Friday, April 12, 2013

Οι «Αιώνιοι» Φοιτητές και η πρόσθετη «Πτυχιακή»

Για μια ακόμα φορά την τελευταία δεκαετία το θέμα των «αιωνίων» φοιτητών φαίνεται να απασχολεί τα πανεπιστήμια, αλλά και την κοινή γνώμη. Παρουσιάζονται διάφοροι αριθμοί και διατυπώνονται απόψεις για το αν αυτοί επιβαρύνουν οικονομικά τα ιδρύματα ή αν επιβαρύνουν το κύρος τους.

Φοβάμαι ότι και πάλι η συζήτηση και τα επιχειρήματα που διατυπώνονται αποπροσανατολίζουν από το ουσιαστικό πρόβλημα.

Το καίριο ερώτημα «Γιατί έχουμε τόσους πολλούς λιμνάζοντες φοιτητές;» δεν νομίζω ότι απασχολεί την συζήτηση αυτή. Έχουμε δηλαδή μια ακόμα περίπτωση όπου η συζήτηση επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση του αποτελέσματος και όχι των αιτιών που προκαλούν το πρόβλημα.

Κατά τη γνώμη μου το μεγαλύτερο πρόβλημα και η αιτία που το δημιουργεί είναι τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων. Στα περισσότερα από αυτά δεν υπάρχει αλληλουχία μαθημάτων που να τηρείται, αλλά ούτε και διαδικασίες που να παρακολουθούν την πορεία των σπουδών των φοιτητών. Οι πανεπιστημιακές σπουδές επικεντρώνονται σε μια σειρά ατελείωτων εξετάσεων, που οι φοιτητές προσπαθούν να «περάσουν» τα μαθήματα με όποιο τρόπο και τεχνική μπορούν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της νοοτροπίας αυτής που δυστυχώς τελευταία υιοθετήθηκε και από το Υπουργείο Παιδείας, ήταν η λεγόμενη «πρόσθετη πτυχιακή». Σύμφωνα με τους εμπνευστές της, αυτή δόθηκε για να διευκολυνθούν οι φοιτητές που είχαν οικονομικές δυσκολίες και βρίσκονταν κοντά στην λήψη του πτυχίου ώστε να τις ολοκληρώσουν και να αποκτήσουν το πτυχίο.

Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;

Η έννοια του φοιτητή «επί πτυχίω» έχει χάσει τον παραδοσιακό ορισμό της. Σε παλαιότερες εποχές, αλλά και σε όλα τα ιδρύματα του κόσμου, οι φοιτητές έχουν υποχρέωση κάθε εξάμηνο να ολοκληρώνουν με επιτυχία έναν ορισμένο αριθμό μαθημάτων προκειμένου να συνεχίσουν στο επόμενο εξάμηνο. Στην Ελλάδα αυτό έχει καταργηθεί. Όταν ο φοιτητής συμπληρώσει τον ελάχιστο χρόνο σπουδών (π.χ. 4 έτη στα τετραετή προγράμματα), τότε αυτόματα θεωρείται φοιτητής «επί πτυχίω», χωρίς καμιά άλλη προυπόθεση. Αυτό γίνεται έστω και αν π.χ. δεν έχει περάσει ούτε ένα μάθημα στα 4 χρόνια των «σπουδών»! Μπορεί ακόμα να έχει περάσει μαθήματα του τέταρτου έτους του ενδεικτικού προγράμματος σπουδών, χωρίς να έχει περάσει τα βασικά μαθήματα του πρώτου έτους σπουδών! Επίσης, σε κάθε εξάμηνο σπουδών οι φοιτητές μπορούν να εγγράφονται σε ένα υπερβολικά υψηλό αριθμό μαθημάτων, χωρίς καμιά πρόβλεψη ή αντιστοίχιση με την μέχρι τότε απόδοσή τους στις σπουδές. Έτσι, οι φοιτητές εκ των πραγμάτων οδηγούνται στην πρακτική να δίνουν σημασία αποκλειστικά στις «τελικές» εξετάσεις και στην επανάληψή τους όσο το δυνατόν περισσότερες φορές.

