Friday, December 24, 2010

Αποτελέσματα για υποψηφίους με σοβαρές παθήσεις

Ανακοινώνονται σήμερα τα αποτελέσματα των υποψηφίων της ειδικής κατηγορίας ατόμων που πάσχουν από σοβαρές παθήσεις για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
 
Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να πληροφορούνται σήμερα μετά τις 12:00 τα αποτελέσματα μέσω του ιστότοπου του Υπουργείου (http://www.minedu.gov.gr), πληκτρολογώντας τον δεκαψήφιο κωδικό αριθμό τους και τα τέσσερα αρχικά γράμματα των προσωπικών τους στοιχείων (Επώνυμο- Όνομα-Πατρώνυμο-Μητρώνυμο).
Οι επιτυχόντες στα Τμήματα και τις Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης πρέπει να προσέλθουν για εγγραφή από 10.1.2011 μέχρι και 14.1.2011.
Για την εγγραφή τους οι επιτυχόντες ή νομίμως εξουσιοδοτημένο από αυτούς πρόσωπο, καταθέτουν στη γραμματεία της σχολής ή του τμήματος τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
Για την εγγραφή του, ο εισαγόμενος ή νομίμως εξουσιοδοτημένο από αυτόν πρόσωπο, καταθέτει στη  γραμματεία της  σχολής  ή του τμήματος τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
     α)Αίτηση για εγγραφή
β) Τίτλο απόλυσης: απολυτήριο ή πτυχίο ή αποδεικτικό του σχολείου από το οποίο αποφοίτησε ή νομίμως κυρωμένο αντίγραφο ή φωτοαντίγραφο των τίτλων αυτών.
Σε περίπτωση που υποβάλλεται απολυτήριο ή πτυχίο στην πρωτότυπη έκδοσή του, αυτό μπορεί ν’ αποσυρθεί, όταν ο ενδιαφερόμενος προσκομίσει αντίστοιχο αποδεικτικό ή επικυρωμένο φωτοαντίγραφο.
γ)Υπεύθυνη δήλωση στην οποία ο εισαγόμενος δηλώνει ότι δεν είναι γραμμένος σε άλλη σχολή ή τμήμα από αυτά που περιλαμβάνονται στο άρθρο 1 της παρούσας.
      δ) Πιστοποιητικό διαπίστωσης της πάθησης ή επικυρωμένο αντίγραφο του πρωτοτύπου από την αρμόδια επταμελή Επιτροπή του νοσοκομείου, που έχει συσταθεί, σύμφωνα με την αρ. πρωτ. Φ151/122732/Β6 (ΦΕΚΒ΄-1612/4-10-2010) Υπουργική Απόφαση κατόπιν εισήγησης του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας.
      ε) Έξι (6) φωτογραφίες τύπου αστυνομικής ταυτότητας.
Κατά την εγγραφή του ο εισαγόμενος επιδεικνύει στη γραμματεία της σχολής ή του τμήματος το δελτίο της αστυνομικής του ταυτότητας ή άλλο δημόσιο έγγραφο, από το οποίο αποδεικνύεται η ακριβής ημερομηνία γέννησης και τα ονομαστικά του στοιχεία.

   Για οποιαδήποτε διευκρίνιση οι εισαχθέντες μπορούν να απευθύνονται στις Γραμματείες των οικείων σχολών.

Monday, December 20, 2010

Οι καθηγητές Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Stanford και οι φαρμακευτικές εταιρίες

Διάβασα σήμερα την παρακάτω είδηση που αναφέρεται στις ομιλίες καθηγητών του πανεπιστημίου του Stanford που προβάλλουν φαρμακευτικές εταιρίες.

Αυτό αποτελεί απόδειξη των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν ακόμα και πανεπιστήμια με τις αυστηρότερες ακαδημαικές προδιαγραφές στην τήρηση κανόνων ακαδημιακής δεοντολογίας.


το πλήρες κείμενο:


As medical schools wrestle with how to keep drug companies from corrupting their faculties, Stanford University is often lauded for its tough stance.
The school was one of the first to stop sales representatives from roaming its halls in 2006. It cut off the flow of free lunches and trinkets emblazoned with drug names. And last year, Stanford banned its physicians from giving paid promotional talks for pharmaceutical companies.
One thing it didn't do was make sure its faculty followed that rule.
A ProPublica investigation found that more than a dozen of the school's doctors were paid speakers in apparent violation of Stanford policy - two of them were paid six figures since last year.
Dr. Philip Pizzo, the dean of Stanford's medical school, sent an e-mail to medical school staff last week calling the conduct "unacceptable." Some doctors' excuses, he wrote, were "difficult if not impossible to reconcile with our policy."
He was not the only school official caught by surprise.
Faculty at a half-dozen other institutions also lectured for drug firms in the last two years despite restrictions on such behavior. The University of Pennsylvania, the University of Pittsburgh and the University of Colorado Denver, among others, have launched reviews.
Conflict-of-interest policies have become increasingly important as academic medical centers worry that promotional talks undermine the credibility not only of the physicians giving them, but also of the institutions they represent. Yet when it comes to enforcing the policies, universities have allowed permissive interpretations and relied on the honor system.
That approach isn't working. Many physicians are in apparent violation, and ignorance or confusion about the rules is widespread.
As a result, some faculty physicians stay on the industry lecture circuit, where they can net tens of thousands of dollars in additional income.
Critics of the practice say delivering talks for drug companies is incompatible with teaching future generations of physicians. That's because drug firms typically pick the topic of the lecture, train the speakers and require them to use company-provided presentation slides.
"You're giving someone else's messages, someone else's talk, someone else's judgments," said Dr. Bernard Lo, a UCSF medical professor who chaired a national panel examining conflicts of interest in medicine. "We don't allow our students to use someone else's work."

Doctors admit errors

Reporters compared the names of faculty members at a dozen medical schools and teaching hospitals with a database of payments reported by seven drug companies. Lists of the physicians whose names matched were provided to the universities and hospitals for verification and comment.
Because the majority of the more than 70 U.S. drug companies don't yet report such payments, the review provides only a glimpse of possible lapses at schools. As more companies make their speaker fees public, additional faculty members probably will show up, several university officials said.
At Stanford, officials said some faculty members provided proof that they had not violated the policy because they used their own lecture materials or stopped speaking as soon as it took effect. Others conceded that they were in the wrong.
Among them was Dr. Alan Yeung, vice chairman of Stanford's department of medicine and chief of cardiovascular medicine, who was paid $53,000 from Eli Lilly & Co. since 2009. In an e-mail, Yeung said he quit speaking for the company this fall.
"I take full responsibility for this error," he said. "Even though I felt that these activities are worthwhile educational endeavors, the perceived monetary conflict may be too great."
Child psychiatrist Hans Steiner was paid $109,000 by Lilly to deliver talks about a drug for attention deficit hyperactivity disorder. In an e-mail, Steiner said he spoke in "very rural and other impoverished settings which only have limited access to experts like me."
He said that he wrongly assumed Stanford's policy didn't apply to him once he became an emeritus professor last year, but that now, "I fully intend to comply."
Pizzo, Stanford's dean, said physicians who appear to have violated the policy will be referred for discipline if necessary. He compared some of the physicians' explanations to what a cop might hear after catching a motorist running a late-night stop sign.
"You can give 1,000 reasons: There was nobody around. It's safe. I looked and didn't harm anyone," he said. "The reality is, it's still a stop sign."

Problems elsewhere

Several schools' policies appear to have strong prohibitions against industry speaking, but in practice may not.
UCSF began placing restrictions on speaking in 2007 and expanded them this year. The current policy prohibits participation "in any company speakers' bureaus in which the sponsor determines the content of presentations or in any way controls or limits what may be presented by the speaker."
The key word is "control" - a word that appears in policies across the country, but is interpreted differently. At some schools this means that speakers need to prepare their own slides and speeches. But at UCSF and schools such as the University of Southern California, speakers can say they are in "control" if they agree with what the drug company has provided.
Dr. David Jablons, UCSF's chief of thoracic surgery, earned $94,000 delivering speeches for Lilly. In an e-mail, he said he uses Lilly's slides to discuss its lung cancer drug but would "unquestionably refuse" to say something he didn't believe.

UCSF policy unclear

Dr. Neal Cohen, a vice dean of UCSF's medical school, gave different interpretations of its policy.
Initially, Cohen wrote in an e-mail that Jablons complied with the intent of the policy because he "uses evidence-based scientific data with which he agrees."
Asked how that squared with UCSF's policy, Cohen replied: "The scientific credibility and lack of commercial focus of material presented is the critical issue, not who prepares the slides."
Pressed about whether any faculty member could be out of compliance given such an interpretation, Cohen appeared to change his stance. He said he didn't believe that UCSF faculty should be giving paid speeches in which the companies prepared or controlled the content via slides.
"We are educating our faculty about the policy and are taking active steps to re-examine the policy language to clarify it," he said, as well as coming up with a better plan to enforce it.
The trade group representing academic medical centers advises against company-sponsored talks. But the Association of American Medical Colleges doesn't track which of its members follow its advice, said Ann Bonham, the group's chief scientific officer.
"We have to trust that institutions are enforcing their guidelines or prohibitions," she said.

One school's success

For UMass Memorial Health Care, a central Massachusetts training hospital, its own check of the database showed only one of its nearly 1,000 employed doctors had received a speaking fee - and that was for $188.
"Really the success was in educating the physicians ... and getting them to buy into it," said John Randolph, vice president and chief compliance officer, of the hospital's 2008 speaking ban.
But Randolph said the success is not yet complete. The policy at UMass, as at many other institutions, covers only employed faculty, not community doctors who have privileges at their hospitals or physicians who serve as volunteer teachers.
Just this year, Stanford expanded its policy to include community physicians after finding that some were making significant sums speaking for drug companies using their Stanford titles.
Randolph said he hopes to keep such physicians from trading on the UMass name. He can't stop them from speaking, he said, but he doesn't want them mentioning his school when they do.
"That's our next step," Randolph said. "We'll get there."




Tuesday, December 14, 2010

Wikileaks

Παρακολουθώ και εγώ με ενδιαφέρον την εξέλιξη της υπόθεσης του Wikileaks και της σύλληψης του ιδρυτή του Julian AssangeΌχι τόσο για το πολιτικό και σεξουαλικό κουτσομπολιό που έχει προκαλέσει την περιέργεια πολλών, όσο για τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί μεταξύ πολιτικών, διπλωματών, ΜΜΕ και των νέων μέσων.

