Tuesday, June 30, 2015

Γιατί δυσκολεύομαι να ψηφίσω ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της Κυριακής


Οι παράμετροι που παίρνει υπ’ όψη του κάθε πολίτης πριν αποφασίσει τι θα ψηφίσει σε εκλογές ή σε δημοψηφίσματα είναι πολλές. Οι περισσότερες σχετίζονται με προσωπικά θέματα (θέματα που απασχολούν τον ίδιο τον πολίτη, τα οικονομικά του, την οικογένειά του κ.λ.π.). Υπάρχουν όμως και τα γενικώτερα «μακροσκοπικά ζητήματα» που ο πολίτης έχει υποχρέωση να λάβει υπ’ όψη του, ανεξάρτητα από την έμφαση με την οποία αυτό θα γίνει.
Το δημοψήφισμα, έχει μία ιδιαιτερότητα σε σχέση με τις εκλογές. Στο δημοψήφισμα, ο πολίτης υποχρεώνεται να απαντήσει με τα δεδομένα της στιγμής για θέματα που μπορεί να επηρεάσουν την ζωή του, αλλά και την ζωή των μελλοντικών γενεών καθοριστικά.
Το συγκεκριμένο δημοψήφισμα που έχει αναγγείλει η κυβέρνηση έχει αυτά τα στοιχεία στην ακραία τους μορφή.
Στην χώρα μας, για ακόμα μία φορά θα συγκρουσθούν δύο προσεγγίσεις που μας ταλανίζουν ιστορικά ως έθνος. Αυτή του συναισθήματος και του ψυχισμού με αυτήν της νηφάλιας λογικής.
Ως Έλληνες, είμαστε μαθημένοι στο ΟΧΙ και είμαστε υπερήφανοι όταν μας δίνεται η ευκαιρία να το διατυπώσουμε. Έχουμε παράδοση να επαναστατούμε και όχι να υποτασσόμεθα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση και με όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια, ο καθένας από εμάς θέλει να πει ένα «ΟΧΙ, παρατάτε μας πια», παρά ένα ΝΑΙ που όπως όλα δείχνουν θα επιβαρύνει μία ήδη κακή κατάσταση.
Ας ξεκινήσουμε από τα αντικειμενικά δεδομένα: Εκτιμώ ότι είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως η πρόταση των δανειστών θα βελτιώσει τα πράγματα για την Ελλάδα ή για την Ευρώπη. Το πιθανότερο είναι ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν σταδιακά και για τις δύο πλευρές.
 (Φοβάμαι ότι η παρούσα λογική στην ΕΕ είναι ας βρούμε τώρα μία λύση και άστο γι’αργότερα – επίσης η ακραία πόλωση που έχει δημιουργηθεί δεν επιτρέπει  στην κάθε πλευρά να δει τα πράγματα νηφάλια, να μάθει από τα λάθη της, και να προχωρήσει διαφορετικά, και σ’αυτό έχουν ευθύνη και οι δύο πλευρές.)
Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορούν και οι απόψεις κορυφαίων προοδευτικών οικονομολόγων (π.χ. Στίγκλιτς, Κρούγκμαν). Οι οικονομικές τους αναλύσεις για τα μνημόνια και για το οικονομικό μέλλον σε σχέση με την πρόταση των δανειστών είναι πολύ πειστικές και τεκμηριωμένες. Εξ άλλου δεν χρειάζεται κανείς να δει και να μελετήσει πολλά πράγματα για να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι οι μέχρι τώρα πρακτικές που εφαρμόσθηκαν με βάση τις απόψεις των δανειστών απέτυχαν.
Επίσης, εδώ που έχουν φθάσει τα πράγματα θα μπορούσε να πει κανείς ότι χρειάζεται ενα restart, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη. Και αυτό θα μπορούσε να προκληθεί με ένα δυνατό ΟΧΙ στο δημοψήφισμα.