Τι έγινε λοιπόν με την τελευταία ρύθμιση του Υπουργείου Παιδείας για πρόσθετη «πτυχιακή» εξεταστική περίοδο;

Όλοι οι φοιτητές, οι οποίοι είχαν συμπληρώσει τον ελάχιστο χρόνο από την πρώτη εγγραφή τους, είχαν την ευχέρεια να εξεταστούν σε ΟΛΑ τα μαθήματα του προγράμματος σπουδών του τμήματός τους, σε μια μόνο εξεταστική περίοδο, ανεξάρτητα από την μέχρι τότε πορεία και απόδοσή τους. Θα μπορούσε δηλαδή θεωρητικά ένας νέος να αποκτήσει πανεπιστημιακό πτυχίο σε μία μόνο εξεταστική περίοδο, χωρίς να έχει παρακολουθήσει οποιοδήποτε μάθημα, με μόνη προϋπόθεση να έχουν παρέλθει τέσσερα χρόνια από την αρχική εγγραφή του στο πανεπιστήμιο!

Είναι προφανές ότι, απαραίτητη προϋπόθεση για την βελτίωση των πανεπιστημιακών σπουδών είναι η επανεξέταση των προγραμμάτων σπουδών από τα ίδια τα ιδρύματα, όχι όσο αφορά τα μαθήματα που διδάσκονται, αλλά κυρίως στον τρόπο που διαμορφώνεται η εκπαιδευτική διαδικασία και η αξιολόγησή της. Σε αυτό το Υπουργείο Παιδείας δεν έχει –και δεν πρέπει να έχει- καμιά ανάμειξη.
Αυτό νομίζω ότι θα έπρεπε να αποτελέσει μια από τις πρώτες προτεραιότητες των συμβουλίων διοίκησης των ιδρυμάτων, σε συνεργασία φυσικά με τις πρυτανικές αρχές. Αντ’ αυτού φοβάμαι ότι έχουμε οδηγηθεί για μια ακόμα φορά σε ένα ανταγωνισμό αρμοδιοτήτων και εξουσίας μεταξύ των διαφορετικών οργάνων διοίκησης.

ΥΓ1. Στο αρχικό σχέδιο νόμου του 2011 υπήρχε η εξής απλή πρόβλεψη: κάθε φοιτητής να είναι υποχρεωμένος να εγγράφεται στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους στην σχολή του. (Όχι απλά να εγγράφεται για παραλαβή συγγραμμάτων). Όσοι φοιτητές δεν είχαν εγγραφεί σε δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά έτη, θα έχαναν αυτομάτως την φοιτητική τους ιδιότητα. Δεν γνωρίζω αν αυτή η πρόβλεψη συμπεριελήφθη τελικά στο σχέδιο νόμου που ψηφίστηκε ή αν καταργήθηκε μέσα στα τόσα που έχουν εν τω μεταξύ καταργηθεί. Μία τέτοια διαδικασία θα επέτρεπε σε όσους πραγματικά ενδιαφέρονταν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, να το κάνουν χωρίς ισοπεδωτικές πρακτικές διαγραφής, οι οποίες ενδεχομένως προκαλέσουν και αδικίες.

ΥΓ2. Πληροφορήθηκα τελικά ότι υπάρχει η πρόβλεψη να γίνεται εγγραφή σε κάθε εξάμηνο και να διαγράφονται όσοι δεν εγγραφούν για δύο συνεχόμενα εξάμηνα.  Μάλιστα, δεν έχει καταργηθεί. Κάποιες γραμματείες προτρέπουν τους φοιτητές να το κάνουν και συγκεντρώνουν την σχετική πληροφορία, αλλά δεν έχουν προχωρήσει σε καμιά διαγραφή έως τώρα, δηλ. δεν εφαρμόζουν τον νόμο. Ο λόγος είναι ότι κανείς από την διοίκηση δεν τους έχει πει να προχωρήσουν και ότι υπάρχει «ένα παραθυράκι διφορούμενης ερμηνείας του νόμου που αφήνει την ευχέρεια στον οργανισμό να πάρει σχετική απόφαση»!!!


10 comments:

  1. Anonymous12:32 pm

    Τα Συμβουλια Διοικησης εχουν διακοσμητικο χαρακτηρα. Στα Πανεπιστημια λυνουν και δενουν οι Πρυτανεις και οι αναβαθμισμενοι σε Αναπληρωτες Πρυτανεις τεως αντιπρυτανεις, οι οποιοι θεωρουν μεταξυ αλλων και την παρουσια των αιωνιων φοιτητων απαραιτητη για την ομαλη ... λειτουργια των Πανεπιστημιων...
    Με αλλα λογια ...
    Καληνυχτα κι εφεξε!