Έβλεπα για παράδειγμα προ ημερών στο CNN ένα "χάρτη" που έδειχνε τις αναρτήσεις σχετικές με το Wikileaks στο Twitter που υπερκάλυπταν οποιοδήποτε άλλο γεγονός σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

Παρατήρησα επίσης με ενδιαφέρον την προσπάθεια της ποινικής δίωξης τόσο του Assange όσο και του Wikileaks με το επιχείρημα της παραβίασης του αμερικανικού νόμου σε αντίθεση με την "ασυλία" προς τις μεγάλες εφημερίδες New York Times Washington Post και Guardian που αναπαρήγαγαν τα τηλεγραφήματα. Βέβαια, το ίδιο το επιχείρημα περί του αδικήματος της προδοσίας έχει ενδιαφέρον ότι ακροβατεί δεδομένου ότι αναφέρεται σε ξένο υπήκοο - μπορεί ένας Αυστραλός υπήκοος να έχει προδώσει το Αμερικανικό κράτος; Ενδεχομένως υιοθετείται το επιχείρημα δεδομένου ότι μία κατηγορία "κατασκοπείας" δεν θα ευσταθούσε διότι ο Assange δημοσιοποίησε αλλά δεν υπέκλεψε ο ίδιος τις πληροφορίες.

Βλέπω επίσης σε όλα τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης να αναφέρονται πολλά πράγματα  για τις δύο γυναίκες της υπόθεσης χωρίς όμως να αναφέρονται τα ονόματά τους (χρησιμοποιούνται χαρακτηρισμοί όπως "woman 1" και "woman 2", "accuser 1" και "accuser 2") ενώ στο internet μπορεί να βρει κανείς κάθε πληροφορία για τα ονόματά τους και όχι μόνο. Οι φωτογραφίες τους, οι διευθύνσεις των σπιτιών τους, ακόμα και οι αριθμοί των κινητών τους φαίνεται να είναι διαθέσιμα. Χρησιμοποιώντας το Google Street View μάλιστα, μπορεί κανείς να εντοπίσει σε δευτερόλεπτα όλα τα κτίρια που αφορούν τη συγκεκριμένη υπόθεση. Όπως έγραψε και ο Independent της Κυριακής (12/12), μία αναζήτηση στο Google για μια από τις δύο κυρίες έδινε 84.900 αποτελέσματα.

Εντυπωσιακές επίσης είναι οι μη συμβατικές καινοφανείς αντιδράσεις όσων υποστηρίζουν το Wikileaks που ξεπερνούν τα παραδοσιακά boycottage προϊόντων.

Ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο εγώ καταλήγω;

Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, οι παραδοσιακοί μηχανισμοί εξουσίας και ισχύος και των βραχιόνων τους, παρακολουθούν αμήχανα και με καθυστέρηση τα νέα δεδομένα. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις (π.χ. το κατέβασμα μουσικών κομματιών από το διαδίκτυο) οι "εχθροί" του συστήματος δείχνουν να είναι ένα βήμα μπροστά από αυτό καθ’ εαυτό το σύστημα.

 Όσο για την ουσία του θέματος που προκάλεσε όλες αυτές τις δευτερογενείς εξελίξεις, δηλαδή την αποκάλυψη των τηλεγραφημάτων, όλοι όσοι έχουν εμπλοκή στην πολιτική ή την διπλωματία γνωρίζουν ότι αυτά που "αποκαλύπτονται" στα τηλεγραφήματα είναι γνωστά στους κύκλους των πολιτικών και των διπλωματών. Απλώς τώρα τα μαθαίνουν και οι απλοί πολίτες

ΥΓ. Ενδιαφέρον έχει και το παρακάτω video, ιδιαίτερα δεδομένου ότι ο ομιλητής είναι Ρεπουμπλικανός.

Συνέντευξη στον Σκαΐ (Πορτοσάλτε), Τρίτη, 14/12/10


ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Κύριε Υφυπουργέ, έχετε εσείς άποψη επί του ζητήματος της έκτακτης Συνόδου των Πρυτάνεων;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Φυσικά έχω άποψη.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Πολύ ωραία. Ναι, όχι απλώς… Θα ήθελα να την ακούσουμε.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, το Πανεπιστήμιο, όπως λειτουργούσε μέχρι σήμερα, δεν έχει μέλλον. Πριν από κάποια χρόνια υπήρχαν κάποια Πανεπιστήμια σε άλλες χώρες που λειτουργούσαν όπως λειτουργούν σήμερα τα δικά μας τα Πανεπιστήμια. Σήμερα, δεν υπάρχουν.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Ποιών χωρών, έτσι παρεμπιπτόντως, κύριε Πανάρετε, ποιές χώρες ήταν στη δική μας αντίληψη;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η Γαλλία ήταν μια από τις τελευταίες χώρες που ήταν στην δική μας αντίληψη, και αυτή πια προχωράει προς άλλες κατευθύνσεις.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Υιοθετεί την Αγγλοσαξονική αντίληψη δηλαδή.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν μπορώ να την πω Αγγλοσαξονική αντίληψη.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Διεθνής αντίληψη.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Διεθνής αντίληψη. Και η Φινλανδία, η Σουηδία, η Αυστρία, η Πορτογαλία. Η Γερμανία ήταν μία από τις τελευταίες χώρες και αυτή πηγαίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν έχουμε περιθώρια πια. Αλλιώς, το Πανεπιστήμιο θα οδηγηθεί σε περιθωριοποίηση. Δεν έχουμε το περιθώριο να εξακολουθούμε να πηγαίνουμε εμείς προς μια κατεύθυνση όταν όλος ο άλλος κόσμος πηγαίνει προς μια άλλη κατεύθυνση. Να σας το πω διαφορετικά. Είναι όπως η κρίση που περνάει η χώρα. Δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα με μερεμέτια και μικρορυθμίσεις.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Τι είναι αυτό που αγχώνει τους καθηγητές κύριε Πανάρετε νομίζετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, είναι φυσικό. Το πανεπιστήμιο έχει συνηθίσει σε ένα τρόπο λειτουργίας και οι Πρυτάνεις έχουν μάθει με ένα τρόπο λειτουργίας. Η οποιαδήποτε αλλαγή αυτού του τρόπου λειτουργίας είναι φυσικό να προκαλεί ανησυχίες. Δεν είναι κάτι παράξενο αυτό. Ούτε σημαίνει ότι οι πρυτάνεις που διαφωνούν με τις αλλαγές το κάνουν γιατί δεν θέλουν να ξεβολευτούν. Είναι μία φυσική ανησυχία, αλλά δυστυχώς…

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Μπορεί ο πρύτανης να είναι ένα πρόσωπο της αλλοδαπής κύριε Πανάρετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, αυτό στην θεωρία μπορεί να γίνει. Αλλά στην πράξη είναι δύσκολο να γίνει. Το να έχεις όμως ανοικτή την διαδικασία για να μπορούν αυτοί οι οποίοι θεωρούν ότι μπορούν να διοικήσουν να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους είναι κάτι το οποίο επίσης το έχουν υιοθετήσει πάρα πολλές χώρες. Δεν είναι ότι υποχρεωτικά χρειάζεται, ή μπορεί κανείς, ή πρέπει να φέρει κάποιον από το εξωτερικό. Το πιο πιθανό είναι ότι οι υποψήφιοι για την θέση του πρύτανη θα προέρχονται από το εσωτερικό ή το πολύ-πολύ να προέρχονται από την ομογένεια. Όμως ο καθηγητής σήμερα, ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο, εκλέγεται με βάση τα προσόντα του, τα ακαδημαϊκά του προσόντα. Δεν εκλέγεται ως ειδικός στην Διοίκηση ούτε κρίνεται γι’ αυτό. Δεν εκλέγεται με χαρακτηριστικά Διοίκησης. Επομένως, το να λέμε ότι αποκλειστικά πρέπει ο πρύτανης να είναι καθηγητής μόνο μέσα από το ίδιο πανεπιστήμιο δεν έχει έννοια.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Να ασκεί και τη Διοίκηση…