Εδώ όμως αρχίζουν οι δυσκολίες: Όταν κανείς βρίσκεται μακριά από το πρόβλημα είναι εύκολο, αλλά επικίνδυνο να προχωρήσει πέρα από την ανάλυση (η οποία είναι λογική) σε συστάσεις. Π.χ., ο Κρούγκμαν και ο Στίγκλιτς προτείνουν στους Έλληνες να ψηφίσουν ΟΧΙ. Ο τελευταίος, μάλιστα, προχωρά παραπέρα και λέει ότι θα ψήφιζε ο ίδιος OXI. Πώς μπορεί να το πεί αυτό όμως όταν η άποψή του εκ των πραγμάτων στηρίζεται σε μακροσκοπικά μεγέθη, χωρίς να έχει ο ίδιος προσωπικό διακύβευμα;  Ο Στάλιν είχε πεί ότι ένας θάνατος είναι μια τραγωδία, αλλά ένα εκατομμύριο θάνατοι είναι μία στατιστική. Θέλω να πώ ότι για τους ίδιους αυτούς αναλυτές, όπως και για άλλους στο εσωτερικό (στους οποίους αναφέρομαι παρακάτω), το αποτέλεσμα αυτής της ψήφου δεν θα έχει καμιά επίδραση σε προσωπικό επίπεδο, όποιο και να είναι.  Το ίδιο ίσως συμβαίνει και με όσους από εμάς είμαστε κάποιας ηλικίας και ανοιχτόμυαλα είμαστε διατεθειμένοι να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ότι ένα ΟΧΙ θα ήταν ίσως βραχυπρόθεσμα άσχημο για εμάς τους ίδιους, αλλά καλύτερο για τις επόμενες γενεές.
Ας σκεφθούμε όμως τι σημαίνει αυτή η σύσταση σε κάποιον τριαντάρη που είναι άνεργος ή ενδεχομένως έχει μία προσωρινή απασχόληση με πολύ χαμηλό εισόδημα που του επιτρέπει να περνά καθημερινά με την βοήθεια, όμως, από τους γονείς του. Κάποιον, ο οποίος δεν έχει φταίξει σε τίποτα για να φτάσει η χώρα εδώ που βρίσκεται. Πώς μπορεί κανείς να ζητήσει από αυτόν να κάνει μία θυσία για τα παιδιά του όταν κανείς δεν του εξηγεί ποια θα είναι η εξέλιξη των πραγμάτων εάν η γνώμη του είναι ΟΧΙ; Ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο ίδιος δεν ξέρει καν αν και πότε θα αποκτήσει παιδιά γιατί τα δεδομένα του δεν του επιτρέπουν να ξεκινήσει μια οικογένεια.
Οι ιδιοι προβληματισμοί ισχύουν και για συνταξιούχους μεγάλης ηλικίας με μικρή σύνταξη. Ποιά είναι γι’ αυτούς η μακροπρόθεσμη ωφέλεια ενός ΟΧΙ; Βραχυπρόθεσμα, μοιάζει όμως να είναι σαν θανατική καταδίκη.
Μια και έχει γίνει πολύ της μόδας στην παρούσα κρίση το game theory, εγώ θα αναφερθώ σε μια συγγενή επιστημονική περιοχή, αυτή της θεωρίας αποφάσεων (decision theory). Εκεί οι αποφάσεις και οι στρατηγικές στηρίζονται στο ρίσκο που αντιστοιχεί στην κάθε μία. Διαφορετικό το ρίσκο μακροσκοπικά για μία κυβέρνηση. Διαφορετικό το ρίσκο για κάθε συγκεκριμένο πολίτη. Και σίγουρα διαφορετικό για τους ασφαλείς αναλυτές. Για τους τελευταίους, το ρίσκο είναι ακριβώς μηδέν, και σε αυτή την ακραία περίπτωση οποιαδήποτε απόφαση είναι βέλτιστη (decision theory is easy under zero risk!).
Σχεδόν μηδενικό ρίσκο έχουν και πολύ υποστηρικτές του ΟΧΙ στην Ελλάδα που λόγω της οικονομικής τους κατάστασης και του διεθνούς χαρτοφυλακίου τους δεν θα υποστούν σε μεγάλο βαθμό προσωπικές συνέπειες αν επικρατήσει το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της Κυριακής.
Εν κατακλείδει, η επιλογή του ΟΧΙ στηρίζεται σε κάποια σοβαρά επιχειρήματα από μακροσκοπικής απόψεως, πρώτιστα δεδομένου ότι η παρούσα συνταγή δεν έχει πετύχει. Αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολη απόφαση σε προσωπικό επίπεδο. 
Πέραν τούτου, υπάρχουν και άλλα ζητήματα, τα οποία δυσκολεύουν κάθε καλοπροαίρετο πολίτη στην απόφασή του: ας υποθέσουμε ότι ψηφίζουμε ΟΧΙ, απορρίπτοντας την συνταγή που απέτυχε. Ποια συνταγή εν τέλει υιοθετούμε; Είναι καλύτερη;
