Friday, September 11, 2015

Τα κενά στα σχολεία: Το πρόβλημα και η λύση του

 
Αρχίζει σήμερα η νέα σχολική χρονιά. Τα παιδιά όλων των ηλικιών σε δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο πήγαν σήμερα στα σχολειά χωρίς να είναι σίγουρα ότι θα υπάρχει δάσκαλος σε κάθε τάξη και για κάθε μάθημα. Την ίδια αγωνία, ίσως και μεγαλύτερη, έχουν οι γονείς τους που καταλαβαίνουν την σημασία της σωστής εκπαίδευσης, ιδιαίτερα σε μια εποχή που οι δυσκολίες για την νέα γενιά, σε όλα τα άλλα επίπεδα, μοιάζουν βουνό.

Πολλοί γονείς, αλλά και τα ΜΜΕ θέτουν κάθε χρόνο το ερώτημα «Είναι τόσο πολύ δύσκολο να βρεθεί μία λύση στο εδώ και σαράντα χρόνια πρόβλημα με τα κενά στα σχολεία»; Η δημόσια συζήτηση για το θέμα αυτό περιστρέφεται γύρω από τις ευθύνες του Υπουργείου για το αν φρόντισε έγκαιρα και για το αν εξασφάλισε πιστώσεις για διορισμούς δασκάλων και καθηγητών. Κάθε χρόνο γίνεται η ίδια συζήτηση με τα ίδια προβλήματα μεγαλύτερα ή μικρότερα.

Εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες είχα υποστηρίξει ότι η μόνη λύση στο πρόβλημα αυτό είναι ο κάθε διορισμός εκπαιδευτικού να γίνεται υποχρεωτικά σε συγκεκριμένο σχολείο που υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη και όχι κεντρικά όπως γίνεται σήμερα (βλέπε π.χ. συνέντευξη στην Καθημερινή, 31/8/1997. Την ίδια άποψη διατύπωσα και ως Υφυπουργός το 2010, αλλά και πάλι δεν υιοθετήθηκε (βλέπε π.χ. http://panaretos.blogspot.gr/2010/01/blog-post_13.html).

Αν ο διορισμός του εκπαιδευτικού γίνεται σε συγκεκριμένο σχολείο μετά από προκήρυξη για το συγκεκριμένο σχολείο, η όποια μετακίνησή του θα πρέπει να γίνει πάλι με την ίδια διαδικασία, δηλαδή θα πρέπει να υποβάλει αίτηση σε κενή θέση σχολείου που θα προκηρυχθεί για τον συγκεκριμένο σκοπό. Έτσι όλα τα σχολεία θα καλύπτουν τις πραγματικές ανάγκες τους και η ποιότητα των εκπαιδευτικών σε κάθε σχολείο θα είναι η καλύτερη δυνατή.

Αυτό δεν ήταν μια δική μου ιδέα. Σε όλο τον κόσμο αυτός είναι ο τρόπος που γίνονται οι διορισμοί των εκπαιδευτικών.

Για παράδειγμα, μου έλεγε εχθές μία μητέρα που είχε την ίδια αγωνία για το αν τα παιδιά της θα βρουν σήμερα στα σχολεία δασκάλους ή όχι για μία φίλη της που έχει μεταναστεύσει στην Σουηδία και ενδιαφέρεται να εργαστεί ως εκπαιδευτικός. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της, στην αναζήτηση δουλειάς σε δημόσιο σχολείο θα χρειαστεί να στείλει το βιογραφικό της ξεχωριστά στο κάθε σχολείο, στο οποίο ενδιαφέρεται να δουλέψει. Τα σχολεία θα αξιολογήσουν το βιογραφικό και αν κάποιος ενδιαφέρεται, θα την καλέσει σε συνέντευξη. Αν προσληφθεί, θα είναι στην αρχή δοκιμαστικά για έξι μήνες (όπως γίνεται σε όλες τις εργασιακές θέσεις) και κατόπιν θα την αξιολογήσουν για να δουν αν θα κάνουν νέα σύμβαση μεγαλύτερης διάρκειας. Αν λοιπόν στο μεταξύ διαπιστωθεί ότι είναι «αλλόφρων», άσχετη ή για οποιοδήποτε λόγο ακατάλληλη, θα απολυθεί. Και συνεχίζοντας, πρόσθεσε η μητέρα «στο μεταξύ εμείς "κάνουμε τον σταυρό μας" να πέσουμε σε καλό δάσκαλο μια και ότι και να είναι ο εκπαιδευτικός δεν τον κουνάει κανείς».

Στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες έχει επικρατήσει η λογική ότι το επίκεντρο του εκπαιδευτικού συστήματος είναι ο εκπαιδευτικός και όχι ο μαθητής. Έτσι, προηγούνται οι οικογενειακές και επαγγελματικές ανάγκες των εκπαιδευτικών με αποσπάσεις, μετατάξεις κτλ. και θεωρείται ότι η ύπαρξη απλώς ενός εκπαιδευτικού στην τάξη είναι αρκετή για να ικανοποιήσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες.

Θα λυθεί κάποτε το πρόβλημα; Μακάρι. Γιατί αλλιώς, δύσκολα θα υπάρξει σωστή εκπαίδευση.