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ακριβώς. Ότι πρέπει αποκλειστικά να είναι μέσα από το πανεπιστήμιο για να ασκεί την Διοίκηση, είναι ένας υπερβολικός περιορισμός ο οποίος δεν ανταποκρίνεται σε σύγχρονες ανάγκες ενός πανεπιστημίου.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Θα υπάρχει λοιπόν  – για να το καταλάβει και το ακροατήριο που πιθανώς δεν έχει παρακολουθήσει τις συζητήσεις που έχουν γίνει στο προγενέστερο χρονικό διάστημα – θα υπάρχει ένα όργανο που θα είναι το Διοικητικό Συμβούλιο με τον πρύτανη και τα μέλη, έτσι δεν είναι;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ναι, το Συμβούλιο πρέπει να έχει πρόσωπα εκτός πανεπιστημίου. Και γιατί πρέπει να έχει πρόσωπα εκτός πανεπιστημίου; Και γιατί έχει υιοθετηθεί διεθνώς αυτή η πρακτική; Όταν η Πολιτεία -που σήμερα έχει την εποπτεία και τον έλεγχο νομιμότητας των πανεπιστημίων- εκχωρεί αρμοδιότητες στο πανεπιστήμιο πρέπει να διασφαλίσει ότι υπάρχει η απαιτούμενη κοινωνική λογοδοσία. Η κοινωνική λογοδοσία δεν μπορεί να είναι μία έκθεση πεπραγμένων στο τέλος της τετραετίας, ή κάθε δύο χρόνια. Η κοινωνική λογοδοσία πρέπει να είναι μία διαρκής συμμετοχή της κοινωνίας στον τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων. Και γι’ αυτόν τον λόγο όλα τα πανεπιστήμια και όλες οι χώρες – σχεδόν όλες, μην πω όλες ακόμα – σχεδόν όλες, έχουν υιοθετήσει συμβούλια όπου η πλειοψηφία τους αποτελείται από μέλη εκτός πανεπιστημίου.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ: Τώρα, σε αυτό που έχουν συνηθίσει και οι φοιτητές, και οι καθηγητές, θα υπάρχει ένα άλλο όργανο μέσα στο πανεπιστήμιο κύριε Πανάρετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μέσα στο πανεπιστήμιο οπωσδήποτε τα ακαδημαϊκά θέματα θα αντιμετωπίζονται από τον πρύτανη και από τα όργανα του πανεπιστημίου. Το Συμβούλιο δεν θα μπορεί να μπαίνει σε επιμέρους εσωτερικές διαδικασίες, ακαδημαϊκές διαδικασίες. Θα μπορεί όμως, και θα πρέπει το Συμβούλιο να έχει μία τελική άποψη για το αν π.χ. ένα Πανεπιστήμιο θα δημιουργήσει ένα καινούργιο Τμήμα. Γιατί, τι γίνεται σήμερα; Σήμερα, για να πάρω αυτό το χαρακτηριστικό παράδειγμα, σήμερα τα νέα Τμήματα τα δημιουργεί η Πολιτεία. Και η ίδια η Πολιτεία έχει μία αδυναμία στο να λειτουργήσει σωστά όσον αφορά την ίδρυση Τμημάτων, και σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια, έχουμε φτάσει σήμερα να έχουμε 600 Τμήματα. Και για να κάνω εδώ και μία παρατήρηση, όταν τίθεται θέμα, όπως τέθηκε πρόσφατα, για να κλείσει ένα Τμήμα στο πανεπιστήμιο το οποίο λειτουργεί κατά παρέκκλιση οποιασδήποτε ακαδημαϊκής πρακτικής διεθνώς, εκεί τίθεται θέμα αυτοτέλειας. Αναρωτιέται κανείς, γιατί όταν δημιουργήθηκαν τα 600 Τμήματα, που πάλι η Πολιτεία τα ίδρυσε, δεν ετέθη θέμα αυτοτέλειας; Δηλαδή, στην διαρκή ίδρυση Τμημάτων δεν τίθεται θέμα αυτοτέλειας, αλλά όταν κάποιο Τμήμα δεν λειτουργεί με ακαδημαϊκά κριτήρια και προκύπτει ότι πρέπει να αντιμετωπισθεί το ενδεχόμενο να κλείσει, εκεί τίθεται θέμα αυτοτέλειας. Αυτά τα θέματα, λοιπόν, πρέπει να περάσουν σε ένα ενδιάμεσο όργανο το οποίο να έχει την εμπιστοσύνη του πανεπιστημίου, να έχει την εμπιστοσύνη της Πολιτείας, αλλά να μην είναι αποκλειστικά πανεπιστημιακό. Αυτή είναι η κύρια λογική η οποία διέπει τα Συμβούλια Διοίκησης των Πανεπιστημίων σε όλο τον κόσμο.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Λοιπόν, θα ήθελα να δούμε τώρα αυτά τα οποία ζητάτε εσείς, τα στοιχεία δηλαδή, να δείτε το θέμα της λειτουργίας των Πανεπιστημίων από τις Πρυτανικές Αρχές και, όπως διάβαζα την προηγούμενη εβδομάδα, συνδέσατε και την χρηματοδότηση την εφετεινή με την αποστολή αυτών των στοιχείων. Τι ακριβώς ζητάτε να μάθετε από τις Πρυτανικές Αρχές;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Την χρηματοδότηση του επόμενου έτους.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Την χρηματοδότηση του επόμενου έτους, ναι, με συγχωρείτε.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Από τα πανεπιστήμια, τα στοιχεία που ζητάει το Υπουργείο Παιδείας είναι δύο κατηγοριών, ας το πω έτσι, δύο μορφών. Είναι τα στοιχεία που ζητάει το Κοινοβούλιο στον Κοινοβουλευτικό Έλεγχο και η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει υποχρέωση να διασφαλίσει ότι αυτά τα στοιχεία παρέχονται στο Κοινοβούλιο. Και η δεύτερη κατηγορία στοιχείων που ζητούνται είναι στοιχεία τα οποία βοηθούν το Υπουργείο Παιδείας να διαμορφώνει μία πολιτική, και κυρίως να κατανέμει τους πόρους που είναι διαθέσιμοι για τα πανεπιστήμια. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα της δεύτερης κατηγορίας, πρέπει να σας πω το εξής: Ζητήθηκαν από τα πανεπιστήμια στοιχεία για τους προσωρινούς διδάσκοντες, δηλαδή, υπάρχει ανάγκη στα Πανεπιστήμια για ορισμένα μαθήματα να υπάρχουν προσωρινοί διδάσκοντες. Το ερώτημα είναι γιατί οι διδάσκοντες που υπάρχουν ήδη δεν καλύπτουν τις ανάγκες αυτές. Πράγματι, ίσως να μην μπορούν να τις καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Και το δεύτερο ερώτημα είναι: έγινε δημόσια προκήρυξη για την κάλυψη αυτών των θέσεων; Όταν αυτήν την στιγμή, κ. Πορτοσάλτε, η ανεργία στην χώρα και η ανεργία των νέων επιστημόνων είναι στα επίπεδα που βρίσκεται, και υπάρχουν κάποιες θέσεις τις οποίες χρηματοδοτεί η Πολιτεία – γιατί τις θέσεις των προσωρινών διδασκόντων τις χρηματοδοτεί η Πολιτεία – είναι αδιανόητο αυτές οι θέσεις να μην καλύπτονται μετά από δημόσια προκήρυξη ώστε καθένας που έχει τα προσόντα να μπορεί να τις διεκδικήσει. 

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Άλλο στοιχείο;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Άλλο στοιχείο που έχει ζητηθεί;

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Ναι, ναι άλλο στοιχείο που έχει ζητηθεί.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Στα πλαίσια του Κοινοβουλευτικού ελέγχου, έχουν ζητηθεί στοιχεία για συγγενείς καθηγητών που έχουν εκλεγεί σε θέσεις πανεπιστημίων. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί έχει κάποια δυσκολία το πανεπιστήμιο να δώσει αυτά τα στοιχεία.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Υπάρχει διαβάθμιση απορρήτου σε αυτά τα στοιχεία κ. Πανάρετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Μα βέβαια δεν υπάρχει. Και δεν θα μπορούσε να υπάρχει. Εδώ στο Δελτίο της ταυτότητάς μας γράφεται ποιο είναι το όνομα του πατέρα μας και της μητέρας μας. Δεν μπορεί στην μία περίπτωση  η Πολιτεία να έχει μία τακτική και στην άλλη περίπτωση να την παραβιάζει. Εκείνο που αντιλαμβάνομαι σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι ότι θα, μπορούσαν να δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις – και θα ήταν λάθος να δημιουργηθούν ­–από τις εκλογές συγγενών. Αλλά εκεί, το πανεπιστήμιο έχει όλη την ευχέρεια να  εξηγήσει και να δώσει πληροφορίες – αν θέλει να το κάνει αυτό το πράγμα – για ποιους λόγους μια συγκεκριμένη εκλογή έχει χαρακτηριστικά τα οποία δεν είναι τα συνήθη. Υπάρχει το εξής θέμα. Όταν η Πολιτεία δίνει χρήματα και όταν το Κοινοβούλιο ζητάει στοιχεία, το πανεπιστήμιο έχει υποχρέωση να τα δίνει. Υπάρχει και κάτι ακόμα το οποίο νομίζω ότι δημιουργεί μία αρνητική εικόνα την οποία πρέπει τα ίδια τα πανεπιστήμια να προσπαθήσουν να την αναιρέσουν. Οτιδήποτε «στραβό», να το πω έτσι, συμβαίνει στο πανεπιστήμιο, έχει αποκαλυφθεί, είτε από ερωτήματα του Υπουργείου είτε από παρεμβάσεις των εισαγγελέων, του ΣΔΟΕ, των Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης… Το ίδιο το πανεπιστήμιο έχει μια εσωστρέφεια, ακριβώς γιατί οι Διοικήσεις του εκλέγονται αποκλειστικά από το εσωτερικό του, και υπάρχει μία προσπάθεια να μην αποκαλυφθεί κάτι στραβό.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Συγκαλύψεως κ. Πανάρετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Ναι, διότι αυτό θα μειώσει το κύρος του πανεπιστημίου. Το κύρος του πανεπιστημίου δεν μειώνεται όταν αποκαλύπτονται οι στρεβλές  καταστάσεις.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Αλλά, αντίθετα, από την επιμονή σε αυτά που οδηγούν στα στρεβλά.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Ακριβώς και…

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Τις δομές αυτές που προκαλούν τα στρεβλά.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Θέλω να σας πω ένα παράδειγμα, χαρακτηριστικό του τι σημαίνει το ίδιο το Πανεπιστήμιο να αντιδρά, και να κάνω μία σύγκριση. Στην Ελλάδα, υπάρχουν πάρα πολλές κατηγορίες για λογοκλοπές, δηλαδή καθηγητές που παρουσιάζουν ως δική τους την δουλειά κάποιου.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Και δεν λένε την πηγή τους. Δεν αναφέρουν την πηγή.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Ακριβώς. Αυτό λοιπόν είναι μία ακραία περίπτωση συμπεριφοράς. Δεν έχει τιμωρηθεί κανείς στο ελληνικό πανεπιστήμιο για τέτοιες περιπτώσεις, παρά το ότι οι καταγγελίες είναι πολλές. Πρόσφατα, πριν από ένα μήνα περίπου, υπήρξε μία αντίστοιχη κατηγορία για έναν από τους κορυφαίους καθηγητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Ότι δημοσίευσε μία εργασία στην οποία είχε παραποιήσει τα στοιχεία ουσιαστικά. Το Χάρβαρντ τι έκανε; Τον απέλυσε. Έναν από τους κορυφαίους καθηγητές του. Διότι αντιλαμβάνεται ότι η σημασία που έχει η αξιοπιστία του Πανεπιστημίου και η ακαδημαϊκή του λειτουργία, είναι πολύ πιο σημαντική από έναν εξαιρετικό καθηγητή ο οποίος υπέπεσε σε ένα παράπτωμα. 

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Στοιχεία για τους πτυχιούχους σας στέλνουν τα Ιδρύματα κ. Πανάρετε; Να σας πει δηλαδή: τόσοι εισήχθησαν, τόσοι πήραν πτυχίο.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Αυτά τα στοιχεία τα έχουμε επίσης ζητήσει, και εκεί, έστω και με καθυστέρηση, στέλνουν τα στοιχεία. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να τα συγκεντρώσουμε, γιατί και εδώ χρειάζεται να έχει μία εικόνα η Πολιτεία.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Για τους επονομαζόμενους αιώνιους φοιτητές έχετε στοιχεία;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Για αυτό δεν υπάρχουν στοιχεία. Ένας τρόπος έμμεσος έχει δείξει ποια είναι η εικόνα αυτή την στιγμή. Το πρόγραμμα Εύδοξος και η ηλεκτρονική κατανομή των συγγραμμάτων.
ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Τα συγγράμματα, μάλιστα. Όπου διαπιστώσατε ποιος είναι ο αριθμός των…

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Έχει προκύψει από το ποιοι παίρνουν βιβλία. 