Δεν είναι καν σαφές σε σχέση με τι θα ψηφίσουμε. Ο καθένας δίνει μία ερμηνεία. Άλλη ερμηνεία δίνει η κυβέρνηση, άλλη οι δανειστές, άλλη τα κόμματα. Το χειρότερο είναι ότι κανείς δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο της πραγματικής ερμηνείας και της εφαρμογής του αποτελέσματος. Ειδικά για το ΟΧΙ που υποστηρίζει η κυβέρνηση. Γνωρίζει κανείς, ή έστω και η ίδια, πώς θα το διαχειρισθεί; Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το ΟΧΙ δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο όπως σε άλλες περιόδους της ιστορίας. Και φυσικά η διαχείρισή του δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την ίδια την κυβέρνηση. Για παράδειγμα, στο δημοψήφισμα για την βασιλεία, το ΟΧΙ σήμαινε απομάκρυνση του βασιλιά. Αν ο ίδιος δεν το έκανε, το κράτος και η κυβέρνηση είχαν τον τρόπο να εφαρμόσουν την απόφαση της πλειοψηφίας.
Είναι λοιπόν δύσκολο να ψηφίσει κανείς για κάτι, για το οποίο υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις. Ο πολίτης σχεδόν καλείται να ερμηνεύσει ο ίδιος το ερώτημα, να κάνει τις προβλέψεις και εικασίες του για το τι σημαίνει, και ύστερα να απαντήσει. Φαντασθείτε σε ένα θέμα εξετάσεων ο εξεταζόμενος να μην ξέρει ποιά είναι τα δεδομένα, αλλά να καλείται να εικάσει ποια είναι και να απαντήσει αναλόγως.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω την διαφορά του δημοψηφίσματος αυτού από το προταθέν από τον Γ. Παπανδρέου το 2011. Τότε, το ερώτημα ήταν σαφές, είχε ήδη γίνει μία αναλυτική συμφωνία και ήταν το αποτέλεσμα της συμφωνίας που θα ετίθετο σε δημοψήφισμα. Επίσης, η τότε κυβέρνηση υποστήριζε την αποδοχή της συμφωνίας αυτής και επομένως θα ήταν η ίδια που θα διαχειριζόταν το αποτέλεσμα. Θα επρόκειτο για μια δημοκρατική νομιμοποίηση στο ΝΑΙ και όχι στο ΟΧΙ. Πολλοί που επικαλούνται την δημοκρατική ευαισθησία τους, δυστυχώς την είχαν χάσει κάπου στα βάθη της ψυχής τους το 2011, και την επικαλούνται τώρα à la carte. (Αυτό δεν ισχύει μόνο για το δημοψήφισμα, αλλά και για τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου).
Αυτό που με προβληματίζει σφόδρα επίσης είναι η ακραία επίκληση στο συναίσθημα, την οποία ανέφερα και νωρίτερα. Η κυβέρνηση ζητά από τους πολίτες να είναι νηφάλιοι, η ρητορική της όμως αναμοχλεύει πάθη και δημιουργεί θυμό και αγανάκτηση (ήδη από το 2010). Ο ίδιος ο ΠΘ ανέφερε ότι «δεν θέλω να είμαι ένας ταπεινωμένος πρωθυπουργός». Μπορεί όμως ο προσωπικός εγωϊσμός του αρχηγού να είναι πάνω από το συμφέρον του έθνους; Μπορεί ο θυμός να προηγείται της λογικής;
Παραπάνω, αναφέρθηκαν βάσιμοι λόγοι που αποτελούν μέρος μόνο μιας επιχειρηματολογίας που με συναισθηματικά κριτήρια κανείς θα ψήφιζε ΟΧΙ. Με λογικά κριτήρια και μακροοικονομικούς όρους, επίσης, κάποιος που το αποτέλεσμα δεν θα τον έθιγε προσωπικά, θα είχε σοβαρά επιχειρήματα υπέρ του ΟΧΙ.
Όταν όμως νηφάλια σκεφθεί κανείς εκείνους που θα θιγούν πραγματικά και άμεσα από το αποτέλεσμα ενός ΟΧΙ, όπως επίσης και το «μετέωρο βήμα του πελαργού» που προκύπτει μετά από το ΟΧΙ, είναι δύσκολο να υποστηρίξει την υπερψήφισή του, και μάλιστα δημόσια. Πολλώ δεν μάλλον να συστήσει σε άλλους να το κάνουν.
Ελπίζω ότι τελικά θα βρεθει μια κοινά αποδεκτή λύση μέχρι την Κυριακή με τους δανειστές ώστε τα διλήμματα να εκλείψουν.