    ReplyDelete
  2. Anonymous3:38 am

    Οι αργοπορημένοι φοιτητές δεν επιβαρύνουν οικονομικά το κράτος ούτε το κοινωνικό σύνολο, διότι από το έκτο έτος ν+2 και μετά χάνουν όλα τα δικαιώματα της μέριμνας δηλαδή σίτιση, στέγαση στις ούτως ή άλλως εγκαταλελειμμένες εστίες, εισιτήρια, φάρμακα και προπάντων διανομή βιβλίων, που είναι ένα σκάνδαλο από μόνο του σαν διανομή συγγραμμάτων (κουτσουρεμένων και ξεπερασμένων), Ο Έλληνας σπουδαστής πληρώνει αδρά από την τσέπη του για να μάθει γράμματα εάν και εφόσον τού έχει μείνει λίγο κουράγιο να μάθει σωστά μια επιστήμη. Με το νέο νόμο 4009/2011 οι παλαιοί φοιτητές δεν συνυπολογίζονται στον εγγεγραμμένο πληθυσμό των ιδρυμάτων και έτσι μειώνεται έμμεσα η δημόσια χρηματοδότηση, αφού υπολογίζονται πια μόνον οι ενεργοί φοιτητές, δηλαδή οι νεοεισαχθέντες. Οποιαδήποτε άλλη δοξασία ή διάδοση εκφράζει μόνο την ασχετοσύνη και την κακοβουλία ψυχωτικών ανθρώπων που θέλουν να επιβάλουν στους άλλους τις δικές τους ιδεοληψίες. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν καθυστερούντες σπουδαστές, με τη διαφορά ότι πληρώνουν δίδακτρα και ενδεχομένως σωστά κάνουν, ήδη από το πρώτο έτος. Η όποια κριτική ασκείται στην ελληνική κοινωνία δείχνει κομπλεξικά άτομα που δεν έχουν πώς να εκτονώσουν τον αυταρχισμό τους. Πολλοί ασχολούνται με τους συνδικαλισμένους φοιτητές αλλά αυτή είναι μία περιθωριακή μειοψηφία που κανείς δεν την παίρνει στα σοβαρά.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Anonymous6:44 am

      Οι αργοπορημένοι φοιτητές δεν φτάνει που είναι αργοπορημένοι απαιτούν από τα πανεπιστήμια και τους διδάσκοντες ειδική μεταχείρηση, ούτως ώστε, ει δυνατόν, να περνούν μαθήματα και να λαμβάνουν πτυχίο χωρίς καν να εξετάζονται ,με προσχήματα του τύπου είμαστε εργαζόμενοι, δεν έχουμε βλέψεις στην άσκηση σχετικού επαγγέλματος ή αλλιώς "αρρώστησε η γάτα μας, πονάει η πατούχα μας" και άλλα τέτοια. Μετά την λήψη του πτυχίου τους βλέπεις πρώτους να κάθονται στις καρέκλες εις βάρος των κορόϊδων που νόμισαν ότι σπουδάζοντας επιμελώς θα απολαύσουν κάποτε τους καρπούς των μόσχθων τους.
      Η περιθωριακή μειοψηφία των συνδυκαλισμένων φοιτητών, που τάχα κανείς δεν την παίρνει στα σοβαρά, εύκολα μπαίνει στο παιχνίδι κι από την πόρτα μάλιστα, όταν π.χ. τα πανεπιστήμια με κανονιστικές διαταξεις βάζουν τους μη έχοντες λόγο φοιτητές στην εκλογή καθηγητών βάσει του 4009/11 να αξιολογούν τους καθηγητές τους και απαιτούν στις κρίσεις για εξέλιξη των καθηγητών να λαμβάνονται υπόψιν οι ανώνυμες "κρίσεις / αξιολογήσεις" ψυχωτικών τύπων που μαζί με τους κομματικούς ή καθηγητικούς πάτρωνές τους μπορούν ανά πάσα στιγμή να απαξιώσουν σοβαρές προσπάθειες και να κατασκευάσουν βάρθα και να πλάσσουν εγκώμια για μετριότητες.