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Μας το έλεγε ο κ. Γενικός Γραμματέας.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Από πόσα πανεπιστήμια πήρατε απάντηση κ. Πανάρετε;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Σε ορισμένες περιπτώσεις, ας πούμε στο θέμα της οικογενειοκρατίας, είναι περίπου τα μισά. Στο θέμα των θέσεων των προσωρινών διδασκόντων, είναι πολύ λιγότερα. Στο θέμα της χρηματοδότησης είναι περισσότερα. Ανάλογα με το ερώτημα, και δεν είναι σαφές γιατί καθυστερούν οι απαντήσεις.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Υπάρχει και προθεσμία που πρέπει να απαντήσουν;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ: Οι προθεσμίες έχουν σε πολλές περιπτώσεις παραβιαστεί. Τώρα για το θέμα της οικογενειοκρατίας, δεν δικαιολογείται το να έχουν περάσει τρείς μήνες και να μην μπορεί ένα πανεπιστήμιο να συγκεντρώσει τα στοιχεία αυτά που πρέπει να στείλει. Με αυτή την έννοια, πιστεύω ότι αν το ίδιο το πανεπιστήμιο ξεφύγει από αυτή την διάθεση εσωστρέφειας, την πρακτική της εσωστρέφειας, και αναδείξει τα προβλήματα, όπου αυτά υπάρχουν, θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Θα γίνουν τα πάντα καλύτερα και στον διάλογο τον οποίο προσπαθείτε να κάνετε. 

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Οπωσδήποτε. 

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Πρωτίστως, είναι αλλαγή στην αντίληψη που θα φέρει και τις αλλαγές στις δομές.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Ακριβώς. Διότι τότε θα έχει αυτό που σας είπα και στην αρχή. Η κοινωνία χρειάζεται να έχει μια καλύτερη εικόνα και το πανεπιστήμιο πρέπει να πείθει την κοινωνία ότι οι λειτουργίες του είναι τέτοιες που το βάζουν εκεί που η κοινωνία θέλει να το έχει: στην κορυφή των μονάδων που λειτουργούν μέσα στην κοινωνία.

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Για την καθυστέρηση του προγράμματος Ηράκλειτος μας ρωτάει ο Ανδρέας από το ακροατήριο. Μπορείτε να μου δώσετε μια σύντομη απάντηση κ. Πανάρετε γιατί δεν έχω άλλο χρόνο στην διάθεση μου;

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Βεβαίως. Έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία του Ηράκλειτος. Έχουν γίνει όλες οι αξιολογήσεις και έχουν ανακοινωθεί όλοι οι υπότροφοι. Τώρα, υπάρχει το τυπικό μέρος, δηλαδή των συμβάσεων που θα υπογράψουν με τα Πανεπιστήμια οι υπότροφοι για να παίρνουν και τα χρήματα και να ξέρουν ακριβώς πώς θα τα αξιοποιήσουν. 

ΠΟΡΤΟΣΑΛΤΕ:  Ευχαριστώ πάρα πολύ κ. Πανάρετε.

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ:  Και εγώ σας ευχαριστώ. Καλή σας ημέρα.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση


1. Γιατί χρειάζεται αλλαγή του Νόμου για τα Πανεπιστήμια;

Για δύο λόγους:
Πρώτον, το διεθνές περιβάλλον: Η Ανώτατη Εκπαίδευση διεθνώς βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Υπάρχουν πολλά κρίσιμα ερωτήματα, τα οποία ζητούν απάντηση. Μεταξύ αυτών π.χ. το είδος, ο τρόπος και η μορφή της γνώσης που προσφέρουν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ), ο ρόλος τους στη διεθνοποιημένη οικονομία, η ανάγκη για διεθνοποίηση και των σπουδών, αλλά και του ρόλου των Ιδρυμάτων. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης (22 από τις 27, στην Γαλλία, Πορτογαλία, Αυστρία, Σουηδία, Γαλλία κ.λπ.) έγιναν και γίνονται μεταρρυθμίσεις ώστε να αντιμετωπισθούν αυτά τα ζητήματα. Είναι, επομένως, ανάγκη και στην Ελλάδα να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά και να διαμορφώσουμε το περιβάλλον εκείνο που θα επιτρέψει στα ελληνικά ΑΕΙ να βρουν την θέση τους στον νέο παγκόσμιο χάρτη της Εκπαίδευσης και να παράσχουν βέβαια στη νεολαία μας σπουδές με αξία.

Δεύτερον, για λόγους που αφορούν ειδικά τα ελληνικά πανεπιστήμια: Ο νόμος 1268/82 έχει επιτελέσει τον ρόλο του («άνοιξε» τα πανεπιστήμια στην κοινωνία, κ.λπ.). Το θεσμικό πλαίσιο καταγράφεται με όλες τις αλλαγές σε πάνω από 500 σελίδες και επί μέρους διορθωτικές κινήσεις δεν βοηθούν το κάθε ΑΕΙ να προχωρήσει και να εκπληρώσει τον ρόλο του. Επι πλέον, υπάρχουν στα ελληνικά ΑΕΙ νέες δυνάμεις αριστείας που ασφυκτιούν στην κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί/ παγιωθεί. Με την μεταρρύθμιση θέλουμε να απελευθερώσουμε/να στηρίξουμε τις δυνάμεις αυτές, να δώσουμε ώθηση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, φοιτητικό και ερευνητικό. Να ανοίξει το πανεπιστήμιο στην κοινωνία και τον διεθνή χώρο. Τέλος, έχουν ήδη περάσει σχεδόν 30 χρόνια από την προηγούμενη θεσμική αλλαγή ευρείας κλίμακας (Ν.1268/82) που καθόρισε την πορεία του ελληνικού πανεπιστημίου προς το 21ο αιώνα. Στον νέο αιώνα απαιτείται νέο θεσμικό πλαίσιο που θα προσαρμόζει τα ΑΕΙ στην νέα πραγματικότητα

2. Γιατί τώρα;

Η Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση, μετά μία μακρά περίοδο άναρχης ανάπτυξης με ευθύνη και των πολιτικών ηγεσιών, έχει φτάσει στο σημείο να απαιτείται ένας επαναπροσδιορισμός του ρόλου της. Το ότι η ανάγκη αυτή συμπίπτει με την ανάγκη για ευρύτερες αλλαγές στην Ελληνική κοινωνία και το Ελληνικό κράτος αποτελεί ίσως μια χρήσιμη και οπωσδήποτε όχι τυχαία σύμπτωση.

- Το γεγονός ότι φτάσαμε χωρίς καμμία στρατηγική και μόνο για λόγους ικανοποίησης αιτημάτων, να έχουμε εικοσιτέσσερα Πανεπιστήμια και δεκαέξι ΤΕΙ, ενώ σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές κάθε ΑΕΙ πρέπει να αντιστοιχεί σε ένα εκατομμύριο κατοίκους,

- το γεγονός ότι έχουμε πεντακόσια πανεπιστημιακά Τμήματα και Τμήματα ΤΕΙ, πολλά από τα οποία είτε «επαναλαμβάνονται» χωρίς λόγο, είτε έχουν άκρως εξειδικευμένα αντικείμενα,

- το γεγονός ότι έχουν θεσμοθετηθεί χωρίς καμμία διαδικασία αξιολόγησης εξακόσια περίπου μεταπτυχιακά προγράμματα και έχουν υποβληθεί για έγκριση άλλα εκατό περίπου,

- το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό νέων που εισάγονται στην Ανώτατη Εκπαίδευση με ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά συμπλήρωσης σπουδών και από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη,

αποτελούν ενδείξεις ότι η μέχρι τώρα πορεία και στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση ήταν σε λάθος κατεύθυνση.

Η γενικότερη κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα επιβάλλει και μια εκ βάθρων αλλαγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα επιτρέψει όχι μόνο να διορθωθούν οι αδυναμίες, μερικές από τις οποίες προαναφέρθηκαν, αλλά και να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις ώστε τα ελληνικά ΑΕΙ να συμβάλουν στην ανόρθωση της χώρας και να γίνουν ανταγωνιστικά στο διεθνές περιβάλλον.

3. Σε τι διαφέρουν οι αλλαγές που προτείνονται τώρα σε σχέση με τις αλλαγές που έχουν επιχειρηθεί μέχρι σήμερα;

Οι μέχρι σήμερα προσπάθειες αλλαγών επικεντρώνονταν στην επίλυση προβλημάτων που η ίδια η προηγούμενη νομοθεσία αλλά και η συνεπακόλουθη λειτουργία των Ιδρυμάτων προκαλούσε (π.χ. σύνθεση εκλεκτορικών σωμάτων για εκλογές Καθηγητών, σύνθεση εκλεκτορικών σωμάτων για εκλογές Πρυτάνεων και Προέδρων, αριθμός εκλεκτόρων για τις εκλογές Καθηγητών, αριθμός δημοσιεύσεων και γενικότερα ποσοτικά κριτήρια για εκλογές διδασκόντων στις διάφορες βαθμίδες κ.λπ.), χωρίς να προσαρμόζει την εσωτερική λειτουργία των Ιδρυμάτων στη νέα διεθνή πραγματικότητα. Η προσέγγιση αυτή όχι μόνο δεν έλυνε ουσιαστικά προβλήματα, αλλά αντίθετα αποτελούσε πηγή αντιπαράθεσης μεταξύ των διαφόρων ομάδων εσωτερικά στο ΑΕΙ και εξελισσόταν ανάλογα με τις προσβάσεις που είχαν οι ομάδες αυτές στη νομοθετική εξουσία.

Σήμερα, επιχειρούμε κάτι διαφορετικό. Προσπαθούμε να αλλάξουμε συνολικά την δομή του ΑΕΙ με τρόπο ώστε η Πολιτεία να θέτει μεν τους γενικούς στόχους και κατευθύνσεις των ιδρυμάτων αλλά τα ίδια τα ΑΕΙ να αναλαμβάνουν την ευθύνη για όλα τα θέματα της ακαδημαϊκής λειτουργίας. Θέλουμε ένα νόμο πλαίσιο λιτό και σαφή. Μιλάμε, δηλαδή, για ουσιαστική ακαδημαϊκή αυτοτέλεια των Πανεπιστημίων, με ταυτόχρονη ουσιαστική εποπτεία του κράτους η οποία θα περιορίζεται να αξιολογεί πώς οι στρατηγικοί στόχοι της χώρας εξυπηρετούνται από τα Πανεπιστήμια, με έλεγχο των ακαδημαϊκών διαδικασιών στην είσοδο (input) και την έξοδο (output) και όχι στις ενδιάμεσες λεπτομέρειές τους.