Saturday, June 27, 2015

Μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης Γ. Α. Παπανδρέου 2009 – 2011

Η ανάγκη μεταρρυθμίσεων είναι από τα θέματα που έχουν συζητηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης και των πιέσεων των δανειστών. Δυστυχώς, οι συζητήσεις αυτές έχουν περιορισθεί σε «μεταρρυθμίσεις» που βραχυπρόθεσμα θα έχουν κυρίως οικονομικά αποτελέσματα. Πολλές από αυτές συνδέονται με εργασιακά θέματα (μισθούς συντάξεις, απολύσεις) που υποτίθεται ότι θα καταστήσουν την οικονομία περισσότερο ανταγωνιστική.

Υπάρχει όμως και μια άλλη κατηγορία μεταρρυθμίσεων. Αυτές που βελτιώνουν την λειτουργία του κράτους πρός όφελος του πολίτη  (παιδεία, υγεία, δημόσια διοίκηση, διαφάνεια, καταπολέμηση της διαφθοράς, κοινωνικά δικαιώματα) που συνήθως αγνούνται. Αυτές κατά την γνώμη μου είναι και οι ουσιαστικότερες.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου έδωσε έμφαση σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις. Γιατί ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου πίστευε ότι  είναι απαραίτητες για να αλλάξει το κράτος. Επιπλέον, έχουν και οικονομικά αποτελέσματα, μακροπρόθεσμα. Αν είχαν προηγηθεί οι αλλαγές αυτές, οι άλλες που απαιτούσαν οι δανειστές θα ήταν λιγότερες και λιγότερο επώδυνες. Αυτό εξηγεί και την όποια καθυστέρηση στην λήψη σκληρών οικονομικών μέτρων στην αρχή της διακυβέρνησης το 2009. Αν οι δανειστές είχαν επιτρέψει στην κυβέρνηση να προχωρήσει στην υλοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων και δεν πίεζαν για την λήψη άμεσων και σκληρών εισπρακτικών μέτρων, η κατάσταση σήμερα ίσως να ήταν διαφορετική.

Επειδή στην χώρα μας όλοι μιλούν για μεταρρυθμίσεις, αλλά λίγοι έχουν την πολιτική βούληση να τις υιοθετήσουν, είναι χρήσιμο να υπάρχουν καταγεγραμμένες οι μεταρρυθμίσεις που έκανε κάθε κυβέρνηση για να μπορούν οι πολίτες να συγκρίνουν και να αξιολογούν τους κυβερνώντες με βάση στοιχεία και όχι κενές διακηρύξεις. Αυτό βοηθά και στην προώθηση της πολιτικής που βασίζεται σε στοιχεία (evidence based policies)  που τόσο λείπει από την χώρα μας, και όχι σε κορώνες και εντυπωσιασμούς

Για τον σκοπό αυτό, κάνω εδώ μια προσπάθεια καταγραφής των μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Γ. Α. Παπανδρέου. Δεν ισχυρίζομαι ότι η λίστα που ακολουθεί είναι πλήρης. Ίσως έχουν παραληφθεί πολλές άλλες αλλαγές, σημαντικές ή λιγότερο σημαντικές. Είναι όμως μια αρχή. Και αν υπάρχει αυτή η αρχή είναι ευκολότερο να συμπληρωθεί η λίστα. Ελπίζω τόσο τα στελέχη της τότε κυβέρνησης όσο και οι πολίτες, που ενδιαφέρονται, να συμβάλουν με σχόλιά τους και προσθήκες για να καταγραφεί δίκαια η κυβερνητική δραστηριότητα της τόσο κρίσιμης αυτής περιόδου.
26/6/2015

ΥΓ. Το κείμενο αυτό  είχε γραφεί πειν την ανακοίνωση για την διενέργεια δημοψηφίσματος. Ισως τώρα, η λίστα που ακολουθεί είναι περισσότερο χρήσιμη.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

