Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πρόγραμμα Διαύγεια βελτίωσε σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα. Η υποχρέωση των οργάνων διοίκησης να αναρτούν τις αποφάσεις τους που προκαλούν οικονομικές συνέπειες έχει κάνει όλα τα στελέχη περισσότερο προσεκτικά στην άσκηση των αρμοδιοτήτων και ευθυνών τους.
Ο σχολιασμός των αδυναμιών της Διαύγειας συνήθως επικεντρώνεται στους οργανισμούς, οι οποίοι δεν δημοσιοποιούν τις οικονομικές πράξεις που πραγματοποιούν.
Είναι όμως καιρός νομίζω να αναφερθεί δημόσια μια ουσιαστική αδυναμία της εφαρμογής αυτής. Η αδυναμία είναι ότι τα έγγραφα που αναρτώνται δεν είναι εύκολα “searchable”. Έτσι, ενώ μπορεί κανείς να πάρει μια εικόνα από τον τρόπο διάθεσης των πόρων διαφόρων οργανισμών, ανά οργανισμό και ανά πρόσωπο ευθύνης, δεν έχει την δυνατότητα να διερευνήσει πλήρως τα διαθέσιμα στοιχεία με τρόπο φιλικό προς τον πολίτη.
Σε πολλές άλλες χώρες (π.χ. Μεγάλη Βρετανία) οι κοινωνίες των πολιτών διαμαρτύρονται για την ανάρτηση των εγγράφων με μορφή pdf, ισχυριζόμενες ότι αυτό το κάνει η κρατική γραφειοκρατία για να εμποδίσει τους πολίτες από το να έχουν μια πλήρη και εύκολη πρόσβαση στα δεδομένα. Οι διαμαρτυρίες αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της κατάστασης.
Για να δώσω ένα απλό παράδειγμα, μπορεί π.χ. κάποιος να βρει τις αποφάσεις χρηματοδότησεων σε Πανεπιστήμια που είχα υπογράψει ως Υφυπουργός Παιδείας, μεμονωμένα. Δεν μπορεί όμως να δεί αθροιστικά τις χρηματοδοτήσεις του 2009 που αφορούσαν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και να τις συγκρίνει με αυτές κάποιου άλλου Πανεπιστημίου (π.χ. του Πειραιώς). Τετοιας μορφής συγκρίσεις –και φυσικά σε πολύ σημαντικότερα θέματα όπως π.χ. αναθέσεις έργων– θα επέτρεπαν στους πολίτες να αξιολογούν τους πολιτικούς σε όλα τα επίπεδα με ουσιαστικό τρόπο και όχι με τις ατάκες σε τηλεοπτικούς διαξιφισμούς και στο twitter.
Από την εποχή που ήμουν υπεύθυνος του OpenGov είχα επισημάνει το πρόβλημα αυτό. Δυστυχώς, οι μεγάλες προσπάθειες που γίνονταν την εποχή εκείνη, κυρίως εθελοντικά, σε πολλούς τομείς της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν επέτρεψαν την βελτίωση αυτή.
Κίνητρο για την ανάρτηση αυτή μου έδωσε η δημοσιοποίηση από τα Wikileaks των «τηλεγραφημάτων του Kissinger» (“Kissinger Cables”). Πρόκειται για μία συλλογή 1,7 εκατομμυρίων ανταλλαγών διπλωματικών μηνυμάτων από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή είναι ότι τα στοιχεία αυτά είχαν γίνει διαθέσιμα και προσβάσιμα σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο από το National Archives and Records Administration το 2006! Η μορφή όμως με την οποία ήταν διαθέσιμα δεν επέτρεπε την αξιοποίησή τους, όπως συνέβη μετά την προσπάθεια από τα Wikileaks. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ντοκουμέντα, τα οποία είχαν περάσει απαρατήρητα, να είναι σήμερα διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες της υφηλίου και να έχουν προκαλέσει πολλές σημαντικές αποκαλύψεις.
Οι κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση απέναντι στους πολίτες να προχωρήσουν οι ίδιες στις ενέργειες που απαιτούνται για να κάνουν τα στοιχεία όχι μόνο διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή, αλλά και εύκολα προσβάσιμα στους πολίτες. Αυτόν τον ρόλο δεν πρέπει να τον επωμίζεται μόνο η κοινωνία των πολιτών ή οργανώσεις διαφάνειας όπως τα Wikileaks. Οι φορολογούμενοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ζητούν από τις κυβερνήσεις τους την ενημέρωση αυτή.