4. Ποια είναι η σημαντικότερη αλλαγή που προτείνεται όσον αφορά στη διοίκηση των Ιδρυμάτων;

Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η υιοθέτηση του Συμβουλίου του ΑΕΙ. Το Συμβούλιο αποτελεί μια μορφή διοίκησης που έχει υιοθετηθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης (π.χ. Δανία, Σουηδία, Αυστρία, Ελβετία, Ολλανδία, Γαλλία, Πορτογαλία κτλ.). Παρόμοιες μορφές διοίκησης υφίστανται και στα Πανεπιστήμια της Αμερικής, της Ασίας και της Αυστραλίας. Το Συμβούλιο περιλαμβάνει μεταξύ των μελών του καταξιωμένα στην κοινωνία πρόσωπα που μπορούν να συμβάλλουν στην απαραίτητη αλληλεπίδραση της κοινωνίας με το Πανεπιστήμιο.

Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζεται, με έναν τρόπο, η παρουσία και η συμβολή της κοινωνίας στα ΑΕΙ και γίνεται ένας πρώτος απολογισμός του ιδρύματος προς ένα σώμα που περιλαμβάνει όχι μόνο ακαδημαϊκούς αλλά και μέλη της κοινωνίας. Οι ετήσιες εκθέσεις που υποβάλλονται τυπικά από τα ΑΕΙ δεν εξασφαλίζουν σήμερα έναν ουσιαστικό απολογισμό.

5. Πόσα θα είναι τα μέλη του Συμβουλίου και πόσα από αυτά θα είναι μη Πανεπιστημιακοί; 

Οι διεθνείς πρακτικές ποικίλλουν όσον αφορά στον αριθμό των μελών του συμβουλίου από πολυπρόσωπα (π.χ. έως και 70) έως και ολιγοπρόσωπα (π.χ. έως και 7). Ο αριθμός των μελών του Συμβουλίου στις περιπτώσεις που ήδη εφαρμόζεται η πρακτική αυτή είναι αποτέλεσμα, συνήθως, τοπικών παραδόσεων ή και της αντίληψης που υπάρχει για τον τρόπο που θα πρέπει να λειτουργεί το Συμβούλιο. Για την περίπτωση της χώρας μας, καταλληλότερη θεωρείται μια ολιγοπρόσωπη σύνθεση Συμβουλίου για να είναι αποτελεσματική και επ’ αυτού αναμένουμε τα συμπεράσματα της διαβούλευσης

Υπάρχουν Συμβούλια, στα οποία τα εξωτερικά μέλη εκλέγονται, άλλα στα οποία μερικά τουλάχιστον εξωτερικά μέλη διορίζονται, άλλα όπου συμμετέχουν θεσμικοί φορείς των τοπικών κοινωνιών και άλλα όπου τα εξωτερικά μέλη επιλέγονται με διάφορες άλλες διαδικασίες. Στο σχέδιο διαβούλευσης θα λάβουμε ασφαλώς υπ’ όψη μας την Ελληνική εμπειρία (καλή και κακή), τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και βέβαια το συνταγματικό πλαίσιο της χώρας.

6. Ποια είναι τα επιθυμητά χαρακτηριστικά των μελών του Συμβουλίου;

Κατά τεκμήριο, τα μέλη του Συμβουλίου πρέπει να είναι άτομα με επιτυχή πορεία στην κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή, με εμπειρία στην διοίκηση οργανισμών. Επίσης, πνευματικοί άνθρωποι που έχουν αφήσει την σφραγίδα τους στον πολιτισμό της χώρας ή ακόμη και διεθνώς. Προηγούμενη εμπειρία από την ακαδημαϊκή ζωή είναι πάντοτε χρήσιμη. Αυτό που κυρίως θα πρέπει να διασφαλίζεται, κατά το μέτρο του δυνατού, είναι τα πρόσωπα αυτά να μην προσδοκούν οφέλη από την ενδεχόμενη συμμετοχή τους στα Συμβούλια των ΑΕΙ.

Είναι βέβαιο ότι η διεθνής εμπειρία έχει δείξει πως σε πολλές περιπτώσεις πρόσωπα που έχουν συμμετάσχει σε τέτοια Συμβούλια δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες που προαναφέρθηκαν. Τέτοια αρνητικά παραδείγματα πρέπει να αποτελέσουν παραδείγματα προς αποφυγή.

Οπωσδήποτε, οι απόψεις που θα διατυπωθούν κατά την διάρκεια της διαβούλευσης θα αποτελέσουν εξαιρετικά χρήσιμο υλικό στην διαμόρφωση της τελικής πρότασης του Υπουργείου.

7. Πρέπει να υπάρχουν ακαδημαϊκά μέλη σε αυτό το Συμβούλιο και αν ναι, αυτά θα πρέπει να προέρχονται από το ίδιο το ΑΕΙ ή ενδεχομένως και από άλλα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα;  

Ναι, θα υπάρχουν ακαδημαϊκά μέλη, τα οποία θα προέρχονται από το ίδιο το ίδρυμα. Η συνολική σύνθεση συνδέεται με τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου.

8. Πώς θα επιλέγεται ο Πρύτανης/Πρόεδρος ΤΕΙ στη νέα δομή του Πανεπιστημίου/ΤΕΙ;  

Και εδώ, οι διεθνείς πρακτικές συγκλίνουν στην διαδικασία που έχει προταθεί από το Υπουργείο Παιδείας, δηλαδή, σε μία διεθνή πρόσκληση στην οποία να μπορούν να ανταποκρίνονται όσοι ενδιαφέρονται. Θα συγκροτείται μια επιτροπή που θα διερευνά τις υποψηφιότητες αλλά ταυτόχρονα θα μπορεί να προσεγγίσει πρόσωπα που θα είχαν τα επιθυμητά χαρακτηριστικά για να εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Σύμφωνα με την διεθνή πρακτική προτείνεται η διοργάνωση δημόσιας ακρόασης των υποψηφίων από τη Σύγκλητο ή ομάδα που αυτή θα ορίσει.

9. Ποιες θα είναι οι αρμοδιότητες του Πρύτανη/Προέδρου με τον νέο νόμο και σε τι θα διαφέρουν από αυτές που είχε μέχρι σήμερα; 

Στο νέο σύστημα διοίκησης, ο Πρύτανης/Πρόεδρος θα είναι ο Ακαδημαϊκός ηγέτης του Ιδρύματος. Όσον αφορά στις ακαδημαϊκές του ικανότητες, αυτές θα έχουν κριθεί κατά τη διαδικασία της επιλογής του και θα έχουν υψηλότατες προδιαγραφές (standards). Ταυτόχρονα το Συμβούλιο θα μπορεί να αξιολογεί και τις διοικητικές του ικανότητες, πράγμα που σήμερα δεν συμβαίνει.

Ο Πρύτανης/Πρόεδρος δεν πρέπει να είναι ένας διαμεσολαβητής μεταξύ διαφορετικών ομάδων στο ίδρυμα, προσπαθώντας να εξισορροπήσει αντιθέσεις μεταξύ ομάδων καθηγητών διαφορετικών τμημάτων λαμβάνοντας υπόψη την ισχύ τους, μεταξύ διοικητικών υπαλλήλων και φοιτητών. Το ΑΕΙ, δεν μπορεί να λειτουργεί όπως άλλοι κοινωνικοί ή διοικητικοί οργανισμοί, π.χ. ένας Δήμος, όπου η διατήρηση των ισορροπιών είναι καθοριστικής σημασίας. Ο Πρύτανης/Πρόεδρος πρέπει να είναι ακαδημαϊκός ηγέτης, να έχει ισχυρές αρμοδιότητες, να αξιολογείται διαρκώς και να οδηγεί το ίδρυμα, του οποίου ηγείται, σε επιτυχίες.

10. Τι είναι εκείνο που δημιουργεί την ελπίδα ότι διακεκριμένες προσωπικότητες που συνδυάζουν ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα θα ενδιαφερθούν να διοικήσουν ως Πρυτάνεις/Πρόεδροι ένα Πανεπιστήμιο/ΤΕΙ στην Ελλάδα; 

Οι επιστήμονες με ικανότητες και δυνατότητες, πάντοτε ενδιαφέρονται να δείξουν τι μπορεί να επιτύχουν. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό των επιστημόνων. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται ότι οι Πρυτάνεις/Πρόεδροι θα προέρχονται είτε, κυρίως, από το εσωτερικό είτε από διακεκριμένους Έλληνες της Ομογένειας. Το σημαντικό είναι ότι πρόσωπα με ικανότητες θα μπορούν να διεκδικήσουν την τιμή να διοικούν ένα Ίδρυμα, πράγμα που έως σήμερα δεν ήταν εφικτό και αυτό θα γίνεται επ’ ωφελεία των ελληνικών ΑΕΙ.

11. Τι είναι εκείνο που κάνει τους Πρυτάνεις/Προέδρους που θα εκλέγονται με τον νέο τρόπο να ασκούν αποτελεσματικότερη διοίκηση από τη σημερινή;

Η διεθνής πρακτική, η οποία υιοθετείται και στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει δείξει ότι η εκλογή των Πρυτάνεων/Προέδρων με τον τρόπο που προαναφέρθηκε, τους επιτρέπει να αναδείξουν τις ηγετικές τους ικανότητες, να διατηρούν μια σχετική ανεξαρτησία από τις μονάδες που διοικούν ώστε να τις οδηγούν σε καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς τις δεσμεύσεις πελατειακού χαρακτήρα που εμφιλοχωρούν στο σημερινό σύστημα εκλογής. Ταυτόχρονα, οι Πρυτάνεις/Πρόεδροι θα είναι υποχρεωμένοι να λογοδοτούν και να αξιολογούνται, επί τη βάσει συγκεκριμένων στοιχείων και δεικτών, από το ανώτερο επίπεδο διοίκησης, ώστε σε κάθε περίπτωση οι Πρυτάνεις/Πρόεδροι να είναι υποχρεωμένοι να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του τρόπου που ασκούν διοίκηση.