-       Αξιοκρατικές διαδικασίες επιλογής σε θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο (OpenGov)
-       Διαδικασία ηλεκτρονικής διαβούλευσης για κάθε νομοθετική πρωτοβουλία, εύλογης διάρκειας που να επιτρέπει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών
-       Πρόγραμμα «Δι@ύγεια»
-       Όλες οι προσλήψεις στο Δημόσιο μέσω ΑΣΕΠ

ΚΡΑΤΟΣ – ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

-       Καλλικράτης στην αυτοδιοίκηση
-       Νόμος για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση
-       Απογραφή όλων των δημοσίων υπαλλήλων
-       Ενιαία αρχή πληρωμών δημοσίων υπαλλήλων
-       Ενιαίο μητρώο δημοσίων υπαλλήλων
-       Αναμόρφωση πειθαρχικού δικαίου και μισθολογίου-βαθμολογίου των δημοσίων υπαλλήλων
-       Μείωση εκλογικών δαπανών
-       Νόμος για την διενέργεια δημοψηφισμάτων
-       Μετανάστευση: Νόμος με σύγχρονες διατάξεις στον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας και την συμμετοχή στην πολιτική ομογενών και νομίμως διαμενόντων μεταναστών

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

-       Δημιουργία μηχανισμού στήριξης
-       Μείωση ελλειμάτων
-       Ανεξάρτητη αρχή η ΕΛΣΤΑΤ
-       Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής
-       Νέο δημοσιονομικό πλαίσιο για μητρώο δεσμεύσεων και παρακολούθηση δαπανών
-       Νομοθετικό πλαίσιο για τον έλεγχο και την διαφάνεια στις οικονομικές συναλλαγές
-       Ενιαία αρχή πληρωμών
-       Ασφαλιστικό δημοσίου
-       Αναδιάρθρωση φορέων του Δημοσίου
-       Δημιουργία ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας
-       Ανακεφαλαίωση τραπεζών - κοινές μετοχές
-       Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων
-       Πρόγραμμα αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας - ταμείο αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας

ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ

-       Τα στρατιωτικά νοσοκομεία ανοιχτά στην κοινωνία
-       Μέτρα διαφάνειας για τους εξοπλισμούς
-       Νέα διαδικασία κατάρτισης εξοπλιστικών προγραμμάτων υπό τον έλεγχο της Βουλής
-       Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ

-       Κύρωση δασικών χαρτών
-       Θέσπιση κοινωνικού οικιακού τιμολογίου της ΔΕΗ
-       Νόμος για την εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με τις οδηγίες της ΕΕ («3η Ενεργειακή Δέσμη») με σκοπό την απελευθέρωση των αγορών του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου

ΠΑΙΔΕΙΑ

-       Συγκρότηση διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής για τις αλλαγές στα Πανεπιστήμια
-       Νέος νόμος για τα πανεπιστήμια-ΤΕΙ
-       Διαμόρφωση και υποβολή ΠΔ στο ΣτΕ για τα επαγγελματικά δικαιώματα όλων των αποφοίτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ
-       Καθιέρωση ηλεκτρονικού μηχανογραφικού για τις πανελλήνιες εξετάσεις
-       Κατάργηση μετεγγραφών στα ΑΕΙ και αντικατάστασή τους με αδιάβλητο σύστημα θετικής διάκρισης υποψηφίων από ευπαθείς οικογένειες
-       Καταπολέμηση της οικογενειοκρατίας στα πανεπιστήμια
-       Υπηρεσία ΕΥΔΟΞΟΣ για την ηλεκτρονική παραγγελία ακαδημαϊκών συγγραμμάτων με μεγάλο περιορισμό δαπανών και καλύτερη εξυπηρέτηση των φοιτητών

ΕΡΕΥΝΑ

-       Συγκρότηση του εθνικού συμβουλίου ερευνας και τεχνολογίας με διεθνώς καταξιωμένους επιστήμονες
-       Διαμόρφωση ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής ερευνητικών προτάσεων
-       Καθιέρωση αδιάβλητου συστήματος αξιολόγησης ερευνητικών προτάσεων
-       Ουσιαστική ενίσχυση νέων ερευνητών
-       Εκπόνηση σχεδίου για την νέα πολιτική για την έρευνα και την τεχνολογία

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

-       Αναδιάρθρωση ΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΑΣΑ
-       Δημιουργία συστήματος επιτελικής παρακολούθησης έργων και μελετών
-       Νέο θεσμικό πλαίσιο για τα δημόσια έργα και για την δημιουργία ανεξάρτητης αρχής

ΕΡΓΑΣΙΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

-       Νόμος για την μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό
-       Λειτουργία ΕΟΠΥΥ
-       Απογραφή συνταξιούχων
-       Προγράμματα ΟΑΕΔ για νέους άνεργους, άνεργους κοντά στην συνταξιοδότηση, γυναίκες, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες κ.α.
-       Πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας 
-       Πρόγραμμα βοήθειας στο σπίτι
-       Τοπικά ολοκληρωμένα προγράμματα στήριξης της απασχόλησης
-       Vouchers κατάρτισης
-       Πρόγραμμα ΟΤΑ για ανέργους
-       Ανασυγκρότηση ΣΕΠΕ
-       Καθιέρωση Κάρτας Εργασίας

ΥΓΕΙΑ

-       Ηλεκτρονική συνταγογράφηση
-       Καθιέρωση πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για όλους
-       Συγχωνεύσεις νοσοκομείων
-       Αναμόρφωση συστήματος προμηθειών με διεθνείς ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς
-       Μείωση φαρμακευτικής δαπάνης με γενική ανακοστολόγηση όλων των φαρμάκων, έκδοση θετικού καταλόγου, ηλεκτρονική δημοπρασία, γενόσημα κ.λ.π.
-       Απελευθέρωση επαγγέλματος φαρμακοποιών
-       Εξάλειψη της λίστας αναμονής για χορήγηση μεθαδόνης

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

-       Μητρώο Αγροτών
-       Αναδιοργάνωση ΕΛΓΑ, Συνεταιρισμών
-       Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων
-       Προώθηση Ελληνικής μεσογειακής διατροφής
-       Χρηματοδότηση της αλυσίδας από την παραγωγή έως την προώθηση των προϊόντων μέσα από το πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» και το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας
-       Μέτρα και προγράμματα για την ενεργειακή επάρκεια της αγροτικής εκμετάλλευσης
-       Αναδιοργάνωση ΟΠΕΚΕΠΕ

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

-       Δημιουργία της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης Της Τρομοκρατίας κ.λ.π.
-       Θέσπιση Οικονομικού Εισαγγελέα

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

-       Ίδρυση υπηρεσίας Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
-       Σύσταση Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου στο Πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης “Ελλάδα – Schengen
-       Δημιουργία Ομάδας ΔΙΑΣ
-       Δημιουργία Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής Παρανόμων Μεταναστών
-       Σύσταση Υπηρεσίας Ασύλου και Αρχής Προσφύγων

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

-       Εξορθολογισμός, συρρίκνωση και κατάργηση εποπτευομένων φορέων
-       Απλούστευση αδειοδότησης τουριστικών επιχειρήσεων
-       Διαμόρφωση μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την ταυτότητα της Ελλάδας
-       Άρση καμποτάζ, μείωση ΦΠΑ για τουριστικά καταλύματα, απελευθέρωση της αγοράς επίγειας εξυπηρέτησης όλων των αεροδρομίων και απαλλαγή από καταβολή τελών προσγείωσης και παραμονής στα αεροδρόμια της Χώρας – πλην Ελ. Βενιζέλου – για την περίοδο Απριλίου - Δεκεμβρίου
-       Επιτάχυνση και απλούστευση διαδικασίας για έκδοση βίζας για τουρίστες από νέες και δυναμικές αγορές

Άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις και ενέργειες

-       Μέτρα για τους στρατευμένους – καταγραφή κατατασσομένων στον ΟΑΕΔ, βεβαίωση εργασιακής εμπειρίας
-       Νόμος για την υπηρεσιακή κατάσταση και εξέλιξη των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων με αξιοκρατία και επαγγελματισμό
-       Μείωση δαπανών για εξοπλισμούς
-       Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Αύξηση εξαγωγών, μείωση ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, πτωτική τάση πληθωρισμού
-       Απλοποίηση διαχειριστικού πλαισίου κοινοτικών προγραμμάτων με 10 βήματα
-       Υπηρεσία μιας στάσης για την ίδρυση επιχειρήσεων
-       Απλοποίηση διαδικασίας αδειοδότησης τεχνικών και μεταποιητικών επιχειρήσεων και βιομηχανικών πάρκων
-       Νέο πλαίσιο λειτουργίας της επιτροπής ανταγωνισμού
-       Πολυνομοσχέδιο για μια Ελλάδα φιλική στην Επιχειρηματικότητα
-       Προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης επιχειρήσεων
-       Ρύθμιση οφειλών επιχειρήσεων
-       Δεύτερη ευκαιρία σε υπερχρεωμένα νοικοκυριά
-       Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων
-       Νέο θεσμικό πλαίσιο για τις ιδιωτικές επενδύσεις
-       Σχεδιασμός του Single Window για τους εξαγωγείς στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για τις εξαγωγές
-       Σύσταση ΕΤΕΑΝ για την ενίσχυση της ρευστότητας προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
-       Στήριξη νεανικής επιχειρηματικότητας
-       Πρόγραμμα για «νέα καινοτομική επιχειρηματικότητα»
-       Πρόγραμμμα αναπτυξιακών παρεμβάσεων με άξονα την πράσινη ανάπτυξη
-       πράσινο ταμείο
-       Νόμος για την προστασία της βιοποικιλότητας
-       Νόμος για την ανακύκλωση
-       Νόμος για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης
-       Νομοσχέδιο για έκδοση οικοδομικών αδειών
-       Νομοθετική ρύθμιση για την τακτοποίηση του θέματος της αυθαίρετης δόμησης
-       Αποκατάσταση και αναδάσωση καμένων δασών μέσω προγράμματος «Α. Μπαλτατζή»
-       Ανάρτηση πρώτων δασικών χαρτών
-       Ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας
-       Νόμος για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
-       Νόμος για την ερευνα, παραγωγή, και δίκτυα μεταφοράς υδρογονανθράκων
-       Θέσπιση κανονισμού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων
-       Νόμος για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
-       Νόμος για πράσινες συμβάσεις 
-       Νέο ολοήμερο σχολείο
-       Νέο λύκειο
-       Νέο τεχνολογικό λύκειο
-       Νόμος για την «αναβάθμιση και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού»
-       Νόμος για την δια βίου μάθηση
-       Κέντρα μεταλυκειακής εκπαίδευσης
-       Συγχώνευση εκκλησιαστικών σχολείων
-       Νέα πολιτική βιβλιοθηκών και αρχείων
-       Νόμος για πειραματικά σχολεία
-       Θεσμοθέτηση κέντρου πιστοποίησης αναπήρων
-       Καταβολής προσωρινής σύνταξης μέσα σε 2,5 μήνες
-       Εφαρμογή μέτρου αναγκαστικής είσπραξης οφειλών και επιβολή προστίμων για παράβαση ασφαλιστικής νομοθεσίας
-       Θέσπιση πλαισίου για δράσεις κοινωνικής επιχειρηματικότητας
-       Θεσμοθέτηση εργόσημου
-       Νέο θεσμικό πλαίσιο για τις μεταμοσχεύσεις
-       Νόμος για την επιτάχυνση απονομής της δικαιοσύνης από το Συμβούλιο Επικρατείας, τα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία
-       Νόμος για την επιλογή των δικαστών με επαναφορά του αυτοδιοίκητου
-       Νόμος για διαφάνεια στο δημόσιο βίο και επιτάχυνση της διαδικασίας για πολιτικά πρόσωπα
-       Νόμος με αυστηρότερες διατάξεις για το Πόθεν Έσχες και για άλλα εγκλήματα περί την υπηρεσία
-       Νόμος για την βελτίωση της ποινικής νομοθεσίας για τους ανήλικους
-       Δράσεις για την προώθηση της ψηφιακής δικαιοσύνης
-       Ίδρυση αρχηγείου λιμενικού σώματος
-       Ίδρυση γραφείου αντιμετώπισης περιστατικών αυθαιρεσίας των σωμάτων ασφαλείας
-       Κατάργηση ελληνικής αγροφυλακής
-       Νόμος για τον κινηματογράφο
-       Δημιουργία μητρώου των πολιτιστικών φορέων
-       Δημιουργία μητρώου των επιχορηγήσεων
-       Ένταξη του πολιτισμού στο ΕΣΠΑ
-       Θεσμοθέτηση τουριστικής κατοικίας
-       Εξορθολογισμός των εποπτευομένων φορέων στον χώρο του αθλητισμού
-       Νόμος για την αντιμετώπιση των παθογενειών στον αθλητισμό
-       Ρήτρες βίας και διαφάνειας στα συμβόλαια των ομάδων με κρατικούς φορείς

ΥΓ. Ευχαριστώ την Ρεγ. Βάρτζελη που βοήθησε στην συγκέντρωση των στοιχείων.