Ο σχολιασμός των αδυναμιών της Διαύγειας συνήθως επικεντρώνεται στους οργανισμούς, οι οποίοι δεν δημοσιοποιούν τις οικονομικές πράξεις που πραγματοποιούν.
Είναι όμως καιρός νομίζω να αναφερθεί δημόσια μια ουσιαστική αδυναμία της εφαρμογής αυτής. Η αδυναμία είναι ότι τα έγγραφα που αναρτώνται δεν είναι εύκολα “searchable”. Έτσι, ενώ μπορεί κανείς να πάρει μια εικόνα από τον τρόπο διάθεσης των πόρων διαφόρων οργανισμών, ανά οργανισμό και ανά πρόσωπο ευθύνης, δεν έχει την δυνατότητα να διερευνήσει πλήρως τα διαθέσιμα στοιχεία με τρόπο φιλικό προς τον πολίτη.
Σε πολλές άλλες χώρες (π.χ. Μεγάλη Βρετανία) οι κοινωνίες των πολιτών διαμαρτύρονται για την ανάρτηση των εγγράφων με μορφή pdf, ισχυριζόμενες ότι αυτό το κάνει η κρατική γραφειοκρατία για να εμποδίσει τους πολίτες από το να έχουν μια πλήρη και εύκολη πρόσβαση στα δεδομένα. Οι διαμαρτυρίες αυτές έχουν οδηγήσει σε σημαντική βελτίωση της κατάστασης.
Για να δώσω ένα απλό παράδειγμα, μπορεί π.χ. κάποιος να βρει τις αποφάσεις χρηματοδότησεων σε Πανεπιστήμια που είχα υπογράψει ως Υφυπουργός Παιδείας, μεμονωμένα. Δεν μπορεί όμως να δεί αθροιστικά τις χρηματοδοτήσεις του 2009 που αφορούσαν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και να τις συγκρίνει με αυτές κάποιου άλλου Πανεπιστημίου (π.χ. του Πειραιώς). Τετοιας μορφής συγκρίσεις –και φυσικά σε πολύ σημαντικότερα θέματα όπως π.χ. αναθέσεις έργων– θα επέτρεπαν στους πολίτες να αξιολογούν τους πολιτικούς σε όλα τα επίπεδα με ουσιαστικό τρόπο και όχι με τις ατάκες σε τηλεοπτικούς διαξιφισμούς και στο twitter.
Από την εποχή που ήμουν υπεύθυνος του OpenGov είχα επισημάνει το πρόβλημα αυτό. Δυστυχώς, οι μεγάλες προσπάθειες που γίνονταν την εποχή εκείνη, κυρίως εθελοντικά, σε πολλούς τομείς της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν επέτρεψαν την βελτίωση αυτή.
Κίνητρο για την ανάρτηση αυτή μου έδωσε η δημοσιοποίηση από τα Wikileaks των «τηλεγραφημάτων του Kissinger» (“Kissinger Cables”). Πρόκειται για μία συλλογή 1,7 εκατομμυρίων ανταλλαγών διπλωματικών μηνυμάτων από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Το ενδιαφέρον στην περίπτωση αυτή είναι ότι τα στοιχεία αυτά είχαν γίνει διαθέσιμα και προσβάσιμα σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο από το National Archives and Records Administration το 2006! Η μορφή όμως με την οποία ήταν διαθέσιμα δεν επέτρεπε την αξιοποίησή τους, όπως συνέβη μετά την προσπάθεια από τα Wikileaks. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ντοκουμέντα, τα οποία είχαν περάσει απαρατήρητα, να είναι σήμερα διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες της υφηλίου και να έχουν προκαλέσει πολλές σημαντικές αποκαλύψεις.
Οι κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση απέναντι στους πολίτες να προχωρήσουν οι ίδιες στις ενέργειες που απαιτούνται για να κάνουν τα στοιχεία όχι μόνο διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή, αλλά και εύκολα προσβάσιμα στους πολίτες. Αυτόν τον ρόλο δεν πρέπει να τον επωμίζεται μόνο η κοινωνία των πολιτών ή οργανώσεις διαφάνειας όπως τα Wikileaks. Οι φορολογούμενοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να ζητούν από τις κυβερνήσεις τους την ενημέρωση αυτή.
Posts
No comments:
Post a Comment