12. Ποια είναι η σημαντική διαφορά όλων των παραπάνω ρυθμίσεων σε σχέση με αυτό που ισχύει σήμερα;

Το καθοριστικό στοιχείο είναι ότι οι ακαδημαϊκές μονάδες και τα ιδρύματα θα έχουν πλέον συγκεκριμένους στόχους. Οι στόχοι αυτοί θα είναι μετρήσιμοι και η επιτυχία τους θα παρακολουθείται διαρκώς. Πέραν τούτου, θα υπάρχουν σε όλα τα επίπεδα διαδικασίας ελέγχου και ισορροπίας, που δεν θα επιτρέπουν την αυθαιρεσία ισχυρών ομάδων ή προσώπων μέσα στο πανεπιστήμιο αλλά ούτε την αυθαιρεσία των οργάνων διοίκησης.

13. Πώς θα διαμορφωθεί η χρηματοδότηση των ΑΕΙ;  

Η δημόσια χρηματοδότηση των ΑΕΙ στην Ελλάδα υπερβαίνει σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως ποσοστό του ΑΕΠ χωρίς να έχουμε, ωστόσο, τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Η δημόσια χρηματοδότηση των ιδρυμάτων θα εξακολουθήσει να παρέχεται με τους όρους που γίνεται σήμερα σε όλα τα ιδρύματα. Ωστόσο, ένα ποσοστό αυτής της χρηματοδότησης (το οποίο στο εξωτερικό ποικίλλει από 5 έως 30%) θα κατανέμεται στη βάση στόχων, βαθμού εκπλήρωσής τους και συγκεκριμένων ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών και κριτηρίων. Προϋπόθεση για χρηματοδότηση, βεβαίως, θα είναι συγκεκριμένες, διαφανείς και αδιάβλητες διαδικασίες αξιολόγησης και πιστοποίησης. Οι συμφωνίες που θα προκύπτουν θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συναινετικών διαβουλεύσεων μεταξύ των θεσμικών εταίρων. Αποτελεί κοινή πρακτική σε ολόκληρο τον κόσμο ότι τα ΑΕΙ αντλούν πρόσθετους πόρους από τρίτες πηγές εθνικές ή ευρωπαϊκές, δημόσιες ή ιδιωτικές. Ήδη, σε αρκετές περιπτώσεις ελληνικών ιδρυμάτων οι πρόσθετες χρηματοδοτήσεις από πηγές όπως οι παραπάνω αποτελούν το 50% του συνόλου των εσόδων τους. Η επιπλέον χρηματοδότηση των ΑΕΙ, πέρα από τη δεδομένη χρηματοδότησή τους από το Υπουργείο Παιδείας, ενισχύει το δημόσιο χαρακτήρα τους και το άνοιγμά τους στην κοινωνία και τις ανάγκες της. Με τη διασύνδεση τους με το αναπτυξιακό πρόγραμμα της χώρας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο προσδοκούμε τα ΑΕΙ, που αποτελούν τον αναγκαίο εταίρο στην πρόοδο της χώρας, να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία για την ανάπτυξη και την ευημερία της ευρύτερης περιοχής που είναι χωροθετημένα και κατ’ επέκταση της χώρας.

14. Τι θα γίνει αν η χρηματοδότηση δεν επαρκεί για να καλύψει όλες τις ανάγκες του Ιδρύματος; 

Οι ανάγκες κάθε Ιδρύματος και η χρηματοδότησή τους θα έχει προσδιοριστεί με τις προγραμματικές συμφωνίες. Το κράτος θα αναλαμβάνει την ευθύνη της χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων που θα έχουν συμφωνηθεί. Φυσικά, το κάθε Ίδρυμα, θα έχει την ευχέρεια να αναζητεί και πόρους από άλλες πηγές για να δημιουργήσει και άλλες δραστηριότητες πέραν αυτών που έχουν συμφωνηθεί με το κράτος (πράγμα που συμβαίνει και σήμερα σε ορισμένα ΑΕΙ). Για παράδειγμα, θα μπορεί να αποδέχεται εξωτερικές χρηματοδοτήσεις (χορηγίες) για καθηγητικές θέσεις. Οι χρηματοδοτήσεις αυτές θα αφορούν μόνο την ίδρυση της θέσης και οι χρηματοδότες δεν θα έχουν καμιά δικαιοδοσία στο ακαδημαϊκό μέρος της διαδικασίας ούτε φυσικά στην εκλογή του Καθηγητή που θα καταλαμβάνει τη θέση που θα έχει χρηματοδοτηθεί.

15. Απειλείται ο δημόσιος χαρακτήρας των ελληνικών ΑΕΙ; 

Ο δημόσιος χαρακτήρας των ελληνικών ΑΕΙ είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος και δεν υπάρχει ούτε η πρόθεση ούτε η δυνατότητα αλλαγής του. Αντίθετα, ενισχύεται με το δεδομένο ότι τα Ιδρύματα θα έχουν ουσιαστική διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια υπό την ουσιαστική εποπτεία της πολιτείας, αλλά επίσης θα είναι και υποχρεωμένα να εξηγούν στην κοινωνία τον τρόπο λειτουργίας τους και τις δαπάνες των χρημάτων του ελληνικού λαού.

16. Υπάρχει σκέψη για επιβολή διδάκτρων στα ΑΕΙ; 

Όπως προβλέπει το άρθρο 16 του Συντάγματος, η εκπαίδευση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποτελεί υποχρέωση του κράτους και παρέχεται δωρεάν.

17. Ποιος θα αποφασίζει και ποιος θα καθορίζει τα προγράμματα σπουδών και τις Σχολές σε κάθε Ίδρυμα; 

Εδώ θα έχουμε μία σημαντική μεταβολή από τη μέχρι σήμερα υφιστάμενη κατάσταση όπου την τελική απόφαση έπαιρνε το Υπουργείο Παιδείας. Το Υπουργείο Παιδείας μέχρι σήμερα έπαιρνε τις αποφάσεις αυτές χωρίς να αξιολογεί τα ουσιαστικά στοιχεία των προτάσεων, κυρίως με κριτήριο την ικανότητα καθηγητών ή άλλων παραγόντων να πείσουν την Ηγεσία του Υπουργείου για την αναγκαιότητα ίδρυσης ενός νέου προγράμματος. Με τα νέα δεδομένα, η αποκλειστική ευθύνη της δημιουργίας προγραμμάτων σπουδών θα ανήκει στο ίδιο το Ίδρυμα. Για το Ίδρυμα όμως θα υφίστανται πλέον οι ασφαλιστικές δικλίδες, ώστε να μην οδηγείται σε ένα ατέλειωτο πολλαπλασιασμό προγραμμάτων σπουδών, χωρίς την αντίστοιχη δυνατότητα υποστήριξης με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό, τις υποδομές και τα εργαστήρια.Το Συμβούλιο, με βάση τον διαθέσιμο προϋπολογισμό, θα έχει την ευθύνη να εξετάσει και να αποφασίσει (με τη γνώμη ειδικών επιτροπών και αφού λάβει υπόψη τις πιστοποιήσεις των προτεινόμενων προγραμμάτων) ποια είναι τα προγράμματα που θα τεθούν σε λειτουργία, σε ποια έκταση, για ποιο διάστημα, με πόσους φοιτητές και ποια είναι εκείνα τα οποία δεν είναι πλέον αποδοτικά.

18. Τι θα γίνει με τους αιώνιους φοιτητές;

Το φαινόμενο των λεγομένων αιωνίων φοιτητών είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας εισόδου και επιλογής , καθώς και του τρόπου που λειτουργούν σήμερα τα ΑΕΙ. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η εσωτερική οργάνωση των σπουδών και η μη τήρηση ακαδημαϊκών προτύπων ποιότητας. Όταν δεν υπάρχει καμία παρακολούθηση της εξέλιξης των σπουδών των φοιτητών, παρατηρείται το φαινόμενο οι τελευταίοι να μην δίνουν την απαιτούμενη έμφαση στις σπουδές τους. Έτσι, είτε με την πάροδο των χρόνων αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών είτε οδηγούνται στην αδιαφορία με αποτέλεσμα να περνούν τα χρόνια χωρίς να έχουν ικανοποιήσει τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό έχει οδηγήσει στο φαινόμενο να έχουν γίνει τα πανεπιστήμια εξεταστικά κέντρα με πολλαπλές εξεταστικές περιόδους και οι φοιτητές να συσσωρεύονται σε πολλά μαθήματα και σε εξετάσεις χωρίς να έχουν ουσιαστικά παρακολουθήσει τα μαθήματα αυτά.

Η νέα δομή θα επιτρέψει στα Πανεπιστήμια να λειτουργούν σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές, να παρακολουθούν την πορεία των φοιτητών τους και να τους καθοδηγούν έτσι ώστε να μην αφήνουν κενά, να αξιοποιούν τις δυνατότητες που προσφέρει το πανεπιστήμιο, και να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στον απαιτούμενο χρόνο για το καλό των ιδίων και των οικογενειών τους.

19. Υπάρχει χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των προτεινόμενων αλλαγών;

Όπως σε κάθε νομοσχέδιο του ΥΠΔΒΜΘ, παράλληλα με την κατάθεση νομοσχεδίων κατατίθεται και πλήρης κατάλογος των απαραίτητων ενεργειών (Π.Δ., Υ.Α., κ.λπ.), καταγραφή των μεταβατικών διατάξεων, καθώς και λεπτομερές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και εφαρμογής.

20. Πώς αξιοποιείται η διεθνής εμπειρία από μεγάλες αλλαγές σε εκπαιδευτικά συστήματα ανώτατης εκπαίδευσης άλλων χωρών; 

Το κείμενο διαβούλευσης είναι αποτέλεσμα συστηματικής μελέτης της σχετικής διεθνούς βιβλιογραφίας, ευρύτατων συνεργασιών με υπουργούς και πολιτικά και διοικητικά στελέχη χωρών της ΕΕ που έχουν πραγματοποιήσει μεγάλες αλλαγές, καθώς και με διεθνείς οργανισμούς. Ενδεικτικά αναφέρονται οι Γαλλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Δανία, Αυστρία, Φινλανδία, Κύπρος.