      Delete
    2. Anonymous6:59 am

      "Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν καθυστερούντες σπουδαστές,"

      Αυτό και μόνο αποτελεί λογικό σφάλμα. Σε κάποιες χώρες της ΕΕ, ως γνωστόν, οι φοιτητές διαγράφονται από τις σχολές ,όταν στα τρία/τέσσερα πρώτα εξάμηνα δεν περάσουν τα προαπαιτούμενα μαθήματα.
      Είναι αυτό είδος αυταρχισμού ή μήπως το να μην περνάει κανείς σε τέσσερα χρόνια ούτε καν τα μαθήματα του πρώτου έτους και ότι ύπάρχουν κάποιοι εξ υμών οι οποίοι υπερασπίζουν αυτήν την τακτική, χλευάζοντας τους εργατικούς φοιτητές, αποδεικνύει ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ ένθεν κακείθεν?

      Delete
  3. Anonymous10:47 am

    Αν υπάρχουν φοιτητές που ξεπέφτουν σε τέτοιο βαθμό ώστε να εκλιπαρούν να πάρουν ένα πέντε (ενώ κανονικά ο βαθμός προβιβασμού θα έπρεπε να είναι το έξι), κακό του κεφαλιού τους. Στη σχολή που είμαι εγώ δεν ξέρω κανέναν καθηγητή που να έκανε τέτοιες εξυπηρετήσεις. Οπωσδήποτε τέτοια συμπεριφορά φοιτητού είναι καταδικαστέα. Κατά δεύτερο λόγο αυτή η περίεργη ομάδα των πολιτικών φοιτητών μπορούσε πολύ εύκολα να απομονωθεί και να εξουδετερωθεί χωρίς να καεί το υγιές κομμάτι της σπουδάζουσας νεολαίας, το οποίο συχνά διακόπτει ντε φάκτο τις σπουδές του λόγω φτώχειας και ανέχειας ή για λόγους απελπισίας για οικογενειακούς ή ψυχιατρικούς λόγους. Οπωσδήποτε ο σκοπός του φοιτητή είναι να διδαχθεί την επιστήμη και να μάθει, όχι να διοικήσει το ίδρυμα, αλλά για τις διατάξεις που θεσπίστηκαν το λόγον έχουν τα δύο παλαιολιθικά κόμματα, δικές τους ήσαν οι ρυθμίσεις. Τέταρτον είναι σωστό να υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα, αλλά αυτό δεν μπορεί να συνοδεύεται από ασφυκτικές προθεσμίες του τύπου ή περνάτε με τη δεύτερη ή φεύγετε. Τέλος το κατά πόσον υπάρχουν εργατικοί φοιτητές ή φοιτητές του "ξεπέτα ή ψεκάστε σκουπίστε τελειώσατε" είναι μία μεγάλη ανάλυση.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Anonymous1:04 pm

      Δυστυχώς τόσο ξεπεσμένοι αλλά και ξιπασμένοι δεν είναι μόνον απλοί αργοπορούντες φοιτητές, για οικονομικούς λόγους εξ αιτίας της κρίσης, αλλά και πανεπιστημιακοί, μεγαλόσχημοι με πολλές θέσεις, γραφεία και τσέπες, που έχουν εγγραφεί σε σχολές στις οποίες δεν φοιτούν. Αλλά για να κάνουν συλλογή διπλωμάτων, δεν δυστάζουν να απαιτούν όχι το τάληρο αλλά το άριστα χωρίς καν να εμφανίζονται στις εξετάσεις.
      Μόλις θα σκουπίσετε αυτήν την αριστοκρατική σκόνη απ΄ τα πανεπιστήμια, τον πολυδιπλοματώχων ταλέντων με πτυχία τιμής ένεκεν, τότε αναλύστε εκτενέστερα τις ξεπέτες των πληβίων.

      Delete
  4. Anonymous11:54 pm

    Λυπάμαι βαθύτατα που υπάρχουν τέτοια άτομα τα οποία ασκούν πιέσεις για αθέμιτες εξυπηρετήσεις, τέλος πάντων εγώ δεν το έκανα ποτέ ούτε ήμουν ποτέ πολιτικός εξτρεμιστής ή ακτιβιστής φοιτητής. Το πρόβλημα είναι ότι τα δυο μοιραία νομοθετήματα 3549/2007 και 4009/2011 λειτουργούν σαν οδοστρωτήρες ή τανκς και εναντίον αθώων και καλόπιστων ανθρώπων που άργησαν στις σπουδές τους για λόγους οικογενειακούς, ταμειακούς και ιατρικούς. Κάποια στιγμή μάλιστα η δική μου σχολή μου απαντούσε ότι εγώ δεν δικαιούμαι διακοπή / αναστολή φοίτησης, μολονότι και ο ν.1268/1982 και οι δύο άλλοι φοιτητοκτόνοι νόμοι όριζαν το αντίθετο. Δεν συνηθίζω να κλαψουρίζω αλλά εγώ αντιμετώπισα συμφορές πολύ πριν από την κρίση και έπρεπε να εργαστώ για να ζήσω, φυσικά ούτε με βοήθησε κανένας ούτε μου έδωσε κανένα επίδομα ούτε ζήτησα χαριστικό πτυχίο γιατί δεν το ανέχεται η αξιοπρέπειά μου.

