξύ συστημάτων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην εφαρμογή τους, το ποιοί θα ψηφίσουν για την επιλογή τους είναι δευτερεύον.
Αντίθετα, αν ένα σύστημα "επιβληθεί" από την κυβέρνηση, έστω και αν είναι το καλύτερο στον κόσμο, δεν θα λειτουργήσει.
Οι σκέψεις που διατυπώνω, δεν εκφράζουν προσωπικές επιθυμίες ή προτιμήσεις. Φυσικά και έχω προτιμήσεις. Προσπαθώ όμως, αξιοποιώντας την όποια εμπειρία έχω αποκομίσει, να διατυπώσω σκέψεις που να είναι ρεαλιστικές, δηλαδή εφαρμόσιμες.
Το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη. February 28th, 2007 at 10:46 pm
Κύριε Πανάρετε, πολιτικά είναι καλή ιδέα να δοθεί στα ίδια τα πανεπιστήμια η δυνατότητα να επιλέξουν τον τρόπο διοίκησης που επιθυμούν. Όμως, ποιός ακριβώς θα αποφασίσει; Το πρυτανικό συμβούλιο; Η σύγκλητος; Όλα τα μέλη ΔΕΠ με καθολική ψηφοφορία; Θα συμμετέχουν φοιτητές σε αυτήν την διαδικασία; Μου φαίνεται απίθανο πάντως οι ίδιοι οι καθηγητές να απεμπολήσουν τη δυνατότητα να εκλέγουν τον πρύτανή τους. Εκτιμώ ότι μόνο ένα 10-20 % θα επιλέξει κάτι τέτοιο. Και γιατί πρέπει οι καθηγητές να έχουν τη δυνατότητα βέτο σε τέτοια θέματα; Οι καθηγητές είναι υπάλληλοι του λαού. Το αφεντικό είναι ο λαός που πληρώνει τους λογαριασμούς. Ο λαός θα έπρεπε να αποφασίζει για αυτά τα θέματα. Οπότε ερχόμαστε στην ιδέα του κ. Παπανδρέου για δημοψήφισμα, που νομίζω είναι πολύ λογική. Ας παρουσιάσει λοιπόν κάθε κόμμα και κάθε κοινωνικός φορέας την ολοκληρωμένη πρότασή του για τα πανεπιστήμια, ας δοθεί σε όλους η δυνατότητα να την υπερασπιστούν ενώπιον του λαού, και ας αφήσουμε μετά το λαό να αποφασίσει.
(Το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη το παραθέτω στην συνέχεια για διευκόλυνση του αναγνώστη).
Η άποψή μου είναι η εξής: Υπάρχει ένα ουσιαστικό σημείο που δεν λαμβάνει υπόψη του το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη. Η πρόβλεψη ότι τα πανεπιστήμια θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ υφισταμένων διεθνώς και επιτυχημένων πρακτικών. Αν τελικά θα επιλέξουν το αμερικανικό σύστημα του Συμβουλίου Διοίκησης ή το σύστημα του Oxford ή του EPFL ή του Trinity College Dublin, έχει για μένα μικρή σημασία. Αν οι επιλογές είναι μεταξύ συστημάτων που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά στην εφαρμογή τους, το ποιοί θα ψηφίσουν για την επιλογή τους είναι δευτερεύον.
Αντίθετα, αν ένα σύστημα "επιβληθεί" από την κυβέρνηση, έστω και αν είναι το καλύτερο στον κόσμο, δεν θα λειτουργήσει.
Οι σκέψεις που διατυπώνω, δεν εκφράζουν προσωπικές επιθυμίες ή προτιμήσεις. Φυσικά και έχω προτιμήσεις. Προσπαθώ όμως, αξιοποιώντας την όποια εμπειρία έχω αποκομίσει, να διατυπώσω σκέψεις που να είναι ρεαλιστικές, δηλαδή εφαρμόσιμες.
Το σχόλιο του κ. Λαζαρίδη. February 28th, 2007 at 10:46 pm
Κύριε Πανάρετε, πολιτικά είναι καλή ιδέα να δοθεί στα ίδια τα πανεπιστήμια η δυνατότητα να επιλέξουν τον τρόπο διοίκησης που επιθυμούν. Όμως, ποιός ακριβώς θα αποφασίσει; Το πρυτανικό συμβούλιο; Η σύγκλητος; Όλα τα μέλη ΔΕΠ με καθολική ψηφοφορία; Θα συμμετέχουν φοιτητές σε αυτήν την διαδικασία; Μου φαίνεται απίθανο πάντως οι ίδιοι οι καθηγητές να απεμπολήσουν τη δυνατότητα να εκλέγουν τον πρύτανή τους. Εκτιμώ ότι μόνο ένα 10-20 % θα επιλέξει κάτι τέτοιο. Και γιατί πρέπει οι καθηγητές να έχουν τη δυνατότητα βέτο σε τέτοια θέματα; Οι καθηγητές είναι υπάλληλοι του λαού. Το αφεντικό είναι ο λαός που πληρώνει τους λογαριασμούς. Ο λαός θα έπρεπε να αποφασίζει για αυτά τα θέματα. Οπότε ερχόμαστε στην ιδέα του κ. Παπανδρέου για δημοψήφισμα, που νομίζω είναι πολύ λογική. Ας παρουσιάσει λοιπόν κάθε κόμμα και κάθε κοινωνικός φορέας την ολοκληρωμένη πρότασή του για τα πανεπιστήμια, ας δοθεί σε όλους η δυνατότητα να την υπερασπιστούν ενώπιον του λαού, και ας αφήσουμε μετά το λαό να αποφασίσει.
Subscribe to:
Posts (Atom)
Posts