21. Γιατί προτείνεται η κατάργηση της βαθμίδας του Λέκτορα;

Ώστε να απλοποιηθεί το εσωτερικό σύστημα. Στα περισσότερα ΑΕΙ του κόσμου, οι κύριες ακαδημαϊκές βαθμίδες είναι τρεις. Υπάρχει και μία τέταρτη η οποία κυρίως αναφέρεται σε πρόσωπα που καλύπτουν συγκεκριμένες διδακτικές ανάγκες που δεν είναι μόνιμες. Σήμερα, οι ανάγκες αυτές καλύπτονται περιστασιακά με διδάσκοντες του ΠΔ 407/80. Οι προβλέψεις στο σχέδιο διαβούλευσης σχετικά με τους λέκτορες εξασφαλίζουν καλύτερες συνθήκες εργασίας από αυτές υπό τις οποίες εργάζονται σήμερα οι διδάσκοντες του ΠΔ 407/80. Οι νέοι λέκτορες ασφαλώς θα μπορούν να εκπονούν, εφόσον το επιθυμούν, ερευνητικό έργο το οποίο δεν προβλέπεται μεν από το έργο που τους ανατίθεται, αλλά αυτό θα τους βοηθήσει να διεκδικήσουν μία θέση στο πανεπιστήμιο σε ενδεχόμενη προκήρυξη θέσης επίκουρου καθηγητή, η οποία θα είναι εισαγωγική βαθμίδα του ΔΕΠ στα Πανεπιστήμια.

22. Τι θα γίνει με τους Λέκτορες που υπηρετούν σήμερα;

Οι Λέκτορες που υπηρετούν σήμερα στα πανεπιστήμια έχουν εκλεγεί με ακαδημαϊκές διαδικασίες ως μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού. Επομένως, όλοι οι Λέκτορες που υπηρετούν σήμερα θα ενταχθούν σε μια μεταβατική περίοδο, κατά την οποία θα τους δοθεί η δυνατότητα να κριθούν, όπως θα κρίνονταν με τα μέχρι σήμερα δεδομένα. Δεν θα υπάρξουν, όμως, νέες προκηρύξεις στη βαθμίδα του Λέκτορα με τη μορφή που υφίσταται σήμερα.

23. Γιατί η βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή γίνεται μη μόνιμη; 

Η βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή είναι η εισαγωγική ακαδημαϊκή βαθμίδα. Στους Επίκουρους Καθηγητές δίδεται μία περίοδος κατά την οποία αξιολογείται η απόδοσή τους και η ικανότητά τους.

Η μονιμοποίηση στην βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή δημιουργεί συνθήκες δημοσιοϋπαλληλικής σχέσης. Υπάρχει ανάγκη για την ουσιαστική αξιολόγηση στο μέλλον των Επίκουρων Καθηγητών. Θα πρέπει δηλαδή μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να αξιολογηθούν ουσιαστικά και είτε να τους δοθεί η δυνατότητα -λόγω της απόδοσής τους- να εξελιχθούν και να μονιμοποιηθούν στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή είτε να αποχωρήσουν από το πανεπιστήμιο εφόσον αποδειχθεί ότι δεν έχουν τα απαιτούμενα προσόντα για να εξελιχθούν ακαδημαϊκά. Η διαδικασία αυτή δεν ωφελεί μόνο το πανεπιστήμιο, τους φοιτητές και την έρευνα. Ωφελεί και τους ίδιους τους επιστήμονες που έχουν εκλεγεί ως Επίκουροι Καθηγητές γιατί τους δίνει μια δοκιμαστική περίοδο, στην οποία έχουν την ευχέρεια είτε να δείξουν τις ικανότητές τους, να εξελιχθούν ακαδημαϊκά και να μονιμοποιηθούν είτε να αντιληφθούν ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν στο συγκεκριμένο ίδρυμα και να επιλέξουν κάτι διαφορετικό για τη συνέχεια της καριέρας τους. Τους προστατεύει μάλιστα από μία αθέμιτη σχέση εξουσίας: σήμερα πολλοί μόνιμοι επίκουροι καθηγητές βρίσκονται σε μία ιδιότυπη κατάσταση «ομηρίας», όπου, ενώ είναι μόνιμοι, είναι υποχρεωμένοι διαρκώς στους ιεραρχικά ανώτερούς τους λόγω της εξάρτησής τους για το θέμα της εξέλιξης. Είναι απαράδεκτο να υπάρχει μία τέτοια σχέση εξουσίας ες αεί: η όλη λογική του καθηγητή είναι η ανεξαρτησία του και σε αυτό αποσκοπεί η νέα ρύθμιση.

24. Τι θα γίνει με τους Επίκουρους Καθηγητές που υπηρετούν σήμερα στα πανεπιστήμια; 

Οι Επίκουροι Καθηγητές που υπηρετούν σήμερα, εάν έχουν μονιμοποιηθεί, θα εξακολουθήσουν να διατηρούν τη μονιμότητά τους. Αν δεν έχουν μονιμοποιηθεί, θα κριθούν για την περαιτέρω πορεία τους με βάση τα νέα δεδομένα.

25. Είναι διασφαλισμένος από την Πολιτεία ο μισθός των μελών ΔΕΠ και ΕΠ; 

Ναι, είναι. Η πολιτεία θα εξακολουθήσει να περιλαμβάνει στη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων τους μισθούς του προσωπικού. Όπως προαναφέρθηκε, η χρηματοδότηση θα γίνεται αφενός με βάση συγκεκριμένους δείκτες που αφορούν στις ανελαστικές δαπάνες του Ιδρύματος και αφετέρου με βάση τους στόχους, τους οποίους επιτυγχάνουν τα ιδρύματα. Δηλαδή η αξιολόγησή τους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα επιπλέον χρηματοδότηση σε όλους τους τομείς.

Προτείνεται να δίνεται η επιλογή στο ΑΕΙ να αυξήσει, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις αμοιβές εκπαιδευτικών που διακρίνονται και έχουν υψηλές επιδόσεις σε θέματα έρευνας ή άλλα θέματα που θα ορίζει το ίδιο, με βάση διαφανείς προβλέψεις του εσωτερικού του κανονισμού και ύστερα από ειδική έγκριση της διοίκησης του ιδρύματος. Θέλουμε να δοθεί η δυνατότητα της επιβράβευσης του καλύτερου χωρίς να εισαγάγουμε την αυθαιρεσία, τον κακώς εννοούμενο ανταγωνισμό και τις πελατειακές σχέσεις.

26. Γιατί καταργείται ο θεσμός των διδασκόντων ΠΔ 407;  

Ο θεσμός του διδάσκοντος με το ΠΔ 407 θεσμοθετήθηκε για τη διεξαγωγή διδακτικού, ερευνητικού, επιστημονικού και οργανωτικού έργου από επιστήμονες ανεγνωρισμένου επιστημονικού κύρους. Ωστόσο, εξελίχθηκε σε μια διαδικασία κατακερματισμένου έργου (με λίγες ώρες διδασκαλίας σε κάθε επιλεγόμενο επιστήμονα) με μειωμένες απολαβές και καμία εργασιακή ασφάλεια ή προοπτική. Ταυτόχρονα εγκλώβισε σημαντικό τμήμα των νέων επιστημόνων σε μια επαγγελματική τροχιά με περιορισμένες δυνατότητες επιστημονικής εξέλιξης και έθεσε στο επιστημονικό περιθώριο μεγάλη μερίδα πολύτιμου επιστημονικού δυναμικού. Η προτεινόμενη ρύθμιση που προβλέπει την αντικατάσταση του διδάσκοντα Π.Δ. 407 με μία μη εξελίξιμη θέση «εντεταλμένου διδασκαλίας» (ή λέκτορα) με σύμβαση ενός έως τριών ετών δίνει πλέον τη δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να αφιερωθούν στα καθήκοντά τους με ικανοποιητική αμοιβή και δυνατότητα λειτουργίας σε κάποιο βάθος χρόνου χωρίς άγχος.

Για τη βελτίωση των προοπτικών των νέων επιστημόνων εισάγεται, επιπλέον, ο θεσμός του μεταδιδακτορικού υποτρόφου ενώ παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα ενίσχυσης των νέων επιστημόνων με μεταδιδακτορικές υποτροφίες.

27. Η ταυτόχρονη υπηρέτηση σε ελληνικό ΑΕΙ και σε ΑΕΙ ξένης χώρας ισχύει και για τους διδάσκοντες σε ελληνικά ΑΕΙ;

Είναι προφανές ότι τόσο για λόγους ισονομίας όσο και για λόγους εξωστρέφειας και διεθνοποίησης των ελληνικών ΑΕΙ η προτεινόμενη ταυτόχρονη υπηρέτηση ισχύει, υπό τις ίδιες προϋποθέσεις, και για τους διδάσκοντες των ελληνικών ΑΕΙ.

28. Γιατί οι διαδικασίες εξέλιξης των μελών ΔΕΠ/ΕΠ να είναι «κλειστές»;  

Διαπιστώθηκε ότι το σημερινό καθεστώς των «ανοικτών» διαδικασιών δεν αξιοποιήθηκε από τα ιδρύματα. Ενώ οι διαδικασίες ήταν θεωρητικά «ανοικτές», στην πράξη ήταν κλειστές. Όποιος υπηρετεί σε ένα θεσμό δικαιούται να κριθεί με βάση αμερόληπτα εκλεκτορικά σώματα και αντικειμενικές διαδικασίες ώστε να κριθεί για την προσωπική του εξέλιξη. Εφ’ όσον έχει κριθεί κατάλληλος ανταγωνιστικά και με αδιάβλητες διαδικασίες να διδάσκει σε ένα Πανεπιστήμιο, η κρίση στη συνέχεια πρέπει να αναφέρεται στο αν έχει τα προσόντα να ενταχθεί στην ανώτερη βαθμίδα. Σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις και σε συνδυασμό με τη μονιμότητα των μελών ΔΕΠ/ΕΠ οι «ανοικτές» διαδικασίες δημιούργησαν ποικίλες στρεβλώσεις. Το νέο σύστημα κρίσεων, που ήδη έχει θεσπιστεί με το Νόμο 3848/2010 με διευρυμένα εκλεκτορικά και με εξωτερικούς κριτές, σε πολλές περιπτώσεις βοήθησε στην κατεύθυνση της αξιοκρατίας. Ένα νέο βήμα θα πρέπει να γίνει για την οριστική αποδέσμευση των κρίσεων από σχέσεις αλληλεξάρτησης εντός των τμημάτων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη συγκρότηση μικτών επιτροπών κρίσης με συμμετοχή κριτών από πανεπιστήμια της Ελλάδος (εκτός του τμήματος του κρινόμενου) και του εξωτερικού. Η σύνθεση μπορεί να διαφοροποιείται ανά βαθμίδα αλλά και ανά ίδρυμα στο πλαίσιο των εσωτερικών κανονισμών του κάθε ιδρύματος. Τα κριτήρια αξιολόγησης των μελών ΔΕΠ/ΕΠ θα πρέπει να εναρμονιστούν στη βάση των διεθνών προτύπων και να συνεκτιμάται η διδακτική ικανότητα (που περιλαμβάνει και αξιολόγηση του διδακτικού έργου από φοιτητές) με το ερευνητικό έργο των υποψηφίων. Το πώς διεξάγονται οι κρίσεις των μελών ΔΕΠ/ΕΠ θα αφορά και τη διοίκηση του ιδρύματος και θα είναι ένας από τους ουσιαστικούς δείκτες αξιολόγησης των ακαδημαϊκών μονάδων και των ιδρυμάτων.