    ReplyDelete
  5. Anonymous3:30 am

    Αν γινόταν μια στατιστική ανάλυση στη βάση δεδομένων της κάθε σχολής, θα μπορούσαν οι φοιτητές στο 2ο εξάμηνο να γνωρίζουν πότε θα πάρουν πτυχίο.
    Οπότε αν στο 2ο εξάμηνο έλεγαν στους φοιτητές ότι «κόπηκες σε αυτά τα συγκεκριμένα 3 μαθήματα, άρα πτυχίο σε 6+ χρόνια αντί για 4», δεν θα υπήρχαν αιώνιοι φοιτητές και δεν θα χρειαζόταν να παίζει το υπουργείο με νόμους.
    Επίσης αν το Υπουργείο Παιδείας(ή όπως αλλιώς το λένε) ανακοίνωνε στην ιστοσελίδα του και το μηχανογραφικό τα ποσοστά επιτυχίας κάθε σχολής, δηλαδή πόσοι φοιτητές παίρνουν πτυχίο σε ν, ν+1 και ν+2 χρόνια, θα λυνόταν πάλι το πρόβλημα των αιωνίων φοιτητών. Κανένας δεν θα πήγαινε σε σχολή με ποσοστό επιτυχίας 7-10%, οπότε οι άχρηστες σχολές θα κλείναν ή θα γινόταν μεταπτυχιακά ή θα συγχωνεύονται.

    ReplyDelete
  6. Anonymous2:05 am

    Δεν θα σας ενοχλήσω άλλο, γιατί βλέπω ότι δεν διαφωνούμε επί της ουσίας. Προφανώς θα έχετε καταλάβει ότι δεν είμαι κομματικός εξτρεμιστής ή ακτιβιστής ούτε βαριεστημένος ικέτης "πτυχίων ευκολίας". Εγώ απουσίασα από τις πανεπιστημιακές εξετάσεις μετά το τρίτο έτος, γιατί είχα τρομακτικά προβλήματα με την οικογένειά μου και το σπίτι μου (ουσιαστικά δεν έχω πια σπίτι...). Απλά προκαλεί πικρία και απογοήτευση το να θυμηθούμε τί έλεγε το ΠΑΣΟΚ όταν ήταν στην αντιπολίτευση (επικρίνοντας και ορθά τη Μαριέτα Γιαννάκου) και τί έκανε αφού βγήκε στην εξουσία (το νόμο 4009/2011 που είναι στο ίδιο πνεύμα ρεβανσισμού και καταδιώξεων με το νόμο Γιαννάκου). Αν έχει κάποια σημασία ο μέσος όρος της βαθμολογίας μου είναι 8,35. Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

    ReplyDelete
  7. Anonymous12:12 am

    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Στην Ελλάδα το αίτημα για την ίδρυση ή επανίδρυση κομμάτων αρχών είναι μια ΟΥΤΟΠΙΑ. Σοβαρές αλλαγές μπορούν να γίνουν μόνο από σοβαρά και χαρισματικά πρόσωπα. Χαρισματικοί ηγέτες, όχι κατά πάντα "άσφαλτοι", εμφανίζονται 1, 2, άντε 3 στα 100 χρόνια.
    Αυτό που βιώνουμε παντού είναι η δικτατορία των μετριοτήτων, η οποία δεν βλέπει μπροστά απ΄ τη μύτη της κι απ΄το ατομικό της συμφέρον. Γι αυτό και μπορούμε να ελπίζουμε μόνον ότι μέσα σ΄αυτόν τον εσμό των δικτατορίσκων θα καταφέρουν να επιβιώσουν κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις που ίσως αλλάξουν κάτι προς θετική κατεύθυνση.

    ReplyDelete