29. Πως αλλάζει η εκπροσώπηση των φοιτητών στη Διοίκηση των ΑΕΙ;

Η αλλαγή του μοντέλου Διοίκησης επικεντρώνεται στο διαχωρισμό των οικονομικών/διοικητικών λειτουργιών από τις ακαδημαϊκές. Η συμμετοχή εκπροσώπων φοιτητών στο Συμβούλιο αποτελεί μια ποιοτική αναβάθμιση του ρόλου των φοιτητών καθώς συμμετέχουν σε διαρκείς διαδικασίες λήψης αποφάσεων και δεν περιορίζονται σε μια εφάπαξ συμμετοχή μέσω των εκλογών με αδυναμία επιρροής στη συνέχεια.

30. Πώς θα διαμορφωθούν οι Σχολές; 

Η ανασυγκρότηση των ιδρυμάτων θα πρέπει να περιλαμβάνει και ανασυγκρότηση των σχολών που ήδη υφίστανται, την ίδρυση νέων κ.λπ.

31. Θα μπορούν οι φοιτητές να επιλέγουν ό,τι μαθήματα θέλουν; 

Οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν την ευχέρεια να αλλάζουν κατεύθυνση, να επιλέγουν μαθήματα από άλλα τμήματα, σχολές ή ιδρύματα στο πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών που θα μπορούν να επιλέξουν. Οι σχολές και το ίδρυμα θα πρέπει να θέτουν τις προϋποθέσεις ώστε τα προγράμματα και τα πτυχία να ανταποκρίνονται σε πιστοποιημένα επιστημονικά αντικείμενα. Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις θα πρέπει να αποφασιστούν από τα ίδια τα ιδρύματα και θα μπορούν να ποικίλλουν.

32. Ποιος ο ρόλος των Περιφερειακών Συμβουλίων;

Το Περιφερειακό Συμβούλιο Εκπαίδευσης θα πρέπει να έχει ρόλο συντονισμού όλων των μονάδων εκπαίδευσης σε περιφερειακό επίπεδο. Ως εκ τούτου θα πρέπει να περιλαμβάνει και θεσμικούς εκπροσώπους των Ιδρυμάτων της Περιφέρειας αλλά και καταξιωμένα μέλη της κοινωνίας.

Friday, December 10, 2010

O μηχανισμό των Αντικυθήρων πάλι σε λειτουργία!

Το έκανε η lego με την apple!
(από το Nature σήμερα)

Ancient Greek computer rebuilt - out of lego - December 10, 2010

It really is amazing what you can do with lego these days. Especially if you're Andy Carol, a software engineer at Apple, who makes working lego models of mechanical computers, such as the Babbage Difference Engine.
Carol's latest creation is this astonishing recreation of the Antikythera Mechanism, a clockwork device made in Greece over 2,000 years ago (around 100-150 BCE) and salvaged from a shipwreck in the Mediterranean, in 1901. It wasn't until 2006 that scientists explained exactly how it worked (see 'In search of lost time', Nature 444 534-538; 2006). The geared device would calculate the motions of the Sun, Moon and planets, and predict eclipses (and may have been based on even older, Babylonian, astronomical theories - as Jo Marchant outlines in a feature in Nature's November issue).

το βίντεο

Update: και στο Scientific American.

Friday, December 03, 2010

ΠΔ για Επαγγελματικά Δικαιώματα

Οπως ενημέρωσα σήμερα το Υπουργικό Συμβούλιο, όλα τα σχέδια των ΠΔ που εκκρεμούσαν και για τα οποία είχε προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και συζήτηση στην κοινή συνεδρίαση των ΣΑΠΕ-ΣΑΤΕ, εστάλησαν υπογεγραμμένα στην Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης για να προωθηθούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας για τον απαραίτητο νομικό έλεγχο. Είναι η πρώτη φορά που τα διατάγματα αυτά έφυγαν από τα υπουργικά γραφεία και προχωρούν στην τελική φάση. Για ορισμένα από αυτά η εκκρεμότητα διαρκούσε για 30 σχεδόν χρόνια.

Συνέντευξη στην εφημερίδα "Παρασκήνιο"


ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα θέλαμε την τοποθέτησή σας γενικά για το θέμα της οικογενειοκρατίας στα πανεπιστήμια.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το πρόβλημα της οικογενειοκρατίας έχει πολλές πλευρές  που πρέπει να τις δει κανείς νηφάλια και όχι με την διάθεση δημιουργίας εντυπώσεων.
Κατ’ αρχήν, υπάρχουν μερικές βασικές παραδοχές που είναι καλό να τις έχουμε υπ’ όψη μας:
Δεν είναι από μόνο του κολάσιμο το να υπάρχει μία συγγενική σχέση, ακόμα και γονική, σε ένα πανεπιστήμιο.
Το θέμα προς εξέταση είναι αν η εκλογή και η σταδιοδρομία του επιστήμονα εξαρτάται και επηρεάζεται από αυτήν την ειδική συγγενική σχέση. Δηλαδή, στέκει επιστημονικά αυτός ο άνθρωπος ανεξάρτητα από την συγγενική του σχέση; Έχει κριθεί ποτέ σε "εξωτερικό" περιβάλλον; Τον έχουν εμπιστευθεί προηγουμένως με ακαδημαϊκές θέσεις και άλλα πανεπιστήμια; Είχε ποτέ προσφορές αντίστοιχων θέσεων με αυτήν που θέλει να καταλάβει σε άλλο πανεπιστήμιο από αυτό στο οποίο υπηρετούν οι συγγενείς του; Τα ερωτήματα αυτά πρέπει να τίθενται για κάθε μορφής συγγενική σχέση, ιδιαίτερα όμως την γονική.
Στο εξωτερικό, οι εκλογές συγγενών δεν απαγορεύονται. Ελέγχονται όμως ενδελεχώς οι παραπάνω προϋποθέσεις ακριβώς για να αποφεύγονται φαινόμενα ευνοιοκρατίας. Ειδικά ,όμως, η γονική σχέση είναι εξαιρετικά σπάνια.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι έτσι κινδυνεύουμε να κάνουμε διακρίσεις κατά των παιδιών των πανεπιστημιακών. Όμως ας αναρωτηθούμε,  δεν υπάρχει κανένα άλλο τμήμα στο οποίο να μπορούν να ξεκινήσουν την καριέρα τους παρά αποκλειστικά σε αυτό των συγγενών τους; Αν μη τι άλλο, οι ίδιοι και οι γονείς τους θα έπρεπε να αναγνωρίζουν την αξία του να αποδείξουν νωρίς την ανεξαρτησία τους. Τέλος, είναι εύκολο να δούμε το δέντρο και να χάσουμε το δάσος. Για κάθε ένα ευνοημένο, υπάρχουν πολλαπλάσιοι που αδικήθηκαν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Θεωρείτε ότι η οικογενειοκρατία αφορά και άλλες πανεπιστημιακές σχολές;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Υπάρχει σωρεία καταγγελιών για Τμήματα, όπου συγγενείς των Καθηγητών αλλά και του διοικητικού προσωπικού προσελήφθησαν στο Πανεπιστήμιο με χρηματοδοτήσεις μέσω των επιτροπών ερευνών με κλειστές διαδικασίες και στην συνέχεια, πάλι με κλειστές διαδικασίες, οι συμβάσεις τους μετετράπησαν σε συμβάσεις αορίστου χρόνου έτσι ώστε να έχουν εξασφαλισθεί επαγγελματικά.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η οικογενειοκρατία στα πανεπιστήμια είναι ένα πρόβλημα πολλών ετών και ουσιαστικά είστε ο πρώτος που το αναδείξατε και επιμείνατε σε τέτοιο βαθμό.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το Υπουργείο Παιδείας έχει από το Σύνταγμα την υποχρέωση της εποπτείας των Πανεπιστημίων και του ελέγχου της νομιμότητας των πράξεών τους. Το να αποφεύγει να αντιμετωπίσει κανείς το πρόβλημα για να μην έρθει σε σύγκρουση με πρόσωπα και δομές που έχουν ισχυρότατες προσβάσεις σε διάφορα επίπεδα εξουσίας – ή ακόμα περισσότερο αποτελούν τα ίδια δομές εξουσίας – αποτελεί έλλειψη ευθύνης. 

ΕΡΩΤΗΣΗ: Σκοπεύετε να φτάσετε το "μαχαίρι στο κόκκαλο" με την θεολογική σχολή, αλλά και με άλλες σχολές;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Σκοπεύω να κάνω ό,τι χρειάζεται. Δεν αισθάνομαι αντιπαλότητα ούτε με Σχολές ούτε με πρόσωπα. Άλλωστε, δεν γνωρίζω κανένα από τα πρόσωπα. Αισθάνομαι ευθύνη απέναντι στους νέους επιστήμονες που βλέπουν να παραγκωνίζονται ελέω ευνοιοκρατίας ενώ αξίζουν, στα νέα παιδιά που σπουδάζουν στα Πανεπιστήμια και δικαιούνται άξιους καθηγητές και στους γονείς και την κοινωνία ευρύτερα που με τον ιδρώτα τους και με τους φόρους που πληρώνουν συντηρούν τα Πανεπιστήμια. Όπου τεκμηριώνονται φαινόμενα αναξιοκρατίας και αδιαφάνειας θα κάνω αυτό που μου επιβάλλει το καθήκον μου.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι θα γίνει τελικά με την θεολογική σχολή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο έγγραφο που απέστειλα στο Πανεπιστήμιο έχω θέσει μια σειρά από ερωτήματα. Περιμένω τις απαντήσεις του Πανεπιστημίου στα ερωτήματα αυτά και με βάση τις απαντήσεις θα εξετάσουμε προσεκτικά τις επόμενες ενέργειές μας. Είναι βέβαια αυτονόητο ότι σε καμμία περίπτωση δεν θα θιγούν τα δικαιώματα των φοιτητών – προπτυχιακών και μεταπτυχιακών – που σπουδάζουν εκεί. Αυτό είναι και εφικτό και αυτονόητο, θα έλεγα. Αν μη τι άλλο αυτοί θίγονται από τέτοια φαινόμενα και είναι οι πρώτοι που πρέπει να προστατεύσουμε.